رشد میم کوین‌ها در بلاکچین‌هایی مانند سولانا، سرمایه‌گذاران را به امید کسب سود سریع جذب کرده است. اما در کنار این روند، مفهوم «راگ پول (Rug Pull)» به یکی از معضلات رایج در دنیای کریپتو تبدیل شده است.
راگ پول نوعی کلاهبرداری است که در آن توسعه‌دهندگان، یک پروژه را پس از به‌سرقت بردن سرمایه‌های کاربران رها می‌کنند. در این مطلب از میهن بلاکچین، به بررسی این پدیده در بخش میم کوینهای سولانا پرداخته و نشانه‌های هشداردهنده، پیامدها و راه‌های جلوگیری از آن را بررسی می‌کنیم. اما اول بیایید ببینیم که راگ پول یعنی چه؟
انواع راگ پول چیست؟
راگ پول زمانی رخ می‌دهد که توسعه‌دهندگان نقدینگی یک توکن را ناگهانی خارج کرده و ارزش آن را به صفر می‌رسانند. این نوع کلاهبرداری در میم کوین‌ها، به دلیل کم بودن موانع ورود و نداشتن ارزش ذاتی، بسیار رایج است. سرمایه‌گذاران در اثر تبلیغات و هیجانات بازار جذب این پروژه می‌شوند، اما توسعه‌دهندگان پس از جمع‌آوری سرمایه، پروژه را ترک می‌کنند.
معمولاً راگ پول‌ها به ۳ شیوه زیر انجام می‌شوند:
۱. خروج نقدینگی: توسعه‌دهندگان استخر نقدینگی ایجاد کرده، سرمایه جذب می‌کنند و سپس تمام وجوه را از آن خارج می‌کنند.
۲. صدور نامحدود توکن: برخی پروژه‌ها قراردادهای هوشمند خود را طوری تنظیم می‌کنند که امکان تولید نامحدود توکن را داشته باشند که باعث بی‌ارزش شدن کوین می‌شود.
۳. دستکاری قیمت: توسعه‌دهندگان قیمت توکن را کنترل کرده و دست به فروش گسترده‌ای در اوج قیمت می‌زنند که به آن پامپ و دامپ نیز گفته می‌شود.
راگ پول‌ها معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند: راگ پول سخت و راگ پول نرم.
راگ پول سخت به این شکل است که توسعه‌دهندگان به‌طور کامل پروژه را رها کرده و سرمایه کاربران را به سرقت می‌برند.
در راگ پول نرم اما توسعه‌دهندگان مستقیماً سرمایه کاربران را به سرقت نمی‌برند. آن‌ها در این شیوه به‌تدریج نقدینگی را خارج کرده یا توکن‌های خود را در قیمت‌های بالا فروخته و باعث سقوط پروژه می‌شوند.
جذابیت سولانا برای میم کوین‌ها و پروژه‌های کلاهبرداری
بلاکچین سولانا چندین مزیت دارد که باعث جلب توجه پروژه‌های میم کوین می‌شود.
یکی از این مزیت‌‌ها، کارمزد پایین شبکه سولاناست که در مقایسه با اتریوم، بسیار ارزان‌تر است و امکان سرمایه‌گذاری‌های کوچک را فراهم می‌کند. شبکه سولانا سرعت پردازش بالایی نیز دارد که خرید و فروش را ساده‌تر می‌کند.
البته توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران فعال سولانا نیز باعث تقویت روند پذیرش این شبکه شده‌اند.
از معروف‌ترین راگ پول‌ها در میم کوینهای سولانا، می‌توان به فروگو کوین (FrogoCoin)، مون پاپ (MoonPup) و کت سول (CatSol) اشاره کرد.
فروگو کوین میم کوینی بود که با وعده پاداش به کاربران شروع به کار کرده بود، اما پس از رسیدن به ارزش بازار ۲ میلیون دلار، توسعه‌دهندگان پروژه نقدینگی را خارج کردند.
مون پاپ نیز پروژه‌ای بود که با تبلیغات گسترده در شبکه‌های اجتماعی توانسته بود سرمایه جذب کند، اما در عرض چند روز ناپدید شد.
کت سول نیز میم کوین پرطرفداری بود که در نهایت یک طرح پانزی از آب درآمده و باعث ضرر میلیون دلاری سرمایه‌گذاران شد.
راگ پول‌ها تاثیر زیادی بر بازار و کاربران می‌گذارند. برای مثال، باعث از دست رفتن دارایی سرمایه‌گذاران شده و امکان بازگشت آن‌ها وجود ندارد. آن‌ها اعتماد سرمایه‌گذاران به میم کوین‌ها را کاهش می‌دهند و تاثیری روانی بدی می‌گذارند که باعث احتیاط بیش از حد در سرمایه‌گذاری‌های بعدی می‌شوند.
پروژه‌های کلاهبرداری به اعتبار شبکه سولانا نیز آسیب می‌زنند و اعتماد سرمایه‌گذاران به پروژه‌های قانونی را نیز کاهش می‌دهند.
اما چگونه می‌توان پروژه‌های پرریسک را شناسایی کرد؟
راه‌های در امان ماندن از گزند راگ پول‌ها
یکی از نشانه‌هایی که از ریسک بالای سرمایه‌گذاری در یک پروژه خبر می‌دهد، می‌توان به نبود بازبینی کد (Audit) اشاره کرد؛ بدان معنا که کدهای آن‌ها توسط شرکت‌های شخص ثالث بررسی نشده است.
نشانهای دیگر، نبود اطلاعات درباره تیم توسعه‌دهنده پروژه است و اینکه معمولاً با وعده‌های غیرواقعی سودهای نجومی تلاش می‌کنند تا نظر سرمایه‌گذاران را جلب کنند.
مالکیت در این نوع پروژه‌ها معمولاً متمرکز است، یعنی اکثر توکن‌ها در اختیار تعداد کمی از کیف پول‌ها قرار دارد و ریسک خروج نقدینگی در آن‌ها بالاست.
نقدینگی قفل‌نشده نیز موضوع خطرناکی است، زیرا توسعه‌دهندگان می‌توانند به راحتی سرمایه را خارج کنند.
یکی دیگر از ویژگی‌های پروژه‌های پرخطر، همکاری‌های جعلی و ادعاهای نادرست درباره همکاری با شرکت‌های معتبر است، یا اینکه وایت پیپرهای کپی‌شده دارند و مستنداتشان ناقص و سرقت‌شده از پروژه‌های دیگر است.
نشانهای دیگر آن است که این پروژه‌های کلاهبرداری عموماً نقشه راه مشخصی نداشته و برنامه توسعه مشخصی ندارند. همچنین، به‌نظر می‌رسد این پروژه‌ها به‌جای توسعه فنی، عموماً تمرکز بیشتری بر تبلیغات دارند.
برای دور شدن از راگ پول‌ها، توجه داشته باشید که بسیاری از میم کوین‌ها صرفاً بر اساس فعالت‌های سفته‌بازی ایجاد می‌شوند و به دنبال هیاهو نروید.
همچنین، به دنبال پروژه‌های معتبری باشید که رود مپ (RoadMap) دارند، همکاری‌های رسمی ایجاد کرده‌اند و به‌دنبال توسعه مداوم هستند. علاوه بر این‌ها، قبل از سرمایه‌گذاری تحقیق کنید و بررسی‌های لازم را انجام دهید.
برای محافظت در برابر پروژه‌های کلاهبرداری، تحقیقات لازم را درباره تیم، کد قرارداد هوشمند و جامعه پروژه انجام داده و سعی کنید درگیر فومو (FOMO) نشوید.
همچنین اطمینان حاصل کنید که بخش عمده توکن‌ها در دست یک گروه خاص نیستند. برای خرید میم کوین‌ها، پلتفرم‌های شناخته‌شده را انتخاب کنید و مطمئن شوید که نقدینگی برای مدت مناسبی قفل شده است.
واکنش‌های نظارتی به راگ پول‌ها
با افزایش راگ پول‌ها، نهادهای نظارتی اقداماتی در پیش گرفته‌اند که می‌توان به احراز هویت (KYC) توسعه‌دهندگان، تدوین استاندارد‌های شفافیت مالی و حمایت از مصرف‌کنندگان از طریق وضع قوانین محافظتی اشاره کرد.
با این حال، طبیعت غیرمتمرکز بلاکچین، اجرای این قوانین را دشوار کرده است.
اما تکنولوژی بلاکچین، شفافیت لازم و امکان ردیابی پروژه‌های کلاهبرداری را فراهم می‌کند.
ابزاری‌هایی مانند CertiK و SolidityScan می‌توانند نقاط ضعف قراردادهای هوشمند را شناسایی کنند. همچنین می‌توان با بررسی حرکت‌های مشکوک توکن‌ها و خروج نقدینگی، بر تراکنش‌ها نظارت داشت.
علاوه بر آن، نقش جامعه نیز اهمیت بسیاری دارد. کاربران آگاه می‌توانند پروژه‌های مشکوک را افشا کنند. در واقع، یک جامعه فعال می‌تواند پروژه‌های کلاهبرداری را شناسایی کرده و آن‌ها را از بین ببرند.
فروم‌هایی در ردیت (Reddit) و گرو‌ه‌هایی در پلتفرم دیسکورد (Discord) هستند که پروژه‌های مشکوک را افشا می‌کنند. تحلیل پروژه‌ها توسط اعضای جامعه، مسئولیت‌پذیری بیشتری را برای توسعه‌دهندگان ایجاد می‌کند.
آینده میم کوینهای سولانا چه خواهد بود؟
با وجود چالش‌های موجود، میم کوین‌ها همچنان به دلیل جذابیت فرهنگی محبوب خواهند بود؛ اما برای رشد بیشتری به شرایط خاصی نیاز دارند.
یکی از شروط مورد نیاز، ایجاد مقررات قوی‌تر برای نظارت بیشتر بر پروژه‌ها، افزایش مسئولیت‌پذیری بنیان‌گذاران آن‌ها و همچنین توجه سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان به بررسی پروژه‌هاست.
میم کوینهای سولانا، فرصت‌ها و ریسک‌های زیادی دارند. راگ پول‌ها نشان می‌دهند که دقت و تحقیق قبل از سرمایه‌گذاری، امری حیاتی است.
در دنیای کریپتو، دنبال کردن هیاهو و تبلیغات کافی نیست، بلکه باید با تحقیق و دقت، تصمیمات آگاهانه گرفت.
