سولانا یا سوئی: رقابت هیجان‌انگیز برای حکمرانی بر آینده بلاکچین!

جهان بلاکچین، میدان رقابتی پرهیاهو برای فناوری‌های نوآورانه است؛ اما وقتی صحبت از آینده این صنعت به میان می‌آید، دو نام برجسته بیش از برخی دیگر خودنمایی می‌کنند: سولانا و سوئی. هرکدام با رویکردها، فناوری‌ها و چشم‌اندازهای منحصربه‌فرد خود، سعی دارند تحولی بنیادین در دنیای کریپتو ایجاد کنند.

در این مقاله، به بررسی جامع این دو پروژه می‌پردازیم تا ببینیم کدام یک می‌تواند راهگشای دنیای غیرمتمرکز آینده باشد.

معرفی کوتاه سولانا (Solana)

سولانا در سال ۲۰۱۷ توسط آناتولی یاکوونکو تأسیس شد. یاکوونکو نزدیک به دو دهه تجربه در ساخت سیستم‌های عامل با کارایی بالا و سابقه فعالیت در شرکت‌هایی مانند کوالکام (Qualcomm) – در توسعه سیستم‌عامل‌ها – دراپ باکس (Dropbox) و Mesosphere (در نقش‌های مهندسی) را در کارنامه خود دارد. او یکی از اولین پذیرندگان بیت کوین و اتریوم بود و به طور جدی دنیای نوظهور بلاکچین را دنبال می‌کرد.

یاکوونکو بلاکچینی برای رفع مشکلات مقیاس‌پذیری و کندی تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاکچین سنتی، انقلابی را تأسیس کرد که امروزه آن را با عنوان سولانا می‌شناسیم. این پروژه به طور رسمی در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد. سولانا به دو نهاد تقسیم شد: آزمایشگاه‌های سولانا یا همان سولانا لبز (Solana Labs) و بنیاد سولانا یا همان سولانا فاندیشن (Solana Foundation):

• سولانا لبز مسئول توسعه فناوری‌های مختلف سولانا، از جمله سیستم اثبات تاریخ (Proof of History یا PoH) است.
• سولانا فاندیشن هم وظایفی مانند جذب سرمایه، ایجاد مشارکت‌های خارجی و توسعه جامعه سولانا را بر عهده دارد.

هدف اصلی این پروژه ایجاد پلتفرم غیرمتمرکز با کارایی بالا، کم‌هزینه و مقیاس‌پذیر است که بر انجام تراکنش‌های سریع و ارزان تمرکز دارد. به‌طور مشخص، سولانا قصد دارد به بستری برای برنامه‌هایی که نیازمند توان پردازشی بالا هستند، مانند از جمله صرافی‌های غیرمتمرکز، پرداخت‌ها، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) و NFTها، تبدیل شود. 

معرفی کوتاه سوئی (SUI)

پروژه سوئی (SUI) توسط شرکت MystenLabs، یکی از توسعه‌دهندگان اصلی زیرساخت‌های بلاکچین، راه‌اندازی شد. این شرکت توسط ایوان چنگ، آدنیی آبیودون، سم بلکشیر، جورج دانیسیس و کوستاس چالکیا تأسیس شد. هدف اصلی پروژه SUI حل معضل سه‌گانه بلاکچین است، یعنی دستیابی به مقیاس‌پذیری، امنیت و سرعت به طور هم‌زمان؛ معمولاً فقط دو مورد از این سه قابل‌دستیابی است و سومی قربانی اغلب اوقات می‌شود!

با توجه به توان پردازشی بالای تراکنش‌ها، تیم SUI روی کاربردهای بلادرنگ زنجیره‌ای مانند بازی‌ها و پرداخت‌های فوری هم تمرکز دارد. این پروژه در سال ۲۰۲۳ توسط MystenLabs، شرکتی که توسط گروهی از مهندسان و محققان سابق متا (Meta) تأسیس شده بود، به‌طور رسمی راه‌اندازی شد. بنیان‌گذاران این پروژه تجربه گسترده‌ای در حوزه فناوری و بلاکچین دارند و در شرکت‌های بزرگی مانند Meta، اپل، مایکروسافت و دانشگاه کالج لندن فعالیت کرده‌اند. ایوان چنگ، یکی از بنیان‌گذاران و مدیرعامل MystenLabs، سابقاً مدیر بخش زبان‌های برنامه‌نویسی و محیط‌های اجرایی در متا بود. او همچنین در اپل به‌عنوان مدیر ارشد مسئول بهینه‌سازی و تولید کد فعالیت داشته و بر هفت تیم مهندسی نظارت می‌کرد.

آدنیی آبیودون، یکی دیگر از بنیان‌گذاران، پیش‌تر در متا مسئولیت‌های رهبری محصول برای فناوری‌های پیشرفته (از جمله زیرساخت‌های کریپتو) را بر عهده داشت. اکنون او مدیر ارشد محصولات (CPO) در MystenLabs است. سم بلکشیر، خالق زبان برنامه‌نویسی Move، که برای توسعه برنامه‌های SUI استفاده می‌شود، در MystenLabs مسئولیت‌های فنی را به‌عنوان مدیر ارشد فناوری (CTO) بر عهده دارد. او پیش‌تر مهندس ارشد در متا و محقق در مایکروسافت بود. 

جورج دانیسیس، دانشمند ارشد MystenLabs، بر امنیت و حریم خصوصی کاربران SUI نظارت دارد. او همچنین استاد امنیت و حریم خصوصی در گروه علوم کامپیوتر دانشگاه کالج لندن است و سابقه تحقیقاتی در مایکروسافت دارد. کوستاس چالکیا، مدیر ارشد رمزنگاری MystenLabs، مسئولیت محافظت از اکوسیستم SUI در برابر حملات را بر عهده دارد. او پیش‌تر در متا و R3 به‌عنوان رمزنگار ارشد فعالیت داشت و تجربه گسترده‌ای در امنیت بلاکچین دارد.

 سرمایه‌گذاران؛‌ مقایسه سولانا و سوئی (SUI)

هر دو پروژه سولانا و سوئی (SUI) از حمایت مالی شرکت‌های بزرگی برخوردارند. یکی از سرمایه‌گذاران اصلی آن‌ها شرکت AH Capital Management, LLC (معروف به a16z یا Andreessen Horowitz) است. این شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی آمریکایی که در سال ۲۰۰۹ تأسیس شده، در استارتاپ‌های حوزه‌های بازی، مراقبت‌های بهداشتی، ارزهای دیجیتال و مصرف‌کننده به‌عنوان یک سرمایه‌گذار اولیه فعالیت می‌کند. 

سرمایه‌گذاران سولانا

علاوه بر a16z، سولانا از حمایت شرکت‌های برجسته‌ای مانند پالی چین کپیتال (Polychain Capital)، مولتی کوین کپیتال (Multicoin Capital)، گروه اسپارتان (The Spartan Group)، دلفی ونچرز (Delphi Ventures)، هولدینگ سی ام اس (CMS Holdings)، کوین فاند (CoinFund)، کنتیک کپیتال (Kenetic Capital)، گلوبال دیستریبیوتد (Distributed Global)، اسلو ونچرز (Slow Ventures)، کوین شیرز (CoinShares)، پاسپورت کپیتال (Passport Capital) و آلامدا ریسرچ (Alameda Research) بهره‌مند است.

سرمایه‌گذاران سوئی

سوئی (SUI) هم توسط شرکت‌هایی مانند جامپ کریپتو (Jump Crypto)، آپولو (Apollo)، بایننس لبز (Binance Labs)، کوین بیس ونچرز (Coinbase Ventures)، سیرکل ونچرز (Circle Ventures)، و O’Leary Ventures حمایت می‌شود.

***

سرمایه‌گذاران مشترک بین سولانا و سوئی (SUI)، مانند Jump Trading و Sino Global Capital، نشان‌دهنده همپوشانی منافع در این دو پروژه است. این حمایت‌های مالی از سوی سرمایه‌گذاران برجسته، اعتماد زیادی را به آینده این دو پروژه و توانایی آن‌ها در حل چالش‌های مهم بلاکچین نشان می‌دهد.

توسعه بلاکچین؛ مقایسه سولانا و سوئی

توسعه سولانا

تیم توسعه‌دهنده سولانا به‌طور مداوم پروتکل خود را بهبود می‌دهد و بنیاد سولانا به طور منظم گزارش‌های به‌روزرسانی شبکه را منتشر می‌کند. این گزارش‌ها و اخبار در وب‌سایت Solana قابل‌دسترسی هستند. تمرکز اصلی سولانا بر توسعه کمی و کیفی برای تضمین ۱۰۰٪ کارایی و دسترسی بدون وقفه است. از آغاز پروژه تاکنون، رویدادهای مهمی در این اکوسیستم رخ داده و شرکت‌های بزرگی مانند گوگل، ویزا و Circle به توسعه این پروتکل پیوسته‌اند. در ادامه، برخی از رویدادهای کلیدی این پروژه ذکر شده است:

• مارس ۲۰۲۱: اولین کلکسیون NFT با نام Kreechures در سولانا راه‌اندازی شد.
• ژانویه ۲۰۲۲: سولانا پی (Solana Pay) معرفی شد.
• فوریه ۲۰۲۲: مسابقه Hackathon سولانا Riptide آغاز شد.
• مارس ۲۰۲۲: پشتیبانی از NFTهای سولانا در OpenSea فراهم شد.
• ژوئن ۲۰۲۲: سولانا موبایل استک (SMS) معرفی شد.
• نوامبر ۲۰۲۲: گوگل کلود اعلام کرد که به‌عنوان یک اعتبارسنج بلوک در سولانا فعالیت می‌کند.
• آوریل ۲۰۲۳: گوشی هوشمند سولانا به نام Saga عرضه شد.
• سپتامبر ۲۰۲۳: ویزا قابلیت تسویه‌حساب‌های استیبل‌کوین را به سولانا گسترش داد.
• دسامبر ۲۰۲۳: گوشی هوشمند Saga به فروش جهانی رسید.
• ژانویه ۲۰۲۴: فروش نسل دوم گوشی هوشمند Saga با قیمت ۴۵۰ دلار آغاز شد.

توسعه سوئی

پروژه سوئی (SUI) که توسط MystenLabs و بنیاد SUI توسعه داده شده است، از زمان راه‌اندازی در سال ۲۰۲۳ به‌طور مداوم در حال پیشرفت بوده است. اخبار و رویدادهای مرتبط با این پروژه در وب‌سایت [SUI](https://blog.sui.io) در دسترس است. برخی از رویدادهای کلیدی توسعه SUI عبارتند از:

• دسامبر ۲۰۲۲: اعلام آغاز تور جهانی Sui Builder House 2023.
• ژوئن ۲۰۲۳: برگزاری اولین Sui Builder House در سئول، چهار هفته پس از راه‌اندازی شبکه اصلی.
• نوامبر ۲۰۲۳: بازی‌های ساخته‌شده روی SUI طی رویداد Quest 3 میلیون‌ها تراکنش را پردازش کردند.
• مارس ۲۰۲۴: برگزاری اولین هکاتون جهانی سوئی (SUI) به نام Sui Overflow.
• سپتامبر ۲۰۲۴: اعلام شراکت‌ها و همکاری‌های کلیدی در Builder House سنگاپور.

***

در مجموع، توسعه سولانا با شراکت‌های بزرگ و رشد سریع اکوسیستم همراه بوده است، درحالی‌که سوئی (SUI) تمرکز بیشتری بر رویدادهای جامعه‌محور و ادغام با وب۳ (Web3) داشته است.

مکانیزم اجماع؛ مقایسه جامع سولانا و سوئی (SUI)

مکانیزم اجماع سولانا (Solana)

سولانا از مدل اجماع ترکیبی استفاده می‌کند که شامل اثبات تاریخ (PoH) و اثبات سهام (PoS) است. این ترکیب به سولانا امکان می‌دهد تا تراکنش‌ها را با سرعت بسیار بالا پردازش کند و یکی از سریع‌ترین شبکه‌های بلاکچین در جهان باشد.

• اثبات تاریخ (PoH): این مکانیزم به هر تراکنش، برچسب زمانی خاصی اختصاص می‌دهد و رکوردی تاریخی از تراکنش‌ها ایجاد می‌کند. PoH از تابع تأخیری قابل‌تأیید (VDF) استفاده می‌کند که محاسبات زمان‌بری را انجام می‌دهد و خروجی منحصربه‌فردی تولید می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود اعتبارسنج‌ها نیازی به ارتباط مستقیم درباره زمان‌بندی تراکنش‌ها نداشته باشند و بتوانند سریع‌تر به اجماع برسند. در نتیجه، شبکه می‌تواند تراکنش‌ها را به‌صورت موازی پردازش کند، نه به ترتیب هر بلوک، که این امر توان عملیاتی را به شدت افزایش می‌دهد. این ویژگی باعث شده که سولانا برای کاربردهایی که نیاز به پردازش سریع و مداوم دارند، مانند مالی غیرمتمرکز (DeFi)، معاملات پرتکرار و بازی‌های بلاکچینی، ایده‌آل باشد.

• اثبات سهام (PoS): در این مکانیزم، دارندگان توکن‌های سولانا (SOL) می‌توانند توکن‌های خود را استیک کرده و اعتبارسنج انتخاب کنند. اعتبارسنج‌ها وظیفه تأمین امنیت شبکه و تأیید بلوک‌ها را بر عهده دارند و در ازای این خدمات، پاداش استیکینگ دریافت می‌کنند. فرآیند انتخاب اعتبارسنج‌ها در سولانا عمدتاً تصادفی است، اما اعتبارسنج‌هایی که تعداد بیشتری توکن استیک کرده‌اند، شانس بیشتری برای انتخاب شدن دارند. این مدل، برخلاف اثبات کار (PoW) که نیازمند مصرف بالای انرژی برای حل مسائل ریاضی پیچیده است، انرژی کمتری مصرف می‌کند و از نظر زیست‌محیطی کارآمدتر است.

مکانیزم اجماع سوئی (SUI)

سوئی (SUI) از مکانیزم اجماع Narwhal و Tusk استفاده می‌کند که فرآیند اعتبارسنجی تراکنش‌ها را از دسترسی به داده‌ها جدا می‌کند. این مکانیزم برای توان عملیاتی بسیار بالا و مقیاس‌پذیری طراحی شده است، به‌ویژه برای بازی‌های Web3 و کاربردهای پیچیده.

• Narwhal: این مکانیزم از ساختار داده‌ای به نام گراف جهت‌دار غیرچرخشی (DAG) استفاده می‌کند. DAG به جای ذخیره تراکنش‌ها در لیست‌های خطی (مانند اکثر بلاکچین‌ها)، آن‌ها را در ساختار گرافی سازمان‌دهی می‌کند که امکان پردازش چندین تراکنش به‌صورت هم‌زمان را فراهم می‌کند. این روش نه تنها دسترسی به داده‌ها را تضمین می‌کند، بلکه باعث می‌شود شبکه بتواند بدون نیاز به ترتیب‌بندی خطی، حجم بالایی از تراکنش‌ها را با کارایی بالا پردازش کند.

• Tusk: این مکانیزم اجماع غیرهمزمان است که بر اساس لایه مدیریت داده‌های Narwhal عمل می‌کند. Tusk وظیفه ترتیب‌بندی تراکنش‌ها و نهایی‌سازی بلوک‌ها را بر عهده دارد. با فرض اینکه Narwhal قبلاً داده‌ها را مدیریت کرده، Tusk می‌تواند سریع‌تر عمل کند و به اجماع برسد. این مکانیزم بدون رهبر عمل می‌کند و تمام نودها به طور مساوی در فرآیند اجماع مشارکت دارند. بلوک‌ها زمانی نهایی می‌شوند که اکثر نودها (quorum) بر ترتیب تراکنش‌ها توافق کنند.

***

برخلاف سولانا، جایی که تعداد توکن‌های استیک شده تأثیر مستقیم بر مکانیزم اجماع دارد، سوئی (SUI) بیشتر به مدل غیرمتمرکز و برابری نودها تکیه می‌کند.

توزیع توکن؛ مقایسه جامع سولانا و سوئی (SUI)

توزیع توکن سولانا (Solana)

سولانا عرضه کل ثابت ندارد و تعداد توکن‌های آن با گذشت زمان افزایش می‌یابد. این پروژه برنامه‌ای ضدتورمی دارد که شامل موارد زیر است:

• نرخ تورم اولیه: ۸٪
• نرخ کاهش تورم: ۱۵٪ در سال (برای مثال، پس از سال اول، تورم به ۶.۸٪ کاهش می‌یابد و این روند کاهش ادامه می‌یابد).
• نرخ تورم بلندمدت: ۱.۵٪

این ساختار باعث می‌شود که عرضه توکن‌ها به صورت قابل پیش‌بینی و تدریجی افزایش یابد. در نتیجه، سرمایه‌گذاران دیرهنگام می‌توانند از پایداری نرخ تورم در بلندمدت بهره‌مند شوند. همچنین، با کاهش تورم، بازده استیکینگ نیز کاهش می‌یابد، بنابراین سرمایه‌گذاران باید نسبت به تأثیر کاهش سودآوری استیکینگ در بلندمدت آگاه باشند.

اگر تقاضا برای سولانا به دلیل کاربردهای بیشتر یا افزایش پذیرش افزایش یابد، قیمت توکن‌ها همچنان می‌تواند رشد کند، اما در صورت کاهش تقاضا، ممکن است ارزش توکن‌ها و پاداش‌های استیک کاهش یابد.

توزیع توکن سوئی (SUI)

برخلاف سولانا، سوئی (SUI)، عرضه کل ثابتی برابر با ۱۰ میلیارد توکن دارد. این ویژگی می‌تواند در بلندمدت مزیت ایجاد کند، چرا که کمیابی ناشی از محدودیت عرضه، می‌تواند در صورت افزایش تقاضا، قیمت را بالا ببرد. اما نکته مهم در مورد سوئی (SUI) نحوه توزیع توکن‌ها است.

حدود ۶۰٪ از توکن‌های سوئی (SUI) توسط بنیاد SUI و خزانه MystenLabs کنترل می‌شود. این تمرکز قدرت می‌تواند از نظر حکمرانی ریسک به حساب آید، چرا که تصمیم‌گیری‌های کلیدی و توزیع توکن‌ها به شدت تحت کنترل این دو نهاد است، که ممکن است ماهیت غیرمتمرکز پروژه را تحت‌تأثیر قرار دهد.

سیستم استیکینگ در سوئی (SUI) پیچیده‌تر از سولانا است و سرمایه‌گذاران باید به طور فعال عملکرد اعتبارسنج‌ها، نرخ کارمزد و وضعیت شبکه را بررسی کنند. اگرچه این پیچیدگی می‌تواند برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای فرصت‌های جذابی فراهم کند، اما ممکن است برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار، مدل ساده‌تر سولانا گزینه امن‌تری باشد.

***

در مجموع، سولانا با مدل تورمی و توان عملیاتی بالا برای پروژه‌های سریع و دیفای مناسب است، در حالی که سوئی (SUI) با عرضه محدود و تمرکز بر مقیاس‌پذیری و وب۳ (Web3) می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای کاربردهای نوآورانه و بلندمدت باشد.

 کاربردهای دنیای واقعی: سولانا و سوئی (SUI)

هر دو پروژه سولانا و سوئی (SUI) بر ایجاد محصولات و خدمات ملموس و کاربردی برای دنیای واقعی تمرکز دارند.

کاربردهای واقعی سولانا (Solana)

هدف سولانا دستیابی به جامعه‌ای گسترده است، به‌ویژه برای افرادی که علاقه‌مند به ادغام بلاکچین با زندگی روزمره هستند. این پروژه در سال ۲۰۲۳ گوشی هوشمندی به نام سولانا ساگا (Solana Saga) را معرفی کرد که به‌طور خاص برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) و خدمات مبتنی بر بلاکچین طراحی شده بود. این عرضه با هیاهوی زیادی همراه شد و با ایردراپ توکن BONK توجه بسیاری را به خود جلب کرد. از آن زمان تاکنون، تیم سولانا روی نسل بعدی گوشی هوشمند خود به نام سولانا سیکر (Solana Seeker) کار می‌کند که هدفش یکپارچه‌سازی بیشتر فناوری بلاکچین با دستگاه‌های روزمره است.

کاربردهای واقعی سوئی (SUI)

سوئی (SUI) جمعیت هدف متفاوتی را مدنظر دارد. این پروژه در حال توسعه کنسول بازی به نام SuiPlay ox1 است که برای اجرای بازی‌های رایانه‌ای در دستگاهی قابل‌حمل با عملکرد بالا طراحی شده است. این کنسول برای گیمرهایی ایده‌آل است که می‌خواهند قدرت رایانه‌های شخصی را در قالب دستگاه پرتابل (قابل‌حمل) تجربه کنند و ترکیبی منحصربه‌فرد از قابلیت‌های بلاکچین و بازی‌های سنتی را ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی

سولانا و سوئی هر دو نمادهای تحول در دنیای بلاکچین هستند، اما مسیرهای متفاوتی را برای رسیدن به این هدف انتخاب کرده‌اند. سولانا با تمرکز بر سرعت و مقیاس‌پذیری، خود را به‌عنوان بستری برای برنامه‌های پرحجم معرفی کرده است، در حالی که سوئی به‌دنبال مقیاس‌پذیری بی‌سابقه و کاربردهای نوین در وب۳ است. انتخاب بین این دو، به چشم‌انداز شما از آینده بلاکچین بستگی دارد: آیا به دنبال زیرساختی قدرتمند و پایدار هستید یا پلتفرمی نوآورانه و متفاوت؟ پاسخ این سؤال، آینده‌ای را که در انتظار ماست، رقم خواهد زد.