روند اخیر دی پگ (DePeg) شدن استیبل کوین sUSD از پروتکل سینتتیکس (Synthetix) نشان داد که با وجود پتانسیل بالای استیبل کوین‌های الگوریتمی، این حوزه همچنان با خطراتی جدی روبه‌روست.
به گزارش میهن بلاکچین، دی پگ شدن sUSD افتاد، نخستین‌باری نیست که آسیب‌پذیری استیبل کوین‌های الگوریتی را آشکار می‌کند. از مشکلات فنی گرفته تا فشارهای قانونی و کاهش اعتماد کاربران، پروژه‌های فعال در این حوزه باید با چالش‌های فراوانی برای رشد و بقا دست‌وپنجه نرم کنند.
بازار ضعیف استیبل‌کوین‌های الگوریتمی
استیبل کوین‌های الگوریتی که بدون پشتوانه مستقیم دارایی سعی در حفظ ارزش خود دارند، زمانی یک نوآوری تحول‌ساز در دنیای دیفای محسوب می‌شدند. اما طبق داده‌های کوین‌‌مارکت‌کپ (CoinMarketCap) در آپریل سال ۲۰۲۵، ارزش بازار کل استیبل کوین‌ها حدوداً ۲۳۴ میلیارد دلار و سهم استیبل کوین‌های الگوریتمی تنها ۴۵۸ میلیون دلار (معادل ۰.۲٪) است.
این تفاوت فاحش، نشان‌دهنده این واقعیت است که استیبل کوین‌های الگوریتی هنوز نتوانسته‌اند اعتماد عمومی را جلب کنند. شکست‌های چشمگیری مثل سقوط لونا در سال ۲۰۲۲ و قوانین مبهمی مانند قانون MiCA در اتحادیه اروپا، شک‌وتردید نسبت به این مدل را افزایش داده‌اند.
دی پگ اخیر sUSD از سینتتیکس هم مثالی گویا از ریسک‌های ذاتی این مدل از استیبل کوین‌هاست.
بررسی دقیق دی پگ شدن sUSD
سینتتیکس – پروتکل شناخته‌شده دیفای – به‌خاطر سیستم دارایی‌های مصنوعی خود مشهور شده است. sUSD یک استیبل کوین الگوریتی در این اکوسیستم است که برای حفظ نسبت ۱ به ۱ با دلار آمریکا طراحی شده و توسط توکن SNX و داده‌های قیمتی چین لینک پشتیبانی می‌شود.
با این حال، اخیرا sUSD دچار دی پگ شدن طولانی‌مدت شده است. . در زمان نگارش مطلب، این توکن با قیمت ۰.۷۹۹ دلار معامله می‌شد و این وضعیت از اواخر مارچ سال ۲۰۲۵ ادامه دارد. دلیل اصلی این اتفاق، خروج یک تامین‌کننده بزرگ نقدینگی از استخر sBTC/wBTC در کرو (Curve) بود که باعث فشار فروش شدید روی sUSD شد. کاربران ناچار شدند برای دریافت توکن‌های sUSD، دارایی‌های مانند sETH یا sBTC را بفروشند که همین موضوع باعث شدیدتر شدن افت قیمت شد.
کین وارویک (Kain Warwick) – بنیان‌گذار سینتتیکس – توییتی منتشر و اعلام کرد که مکانیزم استیکینگ جدیدی برای sUSD پیاده‌سازی شده تا این مشکل برطرف شود. او همچنین گفت:
مکانیزم استیکینگ جدیدی را راه‌‌اندازی کردیم تا زمانی که رابط کاربری نهایی آماده شود، این فرآیند دستی باقی خواهد ماند.
وارویک با اشاره به استعاره «چماق و هویج» توضیح داد که اگر مکانیزم تشویقی (هویج) جواب ندهد، مجبور می‌شوند به شیوه‌های الزام‌آورتری (چماق) متوسل شوند تا کاربران استخر ۴۲۰ را وادار به مشارکت فعال‌تر کنند. او تاکید کرد که با توجه به ارزش میلیارد دلاری دارایی‌های استیک‌شده توسط کاربران سینتتیکس، SNX از منابع لازم برای بازگرداندن ثبات به توکن sUSD و ادامه توسعه محصولات مشتقه در لایه ۱ برخوردار است.
تاکنون استیبل کوین الگوریتمی موفقی نداشته‌ایم!
پیش از دی پگ شدن sUSD، بازار شاهد فروپاشی سهمگین UST/LUNA در سال ۲۰۲۲ بود. استیبل کوین الگوریتمی UST که متعلق به پروژه ترا بود، به‌شدت دی پگ شده و باعث سقوط قیمت لونا از ۱۲۰ به نزدیکی ۰ دلار بود. این رویداد میلیاردها دلار ضرر به‌بار آورده و اعتماد به مدل استیبل کوین الگوریتمی را نابود کرد.
آندره کرونیه (Andre Cronje) – که به پدرخوانده دیفای معروف است و پشت پروژه سونیک (Sonic) قرار دارد – مسیر خود را تغییر داد. سونیک در ابتدا در حال توسعه استیبل کوین الگوریتمی مبتنی بر دلار بود، اما سپس تمرکز خود را به استیبل کوینی با پشتوانه درهم امارات تغییر داد. او گفت:
تقریباً مطمئنم تیم ما امروز الگوریتم درست برای استیبل کوین‌ها را پیدا کرد، اما چرخه بازار قبلی به اندازه‌ای برایم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) داشته که نمی‌دانم واقعاً باید اجرایش کنیم یا خیر!
استیبل کوین‌های الگوریتمی، علاوه بر خطرات فنی با فشارهای قانونی فزاينده‌ای نیز روبه‌رو هستند. مقررات MiCA در اتحادیه اروپا که از ژوئن سال ۲۰۲۴ اجرایی شده، استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای برای تضمین حقوق مصرف‌کنندگان و ثبات مالی وضع کرده است. طبق این مقررات، استیبل کوین‌های الگوریتمی به‌عنوان توکن‌های دارای پشتوانه دارایی (ART) یا توکن‌های پول الکترونیکی (EMT) شناخته می‌شوند و باید الزامات پیچیده‌ای را رعایت کنند.
همین فشارها در حال افزایش در دیگر مناطق جهان نیز هست و توسعه‌دهندگان را حتی بیشتر تحت فشار قرار می‌دهد.
تمامی این موارد نشان می‌دهند که استیبل کوین‌های الگوریتمی – به‌ویژه به‌دلیل نداشتن پشتوانه مستقیم – نسبت به شوک‌های نقدینگی و تغییر احساسات بازار بسیار آسیب‌پذیر هستند.
پتانسیل بخش استیبل کوین‌های الگوریتمی
با وجود تمام چالش‌های موجود، هنوز پتانسیل توسعه در استیبل کوین‌های الگوریتمی وجود دارد. در مارچ سال ۲۰۲۵، کاربری به نام CampbellJAustin توییتی منتشر کرد و نوشت که نسل بعدی این نوع استیبل کوین‌ها می‌تواند موفق شود؛ به‌شرطی که از اشتباهات گذشته درس گرفته شود. او گفت:
واقعاً فکر می‌کنم که نسل بعدی استیبل کوین‌های الگوریتمی غیرمتمرکز شدنی است. فقط بعید است که جامعه کریپتو بتواند درست اجرایش کند، زیرا محدودیت اصلی فناوری نیست؛ مشکل اصلی اقتصاد و مدیریت ریسک است.
پروژه‌ها برای موفق شدن، باید روی ساخت مکانیزم‌های تثبیت قیمت قوی‌تر تمرکز کرده و الگوریتم‌ها را با حفاظت‌های نقدینگی تلفیق نمایند. همچنین برای رعایت الزامت قانونی – مخصوصاً در مناطق با مقررات سخت‌گیرانه مثل اتحادیه اروپا – باید آمادگی کامل داشته باشند.
شفافیت عملیاتی – حسابرسی‌های منظم و ارتباط صادقانه با کاربران – از دیگر عوامل حیاتی برای بازسازی اعتماد جامعه هستند.
اگر این موارد به‌درستی رعایت شوند، پروژه‌های فعال در این حوزه می‌توانند دوباره اعتماد از دست رفته را جلب کرده و نوآوری را در این مسیر ادامه دهند.
