عبارت بازیابی (Seed Phrase) تنها کلید بازیابی بیت کوین و ارزهای دیجیتال شماست. اگر کسی عبارت بازیابی شما را به‌دست بیاورد، می‌تواند به کیف پول شما دسترسی داشته باشد و داراییهای آن را سرقت کند. طبیعتا اگر کلید بازیابی خود را فراموش کنید، دسترسی به کیف پول و داراییهای خود را برای همیشه از دست می‌دهید. در نتیجه، بسیار مهم است که عبارت بازیابی خود را از خطرات آنلاین و آفلاین حفظ کنید. در این مقاله از میهن بلاکچین، مهمترین راهکارها برای حفظ امنیت عبارت بازیابی را به شما معرفی می‌کنیم.
خطرات نگهداری عبارت بازیابی روی کاغذ
هنگام ایجاد کیف پول ارز دیجیتال، یک عبارت بازیابی به شما داده می‌شود (یا خودتان می‌سازید). پس از کامل شدن فرایند، ۱۲، ۱۸ یا ۲۴ کلمه به شما داده می‌شود که برای امنیت بیشتر باید آن‌ها را به‌صورت آفلاین ذخیره کنید.
این کلمات را باید با همان ترتیب اولیه کنار هم بنویسید؛ وگرنه دیگر امکان بازیابی دارایی‌ها وجود نخواهد داشت. شاید ساده‌ترین راه‌حلی که به ذهنتان می‌رسد نوشتن عبارت بازیابی باشد؛ اما این روش ریسک‌های مختلفی را به‌همراه دارد:
- آسیب فیزیکی: آب، آتش و سایر عوامل محیطی ممکن است باعث از بین رفتن کاغذ یا ناخوانا شدن عبارت بازیابی شود.
- سرقت یا گم شدن کاغذ: یک تکه کاغذ به‌راحتی گم می‌شود یا به سرقت می‌رود.
- نبود افزونگی (Redundancy): در صورت ذخیره کردن عبارت بازیابی در یک تکه کاغذ، هیچ نسخه پشتیبان یا بک‌آپ از آن ندارید.
- پوسیدگی: کاغذ و جوهر در طول زمان از بین می‌رود. در نتیجه، این روش برای نگهداری بلندمدت عبارت بازیابی مناسب نیست.
نکات ایمنی برای نگهداری عبارت بازیابی
اگر نوشتن عبارت بازیابی روی کاغذ برای نگهداری بلندمدت مناسب نیست، پس برای حفظ و ذخیره کردن آن چه کارهایی میتوان انجام داد؟ در ادامه چند راهکار ممکن را بررسی می‌کنیم.
🟢تقسیم کردن عبارت بازیابی به چند قسمت
یک روش بهتر برای محافظت عبارت بازیابی این است که آن را به چند قسمت تقسیم کرده و در مکان‌های مختلف نگهداری کنید. در این صورت ریسک نقطه تکی شکست (Single Point of Failure) را کاهش می‌دهید. البته این روش هم بی‌نقص نیست چون با از دست یک بخش از عبارت بازیابی، کل عبارت بی‌استفاده خواهد شد. میتوانید عبارت بازیابی را به ۲، ۳ و حتی ۴ قسمت تقسیم کرده و آن‌ها را شماره‌گذاری کنید. حتی میتوانید برای شماره‌گذاری از سیستم‌های خاصی استفاده کنید که فقط خودتان از آن خبر دارید.
فرض کنید که عبارت بازیابی خود را به ۴ قسمت تقسیم کرده‌اید؛ به جای انتخاب اعداد ۱ تا ۴، میتوانید عددی مثل ۲۰۰۸ (به ترتیب) را برای آن‌ها انتخاب کنید. در این صورت فقط شما می‌دانید که ترتیب صحیح، ترتیبی است که عدد آن سال را بسازد.
🟢استفاده از کیف پول تک‌امضایی و رمز عبور
استفاده از یک کیف پول با امضای واحد که رمز عبور دارد، امنیت عبارت بازیابی را افزایش می‌دهد. در این روش، برای بازیابی دارایی‌ها میتوانید عبارت بازیابی را به‌همراه یک رمز عبور منحصربه‌فرد استفاده کنید. برای دسترسی به کیف پول خود در آینده، هم به عبارت بازیابی و هم به رمز عبور نیاز خواهید داشت. بهتر است این دو رمز را به‌صورت مجزا ذخیره کنید. در این صورت اگر کسی عبارت بازیابی را پیدا کند، بدون رمز عبور نمی‌تواند به کیف پول شما دسترسی داشته باشد.
🟢استفاده از کیف پول چند امضایی
استفاده از کیف پول چند امضایی (Multi-sig)، روش دیگری برای حفاظت از عبارت بازیابی است. برای تایید تراکنش در این نوع کیف پول‌ها، وجود تمام امضاها لازم است. برای مثال، میتوانید یک کیف پول با ۲ یا ۳ امضا ایجاد کنید. برای دسترسی به داراییهای این کیف پول، حداقل به ۲ امضا نیاز است. با واگذاری مسئولیت نگهداری عبارت بازیابی به افراد مورد اعتماد، میتوانید ریسک‌های امنیتی را به حداقل برسانید.
🟢استفاده از صفحه فولادی
یک روش دیگر، ذخیره کردن عبارت بازیابی در یک صفحه فولادی است که هم بادوام و هم ضد آتش و ضد آب است. با حک کردن عبارت بازیابی روی یک صفحه فلزی، میتوانید آن را از آسیب‌های محیطی و فیزیکی حفظ کنید. این روش از نوشتن روی کاغذ بهتر است، اما باز هم لازم است که فلز را در یک مکان امن نگه دارید تا از سرقت آن جلوگیری شود. برخی کیف پول‌های سخت‌افزاری مثل Ngrave از این روش پشتیبانی می‌کنند.
🟢نگهداری در گاوصندوق یا فضای امن
جدا از روشی که برای نگهداری عبارت بازیابی خود انتخاب کرده‌اید، لازم است که آن را در یک گاوصندوق یا فضای ذخیره‌سازی امن نگهداری کنید. برای این کار میتوانید از یک گاوصندوق باکیفیت یا صندوق‌های امانتی بانک‌ها استفاده کنید. نگهداری عبارت بازیابی در این نوع فضاها، خطر سرقت و دسترسی غیرمجاز به آن را به حداقل می‌رساند.
🟢افزونگی و بک‌آپ
در کنار روشی که برای ذخیره‌سازی عبارت بازیابی خود در نظر گرفته‌اید، لازم است که از آن چند نسخه پشتیبان داشته باشید. اگر نسخه اصلی از دست برود یا آسیب ببیند، با نسخه بک‌آپ میتوانید به عبارت بازیابی دسترسی داشته باشید. با روش‌های مختلف از عبارت بازیابی نسخه پشتیبان تهیه کنید؛ مثل استفاده از صفحه فولادی، حافظه دیجیتال رمزگذاری‌شده یا ذخیره کردن در فضای امن. در این صورت حتی اگر یکی از بک‌آپ‌ها گم شود، با نسخه‌های دیگر میتوانید به عبارت بازیابی و داراییهای خود دسترسی داشته باشید.
🟢رعایت تدابیر امنیتی دیجیتال
در بحث نگهداری عبارت بازیابی، مهم است که نکات مربوط به امنیت دیجیتال را بدانید. اگر قصد تهیه یک بک‌آپ دیجیتال رمزگذاری‌شده را دارید، یک رمز قوی انتخاب کرده و آن را در جایی ذخیره کنید. عبارت بازیابی خود را در دستگاه‌هایی که به اینترنت متصل هستند (موبایل یا کامپیوتر) ذخیره نکنید؛ چون این دستگاه‌ها در برابر هک و بدافزارها آسیب‌پذیر هستند.
🟢به‌روزرسانی و بازبینی دوره‌ای
برای اطمینان از اینکه روش شما برای نگهداری Seed Phrase موثر و ایمن است، باید آن را به‌صورت دوره‌ای بازبینی و آپدیت کنید. اگر از روش‌هایی مثل صفحه فولادی یا نوشتن در کاغذ استفاده می‌کنید، وضعیت فیزیکی آن را بررسی کنید و در صورت مشاهده نشانه‌هایی از فرسایش یا آسیب، آن را عوض کنید. ضمنا، تدابیر امنیتی دیجیتال خود را دائما بررسی کرده و در صورت نیاز، نحوه رمزگذاری و رمزهای عبور را به‌روزرسانی کنید.
🟢آموزش دادن به افراد مورد اعتماد
اگر از کیف پول چند امضایی استفاده می‌کنید و قصد دارید افراد مورد اعتماد خود را در نگهداری عبارت بازیابی دخیل کنید، باید آموزش‌های امنیتی لازم را به آن‌ها بدهید. مطمئن شوید که این افراد ریسک‌های مربوط به گم شدن عبارت بازیابی و تدابیر امینی لازم را درک می‌کنند.
سوالات متداول (FAQ)
- چرا حفظ امنیت عبارت بازیابی مهم است؟
عبارت بازیابی تنها راهی است که به کمک آن میتوانید به داراییهای خود دسترسی داشته باشید. از این رو حفظ امنیت آن بسیار مهم است. - برای نگهداری عبارت بازیابی چه کارهایی میتوان کرد؟
تقسیم کردن عبارت بازیابی به چند قسمت، استفاده از کیف پول چند امضایی، استفاده از صفحه فولادی و بکاپگیری از عبارت در چند جای مختلف، از جمله راهکارهای ایمنی برای حفظ امنیت Seed Phrase است.
جمع‌بندی
برای حفظ امنیت دارایی‌ها و ارزهای دیجیتال خود، باید از عبارت بازیابی کیف پولتان به‌خوبی نگهداری کنید. اگر از روش‌های مختلف نگهداری عبارت بازیابی و ریسک‌های آن‌ها آگاه باشید، میتوانید از ترکیب این تکنیک‌ها استفاده کرده و امنیت عبارت بازیابی خود را بالا ببرید. به یاد داشته باشید که برای دستیابی به سطح بالایی از امنیت، باید روش نگهداری خود را به‌طور مرتب بازبینی کنید. شاید روشی که امروز موثر است، فردا دیگر کاربردی نداشته باشد؛ مخصوصا در بازار ارز دیجیتال که شرایط دائما تغییر می‌کند. در این مطلب سعی کردیم شما را با نکاتی برای حفظ امنیت عبارت بازیابی آشنا کنیم. شما از چه روش‌هایی برای نگهداری عبارت بازیابی کیف پول خود استفاده می‌کنید؟ به نظر شما کدام روش موثرتر است؟ لطفا دیدگاه و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
