سیر تا پیاز دادگاه سم بنکمن فرید تا به امروز؛ سرنوشت بنیان‌گذار FTX چه خواهد شد؟

دادگاه سم بنکمن فرید (SBF)، میرعامل سابق صرافی ورشکسته‌شده FTX، از چند هفته پیش آغاز شده است. در این مدت افرادی مثل کارولین الیسون (Caroline Ellison)، مدیرعامل شرکت آلامدا ریسرچ (Alameda Research) و گری‌ وانگ (Gary Wang)، هم‌بنیان‌گذار FTX، علیه بنکمن فرید شهادت دادند؛ اما خود او همچنان اصرار دارد هیچ کار غیرقانونی و کلاهبرداری انجام نداده است.

در مطلب پیش رو، جزئیات مهم و شهادت تمام افراد دخیل در این پرونده از جمله سم بنکمن فرید را بررسی خواهیم کرد.

بخش اول شهادت کارولین الیسون: از ترازنامه‌های جعلی تا جذب سرمایه از خانواده سلطنتی عربستان

کارولین الیسون، مدیرعامل سابق آلامدا ریسرچ، با شهادت علیه سم بنکمن فرید سروصدای زیادی به پا کرد. او در همان ابتدا به جرم خود اعتراف و اعلام کرد بنکمن فرید مقصر اصلی سوءاستفاده از وجوه کاربران FTX بوده است. طبق گفته‌های الیسون، SBF سیستمی را راه‌اندازی کرد که در نهایت به آلامدا ریسرچ اجازه داد ۱۴ میلیارد دلار از وجوه FTX را برداشت کند.

الیسون اولین بار در شرکت جین استریت کاپیتال (Jane Street Capital) بنکمن فرید را ملاقات کرد و SBF پس از مدتی او را متقاعد کرد که این شرکت سرمایه‌گذاری را ترک کرده و به او در بخش کریپتو کمک کند. به گفته الیسون، بین ۱۰ تا ۲۰ میلیارد دلار از وجوه کاربرانِ FTX از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ به آلامدا ریسرچ واریز شد و این شرکت از آن برای بازپرداخت وام‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مختلف استفاده کرد.

علاوه بر این، الیسون اظهار داشت FTX اطلاعات مربوط به آلامدا ریسرچ را برای سرمایه‌گذاران یا حساب‌رسان خود فاش نمی‌کرد. طبق گفته‌های او آلامدا ریسرچ با دارایی‌های کاربران FTX، حتی توکن‌های FTT (توکن بومی صرافی FTX) را از بایننس بازخرید می‌‌کرد تا این پلتفرم مشکلی برای آن ایجاد نکند. او در بخشی از شهات خود تاکید کرد:

سم گفت که من باید این کار را انجام دهم. من همه چیز را با او بررسی می‌کردم. SBF کسی بود که به او گزارش می‌دادم. او می‌توانست من را اخراج کند.

طبق شهادت الیسون، حقوق سالانه او به ۲۰۰,۰۰۰ دلار می‌رسید و در سال ۲۰۲۱ هم ۲۰ میلیون دلار پاداش گرفته بود. مدیرعامل سابق آلامدا ریسرچ تاکید کرد SBF جاه‌طلبی‌های زیادی داشت و حتی می‌خواست رییس جمهور آمریکا شود.

ادعاهای الیسون نشان می‌دهد SBF به او دستور داده بود یک ترازنامه جعلی بسازد. او هم هفت ترازنامه جعلی درست کرد و یکی از آن‌ها پس از تایید SBF به شرکت جنسیس (Genesis) ارائه شد. در این ترازنامه اطلاعاتی درباره وام ۱۰ میلیارد دلاری آلامدا ریسرچ از FTX ذکر نشده بود. طبق ادعاهای الیسون، SBF حتی به او گفته بود با فروش بیت کوین قیمت آن را در زیر محدوده ۲۰,۰۰۰ دلار نگه دارد.

علاوه بر این، سم بنکمن فرید قصد داشت سرمایه‌گذاران جدیدی برای FTX پیدا کند و محمد بن سلمان یکی از گزینه‌های احتمالی او بود. گزارش‌های وب سایت خبری «Puck» هم نشان می‌دهد بنکمن فرید حدود ۲ هفته قبل از اعلام ورشکستگی FTX با محمد بن سلمان در عربستان ملاقات کرده بود و هر چند خود او قصد داشت یک میلیارد دلار سرمایه جدید را برای FTX جذب کند، سرمایه‌گذاران سعودی مایل بودند تنها ۲۵۰ میلیون دلار به SBF کمک کنند.

یادداشت‌های الیسون نشان می‌دهد هفته‌ها و ماه‌ها قبل از سقوط FTX، مهم‌ترین نگرانی‌های سم بنکمن فرید شامل سرنوشت آلامدا ریسرچ، خرید سهام اسنپ‌چت (Snapchat)، سرمایه‌گذاری احتمالی خانواده سلطنتی عربستان و عملکرد صرافی بایننس بود. علاوه بر این به نظر می‌رسد جاستین سان (Justin Sun)، موسس شبکه ترون، یکی از سرمایه‌گذاران بالقوه FTX بود.

طبق توضیحات الیسون، سم بنکمن فرید حتی قصد داشت قانون‌گذاران آمریکایی را علیه بایننس تحریک کند تا سهم FTX از بازار کریپتو افزایش یابد. به نظر می‌رسد سقوط شبکه ترا روی SBF تاثیر گذاشته بود؛ چراکه او پس از مدتی تصمیم گرفت آلامدا ریسرچ را تعطیل کند. SBF علاوه بر این قصد داشت سرمایه بیشتری را از شرکت بلاک‌فای (BlockFi) جذب کند که قبلا بیش از ۶۶۰ میلیون دلار به آلامدا ریسرچ وام داده بود.

الیسون اعتراف کرد آلامدا ریسرچ می‌بایست از استراتژی بهتری استفاده می‌کرد؛ اما بعد از هزینه کردن وجوه کاربران FTX و دریافت وام‌های بدون مدت تغییر سیاست‌های آن کار سختی بود. پس از مدتی هم شرکت‌هایی مثل جنسیس از آلامدا ریسرچ خواستند وام خود را تسویه کند و این شرکت هم بخشی از بدهی‌های خود را با سرمایه مشتریان FTX پرداخت کرد.

بخش دوم شهادت الیسون: از رشوه به مقامات چینی تا نقش بایننس در سقوط FTX

الیسون در ادامه شهادت خود اعلام کرد دولت چین در سال ۲۰۲۱ حدود ۱ میلیارد دلار از سرمایه آلامدا ریسرچ را ضبط کرده بود و وقتی پیگیری‌های قانونی جواب نداد، این شرکت با پرداخت رشوه‌ای ۱۵۰ میلیون دلاری به مقامات آن توانست وجوه مذکور را پس بگیرد. علاوه بر این، او به دستور SBF تمام پیام‌های مربوط به این موضوع را در پلتفرم سیگنال (Signal) حذف کرد.

اسناد منتشرشده توسط الیسون نشان می‌دهد بنکمن فرید معتقد بود بایننس در تلاش است به FTX ضربه بزند و به همین خاطر ترازنامه این پلتفرم را در اختیار وب سایت خبری کوین دسک (CoinDesk) قرار داده است. بایننس پس از مدتی هم اعلام کرد قصد دارد ۵۰۰ میلیون دلار توکن FTT را بفروشد و از فعالان بازار کریپتو خواست مراقب FTX باشند.

کوین دسک در ۲ نوامبر ۲۰۲۲ (۱۱ آبان ۱۴۰۱) اعلام کرد ترازنامه آلامدا ریسرچ را دیده است و این شرکت احتمالا در وضعیت خوبی قرار ندارد. این اتفاق رویدادی مهمی در ورشکستگی FTX محسوب می‌شد. در آن زمان SBF اعلام کرد FTX سرمایه کافی دارد، اما تمام آن‌ها نقد نیستند. این در حالی است که طبق گفته‌های الیسون، از ۱۲ میلیارد دلار دارایی‌های مشتریان FTX فقط ۴ میلیارد دلار قابل برداشت بود.

الیسون تاکید کرد پس انتشار توییت معروف چانگ پنگ ژائو (CZ)، مدیرعامل بایننس، به شدت نگران شده بود. CZ در پلتفرم اکس اعلام کرده بود که می‌خواهد توکن‌های FTT را به خاطر اسناد منتشرشده از FTX به فروش برساند و الیسون در واکنش به این توییت اظهار داشت آلامدا ریسرچ می‌تواند همه آن‌ها را خریداری کند. با این حال ژائو پس از سقوط FTX با اشاره به توییت الیسون اعلام کرد:

ادعای چهارم: توییت CZ صرافی FTX را نابود کرد.

هیچ کسب‌وکار سالمی را نمی‌توان با یک توییت نابود کرد.

اما ممکن است یک توییت دیگر در این اتفاق موثر بوده باشد. این توییت، همان توییت کارولین بود که ۱۶ دقیقه بعد از توییت من در ۶ نوامبر (۱۵ آبان) منتشر شد. داده‌های موجود نشان می‌دهد این توییت باعث شد فشار فروش FTT افزایش یابد.

الیسون در ادامه صدای ضبط‌شده‌ای از جلسه خود با کارمندان آلامدا ریسرچ را منتشر کرد که در ۹ نوامبر ۲۰۲۲ (۱۸ آبان ۱۴۰۱) تشکیل شده بود. او در این جلسه که در هنگ کنگ برگزار شده بود و حدودی نیمی از کارکنان آلامدا ریسرچ در آن حضور داشتند، مشکلات FTX و آلامدا ریسرچ را برای اولین بار به همکارانش توضیح داد و اعلام کرد SBF در تلاش است آن‌ها را حل کند. الیسون در این جلسه گفته بود:

FTX در تلاش است که سرمایه خود را افزایش دهد، اما اگر سقوط کند مشخصا دیگر هیچ‌کس نمی‌خواهد در آن سرمایه‌گذاری کند. من دقیق نمی‌دانم. یکی دیگر از برنامه‌ها هم این است چند ماه منتظر بمانیم تا بازار بهتر شود. نمی‌دانم.

الیسون تا مدت‌ها رابطه عاشقانه‌ای با سم بنکمن فرید داشت که طبق توضیحات خود او در آوریل ۲۰۲۲ (فروردین ۱۴۰۱) به پایان رسیده بود. او پس از این اتفاق قصد داشت آلامدا ریسرچ را ترک کند؛ اما SBF با تاکید بر اینکه خروج او سلامت این شرکت زیر سوال می‌برد، در نهایت الیسون را از این کار منصرف کرد.

شهادت کارمندان سابق FTX

کریستین درپی (Christian Drappi)، مهندس نرم‌افزار در آلامدا ریسرچ، پس از اتمام شهادت الیسون در دادگاه حاضر شد. او تاکید کرد قبل از جلسه مذکور بسیاری از کارمندان آلامدا ریسرچ هیچ تصوری از مشکلات موجود نداشتند. او نیز در این جلسه حضور داشت و یک روز بعد آلامدا ریسرچ را ترک کرد.

نیشاد سینگ (Nishad Singh)، یکی دیگر از مدیران FTX، با حضور در دادگاه اعلام کرد سم بنکمن فرید عادت داشت در مورد خریدهای آلامدا ریسرچ نظر بدهد و تصمیم‌گیرنده اصلی این شرکت بود. سینگ در شهادت خود ادعا کرد FTX تا قبل از سقوط بازار کریپتو در سال ۲۰۲۲، برای همکاری با افراد مشهور و چهره‌های ورزشی حدود ۱.۳ میلیارد دلار هزینه کرده بود. او تاکید کرد:

وقتی حقیقت را فهمیدم حس می‌کردم به من خیانت شده است. کاری که پنج سال تمام برایش تلاش کرده بودم، وضعیت بسیار وحشتناکی داشت.

طبق گفته‌های سینگ، SBF قصد داشت با ۱۲۰ میلیون دلار در تلگرام سرمایه‌گذاری کند و آلامدا ریسرچ از وجوه کاربران FTX برای ارسال کمک‌های مالی به کمپین‌های سیاسی استفاده می‌کرد. او که ممکن است در نهایت به ۷۵ سال زندان محکوم شود، اظهار داشت به خاطر فشار ناشی از مشکلات FTX قصد داشت خودکشی کند.

گری وانگ، یکی از بنیان‌گذاران FTX هم شهادت داد صرافی مذکور از کد پایتون برای تغییر ارزش دارایی‌های موجود در صندوق بیمه خود استفاده می‌کرد. صندوق بیمه در اصل وجوهی است که برای جلوگیری از ضرر کاربران در طول لیکوییدیشن‌های بزرگ ایجاد می‌شود.

کن سان (Can Sun)، مشاور عمومی FTX هم با حضور در دادگاه اظهار داشت در ۷ اکتبر ۲۰۲۲ (۱۵ مهر ۱۴۰۱) از کمبود نقدینگی FTX مطلع شده بود. در این تاریخ سم بنکمن فرید از سان خواسته بود تا پیشنهاداتی برای توجیه این کمبود ۸ میلیارد دلاری ارائه کند. او هم با ارائه پیشنهاداتی مثل سقوط بازار کریپتو تلاش خود را کرد؛ اما ۸ میلیارد دلار آنقدر زیاد بود که پنهان کردن آن امکان‌پذیر نبود.

دفاعیات سم بنکمن فرید

در این مدت، وکلای سم بنکمن فرید تلاش کردند او را به عنوان یک انسان دلسوز و مدیر جوانی معرفی کنند که به خاطر تجربه کم خود در دنیای تجارت تصمیمات نادرستی گرفته است. آن‌‌ها با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های موفق FTX مثل استارتاپ انتروپیک (Anthropic) اعلام کردند بنکمن فرید قصد داشت مشکلات نقدینگی را جبران کند.

سم بنکمن فرید هم در ۲۶ اکتبر (۴ آبان) در دادگاه حاضر شد و از خود دفاع کرد. او ادعا کرد در گذشته باور داشت انتقال وجوه کاربران FTX به آلامدا ریسرچ مشکل قانونی ندارد. علاوه بر این، وی تاکید کرد بر اساس سیاست حفظ داده‌های FTX هرگز پیام‌های بین خود و بقیه کارمندان این صرافی در پلتفرم سیگنال را با وکلای آن به اشتراک نگذاشته و با توجه به اینکه در سیاست‌های FTX فقط به حفظ ایمیل‌ها اشاره شده بود، تنظیمات این اپلیکیشن را به گونه‌ای تنظیم کرده بود که تمام پیام‌ها به طور خودکار حذف شوند.

شهادت بنکمن فرید ابتدا بدون حضور هیات ژوری برگزار شد و وقتی دادستان‌ها از او درباره تراکنش‌های مربوط به «North Dimension» سوال کردند، SBF ادعا کرد دلیل آن‌ها را نمی‌داند. سوال اصلی دادستان‌ها این بود که چرا وجوه کاربران از یکی از حساب‌های بانکی آلامدا ریسرچ به North Dimension منتقل شده بود. هرچند که برخی معتقدند FTX از این شرکت برای پولشویی استفاده می‌کرد، بنکمن فرید ادعا کرده است شاید چون بانک‌ها با North Dimension راحت‌تر بودند و از شرکت‌های کریپتویی مثل آلامدا ریسرچ دوری می‌کردند، وجوه مورد نظر به حساب‌های این شرکت منتقل شده است.

بعد از بازگشت اعضای هیات ژوری، بنکمن فرید با رد اتهام کلاهبرداری ادعا کرد نمی‌دانسته ارسال وجوه کاربران FTX به آلامدا ریسرچ غیرقانونی است. او در ادامه دفاعیات خود اظهار داشت:

در آن زمان، من به طور کامل نمی‌دانستم که چه اتفاقی افتاده است. فکر می‌کردم وجوه منتقل‌شده به آلامدا ریسرچ در یک حساب بانکی نگهداری می‌شود یا با استیبل کوین به FTX بر می‌گردد. فکر می‌کردم چون آلامدا ریسرچ آن‌ها را نگه می‌دارد، ترازنامه FTX منفی می‌شود. کارولین مدیر خوب و همدلی بود. توسعه‌دهنده نرم‌افزار نبود. در تحقیق و جست‌وجو کردن خوب عمل می‌کرد اما روی مدیریت ریسک تمرکز نکرده بود. من فکر می‌کردم می‌توانم روی جهان تاثیر بگذارم و سیاست اهمیت زیادی دارد؛ به همین خاطر کمک‌های سیاسی را انجام دادم. بعضی‌ها هم موافق بودند که FTX برای کریپتو لابی کند. البته بعضی‌ها؛ نه همه.

او در طول شهادت خود به طور کلی هرگونه تخلفی را رد و اعلام کرد FTX در سال ۲۰۲۱ بیشتر از ۱ میلیارد دلار درآمد داشته و کمک‌های مالی سیاسی آن از منابع مالی خود این صرافی انجام شده است.

سم بنکمن فرید تاکید کرد آلامدا ریسرچ پرداخت‌های مورد نیاز FTX را انجام می‌داد؛ زیرا این صرافی نمی‌توانست حساب خود را داشته باشد. علاوه بر این، طبق گفته‌های او شرکت آلامدا تامین‌‌کننده نقدینگی و بازارساز اصلی FTX و یکی از مشتریان آن بود. در نتیجه با سپرده‌گذاری وثیقه می‌توانست از این صرافی وام بگیرد. SBF خاطر نشان کرد طبق سیاست‌های FTX وام‌گیرندگان می‌توانستند از وجوه خود برای هر هدفی استفاده کنند و آلامدا ریسرچ هم می‌توانست با وام خود در بازار کریپتو معامله کند. طبق توضیحات SBF وام‌های آلامدا ریسرچ در کنار رشد بازار کریپتو افزایش یافته بود.

سم بنکمن فرید در ادامه توضیح داد در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ با کارولین الیسون درباره استراتژی‌های پوشش ریسک صحبت کرده بود اما این استراتژی‌ها هرگز اجرا نشدند. آلامدا ریسرچ بخاطر عدم وجود پوشش ریسک مناسب از سقوط شبکه ترا و بازار کریپتو آسیب دید و بدهی‌های آن از ۲ میلیارد دلار به ۸ میلیارد دلار رسید.

SBF در دفاعیات خود تاکید کرد طبق شرایط خدمات FTX اگر موتور ریسک FTX از کار بیفتد (الگوریتمی که صرافی‌ها برای نظارت و مدیریت ریسک‌های مرتبط با معاملات از آن استفاده می‌کنند)، ضرر ناشی از آن بین مشتریان معاملات مارجین و قراردادهای آپشن توزیع می‌شود. وکلای SBF با استفاده از این ماده تلاش کردند تا نشان دهند مشتریان FTX از خطرات موجود آگاه بودند.

شایان ذکر است دادگاه سم بنکمن فرید تا ۱۱ نوامبر (۲۰ آبان) همچنان ادامه دارد.

گفتنی است مبلغ وام‌های آلامدا ریسرچ همزمان با صنعت کریپتو در طول بازار صعودی رشد کرده و افزایش یافته است.