ماجرای ورشکستگی بانک سیلیکون ولی؛ کدام شرکت‌های کریپتویی تحت تاثیر قرار می‌گیرند؟
در روز جمعه در میانه تلاطمات بازاری که نگران از افزایش شدیدتر نرخ بهره بود و تازه از شوک فروپاشی سیلورگیت بیرون آمده بود، خبر رسید که وزارت حفاظت مالی و نوآوری کالیفرنیا یک بانک دیگر، یعنی بانک سیلیکون ولی (Silicon Valley Bank یا به اختصار SVB) را تعطیل کرده و شرکت بیمه سپرده فدرال (FDIC) را به عنوان متولی آن منصوب کرده است. بانک سیلیکون ولی یک بانک ۲۰۰ میلیارد دلاری با بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار سپرده بود و ۱۶امین بانک تجاری بزرگ فعال در ایالات متحده محسوب می‌شد.
در بیانیه مطبوعاتی که FDIC در مورد شرایط SVB منتشر کرد تاکید شد که سپرده‌گذاران این بانک در بدترین حالت تا صبح دوشنبه ۱۳ مارچ (۲۲ اسفند) به «سپرده بیمه شده» خود دسترسی کامل پیدا خواهند کرد. اما خبر دردناک این است که «سپرده بیمه شده»، تنها موجودی تا سقف ۲۵۰٬۰۰۰ دلار مشمول بیمه FDIC می‌شود و افراد حقیقی یا شرکت‌هایی که بیش از این مقدار سپرده در SVB داشته‌اند برای دریافت مابقی موجودی خود باید تا فروخته‌شدن دارایی‌های این بانک به سایر بانک‌ها و موسسات مالی انتظار بکشند. همچنین جالب است بدانید که ۹۷٪ حجم سپرده‌های این بانک متعلق به حساب‌هایی با بیش از ۲۵۰ هزار دلار موجودی است.
بانک سیلیکون ولی ۱۷ شعبه در ایالت‌های کالیفرنیا و ماساچوست دارد و بیشتر یک بانک «منطقه‌ای» قلمداد می‌شود. تمامی شعب و دفتر اصلی این بانک در روز دوشنبه برای تسهیل دسترسی سپرده‌گذاران باز خواهند بود.
این بزرگترین ورشکستگی یک بانک در آمریکا از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ است که با ورشکستگی واشینگتن میوچوآل بنک (Washington Mutual Bank) آغاز شد و دارایی‌های آن در نهایت پس از تصرف FDIC به جی پی مورگان چیس (JP Morgan Chase) فروخته شد.
همان‌طور که در مطلب امروز صبح میهن بلاکچین مطالعه کردید خبر ورشکستگی SVB باعث ایجاد ترس در مورد وضعیت سایر بانک‌ها شد به طوریکه در روز جمعه قیمت سهام بنک آو آمریکا (Bank of America) حدود ۶.۲٪، بارکلیز (Barcalys) حدود ۶.۲٪، جی. پی. مورگان (JPM) حدود ۵.۴٪ و ولزفارگو (Wells Fargo) حدود ۶.۱۳٪ کاهش یافت. همچنین در مورد بانک‌های منطقه یورو و بانک‌های ژاپن نگرانی‌های زیادی وجود دارد. این موضوع باعث شده است در مورد امکان تکرار بحرانی مشابه بحران سال ۲۰۰۸ زمزمه‌ها بلندتر شود هرچند که اکثر کارشناسان در جمع‌بندی‌های خود خطر پیش روی سیستم مالی را «سیستمی» ارزیابی نمی‌کنند و معتقدند این ویروس ورشکستگی در صورت شیوع، بیشتر بانک‌های منطقه‌ای را تهدید می‌کند.
با این حال اولین قربانی تعطیلی فعالیت SVB یکی از مهم‌ترین استیبل کوین‌ها در فضای کریپتو بود. شرکت سیرکل صادر کننده استیبل کوین USDC – که دومین استیبل کوین بزرگ از نظر ارزش بازار است – و تا به امروز قانون‌مدارترین صادرکننده استیبل کوین تلقی می‌شد، ۳.۳ میلیارد دلار از پشتوانه استیبل کوین USDC را در بانک سیلیکون ولی نگه‌داری می‌کرد. تعطیلی این بانک از سوی بسیاری به معنای از دست رفتن بخش مهمی از پشتوانه استیبل کوین USDC تلقی شد و باعث شد هولدرهای USDC برای تبدیل کردن آن به آخرین استیبل کوین مهم همچنان سرپا در بازار کریپتو یعنی تتر، به تمام مفرهای موجود هجوم ببرند. این موضوع باعث شد برابری USDC با دلار آمریکا کاملا از کنترل خارج شود و قیمت USDC حتی برای مدتی تا ۸۰ سنت افت کند. جفت USDC/USD تا زمان نگارش خبر همچنان با ۱ فاصله زیادی دارد و مطابق داده‌های میهن بلاکچین حدود ۰.۹۱ معامله می‌شود.
آپدیت: استیبل کوین‌های USDC و DAI دیپگ شدند [زنده]
هجوم کاربران برای تبدیل USDC و DAI به تتر تا حدی بود که باعث شد استخر نقدینگی 3POOL در کرو فایننس که متشکل از ۳ استیبل کوین USDT، USDC و DAI است از تتر تخلیه شود. در حال حاضر USDT تنها ۷٪ از حجم نقدینگی این استخر را تشکیل می‌دهد و USDC و DAI هر کدام حدود ۴۶٪ از موجودی استخر را شامل شوند.
دلایل تعطیلی بانک سیلیکون ولی چه بود؟
در مورد دلایل ورشکستگی SVB دلایل متعددی مطرح می‌شود و منتقدان فضای کریپتو تمایل دارند علت این ورشکستگی را تعامل این بانک با بعضی شرکت‌های فعال در فضای کریپتو تلقی کنند و این موضوع را به درس عبرتی برای سایر بانک‌ها برای دوری کردن از فضای کریپتو تبدیل کنند.
در مورد SVB می‌توان گفت همان‌طور که از «سیلیکون ولی» در نام آن برمی‌آید، بر فضای فناوری متمرکز بود و اگرچه لزوما «دوستانه ارزهای دیجیتال» نبود، اما صندوق‌های سرمایه‌گذاری کریپتو و شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیری مانند بلاکچین کپیتال (Blockchain Capital)، کسل آیلند ونچرز (Castle Island Ventures)، دراگون‌فلای (Dragonfly) و پانترا (Pantera) در آن حساب داشتند. اما دلیل ورشکستگی آن به هیچ وجه هیچ‌کدام از این سپرده‌گذاران نبودند.
اگر قرار به انتقاد از سپرده‌گذاران بانک باشد، بیش از همه می‌توان از صندوق سرمایه‌گذاری پیتر تیل (Peter Thiel) که یکی از اشخاص قدرتمند اما مشکوک در فضای فینتک است، انتقاد کرد. صندوق سرمایه‌گذاری فاندرز فاند (Founders Fund) به شرکت‌ها توصیه کرد «با توجه به نگرانی‌های موجود در مورد ثبات مالی SVB سرمایه‌های خود را از آن خارج کنند». این اظهارات باعث شد جرقه هجوم شرکت‌های مختلف برای خروج دارایی‌ها از SVB زده شود. ترس ایجاد شده توسط صندوق سرمایه‌گذاری وابسته به پیتر تیل تا حدی گسترش یافت که سرمایه‌داران خرد هم برای برداشت سپرده‌های خود جلوی شعب این بانک صف کشیدند. این موضوع در ویدئوی به اشتراک گذشته شده در توییت زیر به طرز جالبی پیدا است.
بانک سیلیکون ولی در تامین نقدینگی با مشکلاتی مواجه بود اما خود این بانک در نامه به سهام‌داران منشا این مشکلات را شرح داده است. به طور خلاصه می‌توان گفت زمانی که مشتریان پول را به SVB واریز می‌کنند، SVB آن پول را می‌گیرد و در اوراق خزانه‌داری (Treasury Bills یا به اصطلاح رایج T-Bills) سرمایه‌گذاری می‌کند. اما ارزش این اوراق بسته به شرایط بازار تغییر می‌کند و اوراق خزانه‌داری خریداری شده توسط SVB عمدتا در حال سقوط بودند.
دلیل اصلی سقوط ارزش این اوراق – سوای نحوه مدیریت خرید و فروش آنها توسط SVB – شرایط ایجاد شده در اقتصاد آمریکا به دلیل سیاست‌های پولی انقباضی و افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو است که باعث شده است اوراق قرضه بلند مدت خریداری شده توسط اکثر بانک‌ها، نسبت به اوراق قرضه کوتاه مدت بازدهی کمتری داشته باشد و در نتیجه قیمت آنها در بازار اوراق قرضه (Bond Market) افت کند. این شرایط که به آن «معکوس شدن منحنی سود (Yield Curve Inversion)» گفته می‌شود تنها در شرایط خاصی اتفاق می‌افتد که معمولا پیش‌زمینه بروز رکود (Recession) است.
البته این شرایط معمولا باعث بروز مشکل خاصی برای بانک‌ها نمی‌شود مگر اینکه با هجوم سپرده‌گذاران برای برداشت دارایی‌ها (اصطلاحا Bank Run) مواجه شوند. بنابراین اگر دنبال مقصر می‌گردیم پیتر تیل و فدرال رزرو گزینه‌های جالب توجه‌تری هستند تا بعضی مشتریان رمزارزی این بانک.
تعطیلی سیلیکون ولی بنک کدام شرکت‌های فضای کریپتو را متضرر می‌کند؟
علاوه بر شرکت سیرکل که حتی در صورت بازگشت برابری USDC با دلار بخشی از اعتبار خود را از دست داده است، استیبل کوین DAI که بخاطر پشتوانه USDC دیپگ شده است و اسیتبل کوین USDD که برابری خود با دلار را از دست داده است، شرکت‌های دیگری که در SVB حساب داشته‌اند در معرض خطر هستند.
همان‌طور که ذکر شد، بلاکچین کپیتال (Blockchain Capital)، کسل آیلند ونچرز (Castle Island Ventures)، دراگون‌فلای (Dragonfly) و پانترا کپیتال (Pantera) از جمله شرکت‌های رمزارزی طرف حساب با SVB بودند.
بر اساس یک پرونده نظارتی که ماه گذشته ارائه شد، پانترا کپیتال، غول سرمایه‌گذاری و از فعالان حوزه سرمایه‌گذاری خطرپذیر در بانک سیلیکون ولی سپرده داشت. پانترا از SVB در کنار بیتگو (BitGo) و کوین‌بیس به عنوان متولیان سرمایه خصوصی خود نام برد.
همچنین طبق اسناد جدید اضافه شده به پرونده ورشکستگی بلاکفای، این پلتفرم وام‌دهی مهم که پس از فروپاشی FTX آخرین امید‌ها برای نجات آن به یاس تبدیل شد، حدود ۲۲۷ میلیون دارایی در یک صندوق متقابل بازار پول (MMMF) ارائه شده توسط SVB دارد و با تعطیلی SVB عمق مشکلات این پلتفرم ورشکسته بیشتر می‌شود.
