شبکه چیا چیست؟ معرفی ارز چیا و شبکه‌ای که دوست‌دار محیط زیست است!

یکی از مسائلی که همیشه منتقدان ارزهای دیجیتال و شبکه‌های بلاک چینی روی آن مانور می‌دهند، هزینه‌بر بودن این اکوسیستم است. منظور از هزینه، تنها هزینه‌های اقتصادی نیست؛ بلکه هزینه‌های زیست‌محیطی از دلایل اصلی مخالفت افراد به‌حساب می‌آید. چیا (Chia) با استفاده از نوآوری جدید در شبکه خود، قصد دارد شبکه و رمزارزی معرفی کند که دوستدار محیط زیست و به اصطلاح سبز باشد. برای اینکه ببینیم شبکه چیا چیست، در این مقاله به بررسی مواردی مانند ایده و هدف، نحوه کارکرد، تیم گرداننده، نقشه راه، محصولات و کوین چیا یعنی XCH خواهیم پرداخت.

شبکه چیا چیست؟

چیا یک شبکه بلاکچینی با تمرکز بر معاملات هوشمند است که برای بهتر شدن تعاملات مالی میان افراد در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۷) شروع به کار کرد. بنیان‌گذاران این شرکت نام آن را به‌این خاطر چیا گذاشته‌اند که بگویند فعالیت‌های این شبکه، هم‌راستا با حفظ محیط زیست است.

تیم چیا در ابتدا برای بلاک‌چین خود قصد استفاده از الگوریتم اجماع PoW را داشت؛ اما آنان معتقدند در مکانیسم اثبات کار یا حتی اثبات سهام افراد و نهادهایی که دارای ثروت بیشتری هستند و منابع بیشتری در اختیار دارند، هرچند سخت اما می‌توانند در اکوسیستم دستکاری کنند و افراد معمولی توان رقابت با آن‌ها را ندارند. از طرف دیگر تیم چیا معتقد است مسائل مربوط به مصرف انرژی در PoW در بلندمدت به محیط زیست آسیب می‌رساند.

این شبکه باتوجه‌به مصرف انرژی بالا و سختی مشارکت افراد در الگوریتم‌های PoW یا PoS به فکر استفاده از الگوریتمی افتاد که امن و کارآمد باشد. شبکه Chia در نهایت از الگوریتم اثبات فضا (Proof of Space) و اثبات زمان (Proof of Time) برای اجماع در شبکه خود استفاده کرد. چیا امیدوار است با استفاده از این روش‌ها بتواند رمز ارزی غیرمتمرکز، سریع و باثبات برای انجام معاملات روزمره و آسان ایجاد کند.

ایده و هدف Chia 

شبکه چیا با ایده ایجاد یک بلاک چین پایدارتر برای توسعه سیستم مالی و پرداختی جهانی به وجود آمده است. تیم چیا معتقد است که نباید برای گسترش تعاملات مالی در جامعه، فرآیندها را به ضرر محیط زیست بهبود ببخشیم. چیا می‌خواهد رمز ارز سبز باشد؛ یعنی ارز دیجیتالی که برای به‌وجود آمدن آن، انرژی کمتری مصرف شود و در نتیجه به محیط زیست آسیب کمتری برسد.

علاوه‌بر اهداف محیط زیستی، تیم Chia می‌خواهند شبکه‌ای ایجاد کنند که بر خلاف شبکه‌هایی که با الگوریتم‌های PoW و PoS راه‌اندازی شده‌اند و برای مشارکت در آن‌ها هزینه‌بر است، افراد با راحتی بیشتری به آن دسترسی داشته و در آن مشارکت کنند.

رمز ارز چیا چگونه استخراج می‌شود؟

اثبات فضا (Proof of Space) یک روش رمزنگاری هوشمندانه است که برای آن می‌توانیم سه مرحله ایجاد فضا، اثبات یا فارمینگ و تایید در نظر بگیریم.

در مرحله اول استخراج‌کنندگان باید مقدار مشخص و آزادی از فضای حافظه یا همان هارد دیسک (Hard Disk) کامپیوتر، لپ‌تاپ یا هر دستگاه دیگری را در اختیار شبکه قرار می‌دهند. دستگاه‌هایی می‌توانند در این شبکه مشارکت داشته باشند که از سیستم عامل ویندوز، مک و لینوکس پشتیبانی کنند؛ زیرا برنامه چیا برای این سه نسخه عرضه شده است. فضای خالی که در اختیار شبکه قرار داده می‌شود برای نصب بلاک چین و ذخیره اعداد رمزنگاری‌شده در قالب جدول‌های مختلف، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فضاهای خالی در شبکه chia پلات (Plot) نام دارد. حداقل فضایی که برای یک پلات باید در نظر گرفته شود، حدود ۱۱۰ گیگابایت است.

در مرحله دوم فردی مسئول اثبات پلات‌ها است که به آن اثبات‌کننده یا Prover می‌گویند. وظیفه اثبات‌کننده این است که اطلاعات موجود در جداول را که همان هش شبکه هستند، بررسی کنند و هش نزدیک به هش شبکه را اعلام کنند؛ بنابراین اثبات‌کنندگان همان کشاورزان شبکه هستند که هش شبکه را به‌دست می‌آورند و در ازای آن پاداش دریافت می‌کنند. در مرحله آخر تاییدکنندگان، اطلاعات اعلام شده توسط فارمرها را تایید یا رد می‌کنند.

احتمال برنده شدن فارمرها به میزان فضای حافظه‌ای که در اختیار شبکه قرار داده‌اند، بستگی دارد. فارمرها هر چه فضای بیشتری به پلات‌ها اختصاص داده باشند، می‌توانند کدها و هش‌های بیشتری ذخیره کنند و در نتیجه شانس بیشتری خواهند داشت که هش شبکه را از میان جداول پیدا کنند.

علاوه‌بر اثبات فضا، الگوریتم اجماع دیگری که در این شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد، اثبات زمان (Proof of Time) است. این الگوریتم برای این استفاده می‌شود که کسی نتواند با به‌کارگیری منابع محاسباتی بالاتر، در سیستم دستکاری کند یا نسبت به دیگران برتری داشته باشد. در این الگوریتم نودهایی با نام Timelords وظیفه حفظ زمان یکسان میان دو بلاک را بر عهده دارند.

این کار یعنی حفظ مدت‌زمان یکسان میان دو بلاک، توسط یک تابع تاخیر تاییدپذیر (Verifiable Delay Function) اجرا می‌شود که زمان معین اما بسیار کوتاه دارد و سریع است. VDF به محاسبات متوالی نیاز دارد و به همین خاطر استفاده از دستگاه‌های مختلف برای محاسبات موازی فایده‌ای نداشته و برتری به‌وجود نمی‌آورد؛ به‌همین خاطر اتلاف انرژی به کمترین حد خود خواهد رسید.

محصولات شبکه چیا چیست؟

امکاناتی که شبکه Chia در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد یک نرم‌افزار و یک زبان برنامه‌نویسی است. نرم‌افزار چیا قسمت‌های مختلفی مانند اطلاعات شبکه و بلاک‌ها، کیف پول مخصوص چیا، پلات‌ها، فارم و استخر دارد. نکته قابل توجهی که در این برنامه وجود دارد، پشتیبانی آن از زبان فارسی است. همان‌طور که در تصویر پایین مشاهده می‌کنید، در سمت راست و بالا می‌توانید زبان خود را تغییر دهید و از میان گزینه‌ها، فارسی را انتخاب کنید.

شبکه چیا زبان برنامه‌نویسی بلاکچین Chialisp را ارائه کرده است که کاربران می‌توانند با استفاده از آن، به ایجاد تراکنش‌های هوشمند روی این شبکه اقدام کنند.

همان‌طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، می‌توانید از نوار سمت چپ به بخش‌های گفته شده دسترسی داشته باشید. اگر قصد دارید یک نود شبکه باشید و با ادبیات چیا به‌عنوان یک کشاورز در این شبکه مشارکت کنید، ابتدا باید از قسمت Plots مقدار حافظه‌ای را که می‌خواهید در اختیار شبکه قرار دهید، انتخاب کنید. سپس از بخش Farm اطلاعات کارکرد خودتان را مشاهده کنید.

 در بخش Pool نیز با کپی کردن آدرس کیف پول خود (آدرس کیف پول را از بخش Wallets باید کپی کنید) در قسمت مورد نظر، شبکه شما را به استخر چیا متصل می‌کند.

نقشه راه شبکه چیا

در دو سند تجاری (Business Whitepaper) و سند سبز (Green Paper) شبکه چیا، برنامه یا نقشه راهی اعلام نشده است. با توحه به مطالب سایت‌های مرتبط با Chia، این شبکه قرار است در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ روی تحقیق و توسعه لایه دوم، نظارت بر استخرها و ایجاد قابلیت‌های جدید کار کند.

این شبکه قرار است سه کیف پول در اکوسیستم خود ارائه دهد. اولین کیف پول که Light نام دارد و به سبک الکتروم کار می‌کند با این تفاوت که نیاز به همگام‌سازی ندارد و تنها از سرور اطلاعات مورد نیاز را درخواست می‌کند و تراکنش را به یک نود شناخته‌شده ارسال می‌کند. کیف پول دوم Distributed Identity یا به اختصار DID نام دارد و به معنای هویت توزیع شده است. سومین کیف پول نیز کیف یک پول حضانتی است.

از نکته‌های قابل توجهی که در اخبار وجود دارد این است که شبکه چیا به‌فکر راه‌اندازی توکنی به‌نام «توکن دارایی چیا» یا Chia Asset Token است. این توکن قرار است نماینده دارایی‌های افراد باشد و بر خلاف NFTها که کاربرد زیادی ندارند، قابل معاوضه و تقسیم‌پذیر هستند.

چه کسانی عضو تیم Chia هستند؟

شبکه چیا توسط برام کوهن (Bram Cohen)، بنیان‌گذار اصلی بیت تورنت (BitTorrent) که یک پلتفرم اشتراک‌گذاری فایل همتا به همتا است، راه‌اندازی شد. او پس از ۱۶ سال در سال ۲۰۱۷ از شرکت قبلی خود خارج شد و با شعار «بیایید اکوسیستم رمزارزها را به‌جای سبزتر و بهتری تبدیل کنیم» شروع به ساخت شبکه چیا کرد.

جین هافمن (Gene Hoffman) مدیر عامل سابق eMusic و Vindica، در سمت مدیر عملیاتی چیا مشغول به کار است. میچ ادواردز (Mitch Edwards) نیز که مدیرارشد مالی سابق Razer (شرکت سازنده نرم‌افزار و قطعات کامپیوتری)، مدیرعامل سابق Overstok (سایت فروش آنلاین لوازم منزل) و مدیر ارشد مالی Core Scientific (شرکت IT در زمینه بلاک چین) بوده است، اکنون به عنوان مدیر ارشد مالی در چیا فعالیت می‌کند.

چیا در سایت خود اعلام کرده است که یک جامعه از توسعه دهندگان و مشارکت‌کنندگان که روی کدهای متن باز چیا مشغول به کار هستند، دارد.

شبکه چیا با چه پروژه‌هایی همکاری کرده است؟

 از آنجایی که زمان زیادی از راه‌اندازی شبکه چیا نمی‌گذرد، این شبکه مشارکت یا همکاری در پروژه‌هایی نداشته است. تنها شرکت سرمایه‌گذاری “Sirius” که در پروژه‌های تازه تاسیس، سرمایه‌گذاری می‌کند، برای راه‌اندازی Hackathon چیا، با آن همکاری داشته است.

Hackathon رویدادی است که در آن طراحان، برنامه‌نویسان، مدیران محصول و پروژه، کارشناسان نرم‌افزاری و کسانی که می‌توانند در سرعت بخشیدن به تولید محصول کمک کنند، به دور هم جمع می‌شوند. گردهمایی چیا در تاریخ ۱۷ جولای ۲۰۲۱ (۲۶ تیر ۱۴۰۰) برگزار شد.

معرفی ارز چیا

کوین XCH رمز ارز بومی شبکه چیا است. XCH زمانی ایجاد می‌شود که تراکنش‌های یک بلاک تایید و بلاک جدید ایجاد شود. فارمرها به‌خاطر مشارکتی که در شبکه دارند و فضای ذخیره‌سازی که در اختیار شبکه قرار می‌دهند، کوین XCH پاداش می‌گیرند. با وجود اینکه چیا تفاوت‌هایی با دیگر شبکه‌ها دارد؛ اما فرایند تولید کوین در این شبکه مانند دیگر رمزارزها است. تیم چیا برای کوین XCH هیچ عرضه اولیه‌ای برگزار نکرده است. این تیم قبل از راه‌اندازی رسمی شبکه، ۲۱ میلیون کوین پیش کشت (Pre-Farm) کرده است. Pre-Farm که معادل Pre-mine در شبکه‌های دیگر است، به‌عنوان یک استراتژی ذخیره در شبکه چیا مطرح است. استراتژی ذخیره باعث ثبات قیمتی و رشد چیا می‌شود.

شبکه چیا به‌عنوان پاداش فارمینگ بعد از انجام Pre-Farm، در هر ۱۰ دقیقه ۶۴ ارز چیا به مشارکت‌کنندگان پرداخت می‌کند. در طول ۱۲ سال، هر سه سال این پاداش نصف می‌شود و بعد از سال سیزدهم به‌صورت ثابت، هر ۱۰ دقیقه چهار چیا به عنوان پاداش پرداخت خواهد شد. چیا برآورد کرده است که تورم کوین XCH پس گذشت ۲۲ سال از راه‌اندازی شبکه اصلی، حدود ۰/۵ درصد خواهد بود.

قیمت ارز چیا در تاریخ ۱۹ مهر ۱۴۰۰ برابر با ۱۵۸/۷۵ دلار است. این کوین با ارزش بازار ۳۱۱,۷۰۵,۴۵۹ دلاری در رتبه ۲۲۰ بازار رمز ارزها قرار دارد. قرار است ۲۲,۵۸۲,۰۲۵ عدد XCH عرضه شود که از این میزان در حال حاضر یک میلیون و ۵۸۲  هزار و ۲۲۳ عدد در گردش بازار است.

صرافی و کیف پول مناسب رمز ارز چیا

صرافی‌های زیادی هنوز کوین XCH را لیست نکرده‌اند. از میان تعداد معدود صرافی‌هایی که می‌توان این کوین را در آن‌ها خرید و فروش کرد، می‌توان به هیوبی، اوکی اکس، کوکوین، کوین اکس و Gate.io اشاره کرد. نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که تا زمان نگارش و انتشار این مقاله، کیف پولی برای نگهداری از کوین XCH معرفی نشده است؛ بنابراین باید از کیف پول صرافی‌ها برای نگهداری آن استفاده کرد.

البته لازم به‌ذکر است، کسانی که از شبکه چیا استفاده می‌کنند، می‌توانند از کیف پولی که در خود برنامه تعبیه شده، استفاده کنند و منظورمان کیف پول‌های مستقل و متداول مانند تراست ولت، لجر و غیره است که در حال حاضر از این کوین پشتیبانی نمی‌کنند.

پرسش‌وپاسخ (FAQ)

• آیا استخراج چیا به‌صرفه است؟

به‌صرفه بودن استخراج ارز چیا به سختی شبکه و همچینین میزان پاداش آن بستگی دارد. باتوجه به اینکه در حال حاضر پاداش استخراج رمزارز چیا هر ۱۰ دقیقه پرداخت می‌شود، می‌‌توان گفت انجام این کار توجیه‌پذیر است. از طرف دیگر ارزندگی کوین چیا با توجه به سخت‌تر شدن شبکه بیشتر خواهد شد؛ بنابراین در حالت کلی می‌توان استخراج این ارز دیجیتال را به‌صرفه دانست.

• قیمت ارز چیا را از کجا می‌توانیم مشاهده کنیم؟

با استفاده از صفحه قیمتی رمز ارز چیا، می‌توانید آخرین قیمت ارز چیا را مشاهده کنید.

• چه پیش‌بینی از آینده ارز چیا می‌توان داشت؟

با توجه به این موضوع که زمان زیادی از راه‌اندازی شبکه اصلی چیا نمی‌گذرد، شاید ارائه پیش‌بینی یا تحلیل از آینده آن کمی دشوار باشد؛ اما با توجه به ابتکاری که این شبکه در سازوکار استخراج ارز چیا دارد و مشارکت افراد را در شبکه آسان‌تر کرده است، با استقبال کاربران، قیمت این ارز دیجیتال افزایش پیدا کند.

سخن پایانی

به‌نظر می‌رسد افراد مختلفی به این موضوع اعتقاد دارند که آینده اقتصاد را رمز ارزها تشکیل می‌دهند؛ اما باید راه حل‌های برای تسهیل کاربران در دسترسی و مشارکت و همچنین سازگاری بیشتر این اکوسیستم با محیط زیست پیدا کرد. شبکه چیا با استفاده از الگوریتم‌های اثبات فضا و زمان به‌دنبال تحقق این اهداف است. شبکه‌ای کم هزینه‌تر و در عین حال کارامدتر برای ارزهای دیجیتال. در این مقاله با بررسی ابعاد مختلف Chia، دریافتیم که شبکه چیا چیست و چگونه می‌خواهد به اهداف خود برسد.

به نظر شما آیا چیا می‌تواند به جایگاه ویژه‌ای در بازار رمزارزها دست پیدا کند؟