یکی از موانع اصلی در مسیر پذیرش انبوه وب ۳، تمرکز پروژهها روی مخاطبان خاص و پیچیدگی تجربه کاربری برای عموم است. سوفون (Sophon) یک اکوسیستم سرگرمیمحور است که قصد دارد با تکیه بر فناوری اثبات دانش صفر و بدون درگیر کردن کاربران در مسائل فنی، مزایای بلاکچین را به تجربههای روزمره افراد اضافه کند. در این مطلب از میهن بلاکچین به بهانه لانچ توکن Sophon که بهتازگی انجام شد، با گفتوگوی اختصاصی وو بلاکچین (wublockchain) با یکی از بنیانگذاران سوفون به نام سباستین (Sebastien) همراه میشویم تا ببینیم بلاکچین سوفون (Sophon) چیست، چه هدفی را دنبال میکند و چشمانداز آینده آن چگونه طراحی شده است.
گفتوگوی اختصاصی وو بلاکچین با بنیانگذار سوفون
سوفون (Sophon) یک رولآپ لایه ۲ دانش صفر است که با استفاده از زنجیره الاستیک (Elastic Chain) زیکی سینک (ZKsync) روی بلاکچین ولیدیوم (Validium) ساخته شده است. هدف اصلی این پروژه، پیوند دادن فناوری بلاکچین با سرگرمیهای روزمره کاربران است و قصد دارد مزایای واقعی و ملموس بلاکچین را به دنیای بازی، بلیتفروشی، شرطبندی و تعاملات اجتماعی بیاورد. سوفون با تکیه بر تعاملپذیری درونزنجیرهای، تلاش میکند ارزهای دیجیتال را بهشکلی ساده، کاربردی و دسترسپذیرتر از همیشه به مصرفکنندگان عمومی معرفی کند. برای آشنایی بیشتر با این پروژه، در ادامه با گفتوگوی اختصاصی وو بلاکچین با یکی از بنیانگذاران سوفون همراه میشویم:
سوفون (Sophon) چیست؟
- وو بلاکچین: خوش آمدی سباستین. لطفا ابتدا خودت را معرفی کن و بگو چطور وارد دنیای بلاکچین شدی. داستان شکلگیری پروژه سوفون از کجا شروع شد؟
سباستین: ورود من به دنیای بلاکچین به سال ۲۰۱۷ بازمیگردد، زمانی که در حوزه امور مالی سنتی فعالیت میکردم و مجذوب شدم که ارزهای دیجیتال چطور میتوانند ساختار مالکیت و خلق ارزش آنلاین را متحول کنند.
پیش از تاسیس سوفون، مسئول توسعه برنامههای دیفای در زنجیره لایه ۲ زیکی سینک (zkSync) بودم. آنجا، هم درک عمیقتری از زیرساختهای فنی بهدست آوردم و هم با موانع پذیرش گسترده این فناوری آشنا شدم. واقعیت این است که دیفای مهم است؛ اما بیشتر حکم لولهکشی را دارد. یک زیرساخت مهم است که به دنیای کریپتو قدرت میبخشد؛ اما اکثر کاربران بهطور مستقیم با آن تعامل ندارند.
تجربه فعالیت در zkSync به من نشان داد که با روش فعلی، بیش از این نمیتوانیم کاربران جدیدی را وارد بلاکچین کنیم؛ چراکه شکل فعلی این فضا از جمله کیف پولها، کارمزد گس و پیچیدگیهای فنی، برای اکثر کاربران سخت و گیجکننده است و مانع پذیرش انبوه میشود.
سوفون دقیقا از دل همین درک متولد شد. بهجای اینکه از کاربران بخواهیم خودشان را با پیچیدگیهای بلاکچین تطبیق دهند، تصمیم گرفتیم مزایای بلاکچین را به تجربههای آشنا و محبوبی مانند بازی، شرطبندی، بلیتفروشی و تعاملات اجتماعی اضافه کنیم. اینجاست که فرصت واقعی رشد وجود دارد.
ما قصد داریم با تمرکز روی حوزههایی از سرگرمی که همین حالا میلیاردها کاربر در سراسر جهان دارند و ادغام تدریجی فناوریهای کریپتو در ساختار فنی آنها، راه ورود را برای عموم افراد ساده کنیم. افرادی که شاید هیچوقت به خودِ بلاکچین علاقه نشان ندهند؛ اما قطعا از مزایایی که فراهم میشود، استفاده میکنند.
از zkSync تا ساخت Sophon
- وو بلاکچین: شما پیش از راهاندازی سوفون، مسئول بخش دیفای در zkSync بودید. چه تجربیاتی در این مسیر، بیشترین تاثیر را در تصمیم شما برای تأسیس سوفون داشتند؟
سباستین: دوران فعالیت من در zkSync نقش بسیار مهمی در شکلگیری چشمانداز سوفون داشت. در زمان کار روی پروژههای دیفای، از یکسو شاهد قدرت بالای فناوری اثبات دانش صفر (ZK) بودم؛ اما از سوی دیگر متوجه شدم تا زمانی که پلتفرمها صرفا روی کاربردهای مالی و کاربران حرفهای حوزه کریپتو تمرکز داشته باشند، دامنه دسترسی این فناوری چقدر محدود باقی میماند.
نکته کلیدی زمانی روشن شد که فهمیدیم ارزش پیشنهادی ارزهای دیجیتال برای اکثر مردم، در فناوری و امور مالی نیست، بلکه در بهبود تجربه کاربری در فعالیتهایی است که پیش از این نیز به آنها علاقه داشتهاند. اپلیکیشنهای حوزه سرگرمی با میلیاردها کاربر در سراسر جهان، هنوز نتوانستهاند بهصورت مؤثر با بلاکچین ترکیب شوند؛ چراکه زیرساختهای فعلی اساسا برای این نوع کاربرد طراحی نشدهاند.
آنچه که از فعالیت در zkSync آموختم این بود که فناوری آماده است. از پروتکل zkTLS گرفته تا تراکنشهای بدون گس و انتزاع حساب (Account Abstraction) همه معرفی شدهاند؛ اما نحوه ارائه و موقعیتیابی این فناوریها باید تکامل پیدا کند. ما به بستری نیاز داشتیم که بهطور خاص برای اپلیکیشنهای مصرفی بهینهسازی شده باشد؛ جایی که این نوآوریهای فنی در قالب تجربههایی که برای کاربران روزمره اهمیت دارند، بدرخشند.
بنابراین، سوفون با هدف پر کردن این خلأ شکل گرفت. ما بهترین قابلیتهای فناوری اثبات دانش صفر را بهکار گرفتیم و در عین حال با تمرکز روی حوزههایی مانند سرگرمی، مالکیت دادهها و تعامل بیدردسر، تجربه کاربری را بازطراحی کردیم.
- وو بلاکچین: پروژه سوفون را چطور تعریف میکنید؟ محصول «سوشال اوراکل» که اخیرا آن را راهاندازی کردهاید، چیست؟
سباستین: در قلب چشمانداز سوفون، سیستم عملیاتی “Sophon OS” قرار دارد که از چندین مجموعه یکپارچه تشکیل شده است:
اول، سوفون هوم (Sophon Home) که یک داشبورد مرکزی است و کاربران میتوانند در آن هویت دیجیتال خود را مدیریت کنند، به برنامهها دسترسی داشته باشند و پیشرفتها و دستاوردهای خود در سراسر اکوسیستم را پیگیری کنند. این سیستم، فعالیتهای کاربران را از تمام برنامههای سوفون گردآوری میکند و تمام اطلاعات مربوط به داراییها و بهروزرسانیها را در یک رابط بصری قابلفهم نمایش میدهد.
دوم، سیستم حساب سوفون (Sophon Account) است که یکی از بزرگترین موانع دنیای کریپتو یعنی پیچیدگی در ورود را رفع میکند. کاربران میتوانند از طریق روشهای رایجی مانند احراز هویت با حساب گوگل، بهصورت مستقیم با بلاکچین سوفون تعامل برقرار کنند. این سیستم با استفاده از قابلیت انتزاع حساب بومی، بدون آنکه امنیت را فدای سادگی و راحتی کند، ایجاد حسابهای خودحضانتی را امکانپذیر میکند.
سوم، سوفون پلاس (+Sophon) یک برنامه وفاداری است که در ازای مشارکت و تعامل با بخشهای مختلف اکوسیستم به کاربران پاداش میدهد. برخلاف برنامههای سنتی، در اینجا پاداشها شفاف و قابلتایید هستند، کاربران میتوانند آنها را با توکنها، آیتمهای کلکسیونی و دسترسیهای زودهنگام مبادله کنند.
در خصوص بهبود تجربههای سرگرمی و اجتماعی در وب ۳ نیز سوفون سه نوآوری مهم را ارائه میدهد:
نخست اینکه ما موانع و پیچیدگیهای فنی را حذف میکنیم. در اکثر برنامههای سرگرمی وب ۳، کاربران با کیفپولهای متعدد، هزینههای گس و مراحل پیچیده راهاندازی مواجه هستند. سوفون این موانع را با تراکنشهای بدون کارمزد، احراز هویت ساده و رابط کاربری یکپارچه از میان برمیدارد و تجربه راحت و سادهای شبیه به اپلیکیشنهای سرگرمی رایج را خلق میکند.
نکته دوم این است که ما مالکیت دیجیتال واقعی را امکانپذیر میکنیم. چه برای آیتمهای درون بازی و محتوای انحصاری و چه در مورد نشانهای دستاورد، کاربران سوفون واقعا مالک داراییهای دیجیتال خود هستند، نه اینکه صرفا مجوز آنها را دریافت کنند. این موضوع، باعث درگیر شدن عمیقتر کاربران میشود و فرصتهای جدیدی را برای خلق ارزش ایجاد میکند.
سومین نوآوری سوفون یک اوراکل اجتماعی (Social Oracle) است که تجربه کاربران در برنامههای مختلف را به یکدیگر متصل میکند. درواقع، با استفاده از فناوری zkTLS، فعالیتها و دستاوردهای پراکنده کاربران به یک هویت دیجیتال یکپارچه تبدیل میشود و همیشه همراه آنها است. بهطور مثال، یک پلتفرم بازی میتواند با شناخت دستاوردهای قبلی کاربر، محتوای ویژهای را برای او فعال کند یا یک پلتفرم شرطبندی میتواند براساس سوابق تأییدشده کاربر، پاداشهای شخصیسازیشده ارائه دهد. همه اینها در حالیاست که حریم خصوصی کاربر حفظ میشود.
- وو بلاکچین: در مقایسه با سایر پروژههای لایه ۲ یا زنجیرههای عمومی که با مصرفکننده سروکار دارند، مزیت رقابتی اصلی سوفون چیست؟ چرا تصمیم گرفتید از پشته فناوری zkSync استفاده کنید؟
سباستین: درحالیکه پروژههای زیادی ادعا میکنند که روی مصرفکنندگان و کاربران نهایی تمرکز دارند، مزیت رقابتی سوفون از یک رویکرد جامع نسبت به حوزه سرگرمی نشات میگیرد.
اول از همه اینکه ما نه فقط یک بلاکچین، بلکه یک پلتفرم کامل طراحی کردهایم. سوفون اواس هرآنچه را که کاربران و توسعهدهندگان نیاز دارند، در اختیار آنها قرار میدهد:
- سوفون هوم (Sophon Home) بهعنوان مرکزی برای کشف برنامهها و مدیریت هویت دیجیتال عمل میکند.
- سوفون اکانت (Sophon Account) پیچیدگیهای کیفپول را با استفاده از روشهای احراز هویت رایج حذف میکند.
- سوفون پلاس (+Sophon) به کاربران تمام بخشهای اکوسیستم در ازای مشارکتشان پاداش میدهد.
- سوشال اوراکل (Social Oracle) امکان تأیید اطلاعات کاربر بین اپلیکیشنها را بدون نقض حریم خصوصی فراهم میکند.
دوم اینکه ما دقیقا روی حوزههایی از سرگرمی تمرکز کردهایم که بلاکچین میتواند ارزش فوری به آنها اضافه کند. از آنجاییکه فضاهایی مانند بازی، شرطبندی، فروش بلیت و اپلیکیشنهای مبتنی بر هوش مصنوعی محل وقتگذرانی و تعامل روزانه افراد هستند، ما با دست گذاشتن روی این حوزهها میخواهیم مسیر پذیرش عمومی را هموار کنیم.
انتخاب پشته فناوری ZK Stack هم یک تصمیم استراتژیک و چندبعدی بود. اثباتهای دانش صفر در عین حفظ عملکرد، امنیت بسیار بالایی را ارائه میدهند که برای برنامههای سرگرمیمحور با میلیونها کاربر یک فاکتور ضروری بهشمار میآید. استفاده از رویکرد بلاکچین ولیدیوم (Validium) هم به ما این امکان را میدهد که بدون فدا کردن امنیت، به توان عملیاتی بسیار بالایی برسیم.
از همه مهمتر، پشته فناوری ZK ویژگیهای پیشرفتهای مانند انتزاع حساب و پیمستر (paymasters) را ارائه میدهد. این یعنی، کاربران بدون داشتن توکنهای خاص برای پرداخت کارمزد، میتوانند با برنامهها تعامل داشته باشند. حتی توسعهدهندگان میتوانند براساس معیارهای قابلتنظیم، هزینه تراکنشهای کاربران خود را تقبل کنند.
همچنین معماری زنجیره الاستیک (Elastic Chain) امکان ارتباط طبیعی بین زنجیرههای مبتنی بر دانش صفر را بدون نیاز به بریجهای پیچیده فراهم میکند و یک تجربه کاربری یکپارچه را در سراسر اکوسیستم بهوجود میآورد. این موضوع برای چشمانداز ما که هویت و داراییهای دیجیتال کاربران باید بهراحتی بین برنامههای مختلف قابل انتقال باشد، بسیار حیاتی است.
با همه این اوصاف، آنچه که ما را واقعا متمایز میکند، پیادهسازی zkTLS در سطح پروتکل است که تایید ایمن دادهها را به بخش بومی و بنیادی شبکه تبدیل کرده است و صرفا یک قابلیت اختیاری نیست. در حالی که سایر زنجیرههای مخصوص مصرفکننده تنها روی سرعت یا هزینه تراکنشها تمرکز دارند، ما در حال ساخت یک الگوی کاملا جدید هستیم تا با استفاده از دادههای تأییدشده، تجربیات شخصیسازیشده را در تمام برنامههای سرگرمی تقویت کنیم. این رویکرد همراه با ساختار جامع سوفون اواس، اکوسیستمی را شکل میدهد که بهطور خاص برای ارائه مزایای بلاکچین به کاربران عادی و پذیرش عمومی طراحی شده است.
جذب سرمایه سوفون از طریق فروش نودها
- وو بلاکچین: سوفون در ماه می ۲۰۲۴ موفق شد از طریق فروش نودها بیش از ۶۰ میلیون دلار سرمایه جذب کند. این موفقیت را چطور ارزیابی میکنید؟ نقش نودها در اکوسیستم سوفون چیست و چه ساختاری برای پاداش آنها در نظر گرفتهاید؟
سباستین: این فروش موفق، نشاندهنده علاقه شدید بازار و شناخت برنامههای بلاکچینی کاربرمحور است. در رویداد فروش نودهای سوفون، علاوهبر سرمایهگذاران نهادی، افراد زیادی از جامعه نیز حضور داشتند که نشان میدهد مشارکت در اکوسیستم سوفون از تنوع بالایی برخوردار است.
در اکوسیستم سوفون، نودها نقشهای مختلفی ایفا میکنند. آنها بهعنوان «نگهبانان (Guardians)» شبکه، به تامین امنیت و تمرکززدایی کمک میکنند و پشتیبان عملکرد کلی پلتفرم هستند. اپراتورهای نود بسته به قابلیتهای فنی خود میتوانند نودهای سبک (Light Node) را برای نمونهبرداری از در دسترس بودن دادهها اجرا کنند. همچنین، میتوانند حقوق نگهبانی خود را به نودهای دیگر واگذار کنند.
اپراتورهای نود در ازای این مشارکت، مشوقهای اقتصادی شبکه شامل توکنهای SOPH و همچنین بخشی از کارمزد تراکنشها را دریافت میکنند. با افزایش فعالیت شبکه و رشد برنامههای اکوسیستم، انتظار میرود درآمد نودها نیز افزایش پیدا کند. دارندگان نود، علاوهبر پاداش مالی از مزایای دیگری از جمله دسترسی زودهنگام به پروژههای جدید، اولویت در دریافت کمکهزینههای اکوسیستم، دسترسی به برنامهها پیش از انتشار عمومی و پشتیبانی ویژه توسعهدهندگان بهرهمند میشوند.
نکته مهم دیگر این است که اپراتورهای نود، نقش فعالی در جامعه ایفا میکنند. آنها در طی مراحل آزمایشی بازخوردهای مهمی ارائه میدهند و حتی ممکن است خودشان برنامههایی جدیدی بسازند و بهطور فعال در رشد اکوسیستم سوفون مشارکت داشته باشند.
ارز دیجیتال سوفون چیست؟
- وو بلاکچین: رویداد تولید توکن سوفون چه زمانی انجام میشود و ارز دیجیتال SOPH چه کاربردی دارد؟
سباستین: قرار است رویداد تولید توکن (TGE) سوفون در ماه می ۲۰۲۵ برگزار شود. در مراحل ابتدایی، از توکن SOPH برای پرداخت کارمزد تراکنشهای شبکه، مشارکت در سیستم استیکینگ برای کمک به تمرکززدایی شبکه و ارائه پاداشها استفاده میشود. البته بهلطف استفاده از فناوری پیمستر، کاربران عادی میتوانند بدون نیاز به نگهداری مستقیم توکن SOPH، با برنامهها تعامل داشته باشند.
چشمانداز آینده سوفون چیست؟
- وو بلاکچین: اهداف کوتاهمدت و بلندمدت سوفون پس از رویداد تولید توکن چیست؟ در مرحله بعدی رشد، روی چه موضوعی متمرکز خواهید شد؟
سباستین: پس از عرضه توکن، صرفا دنبال اجرای یک نقشه راه کلیشهای نیستیم، بلکه روی مواردی که واقعا مؤثر و کارآمد هستند، متمرکز میشویم.
اول از همه، آزمایش و نوآوری در حوزه برنامههای مصرفی را با جدیت ادامه خواهیم داد. همانطور که پیشتر اشاره کردم، آینده اغلب از جاهایی میآید که انتظارش را نداریم. تیمهایی که نوآوریهای واقعی را میآفرینند، لزوما بومی دنیای کریپتو نیستند؛ بلکه ذهنهای تازهای هستند که از بیرون وارد شدهاند و احتمالاتی را میبینند که ما هرگز به آنها توجه نکردهایم. بههمین دلیل، برنامههای حمایتی “Sophon Canvas” و “Sophon Intelligence Agency” را با هدف شناسایی و پشتیبانی از استعدادهای متمایز و نوظهور طراحی کردهایم.
دومین پلن ما عرضه تدریجی محصول سوفون هوم است تا مردم بتوانند از مجموعه کامل محصولات استفاده کنند. سوفون هوم صرفا یک داشبورد نیست؛ بلکه یک هاب مرکزی است که تمام اجزای اکوسیستم را به یکدیگر متصل میکند. در این مرکز کاربران میتوانند فعالیتهایی همچون مدیریت هویت دیجیتال، شناسایی برنامهها و تعامل با کل اکوسیستم را در یک محیط یکپارچه انجام دهند.
پیادهسازی کامل zkTLS یکی دیگر از اولویتهای مهم ما است. این پروتکل تنها مختص حفظ حریم خصوصی نیست، بلکه یک پل واقعی میان دنیای وب ۲ و وب ۳ است و به رشد پذیرش انبوه کمک میکند. زمانیکه کاربران بتوانند بدون افشای اطلاعات شخصی، سوابقی مانند عادتهای شنیداری در اسپاتیفای، دستاوردهای بازی یا تاریخچه خرید بلیط خود را اثبات کنند، مدلهای تعامل کاملا جدیدی خلق میشود. اوراکل اجتماعی سوفون با هر تأیید جدید قدرتمندتر میشود و اثرات شبکهای آن، کل اکوسیستم را منتفع میکند.
در نهایت، هدف ما این است که فناوری در پسزمینه قرار گیرد و تجربه کاربر محوریت پیدا کند. اکثر مردم به خود فناوری بلاکچین اهمیتی نمیدهند؛ بلکه به محصول نهایی آن توجه دارند. بهطور مثال، ما با توسعهدهندگان بازیهایی همکاری میکنیم که از پیش به تناسب محصول و بازار رسیدهاند. به آنها کمک میکنیم تا منطق کسبوکار خود را بهتدریج با استفاده از کریپتو بهینه کنند. این تغییر از موارد سادهای همچون پرداختها شروع میشود و به موضوعات مهمتری مانند وفاداری و مالکیت میرسد.
اصل اساسی ما، حفظ روحیه تجربهگرایی و در عین حال تمرکز جدی روی اجرا است. سال ۲۰۲۵، سالی است که چند پروژه معدود موفق میشوند و فرمول موفقیت کریپتوی مصرفکننده را کشف میکنند. سپس دیگران نیز به دنبال آنها میروند.
- وو بلاکچین: روند توسعه بلاکچینهای عمومی را چطور ارزیابی میکنید؟ سوفون چطور میخواهد از بازخوردهای منفی جامعه که ناشی از مسائل مرتبط با توکن هستند، جلوگیری کند؟
سباستین: دلیل اینکه ما بهجای یک بلاکچین، مجموعه کاملی از محصولات را توسعه دادیم، دقیقا به آیندهای مربوط میشود که برای بلاکچین متصور هستیم. ما در حال ساخت پلتفرمی برای نسل بعدی اپلیکیشنهای مصرفی هستیم که اتفاقا دارای بلاکچین است و در صورت استفاده صحیح، ارزش واقعی برای کاربران ایجاد میکند.
اکثر بلاکچینهای فعلی هنوز روی معاملهگران و کاربران بومی کریپتو تمرکز دارند؛ اما این بازار بهنوعی اشباع شده است. فرصت واقعی آنجاست که بتوان مزایای بلاکچین را وارد تجربههای دیجیتال روزمره کاربران کرد؛ جایی که بتوان چیزی را بهطور ملموس برای کاربر بهبود داد؛ از مالکیت داراییهای دیجیتال گرفته تا پرداختهای یکپارچه و اعتبار تاییدشدهای که بین برنامهها قابلانتقال هستند.
ما با تمرکز روی حوزههایی از سرگرمی که میلیاردها کاربر دارند، در حال ایجاد نقاط ورود طبیعی به بلاکچین هستیم، آن هم به شکلی که بهجای پیچیدگی، ارزش اضافه میکنیم. این رویکرد ذاتا ما را از چرخه ترس، عدم اطمینان و شک (FUD) که پروژههای فاقد کارکرد واقعی را درگیر میکند، مصون نگه میدارد.
هنگامی که یک محصول با بازار تناسب واقعی داشته باشد، قیمت توکن در مقایسه با تجربه کاربر در اولویت دوم قرار میگیرد. آیندهای که ما در حال ساخت آن هستیم، جایی است که فناوری در پسزمینه قرار میگیرد و مزایای آن به بخش جداییناپذیری از زندگی دیجیتال تبدیل میشود.
- وو بلاکچین: بازار آلتکوینها اخیرا عملکرد ضعیفی داشته است، بهویژه توکنهای پشتیبانیشده توسط سرمایهگذران خطرپذیر (VC) که پس از لیست شدن کاهش قیمت داشتهاند. دیدگاه شما درمورد این روند چیست؟ سوفون چطور میخواهد این شرایط را کنترل کند؟
سباستین: ما نه توان پیشبینی بازار را داریم و نه قرار است انرژی خود را روی آن بگذاریم. نگاه ما بلندمدت است.
آنچه اهمیت دارد، نوسان کوتاهمدت قیمت نیست، بلکه خلق ارزش واقعی برای کاربران و ساخت محصولاتی است که مردم واقعا میخواهند از آنها استفاده کنند. چرخههای بازار میآیند و میروند؛ اما پلتفرمهایی که کاربرد واقعی ارائه میدهند، در نهایت صرفنظر از شرایط موقت بازار موفق خواهند شد.
تمرکز ما همچنان بر اجرا است که از توسعه اکوسیستم سوفون گرفته تا جذب شرکای جدید و ارتقای تجربه کاربری را شامل میشود. هنگامیکه محصول واقعا ارزشمندی ساخته شود، بازار خودبهخود آن را شناسایی و تایید میکند.