تفاوت‌های امضاهای کاغذی، الکترونیکی و دیجیتالی

امروز وقتی اسم امضا را می شنوید چه چیزی به ذهن شما خطور می‌کند؟ شاید اگر ۵۰ سال پیش این سوال از شما پرسیده می‌شد، فقط یک جواب ساده می‌دادید: ایجاد یک سری خطوط توسط خودکار. اما امروز امضا فقط محدود به نوع کاغذی نمی‌شود و انواع مختلف دیگری دارد. اگر کنجکاو شدید تا بیشتر در این زمینه بدانید با این مقاله همراه باشید چرا که ما قصد داریم در ادامه به تعریف و بیان تفاوت های سه نوع امضای کاغذی، دیجیتال و الکترونیکی بپردازیم.

امضای کاغذی چیست؟

امضای کاغذی که نوع سنتی و قدیمی امضا است، در حقیقت همان امضایی است که شما روی کاغذ و در مکان های اداری آن را ایجاد می‌کنید. معمولا این امضا تمام یا بخشی از حروف اسم شما را شامل می‌شود و قرار است که انحصارا مختص شما باشد. معادل انگلیسی این نوع امضا، خیس یا همان Wet است. دلیل انتخاب این نام این بوده که در قدیم با جوهر یا موم این امضاها انجام می‌شده و حتما باید مدتی منتظر میماندیم تا امضا خشک شود.

امضای الکترونیکی چیست؟

از لحاظ قانونی تعاریف مختلفی برای این نوع امضا وجود دارد. اما به طور کلی می‌توان گفت نوشته یا علامتی است که در انتهای نامه الکترونیکی، تراکنش‌های الکترونیکی و … قرار می‌گیرد. بگذارید چند مثال برای شما بزنیم تا بهتر متوجه شوید:

• نوشته پایانی که در انتهای ایمیل ارسالی وجود دارد.
• نوشته‌ای که به صورت الکترونیکی ایجاد می‌شود و در پایان نامه اداری الکترونیکی قرار می‌گیرد.
• عکس از امضای کاغذی شما که اسکن و فکس شود.
• رمز کارت شما که برای استفاده از دستگاه های ATM بانک ها از آن استفاده می‌کنید.
• وقتی یک نامه یا یک سری قوانین الکترونیکی برای شما ارسال می‌شود، شما با انتخاب کلمه موافقم یا مخالفم در حقیقت آن را امضا کرده‌اید.
• اگر از تبلت یا گوشی لمسی استفاده می‌کنید و امضای کاغذی خود را روی آن ایجاد کنید، در حقیقت یک امضای الکترونیکی ایجاد کرده‌اید.

امضای دیجیتالی چیست؟

نام دیگر امضای دیجیتالی، امضای کریپتوگرافیک یا رمزنگاری شده است. این نوع امضا در حال حاضر امن ترین و مطمئن ترین امضای موجود است. این امضا دارای یک سند رسمی است، درست مانند سند رسمی که وقتی شما ویندوز میخرید به شما داده می شود. این سند ضمانت کننده این موضوع است که فقط شما صاحب و دارنده آن امضا هستید.

در این نوع، دو طرف امضا کننده می توانند از صحت امضا اطمینان پیدا کنند و اگر تغییری در آن ایجاد شده باشد، متوجه خواهند شد.

بگذارید کمی موضوع را باز کنیم، فرض کنید شما و یک شخص دیگر قصد دارید یک قرارداد را امضا کنید. هر کدام از شما یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی دارید. کلید ها شامل یک سری عدد و حروف هستند. کلید خصوصی شما منحصرا برای شما است و کلید عمومی شما می‌تواند در دست دیگران نیز قرار بگیرد. شما با استفاده از کلید خصوصی خود یک امضا دیجیتالی انجام می‌دهید و آن را به همراه کلید عمومی خود برای طرف دیگر قرارداد ارسال می‌کنید. شخص دیگر نیز همین کار را انجام می‌دهد، اما قبل از آن برای اینکه از امضای شما مطمئن شود، با داشتن کلید عمومی شما می‌تواند صحت امضای شما را تایید کند. تمام این کلیدها با استفاده از توابع هش رمزنگاری تولید شده‌اند و رمزگشایی کردن آنها کار بسیار سخت و تقریبا غیر ممکن خواهد بود.

موارد استفاده از انواع امضاها

معمولا دو نوع امضای الکترونیکی و دیجیتالی از آنجایی که ماهیت فیزیکی ندارند، می‌توانند به صورت ناشناس صورت گیرند اما نوع الکترونیکی ایمنی و اطمینان لازم را مانند نوع دیجیتالی ندارد. از امضای دیجیتالی معمولا برای قرارداد ها و تجارت استفاده می‌شود.

از سال ۲۰۰۰ به بعد، دونوع امضای الکترونیکی و دیجیتالی هم تحت قوانین امضای کاغذی قرار گرفت، البته همچنان بسیاری از سازمان ها  و ارگان های بزرگ ترجیح می‌دهند از همان امضای کاغذی استفاده کنند. پس اینکه کدام امضا الویت دارد و بیشتر استفاده می‌شود، به سیاست و قوانینی که هر تجارت و شرکت خاص برای خود مد نظر قرار داده، بستگی دارد.

امضاها چه تاثیری در روند یک تجارت دارند؟

امروزه همه اسناد و مدارک، از قراردادها گرفته تا گواهینامه ها و … نیاز به امضا دارند. از طرفی روابط مانند گذشته محدود به یک منطقه یا کشور نمی‌شود و تمام دنیا با یکدیگر در حال تبادل هستند. اگر قرار باشد برای همه این مراودات از امضای کاغذی استفاده شود، همه چیز به کندی پیش می‌رود و سرعت کافی را ندارد. امضای الکترونیکی هم به دلیل نا امن بودن و عدم اطمینان دوطرف ممکن است خیلی کارآمد نباشد. اما امضاهای دیجیتال به نظر می‌رسد در این دنیای مدرن، بهترین راه حل باشند. هم به سرعت انجام می‌شوند هم اطمینان لازم را به دو طرف می‌دهند.

امضا های دیجیتال با ورود صنعت بلاک چین کاربردی تر شدند. این امضا ها می‌توانند در قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار گیرند. قرارداد های هوشمند، نوع جدیدی از قرارداد ها هستند که روی بلاک چین نوشته می شوند و برتری های زیادی نسبت به نوع سنتی خود دارند.