چرا اتریوم و اتریوم کلاسیک مسیرشان جدا شد؟
نبرد بین اتریوم و اتریوم کلاسیک، هم اخلاقی و هم ایدئولوژیک است. قبل از شروع توضیح راجع به تفاوتهای اساسی بین این دو و به دست آوردن نتایج، بهتر است ابتدا تاریخچه این دو ارز را مورد بررسی قرار دهیم.
تشکیل DAO
کل اکوسیستم اتریوم براساس قراردادهای هوشمند کار میکند. با یک بیان ساده قراردادهای هوشمند، قراردادهای خودکاری هستند که اجرای قراردادها را تسهیل میکنند.
DAO که مخفف سازمان غیرمتمرکز خودمختار (Decentralized Autonomous Organization) است، قرارداد پیچیده هوشمندی بود که انقلاب بزرگی برای اتریوم ایجاد کرد. این سازمان در واقع صندوق سرمایه گذاری غیرمتمرکزی بود که قرار شد سرمایه مورد نیاز برای تمام DAPPsهای ایجاد شده در داخل شبکه را تامین کند.
راهکار بسیار ساده بود. اگر شما میخواستید بخشی از DAPPs باشید و از آن سود ببرید، باید مقداری توکن DAO از شبکه اتر خریداری میکردید. با داشتن توکن DAO شما رسما عضوی از سیستم DAO شناخته میشدید.
و حالا چه طور یک DAPPs به تصویب رسیده و ساخته میشود؟ ابتدا باید بتواند توسط نگهبانان اتریوم که اساسا بزرگان و اداره کنندگان این شبکه هستند، مورد تایید قرار بگیرد. آنها پس از دریافت تایید، توسط دارندگان توکنهای DAO مورد رای گیری قرار میگیرند. اگر ۲۰ % در رایگیری رای مثبت دهند، آنها بودجه مورد نیاز برای شروع کارشان را دریافت خواهند کرد.
پتانسیل DAO، انعطاف پذیری، کنترل و شفافیت کامل آن بی سابقه بود و مردم تمایل زیادی برای مشارکت نشان دادند. ظرف مدت ۲۸ روز پس از تشکیل آن، مارکت کپ آن به بیش از ۱۵۰ میلیون دلار رسید که در آن زمان، ۱۴٪ از ارزش تمام توکنهای اتر بود.
چطور کسی از این سیستم خارج میشود؟ اگر بعضی از DAPP ها به این نتیجه برسند که شما در این سیستم مفید نیستید، چگونه از این سیستم بیرون میروید؟ در این حالت یک خروجی به نام «تابع جداکننده» ایجاد میشود. با استفاده از این تابع شما میتوانید اتری که سرمایه گذاری کرده بودید پس بگیرید و اگر مایل باشید، میتوانید حتی «DAO Child» خود را ایجاد کنید. در حقیقت شما میتوانید همراه چند دارنده دیگر توکن DAO، جدا شده و کار خود را آغاز کنید و پذیرای پیشنهادات باشید.
اما، یک شرط در قرارداد وجود داشت، پس از جدا شدن از سیستم DAO، باید به مدت ۲۸ روز اتر خود را نگه میداشتید و بعد از ۲۸ روز میتوانستید آن را خرج کنید. این موضوع برای مردم نکتهی حائز اهمیتی شد و نگرانیهایی ایجاد کرد. البته سازندگان DAO اطمینان داد که این مساله بزرگی نخواهد بود اما همین موضوع باعث ایجاد طوفانی شد که اتریوم را به اتریوم و اتریوم کلاسیک تقسیم کرد.
حمله به DAO
در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۶ یک نفر سیستم DAO را هک کرد و یک سوم بودجه DAO را دزدید (حدود ۵۰ میلیون دلار). هکرها کشف کردند که روش او نسبتا ساده بوده است.
اگر کسی بخواهد از DAO خارج شود، آنها میتوانند این کار را با ارسال یک درخواست انجام دهند. سپس تابع تقسیم دو مرحله زیر را دنبال میکند:
- به ازای توکنهای DAO، اتر به حساب شخص واریز میشود.
- تراکنش را در شبکه ثبت میکند و میزان توکنهای موجود در شبکه را به روزرسانی میکند.
آنچه که هکر انجام داد این بود که داخل درخواست تقسیم، یک تابع بازگشتی ایجاد کرد، بنابراین تابع تقسیم به این شکل اجرا شد:
- سیستم توکنهای DAO را از کاربران گرفته و اترهای درخواستی را به آنها بر میگرداند.
- پیش از اینکه بتوانند درخواست تراکنش خود را ثبت کنند، تابع بازگشتی باعث میشد تا کد به عقب برگردد و اتر بیشتری برای همان توکن DAO انتقال پیدا کند.
این روند ادامه پیدا کرد تا اترها به ارزش ۵۰ میلیون دلار گرفته شد و نهایتاً در Child DAO ذخیره شد؛ و خب، مطابق انتظار این اوضاع در میان تمام جامعه اتریوم رواج پیدا کرد. دلیل اتفاق افتادن این حمله یا هک، وجود نقص در سیستم DAO بود، نه به خاطر مشکل در خود اتریوم.
عواقب حمله به DAO
درحالی که نوک پیکان اتهامات برای اتفاقاتی که برای DOA افتاده به سمت اتریوم نبود، با این وجود این حادثه ذهنیت مردم به ارزهای رمزنگاری شده را خراب کرد و قیمت اتر به سرعت از ۲۰ دلار به ۱۳ دلار سقط کرد.
با وجود اینکه هکر توانسته بود اترهایی به ارزش ۵۰ میلیون دلار را بدزدد، اما این طفل ۵۰ میلیونی همچنان در گهواره Child DAO قرار داشت. و البته به خاطر وجود قرارداد هوشمند DAO و بند آزادسازی ۲۸ روزه، هکر قادر به خارج کردن اترها از سیستم نبود. جامعه و تیم اتریوم برای این مشکل ۳ راهکار ارئه دادند:
- هیچ کس کاری نکند
- انشعاب (فورک) نرم
- انشعاب (فورک) سخت
هیچ کس کاری نکند
برخی از مردم بر سر اینکه هر تغییری، موجب زیر سوال رفتن طبیعت و فلسفه اتریوم میشود، بحث و جدل داشتند. «مثلا» گفته میشد «کد، قانون است» و اساساً این سیستم قرار بوده که غیر قابل تغییر باشد.
عده زیادی نیز با این راه حل راضی نمیشدند، و در نهایت اکثریت به فورک نرم رای دادند.
فورک نرم (Soft Fork) چیست؟
هرگاه یک زنجیره به تغییر نیاز پیدا کند، دو راه برای انجام این تغییر وجود دارد: فورک نرم و فورک سخت.
به فورک نرم به شکل یک «سازگاری با پیشینه» نگاه کنید. فرض کنید که با لپ تاپ خود برنامه MS Excel ۲۰۰۵ را باز کردید و می خواهید یک صفحه دیگر را نیز در MS Excel ۲۰۱۵ باز کنید. شما قابلیت باز کردن آن را دارید، چرا که MS Excel ۲۰۱۵ با سیستم سازگاری با پیشینه عمل می کند. اما باید گفت که تفاوت های نیز وجود دارد. تمام به روزرسانیهایی که در ورژن جدیدتر از آنها لذت می بردید، در ورژن قدیمی غیر قابل دیدن خواهند بود. به مثال MS Excel برمی گردیم. فرض کنید که در ورژن ۲۰۱۵، قابلیت اضافه کردن تصاویر متحرک با فرمت GIF وجود دارد. اما شما قادر به دیدن این تصاویر در MS Excel ۲۰۰۵ نخواهید بود. بنابراین تمامی بخشهای نوشتاری قابل رویت خواهند بود ،اما تصاویر متحرک از دید شما پنهان میمانند.
این روش، اساسا روشی بود که اتریوم تصمیم به اجرایی کردن آن در مورد بلاکچین گرفته بود. فورک نرمی که در آن، تصمیم برای به روزرسانی کردن یا نکردن با خودتان بود. صرف نظر از اینکه کاربران آپدیت شده و کاربران آپدیت نشده، همچنان میتوانستند با یکدیگر معامله کنند. این ایده به طور کامل بر مسدود کردن اترهای ربوده شده تمرکز داشت و این کار با نادیده گرفتن و جداسازی هر بلاکی که حاوی معاملهای در رابطه با اترهای ربوده شده بود، انجام میشد.
این نقشه به نظر مفید و هوشمندانه میآمد و اکثریت جامعه اتریوم موافق آن بودند، اما سر و کله یک مشکل دیگر پیدا شد و جامعه اتریوم را یکبار دیگر در وضعیت اضطراری دور هم جمع کرد. پیادهسازی فورک نرم، زمینه به وجودآمدن حملهای جدید DoS یا Denial of Service را فراهم می کرد.
شناخت DoS فورک نرم
در اکوسیستم اتریوم، تمامی پاداشهای حاصل از ماینینگ به وسیله «Gas» اهدا میشود. این اولین راهی است که به وسیله آن، ماینرها از خطر حملات DoS در امان میمانند. تصور کنید شخصی از طریق ایجاد سیل معاملات، که البته به محاسبات بسیار سنگین و دشواری احتیاج دارد، قصد حمله به شبکه را داشته باشد. ماینرها محاسبات خود را انجام میدهند و حتی اگر محاسبات به صورت کامل نیز به سرانجام نرسیده باشد، Gas آنها بر اساس میزان پیشرفت آنها و تعداد محاسبات انجام شده پرداخت خواهد شد. پس هرچقدر محاسبات سختتر و پیچیدهتر باشد، Gas بیشتری به آنها تعلق میگیرد و این کار خرج بسیار زیادی را روی دست مهاجمان میگذارد.
اما اتفاقی که رخ میدهد این است که به محض اجرایی شدن فورک نرم، مهاجمان راه فراری در سیستم پیدا میکنند. حالا مهاجمان قادر به ایجاد سیل معاملاتی در تعامل با DAO خواهند بود و از طرفی ماینرها مجبور به حل کردن بی نهایت معادلات پیچیده، آن هم در ازای میزان بسیار ناچیز Gas خواهند شد و هیچ هزینه مالی متوجه مهاجمان نخواهد شد.
این مشکل، نشان داد که نه تنها فورک نرم جواب نمیدهد، بلکه تنها راه باقی مانده برای جامعه اتریوم استفاده از «فورک سخت» خواهد بود.
فورک سخت چیست ؟
تفاوت اصلی بین فورک نرم و فورک سخت در این است که در فورک سخن سازگاری پیشینه وجود ندارد. اگر شما به ورژن جدید به روزرسانی بلاکچین ملحق نشوید، درواقع به هیچ یک از آپدیتهای جدید یا حتی تعاملها با کاربرانی که از به روزرسانی بهره میبرند، دسترسی نخواهید داشت.
روشی که قرار بود این فورک سخت برای اتریوم کار کند به این شکل بود: یک شاخه مجزا که از بلاکچین اصلی در نقطهای منحصر به فرد جدا میشود (در این مورد دقیقا بعد از حمله به DAO). تا رسیدن به این نقطه، زنجیره قدیمی و جدید، هردو یکی هستند، اما بلافاصله پس از ورود به فورک سخت، دو زنجیره کاملا از هم جدا شده و به دو موجودیت مختلف تبدیل میشوند. زنجیره جدید، اتریوم یا به اختصار ETH نامگذاری شد. شکل گرفتن این فورک سخت موجب شد تا تمام پولهای گرفته شده به واسطه قرارداد هوشمند بازپرداخت شود و ماهیت تسویه حساب به وجود آید. بنابراین به ازای هر ۱۰۰ DAO، یک ETH به صاحبان DAO داده شد.
این موضوع باعث به وجود آمدن دو دستگی عظیمی در بین این جامعه شد. کسانی که فورک سخت را نمی پذیرفتند، تصمیم گرفتند تا در همان ورژن قبلی باقی بمانند. آنها برای ورژن قدیمی نامی هم انتخاب کردند و از آن پس آن را «Ethereum Classic» یا «ETC» خواندند.
و این بود کل ماجرای جنگ خونین در جامعه اتریوم که در مورد آن صحبت کردیم، جنگ بین «اتریوم» و «اتریوم کلاسیک». این نبرد برای ما، نبردی شگفت انگیز به حساب میآید، چرا که جنگی اخلاقی و ایدئولوژیکی است. این همان لحظهای بود که «گوین وود»، یکی از موسسان اتریوم دربارهاش گفت: تنها و مهمترین لحظه در دنیای ارزهای رمزنگاری شده از زمان تولد بیت کوین، همین لحظه است. بر همین اساس، بیاید لنزهای میکروسکوپهایمان را روی جزئیات هردوی این ایدئولوژیها زوم کنیم.
اتریوم کلاسیک چیست؟ اتریوم در برابر اتریوم کلاسیک
افرادی که مخالف فورک سخت بودند، تصمیم به ماندن در ورژن قدیمی گرفتند و آن را اتریوم کلاسیک نامگذاری کردند. قیمت اتریوم کلاسیک بر اساس اعلام CoinMarketCap به ازای هر کوین، ۱۷/۰۹ دلار باقی ماند.
پس چرا در حالی که طرفداران پرو پا قرص اتریوم و البته بنیانگذاران آن، «ویتالیک بوترین» و «گوین وود» به سمت ورژن جدید رفتند، مردم همچنان قرص و محکم به ورژن قدیمی چسبیدند؟!
جواب البته، جوابی با معادلات فلسفی است. زمانی که اتریوم و در کل ارزهای رمزنگاری شده معرفی شدند، قرار بود مانند عهدی بر علیه فساد اقتصادی عمل کنند. دلیلی که موجب شده بود بلاکچینها از ابتدا غیر قابل تغییر متولد شوند، مقاومت آن در برابر وسوسههای مردم بود.
دلیل ناکارآمدی فورک سخت برای هواداران اتریوم کلاسیک این بود. اگر اتریوم کل زنجیره خود را فقط با یک هک تغییر داد، در واقع در قدم اول هدف اصلی اتریوم با شکست مواجه شده بود. شما ثابت کردید که زنجیرهها به وسیله هوس مردم تغییر میکند و این موضوع با ذهنیت «ایدهآلیستهای ارزهای رمزنگاری شده» هیچ سنخیتی ندارد. برخی از بزرگان مانند «بری سیلبرت»، مدیر عامل Greyscale از اتریوم کلاسیک حمایت کردند.
حال، همه چیز خوب و خوش به نظر میآید اما، مشکلاتی در راه وجود دارند که نمیشود آنها را نادیده گرفت.
مشکلات اتریوم کلاسیک
مشکل اصلی اتریوم کلاسیک، فقدان قابلیت “سازگاری پیشینه” بر اثر اعمال فورک سخت بود. تمام سنگین وزنهای جامعه اتریوم به زنجیره جدید نقل مکان کرده بودند و این بدین معنیست که کسانی که در اتریوم کلاسیک باقی ماندند، قادر به تعامل با ورژن های جدید اتریوم نخواهند بود. بارزترین مثال برای این موضوع، زمانی اتفاق افتاد که اتریوم از PoW یا Proof of Work به PoS یا Proof of Stack به روز رسانی شد. اتریوم کلاسیک توان برقراری ارتباط و استفاده از این مزیت را نداشت، چرا که نرم افزار به سادگی اجازه دسترسی به نسخه جدید را نداشت.
موضوع اما به همینجا ختم نشد. مشکلات بوجود آمده، باعث بروز ابعاد جدیدی از توطئهها شد. برخی اعتقاد داشتند، اتریوم کلاسیک به خودی خود طراح این حملات بوده است. در دوران بعد از فورک سخت، زمانی که جامعه اتریوم به دو دسته تقسیم شد، در برخی محافل گفته شد که این عملیاتها توسط کمپهای ضد اتریوم هدایت شده است. دلیل این توطئه نیز ایجاد تفرقه و تداخل اعلام شده بود.
فورک سخت اتریوم یا ETH
ETH نتیجه فورک سخت بود ،که هر کوین آن طبق اعلام CoinMarketCap به میزان ۲۶۰ دلار ارزش داشت. ETH، اتریوم جدید است، هیچ اهمیتی هم ندارد که معترضان و منتقدان چه می گویند. تمام سرمایه گذاران قدرتمند، همگی جزوی از سیستم جدید هستند و ETH در طول این مدت تبدیل به انقلابی جدید شده است. ETH فقط به یک دلیل شکل گرفت، آن هم تنها به خاطر بازگشت سرمایه ربوده شده توسط مهاجم DAO به صاحبان واقعی آن بود.
ETH بیش از چیزی که در نگاه اول به نظر میرسد را به نمایش می گذارد. یک پیروزی برای جامعه اتریوم. آنها بعد از وحشت ناکترین هک تاریخ ارزهای رمزنگاری شده گرد هم آمدند، در کنار هم باقی ماندند و چیزی به مراتب قدرتمندتر از خود سابقشان بنا کردند.
اما همانطور که قبلتر اشاره شد، همچنان یک مشکل با ETH باقی میماند و به قول طرفداران اتریوم کلاسیک، این مشکل از نوع ایدئولوژیک است.
مشکلات ETH
همانطور که قبلاً هم اشاره شده بود، آرایش ETH با روح غیر قابل تغییر بودن و فلسفه «کد قانون است» تضاد دارد. جلوی چشمان ضد ETH ها، فورک سخت توسط اتریوم اعمال شده و آنها باید زنجیره اصلی و تمامیت آن را میپذیرفتند.
مشکل بعدی در واقع، ایدئولوژیکتر از قبلیها بود. چطور میتوان مطمئن بود که با بروز حملات و یا مشکلات بعدی، یک فورک سخت دیگر از زمین سر بیرون نمیآورد؟!
اگر چند فورک سخت دیگر ورژن کاملا متفاوتی از اتریوم بسازند، چه اتفاقی می افتد؟ چه میشود اگر صدها ورژن مختلف از اتریوم به صورت همزمان اجرا شوند؟! آیا اینها به تنهایی قابلیت از بین بردن اعتبار اتریوم و نهایتا کل مفهوم کریپتوکارنسی را نخواهند داشت ؟
حال، نقاط مثبت و منفی اتریوم کلاسیک و اتریوم جدید را به صورت لیست وار مرور می کنیم:
اتریوم کلاسیک
نقاط مثبت
- ماندن بر سر فلسفه غیر قابل تغییر بودن بلاکچینها
- اخیرا حمایت تعداد کمی از مهرههای قدرتمند و تعیین کننده را به دست آورده است
نقاط منفی
- دسترسی نداشتن به آپدیتهای جدید زنجیره ETH
- مهاجرت تمام افراد صاحب امتیاز اتریوم به ETH
- تلقی شدن به عنوان نوعی اهانت و تهاجم به جامعه اتریوم
- شناخته شده به عنوان سیستمی پر از کلاهبردار
اتریوم
نقاط مثبت
- رشد با سرعت بالا
- داشتن پشتیبانانی قوی به عنوان خالقان اتریوم
- باز پس گیری سرمایههای ربوده شده و برگرداندن آن به صاحبان DAO ها
- قابل استفاده با آخرین تغییرات و آپدیتها
- نرخ هش بالاتر از اتریوم کلاسیک
- نشان دادن مثالی قدرتمند برای زمان هایی که جامعه اتریوم برای حل مشکلات دور هم جمع می شوند
- پشتیبانی شدن توسط بیش از ۲۰۰ کمپانی که Enterprise Ethereum Alliance یا EEA نام دارد و هدف بستن قراردادهای هوشمند جدید با ۵۰۰ شرکت قدرتمند را دنبال میکنند. مایکروسافت، جی پی مورگان، تویوتا، آی ان جی و … از جمله این شرکتها هستند.
نقاط منفی
- ایستادن بر ضد قانون غیر قابل تغییر بودن.
چرا شما باید از ETH حمایت کنید
با توجه به مقایسه صورت گرفته بین اتریوم و اتریوم کلاسیک، و همچنین بررسی تاریخی وقایع اتریوم، شما به کدام سمت تمایل پیدا کردید؟ ETC یا ETH؟ اگر قصد دارید تا بخشی از تاریخ باشید و از جامعه اتریوم حمایت کنید پس بدون تردید باید گفت شما باید در کمپ ETH باشید. در این بین شکافهای عظیمی در استدلالهای افراد ضد ETH وجود دارد، بیاید باهم بررسی کوتاهی داشته باشیم:
استدلال شماره یک : ETH بر ضد قانون غیر قابل تغییر بودن ایستاد.
زمانی این استدلال قابل قبول است که فورک سخت بر ضد غیرقابل تغییر بودن اعمال میشد، اما درباره این موضوع، شرایط موجود نیز باید در نظر گرفته شود. حمله DAO باعث ربوده شدن یک سوم DAO ذخایر اتر و ۱۴٪ از کل اتر دنیا شد بعد از این حمله بیرحمانه نیاز بود تا شمشیر عدالت بار دیگر حق را ادا کند که اینبار شمشیر عدالت در قامت فورک DAO ظاهر شد. این امر نه تنها باعث پایین آمدن قیمت اترهای نگهداری شده توسط مهاجمین شد، بلکه تا آخرین DAO دزدیده شده به صاحبانشان بازگردانده شد.
استدلال شماره دو: این اتفاق میتواند آغاز استفاده متعدد ازفورک سخت شود.
این تردید در نهایت کاملا بی اساس به نظر میرسد، آن هم برای یک دلیل بزرگ! جامعه اتریوم غیر متمرکز بوده و از دموکراسی پیروی میکند. تصمیماتی بزرگ مانند این محقق نمیشوند مگر با تکیه بر اکثریت آرای موافقین.
نتیجه گیری
اتریوم پس از یک افتضاح کامل، بار دیگر بازگشتی منحصر به فرد را به جای گذاشت و این موضوع موجب تحقق یافتن تمام انتظاراتی شد که از ابتدا وجود داشت. بیش از همه چیز، قدرت حقیقی اتریوم در قلمرو خودش باقی ماند. اتریوم دیگر فقط ابداع کننده یک واحد پولی نیست؛ اتریوم اکنون پلتفرمیست که مردم می توانند در آن پروژههای خود را کلید زده و به آینده دیکته کنند. اگر تشکیلات غیر متمرکز، آینده ما باشد، به طور قطع اتریوم به عنوان سردمدار در خط مقدم قرار خواهد گرفت.
سوال مطرح شده این است: تمام این ها برای ETH و ETC چه مفهومی دارد؟ ETH تمام توسعه دهندگان اصلی را در کنار خود دارد و روز به روز قدرتمند تر می شود. امروز با داشتن پشتیبانی EEA اوضاع برای اتریوم بهتر نیز میشود. اعتبار و قیمت یک واحد پولی تنها به اعتماد مردم بستگی دارد و به خاطر همین فاکتورهاست که اعتماد به ETH روز به روز افزایش پیدا میکند. تعداد زیادی از صاحب نظران بر این باورند که ETH بعد از بیت کوین، اولین کریپتوکارنسی خواهد بود که از مرز ۱۰۰۰ دلار خواهد گذشت.
اما متأسفانه در مورد ETC این موضوع صدق نمیکند. در چشم مردم، ETC همواره به فرزند ناخلف اتریوم تعبیر میشود. شناخته شدن ETC به عنوان پلتفرمی پر از کلاهبرداران باعث شده تا روز به روز اعتماد مردم نسبت به آنها کمتر شود. اما آیا ما در مورد محو شدن کامل ETC از بازار صحبت می کنیم؟ خیر، آیا در مورد توقف پتانسیل رشد ETC صحبت میکنیم؟ شاید، شاید هم نه! زیبایی فضای بلاکچین همین است، همانطور که میلتون فریدمن می گوید «انتخاب آزاد». ETC تصمیم به نگهداری زنجیره و حرکت رو به جلو گرفت، این همان زیبایی مکانیزم بلاکچین و کاپیتالیزم آزاد است.
آینده روشنی در انتظار ETH است و قرار است که بزرگتر از اینها شود. این مقاله نمونه زنده و واضحی بود از قابلیتهای جامعه اتریوم. آنها با بحرانی جدی روبرو شدند، با هم ایستادند و با راه حلی واقعا هوشمندانه بازگشتند. ETH آینده است و اگر شما هم جزو طرفداران اتریوم هستید، یکبار دیگر میگویم، شما قطعا باید در کمپ ETH قرار بگیرید.