بازیهای بلاکچینی با استفاده از داراییهای دیجیتال و اقتصاد توکنی، دنیای گیمینگ را متحول کردهاند. ازآنجاییکه این بازیها بستری را فراهم میکنند تا کاربر در کنار بازی و سرگرمی، لذت کسب درآمد را هم تجربه کند، روزبهروز محبوبیت بیشتری پیدا میکنند. در این مطلب از میهن بلاکچین ۵ بازی محبوب وب ۳ شامل همستر کامبت، پیکسلز، گادز آنچیند، گیلد آو گاردینز و رامبل ریسینگ استار را از جنبههای مختلفی مانند گیمپلی، گرافیک، توکنومیکس و آنبوردینگ مقایسه میکنیم تا ببینیم کدام یک تجربه بهتری را برای بازیکنان فراهم کردهاند.
مقایسه بازیهای بلاکچینی محبوب
بهنظر میرسد که بازار کریپتو به نقطه عطف جدیدی رسیده است؛ هیجان سفتهبازیها در دهه گذشته فروکش کرده و اکثر پروژهها بهجای وعدههای بزرگ، روی ارائه محصولاتی با عملکرد واقعی تمرکز دارند.
در مورد بازیهای بلاکچینی هم همینطور است؛ برخلاف گذشته که گیمها صرفا برای جلب سرمایهگذار طراحی میشدند، اکنون بازیهای وب ۳ به یک محصول واقعی و لذتبخش تبدیل شدهاند که از لحاظ کیفیت و جذابیت با بازیهای معمولی قابل رقابت هستند.
در ارزیابی بازیهای سنتی، گیمپلی و گرافیک دو معیار اصلی هستند؛ اما در مورد بازیهای بلاکچینی باید آنبوردینگ و توکنومیکس یا اقتصاد توکنی را هم مورد توجه قرار دهیم. منظور از آنبوردینگ (Onboarding) تجربه ورود کاربر است و یکی از مهمترین معیارهای بازیهای وب ۳ به شمار میرود؛ چراکه راهی برای جذب افراد بیتجربه و ناآشنا به دنیای کریپتو است. مطمئنا اگر کاربر هنگام شروع بازی با لیستی از کارهای پیچیده مواجه شود، بهسرعت علاقهاش را از دست میدهد.
توکنومیکس (Tokenomics) هم از آن جهت اهمیت دارد که نشان میدهد توسعهدهندگان به فکر سود کوتاهمدت هستند یا روی برنامهریزیهای بلندمدت تمرکز کردهاند.
در ادامه ۵ بازی بلاکچینی محبوب را از نظر گیمپلی، گرافیک، آنبوردینگ و توکنومیکس بررسی میکنیم. لازم به یاد آوری است که هنوز مدت زمان زیادی از معرفی این بازیها نگذشته است و این ارزیابی صرفا براساس وضعیت فعلی آنها انجام شده است.
۱. همستر کامبت (Hamster Kombat)
همستر کامبت (Hamster Kombat) یکی از محبوبترین بازیهای مبتنی بر بلاکچین و ترند این روزهای وب ۳ است. همستر براساس بازیهای کلیکی طراحی شده است و از این نظر کاملا موفق بوده است؛ اما مسئله این است که آن را نمیتوانیم واقعا «یک بازی» قلمداد کنیم. در حال حاضر تنها جنبه گیمپلی این بازی، ضربه زدن روی کاراکتر همستر برای جمعآوری امتیاز و خرج کردن آنها برای کسب امتیازات بیشتر است. برخلاف تصوری که اسم بازی ایجاد میکند، خبری از مبارزه (Kombat) نیست؛ بلکه بهنوعی تعاملات اجتماعی دنیای وب ۳ را به صورت بازی درآورده است.
بازیکنان همستر نقش مدیرعامل یک صرافی ارز دیجیتال را دارند و در ازای فعالیتهایی مانند دنبال کردن اکانت توییتری همستر یا دعوت از دوستان، امتیازهای درون بازی را به دست میآورند. بههر حال همین گیمپلی مختصر و ساده به شدت مورد استقبال قرار گرفته است و به طرز چشمگیری اعتیادآور بوده است. سایر ویژگیهای همستر کامبت هم در سطح بالایی قرار دارند؛ رابط کاربری کاملا روان است و از آنجایی که یک مینی اپ تلگرامی است، ورود کاربر به بازی بسیار آسان است. مجموع این ویژگیها باعث میشود که حس کلاهبرداری بودن همستر تا حد زیادی کاهش پیدا کند و کاربر به این باور برسد که شاید در آینده از دل این سیستم خودتبیلغی یک بازی واقعی متولد شود.
در حال حاضر ارتقا گیمپلی برای توسعهدهندگان اولویت اندکی دارد. تمرکز اصلی فعلا روی ایردراپ آینده همستر و توزیع توکنی است که قرار است در گیمپلی ادغام شود. از آنجایی که انتشار توکن قبل از وجود یک بازی واقعی مشکوک بهنظر میرسد و از طرف دیگر افراد زیادی به خاطر این وعده نامعلوم وقت خود را صرف کلیکهای بیهوده کردهاند، توکنومیکس همستر در این ارزیابی در رتبه D قرار میگیرد.
- گیمپلی: بسیار ساده و وابسته به کلیکهای مداوم بر روی یک تصویر ثابت
- گرافیک: از نظر بصری جذاب و یکپارچه
- توکنومیکس: تمرکز روی ایردراپ آینده
- آنبوردینگ: بدون پیچیدگی و از طریق تلگرام
۲. پیکسلز (Pixels)
پیکسلز (Pixels) یک پلتفرم اجتماعی و کشاورزی مبتنی بر بلاکچین است که از طریق مرورگر وب قابل دسترسی است. پیکسلز ساختاری شبیه به بازی فارمویل (Farmville) دارد و در عین سادگی، جذاب و خوشساخت است. حتی سبک بامزه و کودکانه نوشتار بازی قابلتوجه است. اگرچه قرار است با اضافه شدن برنامههایی مانند سیاهچالهها گیم پلی پیکسلز جذابتر شود؛ اما چرخه فعلی برداشت، پختوپز و فروش بهخودی خود لذتبخش است. تیم توسعهدهنده این بازی اعلام کرده است که وقفه ایجاد شده به علت بهروزرسانی، ارتقا گیمپلی و اکوسیستم پیکسلز است.
گرافیک و حس کلی بازی بسیار عالی است. پیکسلز در یک محیط ۸ بیتی و با سبک نوستالژیکی شبیه بازی سوپر ماریو طراحی شده است. به نظر میرسد یکی از دلایل این انتخاب، پشتیبانی از ایمپورت کردن NFTها است. دارندگان NFTهای برخی پروژههای خاص مانند پنگوئنهای تپل (Pudgy Penguin) یا باشگاه قایق سواری میمون کسل (Bored Ape) میتوانند از شخصیتهای پروفایل خود (PFP) به عنوان آواتارهای درون بازی استفاده کنند.
چنین قابلیتهایی علاوهبر اینکه فضای وب ۳ را ارزشمندتر میکند، نشاندهنده تعهد و همسویی تیم با ایدهها و آرمانهای دنیای کریپتو است. یک نکته قابلتوجه دیگر این است که تیم پروژه احتمال رشد سریع قیمت توکن Pixels را کماهمیت جلوه داد و این رویکرد به همان اندازه امیدها را بین کاربران زنده کرد.
برخلاف ارزشها و دقتی که در سایر بخشهای بازی دیده میشود، فرآیند ورود به پیکسلز چندان آسان نیست. اولین روش برای عضویت، ثبت ایمیل یا شماره تلفن است. گزینه پیشنهادی بعدی ورود با کیف پول متامسک است که در حال حاضر استفاده از این روش برای کاربران جدید مقدور نیست و آنها باید با استفاده از کیف پول شبکه رونین وارد بازی شوند. رونین ولت (Ronin Wallet) در دو نسخه نرمافزاری و مرورگر وب ارائه شده است.
شبکه رونین از نسخه رپداتر (WETH) استفاده میکند و داراییهای پشتیبانیشده در ولت رونین محدود به همین شبکه هستند. یکی از مشکلات رایج بازیهای وب ۳ همین است که توسعهدهندگان بهجای بهبود قابلیت همکاری با شبکههای عمومی و پرطرفدار، کاربران را مجبور میکنند که وارد شبکههای خاص و کوچک شوند. چنین رویکردهایی برای بازیهای بلاکچینی و صنعت وب ۳ یک آفت است و منجر به کاهش استقبال کاربران میشود.
- گیمپلی: ساده و شبیه به بازی کشاورزی مانند Farmville، با قابلیت ایجاد و مدیریت منابع
- گرافیک: بسیار خوب با سبک نوستالژیک ۸ بیتی
- توکنومیکس: رویکرد بدون تبلیغات و توجه به بازی واقعی
- آنبوردینگ: نیاز به استفاده از کیف پول خاص که ممکن است برای کاربر پیچیده باشد.
۳. گادز آنچیند (Gods Unchained)
گادز آنچیند (Gods Unchained) یک بازی کارتی استراتژیکی مبتنی بر مدل Play To Earn است و برای شروع نیاز به سرمایه اولیه ندارد. در سال ۲۰۱۹ گادز آنچیند تنها یک ایده بود و هنوز به یک بازی واقعی تبدیل نشده بود؛ اما حالا یک بازی جذاب و بسیار پرطرفدار است که از بلاکچین بهطور منطقی و مفید استفاده کرده است. آمار کاربران و حجم معاملات این بازی قابلتوجه است؛ بهطوری که بیش از ۲۰۰٬۰۰۰ نفر دارای کارتهای NFT هستند و ارزش معاملات روزانه این کارتها بیش از ۲۵۰٬۰۰۰ دلار است. پیداکردن حریف در بازی آسان است و صفهای انتظار کوتاه هستند؛ این نشان میدهد که بازیکنان زیادی آنلاین هستند که فقط در حال معامله نیستند؛ بلکه واقعا بازی میکنند.
انتقادی که به گادز آنچیند میشود، شباهت بیش از حد آن به بازی Hearthstone (بازی کارتی مبتنی بر ورلد آو وارکرفت) است. البته بازیهای کارتی مشابه دیگری هم وجود دارد؛ اما گادزآنچیند حتی در جزییاتی مانند امتیازها و کارتها کاملا شبیه به هارت استون است. البته این شباهتها نقطه ضعف محسوب نمیشوند؛ چراکه هارت استون یک بازی فوقالعاده است و وجود ساختارهای آشنا باعث میشود که گادز آنچیند برای بازیکنان جدید آسانتر باشد.
این بازی از نظر گرافیک و گیمپلی عملکرد خوبی داشته است؛ اما طراحیها و تصاویر آن نسبتا کلیشهای هستند. یکی از جنبههای بازیهای کارتی که آنها را جذابتر میکند، نمایش درجه نایابی کارتها است که در بازی GU خیلی واضح نیست و باعث شده است لذت بازی کمتر شود.
آنبوردینگ گادز آنچیند در سطح B قرار میگیرد؛ زیرا ورود کاربر مستلزم اتصال کیف پول به شبکه Immutable X است که یک لایه اضافه و غیرضروری است. سوال این است که چرا بازی بهگونهای طراحی نشده است که کاربر بتواند مستقیما از طریق متامسک و اتریوم وارد بازی شود؛ چراکه کارتها آنجا هستند و در نهایت بازی هم به همان شبکه متصل میشود.
آخرین معیار، توکنومیکس گادز آنچیند است که اهمیت زیادی به آن داده نشده است و یک نکته مثبت محسوب میشود. بهعبارت دیگر بازی بهگونهای طراحی شده است که تمرکز اصلی روی تجربه و لذت بردن است، نه صرفا کسب درآمد از طریق توکنها. بازیکن به جای اینکه تحت فشار جمعآوری توکنها یا تلاش برای کسب درآمد از بازی باشد، در جریان بازی کارت میگیرد و از گیمپلی لذت میبرد.
توکنهای GODS صرفا به عنوان یک امتیاز اضافی درنظر گرفته شدهاند. کاربر در ازای انجام ماموریتهای روزانه میتواند توکن گادز را به دست بیارود و به آنها را به پول واقعی تبدیل کند. برخلاف همستر کامبت که از انگیزههای مالی برای کلیکهای بیپایان روی یک تصویر ثابت استفاده میشود، توکنومیکس گادز آنچیند به بازی و پاداشهای طبیعی آن مرتبط است.
- گیمپلی: به طور کلی رضایتبخش و مشابه با بازی Hearthstone، مستلزم انجام ماموریتهای روزانه برای کسب توکنهای GODS
- گرافیک: خوب و مناسب، بدون پیچیدگیهای زیاد
- توکنومیکس: توکنهای بازی به عنوان پاداش به بازیکن ارائه میشود و به نظر میرسد در سیستم اقتصادی بازی اهمیت چندانی ندارند.
- آنبوردینگ: ساده و بیدردسر
۴. گیلد آو گاردینز (Guild of Guardians)
گیلد آو گاردینز (Guild of Guardians) یک بازی بلاکچینی در ژانر نقشآفرینی است که روی تلفنهای همراه اپل و اندروید اجرا میشود. این بازی به شکل مبارزه خودکار در سیاهچالهها با انیمیشن واقعی است که از نظر بسیاری از بازیکنان جذابیت کمتری نسبت به بازی کلیکی همستر کامبت دارد. بازیهایی که بهطور خودکار مبارزه میکنند، آثار بیروحی هستند که رضایت بازیکنان را به بدون نیاز به تلاش و مهارت فراهم میکنند. بهنظر میرسد که تنها گیمپلی گیلد آو گاردینز استفاده از تواناییهای ویژه قهرمانان است که حتی اگر از آنها استفاده نشود، بازی بهطور خودکار به بازیکن پیروزی میدهد.
بازی گیلد آو گاردینز از نظر ظاهری بسیار ضعیف است؛ از گرافیکها معمولی گرفته تا رابط کاربری و طراحی که بیکیفیت هستند. بهنظر میرسد که گیلد آو گاردینز به جای دست توانمند طراحان گیم، توسط پیمانکاران و صرفا بر اساس خواستههای سرمایهگذاران ساخته شده است.
اگرچه ورود به بازی بدون دردسر است؛ اما احتمالا کسی تمایل ندارد که کیف پول ارز دیجیتال خودش را به آن متصل کند. توکنومیکس گیلد آو گاردینز هم معمولی است و با توجه به برنامه زمانبندی توزیع توکنها بهنظر میرسد که صرفا به نفع افراد داخلی پروژه تنظیم شده است.
- گیمپلی: مبارزات خودکار و ساده، با قابلیت استفاده از تواناییهای ویژه قهرمانان
- گرافیک: ضعیف و نامناسب
- توکنومیکس: برنامه زمانبندی توزیع توکنها به نفع افراد داخلی است
- آنبوردینگ: فرآیند ورود ساده
۵. رامبل ریسینگ استار (Rumble Racing Star)
رامبل ریسینگ استار (Rumble Racing Star) یک بازی مسابقهای است که برای رایانههای شخصی و دستگاههای مک موجود است. بازیکن باید با استفاده از مهارت و آیتمهای درون بازی، تراکتورها را به خط پایان برساند. بسیاری از برنامههایی که در آسیا ساخته میشوند بیشتر روی کسب درآمد از طریق تبلیغ توکن تمرکز دارند. رامبل ریسینگ استار یک نمونه بارز است؛ زیرا به محض شروع بازی یک پنجره پاپ آپ باز میشود که کاربر را به چرخاندن یک گردونه برای برنده شدن جوایز ارزهای دیجیتال و NFT دعوت میکند.
نقطه ضعف دیگر بازی این است که برخلاف پروژههای کریپتویی، در وایت پیپر آن اطلاعات دقیقی در مورد توکن و مدل اقتصادی وجود ندارد. صرفا توضیحاتی درباره گیمپلی بازی ارائه شده است.
متاسفانه خود بازی آیینه تمام نمای این وضعیت است و از نظر کیفی بسیار ضعیف و ناامیدکننده است. رامبل ریسینگ استار اساسا تقلیدی از بازی مسابقه ماشینسواری ماریو کارت (Mario Kart) است که به جای ماشینهای کارتینگ از ماشینهای چمنزنی استفاده شده است. بهعلاوه طراحی مسیرهای بازی، شخصیتها و وسایل نقلیه اصلا خلاقانه نیست. رامبل ریسینگ استار نمونهای از بازیهای بلاکچینی است که هنوز به این ذهنیت نرسیدهاند که لازمه موفقیت طراحی شایسته تمام معیارهای بازی است.
- گیمپلی: به طور کلی ساده و طراحی غیرخلاقانه
- گرافیک: ضعیف و نامناسب برای جذب بازیکنان
- توکنومیکس: فاقد توضیحات دقیق
- آنبوردینگ: پیچیدگی در ورود به بازی
***
جمعبندی
در جدول زیر مقایسه ویژگیهای ۵ بازی محبوب بلاکچینی را مشاهده میکنید:
بازی | سیستم | آنبوردینگ | گیمپلی | گرافیک | توکنومیکس |
همستر کامبت | موبایل/ تلگرام | A | D | A | D |
پیکسلز | مرورگر وب | C | A | +A | A |
گادز آنچیند | رایانههای شخصی و مک،گوشیهای ios و اندروید | B | A | A | B |
گیلد آو گاردینز | Ios و اندروید | A | F | D | C |
رامبل ریسینگ | رایانههای شخصی و مک | C | D | D | F |
در این مطلب، ۵ بازی بلاکچینی محبوب را مورد بررسی قرار دادیم و عملکرد آنها را از نظر گیمپلی، گرافیک، توکنومیکس و آنبوردینگ مقایسه کردیم. بازیهایی مانند گادز آنچیند و پیکسلز تعادل خوبی بین تجربه بازی و توکنومیکس برقرار کردهاند؛ در حالی که همستر کامبت و رامبل ریسینگ استار با ضعفهایی در عمق بازی و شفافیت توکنومیکس مواجهاند. بازی گیلد آو گاردینز هم با مشکلاتی در گرافیک و طراحی روبرو است. به طور کلی، موفقیت در بازیهای بلاکچینی مستلزم طراحی دقیق و مناسب هر ۴ معیار است تا تجربه کاربری رضایتبخشی حاصل شود. نظر شما در مورد این بازیها چیست؟ کدام بازی عملکرد بهتری داشته داشته است؟