بحران بقا در گیمفای؛ کدام بازی‌های بلاکچینی در سال ۲۰۲۵ تعطیل شدند؟

تعطیلی گسترده بازی‌های بلاکچینی در سال ۲۰۲۵ به یکی از تلخ‌ترین واقعیت‌های صنعت کریپتوگیمینگ تبدیل شده است. پروژه‌هایی که روزی با وعده مالکیت واقعی دارایی‌های درون بازی، اقتصادهای توکنی پویا و کسب درآمد از بازی خود را معرفی کردند، اکنون یکی پس از دیگری از توقف فعالیت خود خبر می‌دهند. این موج خاموشی تنها به شکست چند پروژه محدود ختم نمی‌شود؛ بلکه نگرانی‌های جدی را درباره پایداری صنعت گیمفای و آینده آن ایجاد می‌کند. کاهش سرمایه‌گذاری، افت تعداد کاربران و فاصله‌ گرفتن گیمرهای سنتی از بازی‌های بلاکچینی، همگی از یک بحران عمیق حکایت دارند. در این مطلب از میهن بلاکچین سراغ فهرست بلندبالایی از بازی‌هایی می‌رویم که در سال ۲۰۲۵ نتواستند از این طوفان عبور کنند و به‌ناچار تعطیل شدند.

۲۰ بازی‌ بلاکچینی که در سال ۲۰۲۵ تعطیل شدند

بررسی دلایل تعطیلی بازی‌های بلاکچینی نشان می‌دهد که یک نقطه مشترک در میان اغلب پروژه‌ها وجود دارد؛ ناتوانی در جذب سرمایه و حفظ بازیکنان. بسیاری از این بازی‌ها اگرچه از نظر فنی یا ایده‌پردازی قابل توجه بودند؛ اما نتوانستند میان اقتصاد توکنی، تجربه سرگرم‌کننده و نیاز واقعی بازار، تعادل برقرار کنند. با این حال، همه پروژه‌ها به یک سرنوشت دچار نشدند. برای مثال، بازی “Off the Grid” از استودیوی گانزیلا گیمز (Gunzilla Games) با تمرکز جدی روی گیم‌پلی، کیفیت بصری و جذب استریمرها و گیمرهای مطرح، موفق شد پیش از تکمیل زیرساخت بلاکچینی خود به مخاطبان گسترده‌تری دست پیدا کند. این اتفاق نشان می‌دهد که در گیمفای بلاکچین به‌تنهایی تضمین‌کننده موفقیت نیست.

در ادامه نگاهی می‌اندازیم به بازی‌هایی که در این مسیر پرچالش نتواستند داوم بیاورند و ناچار به توقف فعالیت شدند.

۱. ددراپ (Deadrop)

استودیوی میدنایت سوسایتی (Midnight Society)، توسعه‌دهنده بازی تیراندازی ددراپ (Deadrop)، در ماه ژانویه ۲۰۲۵ به‌طور رسمی از توقف فعالیت خود خبر داد. طبق گفته یکی از کارکنان در شبکه اجتماعی اکس (X)، کارمندان تنها دو روز قبل از تعطیلی، از این تصمیم مطلع شدند.

بازی ددراپ نزدیک به دو سال در حالت دسترسی زودهنگام قرار داشت و در این مدت بازیکنان برای ورود به بازی مجبور به خرید توکن‌های بی‌همتا (NFT) روی شبکه پالیگان (Polygon) بودند. علاوه بر NFTها، آیتم‌های دیگری نیز به بازیکنان فروخته شده است که با تعطیلی بازی عملا هیچ ارزشی ندارند.

۲. امبر سورد (Ember Sword)

بازی اتریومی امبر سورد (Ember Sword) در اوج تب متاورس در سال ۲۰۲۱، بیش از ۲۰۰ میلیون دلار تعهد خرید برای فروش زمین‌های NFT دریافت کرد که ناشی از هیجان شدید آن دوره بود. اما فروش نهایی آن فاصله زیادی با این رقم داشت و نهایتا بازی در ماه می تعطیل شد.

استودیوی برایت استار (Bright Star Studios) در اطلاعیه پایانی خود دلیل این تصمیم را کمبود منابع مالی اعلام کرد. البته این مشکل فقط مختص این بازی نیست و به یکی از الگوهای تکرارشونده در تعطیلی بازی‌های کریپتویی تبدیل شده است. این بازی نقش‌آفرینی چندنفره (MMORPG) در طول توسعه، چندین بار بلاکچین میزبان خود را تغییر داد تا به یک خانه دائمی برسد، اما در نهایت نتوانست جایگاه ثابتی را در بازار پیدا کند و به کار خود پایان داد.

۳. نیان هیروز (Nyan Heroes)

بازی تیراندازی نیان هیروز روی شبکه سولانا (Solana) یکی دیگر از مواردی است که در موج تعطیلی بازی‌های بلاکچینی سال ۲۰۲۵ در ماه می به کار خود پایان داد. باوجود اینکه بیش از ۲۵۰ هزار نفر این بازی را در لیست علاقه‌مندی‌های خود در پلتفرم‌های گیمینگ ثبت کرده بودند؛ اما موفق به جذب سرمایه لازم برای تکمیل توسعه و عرضه نسخه نهایی نشد.

با تعطیلی بازی، توکن نیان (NYAN) روی سولانا عملاً بی‌استفاده شد و ارزش آن بیش از ۹۹٪ نسبت به سقف قیمتی سال ۲۰۲۴ سقوط کرد.

۴. رلمز آو الوریـا (Realms of Alurya)

این بازی را نیز مشکلات مالی از پا درآورد. رلمز آو الوریـا ابتدا قرار بود روی بلاکچین ترژر (Treasure) عرضه شود؛ اما با تغییر تمرکز این اکوسیستم به سمت هوش مصنوعی، بازی مجبور شد به سایدچین گیمینگ اتریوم یعنی رونین (Ronin) مهاجرت کند.

توسعه‌دهندگان اعلام کردند که کمک‌هزینه‌های وعده‌داده‌شده از سوی ترژر به‌طور ناگهانی قطع شده است و بدون این منابع، امکان تکمیل نقشه راه وجود ندارد. درنهایت، استودیو در اواخر ژوئن تأیید کرد که پروژه برای همیشه متوقف شده است.

۵. سیمبیوجنسیس (Symbiogenesis)

بازی داستان‌محور سیمبیوجنسیس نخستین‌بار در سال ۲۰۲۲ توسط شرکت اسکوئر انیکس (Square Enix) معرفی شد. این بازی که به‌عنوان یک «پروژه هنر دیجیتال کلکسیونی» شناخته می‌شد، به‌صورت چندفصلی با ماموریت‌ها و روایت‌های مختلف در قاره‌ای خیالی و معلق در آسمان جریان داشت. 

برخلاف بسیاری از بازی‌های این فهرست، تعطیلی سیمبیوجنسیس به دلیل کمبود بودجه یا ناتوانی در جذب کاربر نیست؛ بلکه از ابتدا یک نقشه راه مدون برای اتمام آن در جولای ۲۰۲۵ طراحی شده بود. نکته مهم همینجاست که اسکوئر انیکس از نظر مالی هیچ مشکلی برای ادامه میزبانی چنین پروژه‌ای ندارد و به همین دلیل، این بازی یک استثنا در میان موج تعطیلی‌ بازی‌های بلاکچینی به حساب می‌آید.

۶. میستری سوسایتی (The Mystery Society)

میستری سوسایتی یک بازی اتریومی با محوریت معمای قتل است که با وجود جذب ۳ میلیون دلار سرمایه، موفق به تامین منابع لازم برای تکمیل بازی نشد و فعالیت خود را در ماه فوریه متوقف کرد.

این بازی ابتدا روی پالیگان (Polygon) عرضه شد و سپس به شبکه بازی‌محور ایمیوتبل (Immutable) مهاجرت کرد. مدیرعامل استودیو پس از تعطیلی، فضای کریپتوگیمینگ را قربانی «طمع و تصمیم‌های نادرست» دانست.

۷. لوردز آو لایت (Raini: The Lords of Light)

بازی کارتی لوردز آو لایت در ماه جولای سرورهای آنلاین خود را برای همیشه خاموش کرد. دارایی‌های ان‌اف‌تی بازی روی اتریوم و آولانچ (Avalanche) مینت شده بودند و توکن آر‌اس‌تی (RST) روی ساب‌نت بیم (Beam) قرار داشت.

این بازی با شوخ‌طبعی کریپتویی شناخته می‌شد و کارت‌هایی با چهره‌های افرادی مانند سم بنکمن-فرید (Sam Bankman-Fried) بنیانگذار صرافی FTX، ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) خالق بیت کوین، ایلان ماسک و حتی دوج کوین (Dogecoin) داشت. پیش از تعطیلی، پاداش‌هایی به بازیکنان پرداخت شد و استودیو اعلام کرد تمرکز خود را به دو بازی اکشن جدید به نام “Lucha Throwdown” و “Uncaged: The Jon Jones Brawler”با توکنومیکس ضدتورمی معطوف می‌کند.

۸. واکینگ دِد: امپایرز (The Walking Dead: Empires)

بازی نقش‌آفرینی چندنفره زامبی‌محور واکینگ دد امپایرز که توسط شرکت گالا گیمز (Gala Games) ساخته شده بود نیز سرانجام به فهرست بازی‌های تعطیل‌شده کریپتویی پیوست. این بازی که روی شبکه اتریوم اجرا می‌شد و مجوز رسمی سریال محبوب مردگان متحرک (The Walking Dead) را داشت، تا پایان ماه جولای در دسترس بازیکنان قرار داشت. گفتنی است که توکن‌های بی‌همتای این بازی در مقاطعی در بازارهای ثانویه با قیمت‌های قابل‌توجهی معامله می‌شدند.

گالا گیمز در اوایل ماه می اعلام کرد که ۳۱ جولای ۲۰۲۵ آخرین روز فعالیت این بازی خواهد بود و به‌عنوان غرامت تعطیلی، جعبه‌های اسرارآمیزی مملو از NFT سایر بازی‌های خود را به بازیکنان ارائه می‌دهد.

۹. متال‌کور (MetalCore)

بازی تیراندازی رباتی متال‌کور در ماه مارس سرورها و دیسکورد خود را بست. این بازی ابتدا روی Immutable zkEVM ساخته شد و سپس به سولانا (Solana) مهاجرت کرد.

با وجود وعده بازگشت در ۲۵ مارس، هیچ به‌روزرسانی جدیدی منتشر نشده است و به نظر می‌رسد استودیو ۳۶۹ (Studio 369) تمرکز خود را روی پروژه جدیدی بدون عناصر کریپتویی گذاشته است.

۱۰. بلست رویال (Blast Royale)

توسعه‌دهندگان بازی موبایلی بلست رویال در اواسط ماه می، پس از بررسی همه مسیرها و احتمالات، درنهایت از توقف تولید آن خبر دادند. با این حال، تیم سازنده پیش از تعطیلی کامل، یک اقدام متفاوت انجام داد؛ در اول ژوئن، کد منبع را به‌صورت متن‌باز منتشر کرد تا اعضای جامعه بتوانند در صورت تمایل، توسعه بازی را ادامه دهند یا نسخه‌های جدیدی از آن بسازند. با وجود این، خودِ بازی در تاریخ ۳۰ ژوئن به‌طور رسمی برای بازیکنان بسته شد.

توکن اختصاصی بلست رویال با نام نوب (NOOB) همچنان روی شبکه لایه ۲ بیس (Base) قابل‌توزیع و معامله است؛ اما ارزش آن نسبت به سقف تاریخی خود بیش از ۹۹٪ سقوط کرده و عملاً کارکرد اقتصادی سابقش را از دست داده است.

۱۱. موجو میلی (Mojo Melee)

بازی موجو میلی یکی از جدیدترین مواردی است که به فهرست بازی‌های تعطیل‌شده کریپتویی پیوسته است. این بازی که در سبک جنگنده خودکار بود و حتی با آمازون پرایم (Amazon Prime) نیز همکاری تبلیغاتی داشت، در اول جولای تعطیل شد. استودیوی پلنت موجو (Planet Mojo) اعلام کرد که تمرکز خود را به سمت پروژه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و تولید فیلم تغییر می‌دهد.

تیم توسعه در پیامی در دیسکورد که هم‌زمان در شبکه اکس نیز منتشر شد، اعلام کرد:

با وجود اینکه به مسیر طی‌شده این پروژه‌ها و جامعه پرشوری که پیرامون آن‌ها شکل گرفته است، افتخار می‌کنیم؛ اما واقعیت‌های بازار ادامه توسعه را در یک سطح شایسته‌ غیرممکن کرده است.

۱۲. اوپن‌سیزن (OpenSeason)

اوپن سیزن یک بازی به سبک بتل رویال با حال‌وهوای فورتنایت (Fortnite) است که به‌گفته یکی از بنیانگذاران به دلیل هزینه‌های بالای سرور و مشکلات مالی تعطیل شده است. در پی این اتفاق، توکن وابسته به پروژه با نام اف‌یو (FU) نیز سقوط شدیدی را تجربه کرد.

۱۳. توکیو بیست (Tokyo Beast)

توکیو بیست تنها چند هفته پس از عرضه در ۹ ژوئن، خبر تعطیلی خود را اعلام کرد. سرورها در ۲۴ آگوست خاموش شدند؛ اما در میان این ناامیدی خبرهای خوبی نیز وجود داشت. توسعه‌دهندگان وعده دادند دارندگان NFTهای توکیو بیست روی لایه دو Immutable zkEVM و استیک‌کنندگان توکیو گیمز توکن (TGT) به نحوی جبران خسارت دریافت خواهند کرد.

۱۴. پایرت نیشن (Pirate Nation)

پایرت نیشن یک بازی نقش‌آفرینی آنچین است که حتی بعد از بحبوحه انتقال از پالیگان (Polygon) به آربیتروم (Arbitrum) هم توانست چند سال دوام بیاورد. با‌این‌حال، تیم توسعه‌دهنده اثبات بازی (Proof of Play) این پروژه در ماه آگوست اعلام کرد که پایرت نیشن به دلیل هزینه‌های بالا و جامعه کاربری محدود به‌طور کامل تعطیل می‌شود و روی ساخت بازی‌های کوچک‌تر متمرکز خواهند شد. توکن پایرت (PIRATE) بیش از ۹۰٪ از ارزش خود را از دست داده است؛ اما تیم توسعه قصد دارد در بازی‌های آینده همچنان از این توکن پشتیبانی کند.

۱۵. رگناروک: مانستر ورلد (Ragnarok: Monster World)

تیم توسعه‌دهنده بازی موبایلی مانستر ورلد که در سبک دفاع از برج ساخته شده است از تعطیلی کامل بازی در ۳۰ دسامبر خبر داده است. این تیم در بیانیه‌ای در شبکه X تاکید کرده است که تمام تلاش خود را برای زنده‌نگه داشتن بازی به‌کار گرفته است؛ اما مشکلات مالی ادامه فعالیت را دشوار کرده است. با وجود این توضیحات، واکنش جامعه هواداران چندان مثبت نبود. بسیاری از بازیکنان از تعطیلی بازی ابراز نارضایتی کردند و برخی معتقد بودند این تصمیم به اعتبار برند رگناروک لطمه می‌زند.

۱۶. مون‌فراست (Moonfrost)

بازی نقش‌آفرینی شبیه‌ساز کشاورزی مون‌فراست نیز تصمیم گرفت ارزهای دیجیتال را از مجموعه ویژگی‌های خود کنار بگذارد و فقط به‌عنوان یک بازی وب ۲ روی پلتفرم استیم (Steam) ادامه دهد. تیم توسعه اعلام کرده است که استفاده از عناصر کریپتویی باعث کند شدن و پیچیدگی بیش از حد روند ساخت شده است. طبق این بیانیه دارایی‌های کریپتویی قبلی از بین نخواهند رفت و به پاداش‌هایی در نسخه جدید بازی تبدیل خواهند شد. البته با گذشت بیش از یک ماه از انتشار این خبر، هنوز جزئیات دقیقی در این رابطه ارائه نشده است.

۱۷. دراگینز (Dragginz)

بازی دراگینز یکی از خاص‌ترین موارد در فهرست بازی‌های کریپتویی تعطیل‌شده است؛ زیرا طبق بیانیه توسعه‌دهندگان در ماه اکتبر وارد «خواب زمستانی» شد. ظاهرا سازندگان بازی روی ساخت یک مارکت‌پلیس NFT به نام توکو (Toko App) متمرکز شده‌اند و دلیل توقف بازی را کمبود منابع مالی برای پیشبرد همزمان دو محصول اعلام کرده‌اند. این بازی بر بستر شبکه اینترنت کامپیوتر (Internet Computer) ساخته شده بود. تیم توسعه تاکید کرده است تا زمانی که بازی فعال نیست، نوسان قیمت توکن آن هیچ معنایی ندارد. در بیانیه‌ آن‌ها آمده است:

این تصمیم را شبیه به پناه گرفتن برای عبور از زمستان طولانی و سرد کریپتو در نظر بگیرید؛ هنگامی که بهار برسد، دراگینز هم آماده بازگشت خواهد بود.

۱۸. ایج آو داینو (Age of Dino)

بازی استراتژیک ایج آو داینو در ماه آگوست اعلام کرد که با هدف راه‌اندازی یک «اکوسیستم بزرگ‌تر» متوقف می‌شود. تلاش تیم سازنده برای نمایش تعطیلی بازی به‌عنوان یک اتفاق مثبت به مذاق جامعه کاربران خوش نیامد و بسیاری از بازیکنان آن را نوعی رها کردن پروژه دانستند. با گذشت چندین ماه از این اعلامیه، هنوز اطلاعات جدید یا به‌روز‌رسانی قابل‌توجهی از سوی تیم منتشر نشده است.

۱۹. جانگل (Jungle)

جانگل یک اکوسیستم بازی موبایلی است که در سال ۲۰۲۳ موفق شد حدود ۶ میلیون دلار سرمایه جذب کند. این بازی در ماه آوریل و در سکوت خبری تصمیم گرفت وب ۳ را کنار بگذارد و فقط روی بازی رایگان موبایلی تمرکز کند تا بقای پروژه در آینده تضمین شود. این تصمیم تنها در دیسکورد اعلام شد و از ماه فوریه تاکنون، حساب‌های رسمی پروژه در شبکه‌های اجتماعی اطلاعاتی منتشر نکرده‌اند و تیم جانگل نیز به درخواست رسانه‌ها برای توضیح بیشتر پاسخی نداده است.

۲۰. کاپیتان سوباسا رایوالز (Captain Tsubasa Rivals)

بازی فوتبالی کاپیتان سوباسا در ماه نوامبر به کار خود پایان داد. این پروژه تلاش کرده بود دنیای کریپتو را با مانگای محبوب کاپیتان سوباسا که نخستین‌بار در سال ۱۹۸۱ منتشر شد، ترکیب کند. اگرچه سازندگان آن همواره از یک «چشم‌انداز بلندمدت» سخن می‌گفتند؛ اما تیم توسعه اعلام کرد که ادامه ساخت بازی دیگر امکان‌پذیر نیست.

نکته امیدوارکننده برای هواداران این است که باوجود تعطیل‌شدن نسخه اصلی بازی روی شبکه‌های پالیگان و اوسیس (Oasys)، مینی‌اپ تلگرامی آن با همین نام همچنان به کار خود ادامه می‌دهد.

جمع‌بندی

موج تعطیلی گسترده بازی‌های بلاکچینی در سال ۲۰۲۵ به‌روشنی نشان می‌دهد که صنعت گیمفای، با وجود ظرفیت‌ها و ایده‌های نوآورانه، به یک بازنگری عمیق و جدی نیاز دارد. بخش قابل‌توجهی از پروژه‌ها، کمبود سرمایه برای ادامه راه و تکمیل توسعه را دلیل اصلی توقف فعالیت خود عنوان کرده‌اند. اما مسئله تنها این نیست؛ عدم تناسب محصول با نیاز واقعی بازار، تمرکز افراطی بر توکن به‌جای تجربه بازی و مدل‌های اقتصادی ناپایدار نیز نقش پررنگی در این شکست‌ها داشته‌اند. بسیاری از این بازی‌ها نتوانستند میان جذابیت گیم‌پلی و مشوق‌های مالی تعادل برقرار کنند. اگر قرار است گیمفای دوباره احیا شود، چاره‌ای جز اصلاحات ساختاری، شفافیت مالی و فاصله گرفتن از وعده‌های کوتاه‌مدت ندارد.