بانکداری (banking) و ابزارهای مالی در ابتدا تنها برای افراد معدودی در دسترس بودهاند که به مرور زمان گسترش پیدا کردهاند و در اختیار تودههای مردم قرار گرفتهاند و اینک افراد زیادی با استفاده از آنها به کسب ثروت و انجام امورات خود میپردازند. بیت کوین و ارزهای دیجیتال هم آزادی مشابهی را ارائه میدهند زیرا از طریق اینترنت در دسترس همگان قرار دارند.
به مرور زمان که محصولات مالی و بانکداری تکامل پیدا کردند، قوانین همراه آنها نیز تکامل پیدا کرد. اگرچه این قوانین برای محافظت از حقوق مشتریان بودند اما موانعی را برای افراد دیگر ایجاد کردند و مانع دسترسی افراد بسیاری به ابزارها و سرویسهای مالی شدند. بن ویس (Ben Weiss) مدیر ارشد عملیاتی CoinFlip، مسئولیت خدمت به افراد فاقد خدمات بانکی را بر عهده دارد و شفافیت قانونگذاری و اصلاحات در این زمینه را تشویق و ترغیب میکند. CoinFlip یکی از شرکتهای فراهمآورنده دستگاههای خودپرداز بیت کوینی در ایالات متحده است.
قدرت بخشیدن به افراد فاقد دسترسی به بانکداری و ابزارهای مالی
معمولا فقرا طبقهای هستند که به بانکداری و خدمات مالی دسترسی ندارند. قوانینی مانند حداقل سپرده، کارمزد تراکنشها و غیره که در این فضا وجود دارند، باعث خارج کردن طبقه فقیر از این فضا شده است و نوعی عدم توازن و بی عدالتی ایجاد کرده است. وقتی که ارزهای دیجیتال برای اولین بار معرفی شدند، دسترسی به آنها سخت بود زیرا این ارزهای نیاز به استخراج داشتند و لازم بود که بعدا آنها را در کیف پول ذخیره کرد. همچنین سالها طول کشید تا تجار و بازرگانان این ارزها را به عنوان وسیله پرداخت قبول کنند.
البته ارزهای دیجیتال بر اساس مفهوم آزادی و عدم تمرکز بنا شدهاند و همین امر سبب شده که این ارزها به مرور زمان بیشتر در اختیار مردم قرار بگیرند و استفاده از آنها بیشتر شود. ارزهای دیجیتال با معرفی خودپردازهای بیت کوینی در سال ۲۰۱۳، بیش از پیش در دسترس مردم قرار گرفتند. اینک تعداد خودپردازهای بیت کوینی در جهان افزایش یافته است و مردم در ۷۱ کشور جهان میتوانند با استفاده از این خودپردازها به خرید و فروش ارز دیجیتال بپردازند.
ارزهای دیجیتال مزایای زیادی مانند آسانی دسترسی، کارمزد پایین تراکنش و غیره دارند که این مزایا میتواند باعث جذب افراد زیادی شود. ارزهای دیجیتال بسیاری از موانع موجود برای افراد فاقد بانکداری و امکانات بانکی را از میان برمیدارند و باعث ورود این افراد به فضای مالی جهانی خواهند شد. البته هنوز قانونگذاری در فضای ارز دیجیتال مبهم است و ممکن است این ارزها تحت قوانین سیستم بانکداری سنتی قرار بگیرند. در این صورت، شرکتهای کوچکی مانند CoinFlip باید از قوانینی تبعیت کنند که در واقع برای شرکتهای بزرگ و میلیاردی طراحی شدهاند.
مثلا در آلمان، نهادهای قانونگذار شروع به تعطیل کردن خودپردازهای بیت کوینی غیر مجاز کردهاند و همه فراهمکنندگان این سرویس باید از دولت مجوز کسب کنند. گزارشها حاکی از آن هستند که این قوانین کشور آلمان به نفع بانکها و موسسات بزرگ است و مانع رقابت شرکتهای کوچک در این عرصه میشود.
ایجاد مانع برای این نوع خودپردازها، مخصوصا وقتی که پای مسائل جنایی در میان است، تشویق میشود. خوشبختانه امروزه تعداد زیادی از این خودپردازها در جهان مشغول فعالیت هستند و تاثیرگذاری خود را دارند. این خودپردازها در نحوه عملکرد خود تفاوت دارند. متصدیان بعضی از آنها دسترسی بیشتری را برای افراد فاقد بانکداری و امکانات بانکی فراهم میآورند و تعدادی دیگر از این متصدیان نیز آموزش و امنیت عمومی را تشویق میکنند.
CoinFlip در این فضا خواستار اصلاح قوانین و شفافیت بیشتر است. وجود قوانین شفاف باعث جذب سرمایهگذاران بیشتر و تقویت این صنعت خواهد شد. از طرف دیگر، زمانی که یک نیروی اجرایی در این فضا وجود داشته باشد، خلافکاران توان سوءاستفاده و کلاهبرداری نخواهند داشت.
Rockit Coin یکی از رقبای CoinFlip است که تمرکز کمتری بر شفافیت و اصلاحات قانونی دارد. این سازمان بیشتر رویکرد آموزشی را در پیش گرفته است و سعی میکند که آموزش بیشتری را در ارتباط با ارزهای دیجیتال و بلاک چین (blockchain) برای مردم فراهم آورد و از این طریق به گسترش صنعت کریپتو (crypto) و پذیرش عام آن کمک کند. Bitcoin Depot نیز یکی از بازیگران این صحنه است که اخیرا برای جلوگیری از انتشار کرونا، اقدام به متوقف کردن خدمات خودپردازهای خود کرد. خوشبختانه هر سه شرکت ذکر شده، اقدامات خوبی در دوران کرونا انجام دادهاند و دائما به تمیز کردن و ضد عفونی کردن دستگاههای خود اقدام کردهاند.
سیستمهای بدون تنش
کاربران این خودپردازها در ایالات متحده برای مبالغ تا ۹۰۰ دلار، فقط لازم است که نام و شماره تلفن خود را فراهم کنند. متصدیان این خودپردازها مجموعهای از خدمات جدید را برای کاربران فراهم کردهاند. به عنوان مثال، CoinFlip کارتهای هدیهای را ارائه میدهد که با بیت کوین میشود آنها را خرید و این به افرادی که به بانکداری و امکانات آن دسترسی ندارند، کمک شایان توجهای میکند. این کارتهای هدیه را میتوان در تعدادی از خردهفروشیهای اصلی مانند Apple App Store مورد استفاده قرار داد. Rockit Coin نیز همزمان با کارهای آموزشی خود، مجموعه زیادی از خدمات نوین را ارائه داده است.
در اویل امسال بود که دولت ایالات متحده اعلام کرد که قوانین جدیدی را در فضای ارز دیجیتال وضع خواهد کرد. هدف دولت از وضع این قوانین، مبارزه با پولشویی عنوان شده است. البته حکومت در هنگام وضع قوانین باید به این نکته توجه داشته باشد که ارز دیجیتال و خودپردازهای بیت کوینی باعث ورود افراد فاقد امکانات بانکی به فضای مالی شده است و وضع قوانین سختگیرانه در این زمینه باعث به حاشیه راندن این افراد خواهد شد و این افراد که در بانکداری ایالات متحده جایی ندارند، بیشتر بر سکه و اسکناس متکی خواهند شد.
آمارها حاکی از آن هستند که حدود ۱.۷ میلیارد بزرگسال در سراسر جهان فاقد بانکداری و امکانات بانکی هستند. زنان در خانوادههای فقیر، درصد قابل ملاحظهای از این افراد را به خود اختصاص میدهند. طبیعتا ورود این افراد به بانکداری جهانی و در دسترس قرار دادن امکانات برای آنها، وضعیت اقتصادی جهان را تغییر میدهد و خوشبختی و رفاه برای افراد بیشتری در جهان فراهم خواهد شد. اقدامات شرکتهایی مانند CoinFlip در این راستاست و این شرکتها به تحقق این هدف انسانی کمک میکنند.
در حالی که باید اقدامات و قوانینی برای مقابله با مجرمان در فضای ارز دیجیتال موجود باشد، نباید افراد فاقد بانکداری و تسهیلات بانکی را نیز فراموش کرد. ارزهای دیجیتال میتوانند به افراد فقیری که به امکانات بانکی دسترسی ندارند، کمک کرده و آنها را وارد اقتصاد جهانی کنند. نظر شما چیست؟ قانونگذاران باید در وضع قوانین به چه نکاتی توجه کنند؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.