پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه سال آینده برای پذیرش جهانی بلاک چین ، ممکن است دقیق باشند، اما قطعات زیادی از پازل باید سر جای خود بنشینند.
شرکت آمریکایی تحقیقات بازار به نام فورستر (Forrester) اخیرا پیش‌بینی‌های خود برای بلاک چین در سال ۲۰۲۱ را منتشر کرده است. این گزارش کشفیات جالبی را مطرح می‌کند، از جمله اینکه سال ۲۰۲۰ برای پذیرش جهانی بلاک چین و پیوستن به جریان اصلی در فضای تکنولوژی دفاتر کل، سال مهمی بوده است.
مارتا بنت (Martha Bennett) که تحلیلگر اصلی فورستر و یکی از نویسندگان این گزارش است، به کوین تلگراف گفت که پیش‌بینی‌های این شرکت برای بلاک چین به جای دنبال کردن روند کنونی، بر اساس نقاط انعطاف پذیری است که تغییرات مشخصی را نشان می‌دهد. برای مثال این گزارش پیش‌بینی می‌کند که ۳۰ درصد از پروژه‌های جهانی بلاک چین تا سال آینده به بهره‌برداری می‌رسند. البته این قضیه تاحدودی به تاثیرات همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ نیز بستگی دارد.
به گفته بنت، بسیاری از سیستم‌های بر پایه بلاک چین که امروز پابرجا هستند یک ویژگی مشترک دارند: زمان کمتری برای حل اختلافات اختصاص داده‌اند. در برخی موارد حتی لحظه‌ای عمل کرده‌اند. بنت اشاره کرد این ویژگی مشترک در زنجیره تامین و سرویس‌های اقتصادی مشاهده می‌شود:
موضوع فقط صرف نیروی انسانی کمتر برای به انجام رساندن وظایف نیست، نکته کم کردن زمان صرف‌شده و آزاد کردن نقدینگی است. نکته کلیدی این است که امروزه، در چارچوب فرایندهای موجود و مدل‌های عملیاتی، امکان وقوع آن وجود دارد.
پذیرش جهانی بلاک چین نیاز به زمان دارد
با این حال، بنت اضافه کرد که پروژه‌های استراتژیک بلند مدت در سرویس‌های اقتصادی، حول پتانسیل‌های موجود تغییر در ساختار بازار و مدل‌های اجرایی می‌چرخند. بسیاری از این موارد به تغییرات نظارتی نیز احتیاج دارند. بنت می‌گوید: این به زمان، منابع و تلاش نیاز دارد. این اصلی‌ترین دلیلی است که نوسانات و بلاتکلیفی‌های مرتبط با کووید-۱۹ باعث شده است که بسیاری از بانک‌ها از پروژه‌های بلندمدت مرتبط با DLT خود عقب کشیده‌اند.
این گزارش همچنین شرح می‌دهد که تقریبا تمام ابتکاراتی که در سال آینده از نسخه‌های آزمایشی به تولید خواهند رسید بر بستر پلتفرم‌های سازمانی بلاک چین کار می‌کنند که از امکانات ابری استفاده می‌کند. این موضوع احتمالا شامل راه‌حل‌هایی است که شرکت‌هایی چون علی‌بابا (Alibaba)، هوآووی (Huawei)، آی بی ام (IBM)، مایکروسافت (Microsoft)، وان کانکت (OneConnect) و اوراکل (Oracle) ارائه می‌دهند. و اینکار می‌تواند به پذیرش جهانی بلاک چین کمک زیادی بکند.
آلیستار رنی (Allistair Rennie) مدیر کل بلاک چین شرکت آی بی ام، به کوین تلگراف گفت که پیش‌بینی کردن ورود ۳۰ درصد از پروژه‌های سازمانی بلاک چین به تولید در سال آینده با آنچه آی بی ام از مشتریان خود دیده است مطابقت دارد:
بخاطر افزایش آسیبی که همه‌گیری کووید بر زنجیره‌های تامین تحمیل کرده است، مشتریان خود را در شرایطی یافته‌اند که ملزم به شتاب در روند کاری خود شده‌اند تا بتوانند قدرتمندتر از قبل از این شرایط بیرون بیایند. ما هم گسترش پروژه‌های فعلی و پیوستن بلاک چین به جریان اصلی را شاهد هستیم و هم پیدایش پروژه‌های جدید را. موفق‌ترین این پروژه‌ها آن‌هایی هستند که استفاده‌های تجاری واقعی را زیربنای خود قرار داده‌اند.
حساس‌ترین پیش‌بینی فنی: روش اثبات با دانش صفر
از نگاه فنی، بنت اشاره کرد که حساس‌ترین پیش‌بینی که در این گزارش آمده است افزایش نیاز به روش اثبات با دانش صفر (Zero Knowledge Proofs) است. ZKP ها با توجه به چالش‌های حفظ رازداری که اکنون جلوی پروژه‌ها را گرفته است مورد نیاز هستند.» در این گزارش مشکلات دیگری که ZKPها توانایی حل کردن آن را دارند را بررسی کرد:
برای شرکت‌هایی که نمی‌خواند به تکنیک‌های رمزگذاری موجود اتکا کنند، تنها گزینه موجود این بوده که تنها از هش‌های بر روی زنجیره استفاده کنند یا از ساختارهایی مانند تکرار‌های انتخابی (Selective Replication) و جمع‌آوری اطلاعات خصوصی بهره بگیرند. در بسیاری از موارد تکنیک‌های موجود، مشکلاتی که از متادیتا برمی‌آید را در نظر نمی‌گیرند.
با این حال، اخیرا پیشرفت زیادی در خصوص ZKPها اتفاق افتاده است. برای مثال یک پروژه ZKP در حال توسعه توسط شرکت بیگ فور ارنست و یانگ (Big Four firm Ernst & Young) است. این پروژه که Night Fall نام دارد، یک نرم‌افزار حریم خصوصی است که به تراکنش‌های خصوصی بر پایه بلاک چین اجازه می‌دهد تا از ZKPها استفاده کنند. پاول برودی (Paul Brody) مدیر بین‌المللی بلاک چین در شرکت ارنست و یانگ به کوین تلگراف گفت که بالاترین اولیت شرکت در سال پیش رو ساده‌سازی استفاده از Night Fall و ZKPها برای توسعه‌دهندگان است:
بزرگترین چالش پیاده‌سازی و استفاده از ZKPها این است که، آن‌ها بسیار پیچیده‌تر از کدنویسی برای قراردادهای هوشمند، بدون حریم خصوصی هستند. می‌توانم آن‌ها را با اضافه کردن رمزگذاری SSL به وب سایت‌ها در اوایل ظهور اینترنت مقایسه کنم، این کاری نیست که اشخاصی که برنامه‌نویسی زبان سالیدیتی (Solidity) را می‌آموزند با آن آشنا شوند و اکنون، پیاده‌سازی آن از آنچه باید باشد سخت‌تر است.
برودی افزود که فعالیت‌های حول Night Fall بر بهبود حریم خصوصی برای تراکنش‌ها با مخفی کردن متادیتایی که با تحلیل فعالیت شبکه قابل رمزگشایی هستند، تمرکز دارد. برودی توضیح داد در حالی این محصول هم اکنون از نقل و انتقالات و پرداخت‌های خصوصی با نظارت پشتیبانی می‌کند، شرکت تمایل دارد که این ویژگی را گسترش دهد و ابزارهای حریم خصوصی جدیدی بسازد. وی افزود: اگر ما کارمان را به درستی انجام دهیم، مردم از توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز دست می‌کشند و به توسعه اپلیکیشن‌های با روش اثبات با دانش صفر (Zero Knowledge Application – ZApps) روی می‌آورند.
بعلاوه پلتفرم بلاک چین آی بی ام از ZKPها برای حفظ حریم خصوصی اطلاعات استفاده می‌کند.
رامش گوپینات (Ramesh Gopinath) نایب رئیس راه‌حل‌های بلاک چین در شرکت آی بی ام، به کوین تلگراف گفت که این شرکت از ZKPها و تدابیر رمزگذاری مشابهی مانند محاسبات چند جانبه مطمئن (Secure Multiparty Computation) برای ایجاد گزارشات تحلیلی با حفظ حریم خصوصی و همچنین اطلاعات هوش مصنوعی در بلاک چین استفاده می‌کند. گزارش فورستر نشان می‌دهد که آی بی ام یکی از گسترده‌ترین پلتفرم‌های بلاک چین‌های مورد استفاده برای پروژه‌هایی که در سال جاری آماده تولید می‌شوند خواهد بود.
پروتکل پایه‌ای یک پروژه متن باز دیگر است که به شدت به ZKPها برای هماهنگ کردن بسترهای کاری خصوصی بین سازمانها وابسته است.
جان وولپرت (John Wolpert) یکی از مدیران اجرایی رهبری سازمانی شرکت کانسنسیس (ConsenSys) که یک شرکت نرم‌افزاری بلاک چین است، توضیح داد که در این پروتکل ZKPها به شرکت‌ها اجازه می‌دهند تا سیستم‌های ثبت اطلاعات مختلف آن‌ها به شکل قابل بازبینی و در سطح تک تک اطلاعات با یکدیگر آن هم بدون اشتراک گذاری اطلاعات حساس، همگام باشند.
پیش‌بینی‌ها برای دیفای و بلاک چین‌های عمومی
گزارش فورستر همچنین پیش‌بینی می‌کند که امور مالی غیر متمرکز بر روی اقتباس بلاک چین عمومی تاثیر منفی خواهد داشت. بر اساس این گزارش رهبران فنی سازمانها اکنون آماده بحث درباره پذیرش جهانی بلاک چین های عمومی هستند. متاسفانه پیشرفت دیفای در سال ۲۰۲۰ باعث فعالیت‌های سوال برانگیزی در جای جای شبکه‌های عمومی مانند اتریوم شده است. در گزارش آمده است که: «این موضوع بار دیگر بلاک چین‌های عمومی را با فضای بی‌قانون ارزهای دیجیتال همتا ساخته و در ادامه تصمیم‌گیرانی که از ریسک کردن دوری می‌کنند را از این فضا دور نگه می‌دارد.
کایل توماس (Kyle Thomas)، مدیر عامل شرکت پروواید (Provide) که یک فروشنده بلاک چین سازمانی است که با SAP و کوکا کولا در آمریکای شمالی کار می‌کند، با این موضوع مخالف است. به گفته او به زودی بلاک چین‌های عمومی به چشم سازمانها شبیه اینترنت خواهد شد و اینکار به پذیرش جهانی بلاک چین کمک زیادی خواهد کرد: «با گذشت هر روز، دیفای سازمانی بیشتر به یک واقعیت تبدیل می‌شود و مشارکت ذهنی زیادی برای احاطه آن وجود دارد.»
هم‌نظر با توماس، کوین فنگ (Kevin Feng) مدیر عملیاتی سابق شرکت وی‌چین (VeChain) که یک شرکت بلاک چین سازمانی است به کوین تلگراف گفت که در حالی که فضای دیفای شباهت‌هایی با جنون عرضه اولیه کوین در سال ۲۰۱۷ دارد، تفاوتش در آن است که دیفای قدرت قراردادهای هوشمند را برای سرویس‌های اقتصادی به تصویر می‌کشد.
به این ترتیب، فنگ اشاره کرد که احتمالا در کوتاه مدت فضای دیفای سازمانها را در برابر بلاک چین‌های عمومی محتاط می‌کند اما هر چه فضا بالغ‌تر می‌شود، پیوستن بلاک چین به جریان اصلی امکان‌پذیرتر می‌شوند و بلاک چین‌های عمومی نشان می‌دهند که برای استفاده‌های عملی اقتصادی مفید هستند:
اگر از یک زاویه دیگر به دیفای بنگریم، این نشانگر آن است که چطور بلاک چین می‌تواند برای استفاده‌های عملی اقتصادی استفاده شود و این حلقه گمشده کارکرد‌های سازمانی بلاک چین است. که در آینده‌ای نزدیک سبب پذیرش جهانی بلاک چین خواهد شد
