متن «قانون دیتا» در اتحادیه اروپا نهایی شد؛ چه محدودیت‌هایی در انتظار قراردادهای هوشمند است؟
علی‌رغم اعتراض‌های صنعت بلاکچین، قانون‌گذاران و دولت‌های اروپا بر سر «قانون داده (Data Act)» به توافق رسیدند. صنعت بلاکچین نگران است این قانون، قراردادهای هوشمند را از بین ببرد. هواداران کریپتو معتقدند قانون داده اتحادیه اروپا الزامات غیرقابل اجرایی را بر قراردادهای هوشمند تحمیل می‌کند، اما مقامات معتقدند برای کارآفرینان حوزه وب ۳.۰ جای نگرانی وجود ندارد.
به نقل از کوین دسک، مذاکرات قانون‌گذاران در اتحادیه اروپا در مورد قوانین جدیدی به نام «قانون داده (Data Act)» به پایان رسیده است. پیش از این، جامعه وب ۳.۰ نگرانی‌هایی را در ارتباط با مفاد این قانون مطرح کرده بود که ممکن است قراردادهای هوشمند را از بین ببرند.
مفاد این قانون – که به عنوان بخشی از بازنگری قوانین داده حاکم بر دستگاه‌های متصل به اینترنت مطرح شده است – به دلیل ابهام و تأثیر بالقوه مرگبار آن بر تراکنش‌های غیرمتمرکز با کدهای تغییرناپذیر، باعث ایجاد نگرانی در میان فعالان حوزه وب ۳.۰ شده است.
رسیدن به این توافق توسط تیری برتون (Thierry Breton)، نماینده کمیسیون اروپا، در توییتی اعلام شد. برتون، کمیسر بازار داخلی اتحادیه اروپا، در این باره گفت:
این قانون «نقطه عطفی در تغییر شکل فضای دیجیتال» است که منجر به «اقتصاد داده پررونقی خواهد شد که در شرایط فعلی نوآورانه و باز است».
در حالی که هنوز هیچ پیش‌نویس نهایی و قانونی از این توافق منتشر نشده است، مذاکره‌کنندگان در مصاحبه با کوین دسک گفته‌اند در متن مربوط به قراردادهای هوشمند نسبت به طرح‌های اولیه اصلاحاتی اعمال شده است.
دیمین بوزلاجر (Damian Boeselager)، قانون‌گذاری که رهبری مذاکرات برای حزب سبز پارلمان اروپا را بر عهده داشت، در مصاحبه با کوین دسک گفت:
با اصلاحات انجام شده در متن قانون، دیگر به قراردادهای هوشمند به طور کلی نمی‌پردازیم، اما این مقررات را به طور خاص برای اجرای بندهای قراردادی در زمینه به اشتراک‌گذاری داده اعمال می‌کنیم.
این امر نشان‌دهنده مقداری اصلاح و بهبود در پیشنهاد اولیه‌ای است که کمیسیون اروپا در سال ۲۰۲۲ ارائه کرد که در آن الزام وجود «کیل سوییچ»در برنامه‌های خودکار مرتبط با تبادل داده مطرح شده بود. در حقیقت در صورت تصویب پیشنهاد اولیه باید امکان قطع فعالیت هر قرارداد هوشمند در صورت درخواست تنظیم‌گر، توسط طراحان قرارداد هوشمند ارائه می‌شد.
اما منبع دیگری که در جریان این مذاکرات بود به کوین دسک گفت نسخه توافق شده نهایی این قانون همچنان به «قراردادهای هوشمند» اشاره دارد نه «قراردادهای دیجیتال» که توسط صنعت بلاکچین به‌عنوان جایگزین پیشنهاد شده بود.
این کمیسیون نگرانی‌های صنعت بلاکچین را نادیده گرفته و گفته است قانون جدید، قراردادهای هوشمند فعلی را از بین نمی‌برد و الزامات سطح بالایی که در آن وجود دارد نباید در عمل برای شرکت‌های سازنده این قراردادها مشکل‌ساز باشد.
با این حال، مشخص نیست این توافق نهایی بتواند نگرانی‌ها را در مورد غیرقابل اجرا بودن این اقدامات برای بلاکچینهای عمومی و بدون مجوز (Permissionless) برطرف کند. طرح‌های اتحادیه اروپا تنها برای برخی از بلاکچینهای خصوصی که در آن‌ها یک نهاد مرکزی وجود دارد قابل اجرا است و شبکه‌های عمومی و بدون مجوز را که در آن‌ها هیچ طرفی نمی‌تواند قرارداد را دستکاری کند، تضعیف می‌کند.
در نامه سرگشاده اخیری که توسط موسسات مرتبط با بلاکچینهای متعدد، از جمله نیر (NEAR)، پالیگان (Polygon)، استلار (Stellar) و کاردانو (Cardano) امضا شده است، مطرح شد که قانون داده‌ها با مقررات اخیر توافق شده در مورد بازارهای دارایی‌های دیجیتال (MiCA) در تضاد است. قانون MiCA که قرار است در سال ۲۰۲۴ اجرایی شود، مجوزی را به صرافی‌های ارز دیجیتال و ارائه‌دهندگان کیف پول برای فعالیت در سراسر اتحادیه اروپا ارائه می‌کند.
برای تصویب قانون داده‌ها (Data Act)، پارلمان و شورای اروپا به نمایندگی از ۲۷ کشور عضو اتحادیه باید به متن توافق‌شده توسط مذاکره‌کنندگان رأی مثبت دهند.
