بررسی بزرگترین دزدی در تاریخ کریپتو؛ پلاس توکن (PlusToken) با سرقت ۳ میلیارد دلار
در تاریخ ۲۷ ژوئن ۲۰۱۹، جمعی از رهبران طرح پانزی محبوبی که در سراسر آسیا پخش شده و از مشتریان ۳ میلیارد دلار سرقت کرده بودند توسط مقامات چینی دستگیر شدند. طرح پانزی پلاس توکن (PlusToken) به سرمایه گذاران خود وعده سود ماهانه ۱۰ الی ۳۰ درصدی را به صورت توکن PLUS داده بود. نکته جالب این است که توکن PLUS در صرافی های محبوبی نظیر هیوبی و بیت هامب نیز معامله میشد. این طرح توانست بیش از ۲۰۰ هزار بیت کوین یا به عبارت دیگر تقریبا یک درصد موجودی کل بیت کوین، ۷۸۹ هزار اتر و ۲۶ میلیون EOS جذب کند. طبق گزارشات، رهبر این گروه هم چنان متواری و در حال سرقت سرمایه افراد است.
مورد دیگری که در خصوص فریب و وعده‌های دروغین مشابه در زمینه سود ارائه شده توسط طرح های پانزی می‌باشد را در بیت کانکت (BitConnect) شاهد بودیم. بیت کانکت در زمان اوج خود فقط ارزشی برابر با ۱۲۷ میلیون دلار داشت، اما پروژه پلاس توکن که در سراسر صرافی های محبوب چینی وجود داشت ارزشی بیش از ۱۷ میلیارد دلار را به دست آورد. بیشترین قیمت توکن PLUS به ۳۴۰ دلار نیز رسید، بدین ترتیب اگر این دارایی در کوین مارکت کپ فهرست میشد می‌توانست رتبه سوم ارزهای دیجیتال را از آن خود کند.
پلاس توکن چگونه توانست افراد بیشتری نسبت به بیت کانکت به سمت خود جذب کند و اکنون که موسسان این پروژه با عواقب قانونی مواجه شده اند، آن سرمایه عظیم کجا رفته است؟
بررسی دقیق یک کلاهبرداری
یکی از منابع که در این مقاله برای ناشناس ماندن، او را تیرسیاس می‌خوانیم به نشریه بیت کوین مگزین گفته است اولین اشاره به پلاس توکن در گروه های ویچت که حضور داشتم مربوط به تاریخ ۲ جولای ۲۰۱۸ بود. اگرچه این کلاهبرداری یکسال قبل از دستگیری معمارهای اصلی فعال بوده است، اما داوی وان موسس شرکت Primitive Venture گفته است که اوج عملیات این تیم از مارس تا ژوئن ۲۰۱۹ بوده است.
وان که به عنوان پل اطلاعاتی بین جامعه های کریپتوی شرقی و غربی عمل می‌کند و شرایط پروژه پلاس توکن را در توییتر مشخص کرده است، خاطر نشان کرد که دارندگان توکن PLUS در روزهای پس از دستگیری افراد مذکور نمی‌توانند سرمایه های خود را برداشت کنند، زیرا این شایعه در حال گسترش است که پروژه مورد نظر، کلاهبرداری بوده است. تیم باقی مانده از پروژه پلاس توکن تلاش کرد که این صحبت ها را خاتمه دهد و گفت که مشکل برداشت به دلیل تلاش برای هک این پروژه بوده است.
هرچند مشخص شد که این شایعه ها واقعیت داشته است. اگرچه عوامل اصلی در بازداشت مقامات چینی به سر می‌برند، اما سایر عوامل پلاس توکن در حال توزیع سرمایه های موجود در چندین آدرس کیف پول می‌باشند و رهبر اصلی گروه به اسم لئو هم چنان متواری است. بعضی از ذخایر پلاس توکن در صرافی ها نقد شده است اما شرکت های تحلیلی بلاک چین اطلاعات متناقضی را در این خصوص ارائه داده اند.
طبق سخنان وان، اکثر اعضای جامعه پلاس توکن شامل سرمایه گذاران معمولی ارزهای دیجیتال نمی‌باشند. بسیاری از آنها به آسانی فریب خورده اند زیرا شهروندان معمولی هستند که حتی درباره بیت کوین نیز اطلاعات کمی دارند، آلتکوین ها که دیگر جای خود دارد. تیم پلاس توکن حتی به این سرمایه گذاران در خصوص نحوه خرید بیت کوین، اتر و EOS آموزش می‌داد تا آنها بتواند از آنها کلاهبرداری کند.
تیرسیاس گفته است که این طرح از طریق برنامه ویچت محبوب ترین برنامه پیام‌رسان چینی به طور گسترده تبلیغ میشد. اما تبلیغات آن فقط محدود به پلتفرم های دیجیتال نبوده است. پلاس توکن میزبان نشست هایی برای تبلیغ کلاهبرداری خود و جلسات آموزشی برای کاربران بوده است تا به آن ها نحوه تبلیغ کردن این پلتفرم به کاربران جدید را آموزش دهد. در ویدیویی که به دست بیت کوین مگزین رسیده است، صدها نفر را نشان می‌دهد که در یک سالن دور هم جمع شده اند. در ویدیوی دیگر، مرد جوانی با در دست داشتن بیلبورد و نوشته‌هایی بر روی لباسش درباره اطلاعات پلاس توکن، به تبلیغ این پروژه می‌پرداخت.
پلاس توکن با همین روش ها توانست تقریبا ۳ میلیارد دلار از مردم کلاهبرداری کند. شرکت تحلیل بلاک چین سایفر تریس معتقد است که این رقم می‌تواند تا ۴ میلیارد دلار نیز باشد. اگرچه ۶ عضو دستگیر شده این تیم ملیت چینی داشتند، اما این کلاهبرداری به خرده سرمایه گذاران کره جنوبی و ژاپن و هم چنین بسیاری از کشورهای جنوب شرقی آسیا گسترش یافت. وان مدعی است که پیام هایی از کاربران کشورهای روسیه، اکراین، آلمان و حتی کانادا در خصوص این کلاهبرداری دریافت کرده است.
پلاس توکن هم چنین دارای برنامه پیشرفته ای نیز بود که به کاربران امکان می‌داد تا یوان چین را سریعا به بیت کوین، اتریوم، EOS، دوج کوین، لایت کوین و سایر آلتکوین ها و سپس این ارزهای دیجیتال را نیز به توکن PLUS تبدیل کنند. کاربران نسبت به سرمایه گذاری اولیه خود و تعداد کاربران جدیدی که به این طرح وارد می‌کردند، به صورت توکن های PLUS سود کسب می‌کردند. کاربران PLUS بر اساس فعالیت های تبلیغاتی خود چندین عنوان مستعار نظیر پسر گنده یا خداوندگار دریافت می‌کردند.
جف لیو رییس اقدامات امنیت بلاک چین شرکت PeckShield به بیت کوین مگزین گفت اکثر اعضای اولیه این طرح، سود وعده داده شده را دریافت کردند اما این شرایط برای سرمایه گذاران بعدی صادق نبود.
اما حتی همان سرمایه گذارانی که سود دریافت کردند نیز در آخر مورد کلاهبرداری قرار گرفتند زیرا این توکن ها همانند توکن های بیت کانکت بی ارزش بودند و برای ۳ الی ۴ میلیون سرمایه گذار مورد نظر هیچ ارزش مالی نداشتند.
این سرمایه هنگفت کجاست؟
پلاس توکن در مدت فعالیت خود توانست ۲۰۰ هزار بیت کوین، ۷۸۹ هزار اتر و ۲۶ میلیون EOS سرمایه جذب کند که همه آنها در کیف پول تحت کنترل تیم پلاس توکن نگهداری میشد. گزارش منتشر شده توسط دفتر دادستان عمومی استان یانچنگ اذعان داشت که مقدار و انتقال سرمایه ها نامشخص است و تحت بررسی بیشتر می‌باشد. این موضوع بیان می‌کند که هیچ سخت افزارها و کلیدهای خصوصی در دستگیری اخیر به دست نیامده است.
تمام اتر جذب شده توسط این تیم همانند دارایی های EOS هم چنان در کیف پول می‌باشد. هرچند سرمایه های کیف پول بیت کوین انتقال داده است. متخصصان تحلیل بلاکچین در خصوص مقدار و مقصد انتقال بیت کوین ها با یکدیگر مخالف می‌باشند.
لیو به بیت کوین مگزین گفت: طبق اطلاعات PeckShield، حداقل هزار بیت کوین به صرافی ها انتقال داده شده و نقد شده اند اما رقم دقیق این انتقال بسیار بیشتر از این مقدار می‌تواند باشد.
طبق تحلیل های انجام شده، صرافی های مورد نظر شامل هیوبی گلوبال و بیترکس می‌باشند و ظاهرا بیت کوین های اندوخته شده از جولای ۲۰۱۹ به این صرافی ها انتقال یافته است. تحقیقات شرکت CryptoQuant اذعان می‌کند که بیش از ۳۹ هزار بیت کوین نیز به صرافی های کراکن، بیت استمپ، صرافی برزیلی مرکادو بیت کوین و بیت کوین میکسر انتقال یافته است.
یکی دیگر از اعضای جامعه معتقد است که این تیم، بیت کوین ها را به صرافی بایننس نیز ارسال کرده است، هرچند این موضوع تایید نشده است. طبق گزارش شرکت تحلیلی سایفر تریس، این موضوع کاملا تایید نشده است که پلاس توکن به معنای سنتی و رایج، کلاهبرداری بوده است و مقدار سرمایه دخیل در این کلاهبرداری نیز تایید نشده است.
پاملا گارنر رییس آموزش و بررسی های امور مالی سایفر تریس به بیت کوین مگزین گفت: این مورد برخلاف سایر کلاهبرداری های دیگر بوده است که در آن، کلاهبرداران با سرمایه فرار می‌کنند. اگر مقدار دقیق این ماجرا ۳ میلیارد دلار باشد، معلوم نیست که این پول در جیب چه کسی است. وی افزود که دستگیری های اخیر باید منجر به مصادره سخت افزارها و دستگیری افراد میشد که طبق گزارش پلیس استان یانگ‌چنگ اینگونه نبوده است.
سایفر تریس هم چنین هیچ مدرکی مبنی بر این موضوع نیافته است که تیم پلاس توکن، سرمایه سرقت شده را به صرافی ها انتقال داده باشد. PeckShield و سایر نهادها که این سرمایه ها را ردیابی می‌کرده اند، اذعان داشته اند که کاهش سرمایه پلاس توکن به دلیل افت قیمت اخیر بیت کوین بوده است. سایفر تریس معتقد است که موضوع اصلی این نیست. سایفر تریس تمام ۹۵۲۲۸، ۱۵۰۰۰ و ۶۸۵۶۲ بیت کوین تراکنش شده در ماه آوریل و ۲۲۹۲۲ بیت کوین انتقال داده شده در تاریخ ۱۳ آگوست را ردیابی کرده است که به چندین آدرس ارسال شده اند، اما هیچ کدام به صرافی انتقال داده نشده اند.
گارنر گفت: انتقال های اخیر به هیچ مدام از صرافی ها نبوده است و هیچ تلاشی مبنی بر ارسال بیت کوین به بازار انجام نشده است. انتقال های تاریخ ۱۳ آگوست به آدرس های خصوصی و یکبار مصرف بوده اند. بیت کوین های انتقال داده شده چند روز در این آدرس ها باقی ماندند و وارد بازار نشدند. این امر می‌تواند نوعی سرقت یا تلاش های اولیه برای پنهان سازی سرمایه ها یا انتقال آنها باشد.
شرکت تحلیل بلاک چین توکن انالیست (TokenAnalyst) یافته های سایفر تریس را تایید می‌کند
اختلاف موجود بین تحلیل های سایفر تریس و PeckShield به این دلیل است که سایفر تریس ادعاهای داوی وان مبنی بر آنکه این آدرس های مشخص متعلق به پلاس توکن می‌باشد را تایید نکرده است. وان مدعی است که آدرس های زیر در ویچت برای تازه واردان تبلیغ میشد:
14BWH6GmVoL5nTwbVxQJKJDtzv4y5EbTVm
31odn4bxF2TgM4pD7m4hdSr1vGMsjh9ugV
33FKcwFhFBKWHh46Ksmxs3QBu8HV7h8QdF
بیت کوین مگزین توانست تایید کند که حداقل یکی از این سه آدرس بیت کوین متعلق به پلاس توکن است.
در عین حال، شرکت چینی PeckShield کاملا بر سر تحلیل خود پافشاری می‌کند. این شرکت به بیت کوین مگزین گفت چنین تحلیلی برای دستیابی به سرمایه های سرقت شده بسیار ضروری خواهد بود. در این خصوص، لیو مدعی است که مقداری از سرمایه های مورد نظر بازیابی شده است.
لیو گفت: اگر سرمایه های سرقت شده به صرافی ها انتقال داده شده باشد، صرافی ها می‌تواند سرمایه های مورد نظر را مسدود کنند. PeckShield با مشتریان در خصوص ردیابی و بازیابی سرمایه های سرقت شده همکاری کرده است. تا آنجایی که خبر دارم، در این رابطه آژانس های مجری قانون چین در حال تلاش برای بازیابی سرمایه ها هستند، و حداقل مقداری از این سرمایه ها نیز توسط آژانس های دولتی چین مصادره شده است.
چطور ماجرا به اینجا کشیده شد؟
در اختلاف های موجود بین تحلیل های PeckShield و سایفر تریس، یک شکاف اطلاعاتی بین جوامع غربی و شرقی ارز دیجیتال وجود دارد. این شکاف اطلاعاتی باعث می‌شود که کلاهبرداری چند میلیارد دلاری برای جامعه ارز دیجیتال غربی مهم نباشد اما برای جامعه شرقی به موضوع مهمی در رسانه های چینی طی چند ماه اخیر تبدیل شود. از آنجایی که طی چند سال اخیر شاهد گزارش اخبار اشتباه در خصوص ممنوعیت بیت کوین در چین بوده ایم، اطلاعات موثق به سختی از این کشور مخابره می‌شوند.
وان به بیت کوین مگزین گفت که این پرونده هم چنین باعث مشخص شدن اختلاف موجود بین فضای سرمایه گذاری جوامع شرقی و غربی ارز دیجیتال شده است. طرح های بازاریابی چند سطحی نظیر این طرح، در عرصه خرده سرمایه گذاری کشور چین بسیار رایج می‌باشند. کشور چین در دهه های اخیر از ایجاد سرمایه عظیم بهره مند شده است، بنابراین شهروندان چینی که به رشد سریع اقتصادی و انباشت ثروت عادت کرده اند، حساسیت کمتری نسبت به این نوع طرح های پانزی دارند.
این فضا باعث به وجود آمدن بسیاری از فعالیت های بدون ملاحظه چه در داخل صنعت ارز دیجیتال و چه خارج از آن شده است. وان می‌گوید هنوز طرح های پانزی دیگری وجود دارد که در کمین سرمایه گذاران ناآگاه می‌باشند. یکی از این طرح ها، VDS است که ارزش بازار یک میلیارد دلاری دارد.
وان اذعان داشت که این اقدامات فقط باعث ضربه زدن به صنعت ارز دیجیتال می‌شوند و در کشور چین هنوز از بیت کوین به عنوان یک فعالیت کلاهبردارانه یاد می‌شود. راهکار این موضوع، آموزش و آگاهی بخشی است. اگر خرده سرمایه گذاران با سلاح دانش نحوه شناسایی این طرح ها مسلح شوند، می‌توانند با آنها مبارزه کنند.
تا زمانی که چنین اقدامات مثبتی بتواند به وقوع بپیوندد، اقداماتی نظیر اعمال قانون باید انجام شود. این موضوع به معنای جلوگیری از افزایش نقد کردن دارایی ها می‌باشد تا کلاهبرداران نتوانند دارایی های خود را به پول نقد تبدیل کنند.
