۵ پلتفرم برتر لیکویید استیکینگ در شبکه تون (TON)

در دنیای رو به رشد و پرتحول بلاکچین، پلتفرم‌های لیکویید استیکینگ شبکه تون (TON) به عنوان گزینه‌های جذابی برای کاربران و سرمایه‌گذاران شناخته می‌شوند که امکان بهره‌برداری از مزایای استیکینگ را با حفظ نقدشوندگی دارایی‌ها فراهم می‌کنند.

به گزارش میهن بلاکچین، در این مقاله قصد داریم ۵ پلتفرم برتر لیکویید استیکینگ در شبکه تون را معرفی کنیم و ویژگی‌های منحصر به فرد هر یک را بررسی کنیم.

مقدمه

اکوسیستم TON در سال ۲۰۲۴ رشد سریعی را تجربه کرده و ارزش کل قفل شده (TVL) در این اکوسیستم به طور مداوم افزایش یافته است که در میان آن‌ها، نرخ رشد حوزه «لیکویید استیکینگ» در جایگاه بالایی قرار دارد.

لیکویید استیکینگ روشی است که به کاربران اجازه می‌دهد تا دارایی‌های کریپتویی را برای دریافت بازده قفل کنند؛ در حالی که همچنان نقدینگی این دارایی‌ها حفظ می‌شود و می‌توانند از طریق توکن‌های مشتقه، معامله، وام یا سایر عملیات‌های دیفای انجام دهند.

در شبکه تون (TON)، پتانسیل لیکویید استیکینگ بسیار زیاد است. با تبدیل توکن‌های استیک شده تون به توکن‌های نقدینگی، کاربران می‌توانند در حاکمیت و حفظ امنیت شبکه تون مشارکت کرده و نقدینگی دارایی‌های خود را حفظ کنند. لیکویید استیکینگ نه تنها می‌تواند تمرکززدایی شبکه را بهبود بخشد، بلکه می‌تواند سرمایه‌های بیشتری را به سمت اکوسیستم تون جذب و امنیت و پویایی آن را بیشتر کند.

در حال حاضر، تعهد نقدینگی (Liquidity Pledge) اکوسیستم تون در مرحله نسبتاً اولیه‌ای قرار دارد. طبق داده‌های دیفای لاما (DeFiLlama)، ارزش کل قفل شده تعهد نقدینگی اکوسیستم تون به ۳۰۳ میلیون دلار رسیده است. با این حال، تحلیلگری معتقد است که تون ویلز (TonWhales) نیز می‌تواند به عنوان یک تعهد نقدینگی در نظر گرفته شود. با توجه به TVL آن به میزان ۱۰۵ میلیون دلار، TVL تعهد نقدینگی اکوسیستم تون به ۴۰۸ میلیون دلار به‌روزرسانی شد.

در ادامه، پنج پروژه نماینده «لیکویید استیکینگ» در اکوسیستم تون را معرفی می‌کنیم: تون‌استیکرز (TonStakers)، بمو (Bemo)، استیکی (Stakee)، تون ویلز (Ton Whales) و هیپو (Hipo).

تون‌ استیکرز (tsTON)

تون‌ استیکرز (Tonstakers) یک پروتکل لیکویید استیکینگ غیرحضانتی در شبکه TON است. این پروتکل عمدتاً به کاربران یک آستانه پایین برای شرکت در استیکینگ ارائه می‌دهد. کاربران می‌توانند حداقل ۱ توکن TON استیک کنند. در عین حال، هیچ دوره قفلی وجود ندارد و واریزها و برداشت‌ها در هر زمانی امکان‌پذیر است و درآمد هر ۱۸ ساعت دریافت می‌شود. تون‌استیکرز، موفق به گذراندن ارزیابی امنیتی سرتیک (CertiK) با امتیاز ۹۴.۵ از ۱۰۰ شده است که امنیت وجوه کاربران را تضمین می‌کند. کد آن نیز متن‌باز (Open Source) است؛ بنابراین هر کسی می‌تواند این پروتکل را بررسی و صحت آن را تأیید کند.

در حال حاضر، ارزش کل قفل شده تون‌استیکرز به ۱۹۷ میلیون دلار رسیده و در بخش لیکویید استیکینگ رتبه اول را دارد. در سال ۲۰۲۴، کل ارزش قفل شده آن حدود ۵۱۱٪ افزایش یافته است. تعداد تعهدکنندگان نقدینگی نیز ۶۹٬۳۵۸ نفر و سود سالیانه آن ۴.۱٪ است.

نحوه کار تون‌استیکرز

کاربران توکن‌های TON را به استخر استیکینگ تون‌استیکرز واریز و تون‌استیکرز این توکن‌ها را به اعتبارسنج‌های (Validator) همکار برای استیکینگ واگذار می‌کند. اعتبارسنج‌ها تراکنش‌ها را پردازش کرده و بلاک‌ها را تولید می‌کنند و پاداشی که دریافت می‌کنند به استخر استیکینگ تون‌استیکرز بازگردانده می‌شود. پس از آن کاربران می‌توانند هر زمان که بخواهند آن‌ها را برداشت و بیشتر از آنچه سرمایه‌گذاری کرده‌اند، دریافت کنند. این مکانیزم لیکویید استیکینگ به کاربران اجازه می‌دهد تا توکن‌های tsTON به‌دست آورند که نمایانگر سهم آن‌ها در استخر استیکینگ است و می‌توانند از توکن‌های tsTON در سایر پروتکل‌های دیفای استفاده کنند.

علاوه بر این، تون‌استیکرز با صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) اکوسیستم تون یکپارچه شده تا بازده استخر نقدینگی tsTON را با یک کلیک ارائه دهد و همچنین بخشی برای استیکینگ ارزهای جدید فراهم کرده است.

به منظور جلوگیری از جریمه اعتبارسنج‌ها توسط شبکه تون به دلیل عملیات غیرقانونی، تون‌استیکرز کاربران را از طریق اقدامات زیر از خسارات محافظت می‌کند:

• تون‌استیکرز اعتبارسنج‌هایی با سوابق عملیاتی خوب و زیرساخت‌های مناسب را انتخاب می‌کند تا ریسک جریمه را کاهش دهد.
• این پلتفرم یک مکانیزم لیکویید استیکینگ راه‌اندازی کرده که نیاز دارد اعتبارسنج‌ها توکن‌های استیک شده و پاداش را حتی در موارد جریمه بازگردانند.

بمو (stTON)

بمو (Bemo) یک پروتکل لیکویید استیکینگ غیرمتمرکز مبتنی بر شبکه تون است که با همکاری DWF Labs و بمو راه‌اندازی شده است. کاربران پس از استیک کردن توکن‌های تون، توکن‌های stTON دریافت خواهند کرد. حداقل مقدار استیکینگ بمو ۰.۱ توکن TON است و بمو ۲۰٪ کارمزد پاداش استیکینگ (۱۰٪ برای اعتبارسنج‌ها و ۱۰٪ بمو برای نگهداری و توسعه) دریافت می‌کند.

در حال حاضر، TVL بمو به ۷۱.۰۱ میلیون دلار رسیده و در حوزه لیکویید استیکینگ در رتبه دوم قرار دارد. TVL آن در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۸۰٪ افزایش خواهد داشت و APY کنونی ۴.۲۱٪ است.

پروتکل بمو واریز و برداشت توکن‌های تون، مینت و سوزاندن توکن‌های stTON، تخصیص توکن به نودهای استیکینگ و جمع‌آوری و تخصیص کارمزدها را از طریق قراردادهای هوشمند مدیریت می‌کند. فرآیند استیکینگ ساده است. کاربران از طریق عملکرد استیک در برنامه بمو، توکن‌های TON را واریز کرده و سیستم تعداد متناظری از توکن‌های stTON را بر اساس نرخ تبادل stTON/Ton برای کاربران تولید می‌کند که نمایانگر سهم آن‌ها در استخر استیکینگ است.

توکن‌های استیک شده در میان نودهای مشارکت‌کننده در فرایند اعتبارسنجی توزیع می‌شوند که مسئول پردازش تراکنش‌ها در بلاک‌چین تون و دریافت پاداش شبکه پس از هر دور تأیید هستند. پس از آن که سیستم به‌طور خودکار کارمزد خدمات را کسر می‌کند، جایزه مستقیماً به استخر استیکینگ بمو تزریق می‌شود و بدین ترتیب ارزش استخر استیکینگ تون افزایش می‌یابد. این بدان معناست که قیمت stTON با افزایش ارزش استخر استیکینگ رشد خواهد کرد.

کاربران می‌توانند درخواست برداشت توکن‌های تون را از طریق عملکرد آن‌استیک (Unstake) آغاز کنند. پس از آغاز، یک دوره تنفس ۴۸ ساعته وجود دارد. پس از دوره تنفس، stTON با نرخ کنونی تبادل به توکن‌های TON (معمولاً بالای ۱) تبدیل شده و کاربران می‌توانند این توکن‌ها را هر زمانی برداشت کنند. همچنین، کاربران می‌توانند به‌طور مستقیم برداشت کنند، اما تنها تبادل ۱:۱ برای تون‌کوین امکان‌پذیر است.

stTON نمایانگر سهم کاربر در استخر استیکینگ بمو است و ارزش آن با پاداش استیکینگ افزایش می‌یابد در حالی که تعداد توکن‌ها ثابت باقی می‌ماند. قرارداد هوشمند در پروتکل بمو قیمت stTON به TON را بر اساس کل مقدار استیک شده، پاداش‌ها و کارمزدها محاسبه می‌کند، بنابراین نیازی به اتکا به اوراکل‌های خارجی نیست. پشتوانه stTON توسط استخر استیکینگ فراهم می‌شود و اطمینان می‌دهد که درون برنامه هیچ ریسکی از دی‌پگ شدن وجود ندارد.

علاوه بر این، بمو درآمد استخر نقدینگی DEX ارائه می‌دهد، اما برخلاف تون‌استیکرز، به‌طور مستقیم در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApp) یکپارچه نشده است. این پروتکل یک پورتال API وب فراهم می‌کند که کاربران می‌توانند ابتدا درآمد را پیش‌بینی کرده و سپس پلتفرم مناسبی را انتخاب کنند.

در نهایت، بمو یک روش جدید را ارائه می‌دهد. stXP یک توکن تجربه (XP) استیکینگ است که توسط پلتفرم بمو به عنوان بخشی از برنامه تشویقی مشارکت کاربران راه‌اندازی شده است. کاربران از طریق انجام اقداماتی با استفاده از توکن‌های stTON، مانند مینت، هولد، تأمین نقدینگی برای DEX و وام‌دهی، stXP بدست می‌آورند.

stXP در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۴ به توکن BMO پلتفرم تبدیل خواهد شد. سهم هولدرهای stXP از توکن‌های BMO با مقدار stXP که دارند متناسب است. هر چه stXP بیشتری داشته باشند، سهم بیشتری از توکن BMO خواهند داشت. بمو ۲۰٪ از کل عرضه BMO را به هولدرهای stXP توزیع خواهد کرد و به ازای رسیدن ارزش کل قفل شده پلتفرم به ۱۰ میلیون/۳۰ میلیون/۵۰ میلیون تون، به ترتیب ۱۰٪/۱۵٪/۲۰٪ توزیع می‌کند.

کاربران می‌توانند stXP را پس از برآورده شدن یکی از دو شرط زیر در ازای BMO تبدیل کنند:

• تکمیل دوره انباشت ۱۲ ماهه stXP
• رسیدن TVL پلتفرم بمو به ۵۰ میلیون تون

اگر TVL بمو به آستانه ۵۰ میلیون تون برسد، تبدیل stXP به BMO در ۱۲ ماه یا کمتر انجام خواهد شد و نسبت پاداش‌ها بر اساس کل استخر stXP توزیع خواهد شد. در حال حاضر، TVL بمو ۱۲.۷۹ میلیون تون است.

استیکی (STAKED)

استیکی (Stakee) یک پلتفرم لیکویید استیکینگ مبتنی بر قراردادهای هوشمند است که توسط بنیاد تون (TON Foundation) توسعه یافته است. این پلتفرم مدل جدیدی از لیکویید استیکینگ ارائه می‌دهد که در آن حجم کل استیکینگ، روند قیمت توکن‌های STAKED را تعیین می‌کند و همچنین می‌توان پاداش‌های استیکینگ تون (TON) را نیز دریافت کرد. پلتفرم استیکی عمدتاً در تلگرام فعالیت می‌کند. از طریق ربات استیکی، می‌توان به راحتی کیف پول را متصل کرد که این امر باعث می‌شود به دست آوردن ترافیک آسان‌تر باشد.

در حال حاضر، ارزش کل قفل‌شده استیکی به ۳۲.۲۴ میلیون دلار رسیده و در رتبه سوم در مسیر لیکویید استیکینگ قرار دارد. انتظار می‌رود TVL در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۹۳٪ افزایش یابد و APY فعلی آن ۳.۴۸٪ است.

فرآیند استیکینگ با استیکی بسیار ساده است. کاربران ابتدا باید به کیف پول تون متصل شوند، مقدار تون مورد نظر برای استیکینگ را وارد کرده و سپس تراکنش را تأیید کنند. پس از تکمیل استیکینگ، کاربر معادل مقدار استیک شده، توکن STAKED دریافت خواهد کرد و ارزش این توکن‌ها با پاداش‌های استیکینگ در بلاکچین به رشد خود ادامه می‌دهد. تمام این فرآیند از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود تا امنیت وجوه تضمین شود.

اما قابل ذکر است که مستندات رسمی معرفی آن، نحوه واگذاری توکن‌های تون به اعتبارسنج‌ها را توضیح نمی‌دهد و هیچ شرکتی امنیت آن را حسابرسی نکرده است.

توکن‌های STAKED نه تنها برای پیگیری سهم‌های استیک شده کاربران استفاده می‌شوند، بلکه می‌توانند در صرافی‌های غیرمتمرکز معامله شوند یا در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) دیگر به کار روند. این امکان به کاربران اجازه می‌دهد تا در حین استیکینگ، نقدینگی خود را حفظ کنند. علاوه بر این، کاربران می‌توانند در هر زمانی توکن‌های STAKED را به توکن‌های تون تبدیل کرده و پاداش‌های جمع‌شده در طول دوره استیکینگ را دریافت کنند.

با این حال، قیمت فعلی توکن‌های استیک شده قابل محاسبه نیست. توکن‌های STAKED در بیشتر DEXها یا پلتفرم‌های شناخته شده بازار کریپتو وجود ندارند و به احتمال زیاد نمی‌توان آن‌ها را با توکن‌های دیگر سواپ کرد.

تون ویلز (wsTON)

تون وِیلز (Ton Whales) یکی از مشارکت‌کنندگان بزرگ در اکوسیستم تون است که به ارائه ابزارها و خدمات بلاکچین یکپارچه برای کاربران اختصاص دارد. محصولات اصلی آن شامل خدمات استیکینگ ویل‌استیک (Whales Stake)، کیف پول موبایل تون‌هاب (Tonhub)، اکسپلورر بلاکچین و باشگاه اختصاصی ویلز کلاب (The Whales Club) است. از طریق این محصولات، تون وِیلز نقش مهمی در اکوسیستم تون ایفا کرده و توجه و مشارکت تعداد زیادی از کاربران را جلب می‌کند.

ویلز کلاب توسط تون وِیلز طراحی شده و مجموعه‌ای از مزایای انحصاری را به اعضای جامعه ارائه می‌دهد. برای پیوستن به باشگاه، باید یک NFT از ویلزکلاب را در اختیار داشته باشید که تعداد آن محدود به ۱۰,۰۰۰ واحد است. اعضای هولدر NFTهای ویلزکلاب می‌توانند در استخر استیکینگ اختصاصی تون شرکت کرده، به چت خصوصی باشگاه دسترسی پیدا کنند و در آینده از مزایای بیشتری از تون وِیلز بهرمند شوند. در حال حاضر، قیمت کف بازار NFTهای ویلز کلاب حدود ۳۷ تون‌کوین است.

خدمات استیکینگ وِیلز که توسط تون وِیلز ارائه می‌شود، یکی از مهم‌ترین محصولات آن است. کاربران می‌توانند توکن‌های تون را به استخر استیکینگ واریز کنند و سپس واریزی‌های موجود در استخر برای تأیید بلاکچین استفاده می‌شوند. در ازای این کار، کاربران می‌توانند پاداش‌های متناسب با مقدار و مدت زمان استیکینگ خود را دریافت کنند. طبق وب‌سایت رسمی تون وِیلز، TVL کنونی ۱۰۵ میلیون دلار است و APY آن بسته به استخرهای اعتبارسنجی مختلف بین ۳.۳۳٪ و ۴.۲۲٪ متغیر است. حداقل مبلغ استیکینگ ۵۰ تون‌کوین است.

استخر استیکینگ تون وِیلز وجوه را از طریق قراردادهای هوشمند مدیریت و توزیع و تضمین می‌کند که توکن‌های کاربران فقط برای عملیات اعتبارسنجی استفاده شوند و هیچ‌کس به این وجوه دسترسی نداشته باشد. در طول فرآیند استیکینگ، توکن‌های تون به مدت ۳۴ ساعت قفل می‌شوند و در این مدت به نود اعتبارسنج ارسال می‌شوند تا در کار اعتبارسنجی شرکت و درآمد کسب کنند.

قراردادهای هوشمند استفاده شده توسط تون وِیلز توسط تیم بنیاد تون توسعه یافته و چندین بار حسابرسی شده‌اند. علاوه بر این، تون وِیلز همچنین برنامه پاداش برای یافتن اشکالات در سیستم که ممکن است منجر به خسارت مالی شود، راه‌اندازی کرده است.

با این حال، تون وِیلز همچنین به کاربران یادآوری می‌کند که از استیکینگ در کیف پول‌های حضانتی (مانند صرافی‌ها یا کیف پول‌های تلگرام) خودداری کنند؛ زیرا ماهیت خاص این کیف پول‌ها مانع از بازگشت وجه توسط قراردادهای هوشمند می‌شود. این تنها ریسک در استیکینگ است و کاربران باید هنگام انجام عملیات احتیاط کنند.

هیپو (hTON)

هیپو (Hipo) یک پلتفرم لیکویید استیکینگ غیرمتمرکز و متن‌باز است. از طریق هیپو، کاربران می‌توانند توکن‌های بومی تون‌کوین (TON) خود را استیک کنند و توکن‌های Hipo Staked TON با نماد hTON را که نمایانگر سهم‌های استیک شده آن‌هاست، دریافت کنند. کاربران می‌توانند حداقل ۱ تون استیک کنند. مدیریت و توسعه هیپو به‌طور مشترک توسط جامعه انجام می‌شود و کاربران، توسعه‌دهندگان و اعتبارسنج‌ها در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت دارند. بهینه‌سازی APY ارائه شده توسط هیپو به انتخاب بهترین اعتبارسنج‌ها از طریق مزایده‌ها کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که استیک‌کنندگان بالاترین بازده را دریافت کنند.

در حال حاضر، TVL هیپو به ۳.۳۲ میلیون دلار رسیده است. انتظار می‌رود TVL در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۲٪ افزایش یابد و APY فعلی ۴.۰۷٪ است.

تعداد توکن‌های hTON ثابت بوده و نمایانگر تعداد TONهای استیک شده است، اما قیمت آن با توزیع پاداش‌های استیکینگ افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، اگر ۱۰ تون استیک کنید و ۱۰ hTON دریافت کنید و پاداش‌ها ۲۰٪ افزایش یابد، قیمت hTON به ۱.۲ تون می‌رسد که یعنی ۱۰ hTON شما به ارزش ۱۲ تون خواهد بود.

هیپو مدل اعتبارسنج غیرمتمرکز و بدون نیاز به مجوز را به کار می‌گیرد و اجازه می‌دهد تا تون‌های استیک شده به اعتبارسنج‌ها برای اعتبارسنجی، وام داده شود. اعتبارسنج‌ها با ارائه بازده سرمایه‌گذاری (ROI) خود در مزایده شرکت می‌کنند و در نهایت پروتکل هیپو اعتبارسنج‌ها با بهترین ROI را انتخاب می‌کند تا بالاترین نرخ بازده را برای استیک‌کنندگان و اعتبارسنج‌ها تضمین کند.

کاربران می‌توانند در هر زمانی توکن‌های استیک شده را از طریق اپلیکیشن هیپو آن‌استیک کنند. کاربران می‌توانند انتخاب کنند که منتظر دوره تنفس برای آن‌استیک باشند یا توکن‌های hTON را به‌صورت فوری در DEX سواپ کنند. پلتفرم‌های معاملاتی پشتیبانی شده در حال حاضر شامل دی‌داست (DeDust) و استون‌فای (STON.fi) هستند.

توکن HPO توکن حاکمیتی هیپو است. هولدرهای این توکن در آینده می‌توانند در حاکمیت و تصمیم‌گیری‌های پروتکل شرکت کنند. این توکن هنوز راه‌اندازی نشده است.

در این پلتفرم بخشی به نام هیپو استتس (Hipo Stats) وجود دارد که یک داشبورد عمومی است و آمار مهمی از جمله قیمت hTON، ارزش کل قفل شده هیپو و غیره را برای کاربران فراهم می‌کند تا به کاربران در اتخاذ تصمیمات بهتر کمک کند. کاربران می‌توانند از طریق این داشبورد قیمت hTON، تعداد هولدرها، APY استیکینگ و سایر داده‌ها را مشاهده کنند.

مقایسه پتلفرم‌های لیکویید استیکینگ تون

تون‌استیکرز بزرگترین سهم بازار را دارد، بمو مشوق‌های فراوانی ارائه می‌دهد و استیکی مدل جدید اما پر ریسکی دارد.

این بخش، ویژگی‌های کلی پنج پروژه اصلی را معرفی می‌کند. مزایا و معایب هر پروژه به شرح زیر است:

• محصولات DApp تون‌استیکرز (Tonstakers) تجربه کاربری بهتری دارند، مانند پیش‌بینی درآمد و گسترش درآمد از طریق ادغام با دیگر پلتفرم‌های دیگر. مکانیزم ریسک فوق‌العاده آن نیز دلیلی است که باعث محبوبیت بالای آن شده است.

• بمو (Bemo) مشوق‌های بیشتری دارد، به‌ویژه طراحی stXP که عالی است. معرفی و جزئیات بخش‌ها مرتبط از دیگر پروژه‌ها پیشی دارد.
• استیکی (Stakee) عمدتاً بر پایه مینی‌اپ تلگرام بوده و رشد TVL آن سریع‌ترین است، اما اطلاعات بسیار کمی وجود دارد و هیچ توضیحی درباره مکانیزم‌های مرتبط ارائه نشده است.
• تون وِیلز (Ton Whales) یک پروژه لیکویید استیکینگ جامعه محور است، اما خطر جریمه اعتبارسنج‌ها وجود دارد.
• هیپو (Hipo) مستندات و اجزای عملکردی عالی دارد، اما تجربه کاربری آن نسبتاً ساده است.

در مقایسه با اتریوم و سایر شبکه‌های بلاکچینی، بازار لیکویید استیکینگ تون هنوز در مراحل اولیه توسعه است. لیکویید استیکینگ اتریوم به‌طور کامل به بلوغ رسیده است و بسیاری از پروژه‌ها مانند لیدو (Lido) و راکت‌پول (Rocket Pool) در بازار جایگاه خوبی دارند. در مقابل، با وجود اینکه تعداد پروژه‌های لیکویید استیکینگ تون کم است، به دلیل مرحله توسعه اولیه آن، کاربران می‌توانند در محیطی با رقابت نسبتاً کم شرکت کنند و از بازده‌های احتمالی بالایی بهره‌مند شوند.

انتظار می‌رود لیکویید استیکینگ تون در آینده پیشرفت‌های بزرگی در زمینه ورود سرمایه، رشد کاربران و بهینه‌سازی مکانیزم حاکمیت داشته باشد.

سوالات متداول (FAQ)