فروش استقراضی یا ورود به پوزیشن‌های شورت (Short) به معامله‌کنندگان امکان میدهد تا از کاهش قیمت دارایی، سود کسب کنند. این یک روش بسیار رایج برای مدیریت ریسک در زمان کاهش قیمت است. هرچند فروش استقراضی می‌تواند استراتژی معاملاتی بسیار پرریسکی باشد، زیرا نه تنها هیچگونه سقف قیمت برای دارایی وجود ندارد، بلکه اتفاقی به نام فشار فروش استقراضی یا شورت اسکوییز(Short Squeeze) نیز رخ میدهد. در ادامه مقاله، به تعریف شورت اسکوییز چیست، حالت‌های مختلف، نحوه رخ دادن آن، نمونه‌هایی از شورت اسکوییز، شورت اسکوییز در بازار ارزهای دیجیتال و نحوه اطلاع از رخ دادن Short Squeeze می‌پردازیم. با میهن بلاکچین همراه باشید.
شورت اسکوییز چیست؟
شورت اسکوییز زمانی رخ میدهد که قیمت یک دارایی با افزایش شدیدی مواجه می‌شود؛ زیرا فروشندگان استقراضی بسیار زیادی مجبور به خروج از وضعیت معاملاتی خود میشوند.
فروشندگان استقراضی این موضوع را در نظر دارند که قیمت دارایی مورد نظر کاهش خواهد یافت؛ اما اگر قیمت افزایش یابد، وضعیت‌های فروش استقراضی با ضررهای نامشخص و هنگفتی مواجه میشوند. با افزایش قیمت، فروشندگان استقراضی ممکن است مجبور به بستن پوزیشن‌های معاملاتی خود شوند. این موضوع ممکن است از طریق فعالسازی سفارش‌های حد ضرر (Stop-loss) و نقدشوندگی‌ها (برای معاملات مارجین و قراردادهای آتی) رخ دهد. هم‌چنین ممکن است به خاطر این موضوع باشد که خود معامله‌گران به بستن وضعیت‌های معاملاتی خود اقدام کرده تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کنند.
بنابراین چگونه فروشندگان استقراضی پوزیشن‌های معاملاتی خود را می‌بندند؟ پاسخ این است که این فروشندگان اقدام به خرید می‌کنند. به همین دلیل است که Short Squeeze منجر به افزایش شدید و ناگهانی قیمت می‌شود. با بسته شدن وضعیت‌های معاملاتی توسط فروشندگان استقراضی، افزایش سفارشات خرید منجر به تشدید شرایط موجود می‌شود. بدین ترتیب، فشار مواضع استقراضی معمولا با افزایش حجم معاملات نیز همراه است.
در اینجا باید به نکته دیگری دقت کنیم. هرچه سود فروش استقراضی بیشتر باشد، راحت‌تر فروشندگان را در دام قرار میدهد و آنها را مجبور به بستن وضعیت معاملاتی خود می‌کند. به عبارت دیگر، هرچه نقدینگی بیشتری در دام قرار بگیرد، به دلیل وجود Short Squeeze شاهد افزایش نوسان قیمت خواهیم بود. بدین ترتیب، شورت اسکوییز یک افزایش موقتی در تقاضا و کاهش در عرضه است.
نقطه مقابل شورت اسکوییز چیست؟
حالت‌های مختلفی مانند فشار خرید استقراضی (Long Squeeze) و شورت کاورینگ (Short Covering) وجود دارد که نقطه مقابل شورت اسکوییز هستند.
معامله‌گران در شورت کاورینگ برای پوشش ریسک پوزیشن فروش استقراضی خود، اقدام به خرید دارایی مورد معامله می‌کنند. برای مثال تریدری را تصور کنید که به میزان ۵۰۰ سهم و در قیمت ۳۰ دلار روی یک دارایی پوزیشن شورت می‌گیرد. اگر قیمت کمتر از ۳۰ دلار شود، تریدر سود می‌کند. مثلا قیمت ۱۰ دلار را در نظر داشته باشید. در این نقطه معامله‌گر به‌ازای هر سهم ۲۰ دلار سود کرده است. حال برای اینکه فرد مورد نظر ریسک معامله‌اش را پوشش دهد، ۵۰۰ سهم از دارایی مورد نظر را در قیمت ۱۰ دلار می‌خرد. به این کار Short Covering می‌گویند.
حالت بعدی، Long Squeeze است. البته لانگ اسکوییز چندان رایج نیست. این وضعیت به زمانی گفته می‌شود که با افزایش فشار فروش، خریدهای استقراضی در دام قرار می‌گیرند و منجر به کاهش شدید و ناگهانی قیمت شوند.
شورت اسکوییز چگونه رخ میدهد؟
فشار فروش استقراضی هنگامی رخ میدهد که افزایش ناگهانی در فشار خرید را شاهد باشیم. همانطور که می‌دانید، فروش استقراضی می‌تواند یک استراتژی پرریسک باشد. البته نکته‌ای که باعث می‌شود Short Squeeze یک رویداد پرنوسان به حساب آید، هجوم ناگهانی معامله‌گران برای جبران وضعیت‌های فروش استقراضی خود است. این موضوع شامل فعالسازی سفارش‌های استاپ لاس بسیار زیادی در یک سطح قیمت مشخص است و همزمان بسیاری از فروشندگان نیز به بستن پوزیشن‌های معاملاتی خود می‌پردازند.
در هر بازاری که بتوان فروش استقراضی انجام داد، ممکن است شورت اسکوییز رخ دهد. در عین حال، عدم وجود آپشن‌ها برای فروش استقراضی نیز می‌تواند منجر به ایجاد حباب‌های بزرگ قیمتی شود. از این‌ها گذشته، اگر روش خوبی برای کسب سود از کاهش قیمت دارایی وجود نداشته باشد، قیمت آن دارایی برای مدت نامشخصی افزایش می‌یابد.
پیش‌نیاز وقوع Short Squeeze، تعداد کمتر فروش استقراضی نسبت به خرید استقراضی است. معمولا اگر تعداد فروش نسبت به خرید بسیار بیشتر باشد، نقدینگی بیشتری برای افزایش احتمال وقوع فشار مواضع استقراضی به وجود می‌آید. به همین دلیل است که نسبت خرید به فروش استقراضی می‌تواند ابزار مفیدی برای معامله‌گرانی باشد که به احساسات حاکم بر بازار دقت می‌کنند.
بعضی از معامله‌گران حرفه‌ای به دنبال فرصت‌های بالقوه شورت اسکوییز هستند تا خرید استقراضی انجام دهند و از افزایش سریع قیمت سود کسب کنند. این استراتژی شامل انباشت پوزیشن‌های معاملاتی قبل از وقوع Short Squeeze و فروش با قیمت بیشتر است.
نمونه‌هایی از فشار مواضع استقراضی
وقوع Short Squeeze در بازارهای بورس بسیار رایج است. این موضوع معمولا به دلیل احساس نامناسب درباره یک شرکت، قیمت بالای سهام و تعداد زیاد پوزیشن‌های فروش استقراضی رخ میدهد. در صورتی که خبرهای مثبت و خوب غیرمنتظره‌ای منتشر شود، تمام وضعیت‌های فروش استقراضی مجبور به خرید میشوند و این موضوع، افزایش قیمت سهام را به دنبال دارد. در نتیجه، شورت اسکوییز بیشتر از اینکه یک اتفاق فاندامنتال باشد، یک الگوی تکنیکال است.
طبق تخمین‌های انجام شده، سهام شرکت تسلا یکی از سهامی است که بیشترین فروش استقراضی را در طول تاریخ داشته است. در نتیجه، قیمت آن با چندین افزایش شدید همراه بوده و احتمالا فروشندگان استقراضی بسیار زیادی را در دام انداخته است.
شورت اسکوییز در بازار ارزهای دیجیتال
در بازار ارزهای دیجیتال و به ویژه در بازار بیت کوین نیز وقوع Short Squeeze کاملا رایج است. بازار اوراق مشتقه بیت کوین از پوزیشن‌هایی با لوریج (اهرم) زیاد بهره می‌برد. این پوزیشن‌ها ممکن است با نوسان‌های اندک قیمت در دام قرار بگیرند و یا نقد شوند. بدین ترتیب، شورت اسکوییز و لانگ اسکوییز دائما در بازارهای BTC رخ میدهد. اگر می‌خواهید در هنگام این نوسان‌ها در دام نیفتید یا پوزیشن معاملاتی شما لیکویید نشود، با دقت زیاد به بررسی مقدار لوریج مدنظر خود بپردازید. هم‌چنین باید از استراتژی مدیریت ریسک مناسبی نیز بهره ببرید.
ننمودار زیر مربوط به قیمت بیت کوین در اوایل سال ۲۰۱۹ است. قیمت بزرگ‌ترین ارز دیجیتال پس از کاهش شدید، در محدوده ثابتی قرار داشت. احساسات بازار نیز مثبت به نظر نمی‌رسید؛ زیرا سرمایه‌گذاران زیادی به دنبال فروش استقراضی بودند و ادامه روند نزولی را پیش‌بینی می‌کردند.
البته قیمت Bitcoin با افزایش شدیدی همراه شد؛ به طوری که تا یک سال بعد و طی شیوع جهانی ویروس کرونا (پنج‌شنبه سیاه) به سطح قیمت قبلی برنگشت. این نوسان قیمت ناگهانی به احتمال زیاد به دلیل جبران پوزیشن‌های فروش استقراضی بود.
چگونه از شورت اسکوییز یک دارایی مطلع شویم؟
برای اینکه متوجه شویم یک دارایی شورت اسکوییز شده است، دو معیار وجود دارد. اولین مورد بهره فروش استقراضی (short interest) و دومین معیار نرخ بهره فروش استقراضی (short interest ratio) است.
- بهره فروش استقراضی: تعداد کل سهام شورت‌شده نسبت به کل سهام موجود (درصد)
- نرخ بهره فروش استقراضی: تعداد کل سهام شورت‌شده تقسیم بر میانگین حجم معاملات روزانه سهام
پیگیری آمار مربوط به بهره فروش استقراضی به شما این امکان را میدهد که تغییر احساسات (sentiment) سرمایه‌گذاران را نسبت به یک دارایی متوجه شوید. هرچه یک دارایی موقعیت سفته‌بازی بیشتری داشته باشد، Short Interest بیشتری خواهد داشت. برای مثال اگر به‌طور معمول، بهره فروش استقراضی بین ۱۵ تا ۳۰ درصد است. اگر Short Interest یک دارایی یا یک سهم بیشتر یا کمتر از این بازه شود، سرمایه‌گذاران می‌توانند نسبت به آن دارایی بیشتر دقت کنند. اگر مقدار بهره فروش استقراضی کمتر باشد، نشان‌دهنده این است که قیمت بهسرعت بالا رفته است یا فروشندگان در حال بستن پوزیشن‌های شورت هستند؛ زیرا قیمت به شرایط باثبات رسیده است.
پرسش و پاسخ (FAQ)
- شورت اسکوییز چیست؟
شورت اسکوییز (Short Squeeze) یا فشار فروش استقراضی زمانی رخ میدهد که قیمت یک دارایی بهصورت ناگهانی افزایش یابد و پس از آن بسیاری از فروشندگان استقراضی یا دارندگان پوزیشن شورت برای حفظ سود خود، از پوزیشن بهسرعت خارج میشوند.
- آیا فشار فروش استقراضی در بازار ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد؟
شورت اسکوییز یا فشار فروش استقراضی در تمام بازارهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال وجود دارد.
- چگونه از شورت اسکوییز یک دارایی مطلع شویم؟
اطلاع از دو شاخص بهره فروش استقراضی و نرخ بهره فروش استقراضی برای اطلاع از شورت اسکوییز یک دارایی کمک می‌کند.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم درباره اینکه شورت اسکوییز چیست، صحبت کنیم. به طور خلاصه، Short Squeeze هنگامی رخ میدهد که فروشندگان استقراضی در دام می‌افتند و برای جلوگیری از ضرر و زیان، اقدام به بستن پوزیشن‌های خود می‌کنند. علاوه‌بر این معیارهایی مانند بهره فروش استقراضی و نرخ بهره فروش استقراضی که به ما در یافتن شورت اسکوییز یک داراریی کمک می‌کنند، معرفی کردیم. آیا شما تا به حال با شورت اسکوییز روبه‌رو شده‌اید؟
