امور مالی غیرمتمرکز، نظارت و فناوری باید هدف نهایی عرصه دیفای باشد. نقش نظارت در رشد چشمگیر صنعت Defi، یک نقش نوظهور است و صحبت‌های مختلفی از اشخاص مهم و کلیدی این صنعت پیرامون هدف پروژه های دیفای و نقش نظارت و شکل آن در آینده وجود دارد.
سم بنکمن فراید (Sam Bankman-Fried) از شرکت FTX، اخیرا بیان کرده که حضور شرکت او در امور مالی غیرمتمرکز با انگیزه سود کوتاه مدت خواهد بود و از طریق نظارت، به دنبال تأثیرگذاری بلندمدت در پروتکل‌ها نیست. بدین ترتیب، فراید اذعان داشته است که از پروتکل‌های دیفای صرفا برای اهداف مدنظر خود استفاده می‌کند. البته این موضوع لزوما صادق نیست؛ بعضی از برنامه‌های ماینینگ به این روش طراحی شده‌اند و بنکمن فراید باید مطابق قوانین اقدام کند. اگر پروژه‌ای این موضوع را قبول نکند باید برنامه مختص به خود را طراحی کند.
هدف پروژه های دیفای چیست؟
عرصه Defi امیدوار است سیستم مالی آزادی ایجاد کند که در دسترس افراد سراسر جهان باشد. توکن‌های نظارتی معمولا به منظور تحقق دو هدف طراحی می‌شوند:
- پروژه‌ها از توکن‌های نظارتی برای غیرمتمرکزسازی فرآیند تصمیم‌گیری استفاده می‌کنند؛ هر چه افراد بیشتری در پروسه تصمیم‌گیری حضور داشته باشند، احتمال وقوع حمله یا سوءاستفاده توسط یک نهاد مجزا، کاهش می‌یابد.
- به منظور تحقق هدف اول، این توکن‌ها معمولا برای تشویق دارندگان برای مشارکت و تصمیم‌گیری سودمند برای پروتکل دیفای مورد نظر طراحی می‌شوند؛ بدین ترتیب، توکن‌های نظارتی را می‌توان مشابه با سیستم سهامداری سنتی در شرکت‌ها دانست که طی آن، با تشویق سهامداران در جهت ارائه سرمایه خود و نظارت بر شرکت به موفقیت مالی آن کمک می‌کنند.
از آنجایی که هدف، غیرمتمرکزسازی دارندگان توکن است، در اختیار داشتن توکن‌های نظارتی توسط دارندگان معدود، یک مشکل به حساب می‌آید. هر چند در مراحل اولیه پروژه، این موضوع ضروری است. متمرکزسازی تصمیم‌گیری، به پروژه‌ها امکان می‌دهد تا سریع‌تر در جهت تحقق اهداف خود حرکت کنند. برای مثال، در خصوص MakerDAO، اگر استیبل کوین دای از وثیقه پشتیبان خود فاصله زیادی بگیرد، رای‌گیری برای معرفی وثیقه جدید آسان‌تر خواهد بود. اما در بلندمدت، هنگامی که جامعه حضور گسترده‌ای در پیشرفت پروژه داشته باشند، بهتر است توزیع غیرمتمرکز توکن وجود داشته باشد؛ زیرا در غیر این صورت، نهنگ‌ها می‌توانند از نظارت و قدرت خود در جهت منافع خود بهره‌مند شوند. در موارد حادتر، این شرایط مشابه با حمله می‌شود. اما حتی در نظارت MakerDAO نیز می‌توانیم مشاهده کنیم که دارندگان بزرگ توکن MKR برخلاف سایر سهامداران رای خود را ارائه می‌دهند. به علاوه، حتی توکن‌های غیرنظارتی هم می‌توانند از دارندگان بیشتر بهره‌مند شوند؛ زیرا دارندگان تشویق می‌شوند که در جهت منافع پروژه اقدام کنند و در ازای آن شاهد افزایش قیمت توکن باشند. در خصوص توکن‌های نظارتی، این مکانیزم تاثیر به مراتب بیشتری دارد؛ زیرا دارندگان توکن‌ها می‌توانند مستقیما بر تصمیم‌گیری‌های مهم تاثیرگذار باشند.
بسیاری از پروژه‌ها از این موضوع آگاه هستند و رویکرد غیرمتمرکزسازی را اتخاذ کرده‌اند. داشتن توکن‌های نظارتی با موجودی محدود نکته خوبی است؛ زیرا دارندگان به مرور از قدرت رای خود آگاه‌تر شده و سوءاستفاده توسط عاملان مخرب دشوارتر خواهد شد.
قرار دادن سود در ییلد فارمینگ
Yield Farming روشی جدید برای کسب پاداش از طریق حفظ ارزهای دیجیتال، با استفاده از پروتکل‌های نقدینگی بدون نیاز به مجوز است و در زمان رشد چشمگیر Defi در سال ۲۰۲۰، توجه ویژه‌ای به آن شده است.
بسیاری از توکن‌های نظارتی به عنوان سود در طرح‌های ییلد فارمینگ صادر شده‌اند؛ صرافی‌های غیرمتمرکز با دریافت نقدینگی و حتی افزایش سرمایه پروژه‌ها از Yield Farming بهره‌مند می‌شوند و از آن برای رشد خود استفاده می‌کنند. از طرف دیگر، کاربران با توکن‌های نظارتی، سود کسب می‌کنند. سوالی که در این به وجود می‌آید، این است که این شرایط چگونه می‌تواند ماندگار بماند؟ اگر کاربران به فروش توکن‌های نظارتی بپردازند، پروژه‌ها چگونه می‌توانند نقدینگی خود را حفظ کنند و به تعداد دارندگان توکن‌های خود اضافه کنند؟
با بررسی Uniswap متوجه می‌شویم که با پایان یافتن صدور توکن‌های نظارتی این پروتکل، نقدینگی آن تا حدی کاهش یافت. البته این کاهش نقدینگی کمتر از مقدار مورد انتظار بود و به هیچ‌وجه آسیبی به یونی سواپ وارد نکرد. به نظر می‌رسد توزیع توکن نظارتی UNI به کاربران، به حد کافی غیرمتمرکز بوده است تا این پروتکل را برای نظارت بلندمدت آماده کند؛ یونی سواپ قبل از عرضه توکن UNI در چند ماه گذشته، هیچ گونه نظارتی نداشت. در آن زمان، تغییرات پروتکل فقط توسط تیم Uniswap اتخاذ می‌شد.
نظارت به معنای استقلال بیشتر است، اما آیا بهترین اقدام به حساب می‌آید؟
با وجود موارد بسیاری که در خصوص فروش توکن‌های نظارتی و ترک پروژه‌ها توسط موسسان آنها وجود دارد، این نگرانی به وجود آمده است که توکن‌های نظارتی نیز رویای سرمایه‌گذاری دیگری است که موسسان پروژه‌ها را ثروتمند و کاربران را بدون سرمایه رها می‌کند؛ اما طبق معمول، استثناهایی نیز وجود دارد. پس از تابستان طولانی دیفای، شاهد پروژه‌های خوبی بودیم که توکن‌های نظارتی غیرمتمرکز را با موفقیت عرضه کردند. یونی سواپ یکی از این موارد است؛ اما به نظر می‌رسد حتی رقیب این پروتکل یعنی سوشی سواپ نیز توانسته خود را اثبات کند.
بنابراین مثل تمام امور دیگر، قبل از حضور در این عرصه تحقیقات خود را انجام دهید، ریسک‌های موجود را بشناسید و هنگام انجام محاسبات برای سرمایه‌گذاری به تمام این موارد دقت کنید. در آخر، نظارت غیرمتمرکز کارآمد است؛ زیرا شاهد نرم‌افزار‌های متن باز و موفق بسیار زیادی بوده‌ایم و پروژه‌های مختلف می‌توانند با استفاده از دانش جمعی به موفقیت دست یابند. در عرصه دیفای، توکن‌های نظارتی می‌توانند بهترین شکل استفاده از دانش جمعی و دستیابی به نظارت غیرمتمرکز باشند. کاربران همچنان باید بررسی‌های زیادی انجام دهند و پروژه‌هایی وجود دارند که نظارت آنها بر اساس اعتبار است که رویکردی نویدبخش به شمار می‌آید.
