همان‌طور که در مقالات تحلیل اختصاصی بازار با استفاده از دیتای آنچین به بررسی آمار و اطلاعات لحظه‌ای بازار می‌پردازیم، شاخص‌هایی کاربردی تحت عنوان متریک‌های آنچین وجود دارند که با کمک آن‌ها می‌توانیم بررسی‌های شفاف‌تری داشته باشیم و با معیار‌های واقع‌گرایانه‌تری، بازار را مورد تحلیل قرار دهیم. یکی از معیار‌ها که در این مقاله به آن می‌پردازیم، شاخص آنچین Liveliness است.
معیار Liveliness چیست؟
معیار آنچین Liveliness، بررسی رفتار تجمیع و توزیع دارایی‌ها توسط دارندگان (HODLers) يک ارز دیجیتال است. این معیار به شکل یک نسبت بیان می‌شود. نسبتی میان مجموع اندیکاتور Coin Days Destroyed با مجموع تمام روز-کوین هایی (حاصل‌ضرب تعداد کوین ها در تعداد روز انتشار آن) که تا کنون ایجاد شده است. در واقع صورت این نسبت، روز-کوین هایی است که هر روز با جابجایی کوین‌ها در شبکه از بین می‌روند و مخرج کسر تمام روز-کوین های ایجاد شده در شبکه است.
به زبان ساده‌تر، همان‌گونه که برای معادل فارسی واژه Liveliness، کلمه‌هایی هم‌چون سرزندگی و شادابی را می‌توان به کار برد، معنای این متریک آنچین نیز، از این مفهوم به دور نیست؛ به عبارت دیگر، نسبتی که در این شاخص گرفته می‌شود، میزان قدیمی بودن دارندگان فعلی یک رمزارز را نشان می‌دهد. چنانچه اکثریت، دارندگان قدیمی یک رمزارز باشند، این نسبت کم‌تر است؛ در سمت مقابل اگر اکثریت دارندگان یک ارز دیجیتال، مالکیت خود را به تازگی کسب کرده باشند، Liveliness یا همان شادابی در یک دارایی افزایش می‌یابد.
این شاخص در اواخر سال ۲۰۱۸ برای نخستین بار توسط تامس بلومر (Tamas Blummer) مدل و نام‌گذاری شد.
عوامل موثر بر نوسان Liveliness
شاخص Liveliness، نسبتی میان صفر و یک است. زمانی این نسبت به یک می‌رسد، که مالکیت تمامی کوین‌های به یک‌باره و در یک روز جابجا شود. در سمت مقابل زمانی به صفر می‌رسد که هیچ تراکنش در شبکه انجام نشود و مالکیت هیچ رمزارزی جابجا نشود. از طرفی این نسبت تحت حالت‌های زیر، میان صفر و یک نوسان می‌کند.
- هنگامی که اکثریت کوین‌ها در بازار، در حالت ساکن یا غیرفعال باشند و غالب دارندگان تمایل به نگهداری رمزارز خود داشته باشند. در این حالت، به دلیل عدم تغییر مالکیت کوین‌ها روز به روز مجموع حاصل‌ضرب تعداد کوین‌ها در تعداد روزهای نگهداری بیشتر می‌شود و از نسبت تعداد کوین‌های منتقل شده پیشی می‌گیرد؛ در نتیجه شاخص Liveliness کاهش پیدا می‌کند.
- هنگامی که میزان تغییر مالکیت کوین‌ها با نسبت تعداد کوین‌هایی که تغییر مالکیت نداده‌اند برابر شود، شاخص Liveliness به موازات شاخص اصلی حرکت می‌کند.
- زمانی که اکثریت رمزارزهای موجود در بازار به گردش بیایند و تغییر مالکیت بدهند، نسبت کوین‌های تغییر مالکیت داده از کوین‌های تغییر مالکیت نداده پیشی می‌گیرد و شاخص Liveliness افزایش پیدا می‌کند.
همچنین معیار Liveliness می‌تواند برای تعیین وزن نسبی و اطمینان نسبت به حقیقی بودن ارزش بازار استفاده شود. برای دارایی‌هایی که نقدینگی کمی و پذیرش ضعیفی دارند اما ارزش بازار بالایی دارند، Liveliness نزدیک به صفر خواهد بود (این اتفاق به هنگام استخراج زودهنگام در شبکه یا وقوع برخی اقدامات مخربانه و پول‌شویانه رقم می‌خورد).
چگونگی اندازه‌گیری شاخص Liveliness
همان‌طور که در مقدمه به آن اشاره کردیم، Liveliness یک نسبت میان مجموع CDD و مجموع تمام روز-سکه‌هایی (تمامی رمزارزهای ایجاد شده ضرب در تعداد کل روزهایی که هرکدام در گردش بوده است) است که تا کنون ایجاد شده است.
همان‌گونه که پیش‌تر گفتیم، اگر در یک بلاکچین تراکنشی صورت گیرد که تمامی کوین‌ها را منتقل کند، Liveliness موقتا به یک می‌رسد؛ در سمت مقابل اگر در یک بلاکچین، هنوز تراکنشی بر توکن‌های منتشر شده صورت نگرفته باشد، Liveliness به صفر خواهد رسید.
نوسان‌های نسبت Liveliness
با این تفاسیر، این معیار را می‌توان از چندین زاویه مورد بررسی قرار داد:
- مقدار زیاد شاخص Liveliness به نسبت مقدار طول عمر فعالیت، به معنای فعالیت آنچین، پذیرش و سودمندی بالاست.
- مقدار کم شاخص Liveliness به نسبت مقدار طول عمر فعالیت، به معنای فعالیت آنچین، پذیرش و سودمندی کم است.
- افزایش Liveliness و روندهای صعودی این شاخص، حاکی از گسترش فعالیت‌های زنجیره‌ای است یا نشان می‌دهد که سکه‌های غیرفعال با طول عمر زیاد (رمزارزهایی که به مدت طولانی تحت مالکیت یک آدرس بوده است) به چرخه اقتصادی آن ارز باز می‌گردند و این امر عرضه نقدینگی را افزایش می‌دهند. این اتفاق عموما می‌تواند با شناسایی سود توسط دارندگان قدیمی آن دارایی مرتبط باشد.
- کاهش Liveliness و روندهای نزولی این شاخص، حاکی از کاهش فعالیت‌های زنجیره‌ای است یا نشان می‌دهد که کوین های در حال رفتن به حالت غیرفعال (رمزارزهایی که به مدت طولانی تحت مالکیت یک نفر خواهند بود) هستند و این امر عرضه نقدینگی را کاهش می‌دهد. این اتفاق عموما می‌تواند با تزریق پول برای سرمایه‌گذاری‌های جدید مرتبط باشد.
مصداق‌‌های عملی استفاده از شاخص Liveliness
معیار Liveliness یکی از ابزارهای قدرتمند برای تحلیل و شناسایی چرخه‌های به وقوع پیوسته در بازار است. با در نظر داشتن این فرض که دارندگان یک رمزارز، کوین‌های ارزان را خریداری می‌کنند و کوین‌های گران را می‌فروشند، ارزیابی عملکرد آن‌ها در راستای پس‌انداز کردن و خرج کردن، به شکل زیر خواهد بود:
- بازارهای گاوی (صعودی): هولدرها کوین‌های که از نظرشان گران هستند (در سقف قیمتی قراردارند) را خرج می‌کنند و با توجه به روزهای زیادی که آن را نگه داشته بودند، شاخص روز-کوین را کاهش می‌دهند. این روند صعودی در شکل زیر با ناحیه قرمز مشخص شده است.
- بازارهای خرسی (نزولی): هولدرها کوین‌های که از نظرشان ارزان هستند (در کف قیمتی قراردارند) را پس‌انداز می‌کنند و باعث ایجاد یک رکود در روند رمز ارز می‌شوند. این روند نزولی در شکل زیر با ناحیه سبز مشخص شده است.
- ذخیره مجدد: نسبت میان انتقال مالکیت کوین‌ها به خریداران و فروشندگان در حالت برابر قرار دارد و این روند متوران با ناحیه آبی مشخص شده است.
جمع‌بندی
تحلیل‌گران شاخص‌های متعددی را برای آنالیز رفتارهای یک رمزارز مورد بررسی قرار می‌دهند. اندیکاتورها و متریک آنچین‌ها به کمک آن‌ها می‌آیند تا نشانه‌هایی قاعده‌مند را ارائه دهند. نوسان‌ها اقتضای تمامی بازارهای مالی هستند و تمامی تحلیل‌ها چرخه‌های متناوب را در نظر می‌گیرند. معیار Liveliness نیز در راستای بررسی همین چرخه‌هاست. عمر و سابقه دارندگان یک ارز دیجیتال، اطلاعات مهمی را به ما بازگو می‌کنند. این که مالکیت دارایی‌ها با چه سرعتی و پس از چه مدتی منتقل می‌شوند، چرخه‌های معناداری را شفاف‌سازی می‌کند. در این مقاله به ماهیت و عوامل موثر بر نوسان Liveliness پرداختیم و حالت‌های مختلف این نوسان را بررسی کردیم.
