بررسی وضعیت حوزه مالی متمرکز در سال گذشته و پیش‌بینی ۹ اتفاق CeFi در ۲۰۲۴

سال ۲۰۲۳ نسبت به ۲۰۲۲ سال آرام‌تری برای حوزه مالی متمرکز (CeFi) بود. با اینکه در سال ۲۰۲۳ شاهد اتفاقات زیادی مثل ورشکستگی‌ها، دستگیری افراد مطرح، جریمه‌های سنگین برخی از شرکت‌ها و مشکلاتی از سمت قانون‌گذاری بودیم، ولی باز هم نسبت به ۲۰۲۲ بهتر قابل کنترل بود. شرکت‌های متمرکز به‌خوبی توانستند مشکلات و چالش‌های ۲۰۲۲ را پشت سر گذاشته و به عرصه رقابت برگردند. در این مقاله از میهن بلاکچین، ۹ اتفاق امور مالی متمرکز را بررسی کرده‌ایم که در سال ۲۰۲۴ باید به آن‌ها توجه داشته باشید.

بررسی ۹ اتفاق مهم حوزه مالی متمرکز

امور مالی متمرکز یا CeFi یک بخش جدانشدنی و مهمی از صنعت ارز دیجیتال است. سال ۲۰۲۳ پر از اتفاقات خوب و بد برای این حوزه بود. تعدادی از شرکت‌های بزرگ ورشکسته شدند، برخی از شرکت‌ها تحت فشار قانون‌گذاری‌های سخت‌گیرانه قرار گرفتند و برخی نیز موفق شدند که در شرایط سخت پایدار بمانند. در ادامه مقاله، مهم‌ترین مباحث حوزه امور مالی متمرکز ارز دیجیتال را بررسی کرده‌ایم.

۱. کوین بیس

۲۰۲۳ سال بسیار خوبی برای صرافی کوین بیس بود. کوین بیس از سقوط FTX جان سالم به در برد، با شکایت‌های SEC دست و پنجه نرم کرد، مجوزهای مختلف گرفت، با شرکت سرکل (Circle) وارد همکاری شد و قراردادهای دائمی را راه‌اندازی کرد. با توجه به عملکرد عالی کوین بیس در سال گذشته، این صرافی در حال حاضر یکی از بهترین شرکت‌های حوزه ارز دیجیتال محسوب می‌شود.

کوین بیس یک راهکار لایه دوم به نام شبکه Base راه‌اندازی کرد که در سه‌ماهه اول ۲۰۲۳ بیش از ۷ میلیون دلار برای این صرافی درآمد داشت. بعدها یکی از جنجالی‌ترین برنامه‌های سال یعنی پلتفرم شبکه اجتماعی فرند تک (Friend.tech) بر بستر این شبکه راه‌اندازی شد. کوین بیس به‌روزرسانی‌های مختلفی برای کیف پول‌های خود انجام داد و در نهایت پروژه دایموند (Diamond) را که یک پلتفرم RWA (دارایی‌ های دنیای واقعی) است، راه‌اندازی کرد.

علی‌رغم مشکلات قانون‌گذاری، کوین بیس در سال ۲۰۲۳ به درآمد قابل‌توجهی رسید که بخش زیادی از آن مربوط به فعالیت‌های غیرمعاملاتی است. نمودار زیر، روند رشد درآمد کوین بیس از شبکه Base را نشان می‌دهد: 

طبق نمودار زیر،  بیش از ۵۰ درصد درآمد کوین بیس در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۳، مربوط به فعالیت‌های غیرمعاملاتی بوده است.

با توجه به این که کوین بیس شریک حضانتی بسیاری از شرکت‌های درخواست‌دهنده برای صندوق قابل معامله یا ETF بیت کوین است، اگر در سال جدید میلادی ETF اسپات تایید شود، کوین بیس با تقاضای میلیارد دلاری مواجه شده و احتمالا درآمد آن چند برابر خواهد شد.

۲. بایننس

خبر شکایت SEC از بایننس و اعتراف چانگ پنگ ژائو (CZ)، مدیرعامل بایننس، به پولشویی تقریبا یک شوک غیرمنتظره برای دنیای ارز دیجیتال بود. در نتیجه پذیرش این اتهامات، صرافی بایننس به پرداخت ۴.۳ میلیارد دلار جریمه محکوم شد و یک توافق بین وزارت دادگستری ایالات متحده (DOJ) و بایننس شکل گرفت و بایننس پرونده اتهامات خود را با چندین آژانس ایالات متحده (به استثنای SEC) تسویه کرد.

در طی توافق DOJ و بایننس، چانگ پنگ ژائو از سمت مدیریت بایننس استعفا داد و قرار است بایننس به طور کامل از ایالات متحده خارج شود. در طول چند سال آینده، بایننس تحت نظارت‌های سختگیرانه قرار خواهد گرفت. حکم CZ نیز چند ماه دیگر در ۲۳ فوریه ۲۰۲۴ (۴ اسفند ۱۴۰۲) صادر خواهد شد.

توافق و حل‌وفصل سریع پرونده بایننس، اتفاق مثبتی بود. ممکن بود این پرونده بسیار بدتر پیش برود و مثل اتفاقات مشابهی که در سال‌های گذشته شاهد بودیم، اثرات بسیار عمیق‌تری بر بازار ارز دیجیتال داشته باشد. با این حال، به نظر می‌آید که اثر این اتفاق بهتر از چیزی بود که انتظار می‌رفت و صرافی بین‌المللی بایننس با مدیریت جدید همچنان با قدرت به کار خود ادامه می‌دهد و ۱۵۰ میلیون کاربر بایننس همچنان راضی هستند!

۳. اوکی اکس، کراکن و بای بیت؛ برندگان جریان بایننس

پرونده بایننس باعث شد که برخی از کاربران به‌دنبال صرافی‌های متمرکز جایگزین برای آن باشند. اوایل سال ۲۰۲۳، یک نظرسنجی توسط خود صرافی بایننس انجام شده بود که نشان می‌دهد مهم‌ترین معیارهای انتخاب یک صرافی متمرکز برای کاربران نقدینگی، امنیت و اعتبار آن صرافی است. با توجه به پررنگ‌تر شدن مسائل قانون‌گذاری در آمریکا، این معیارها رفته‌رفته برای سرمایه‌گذاران مهم‌تر می‌شوند.

به غیر از کوین بیس، صرافی‌های اوکی اکس (OKX)، کراکن (Kraken) و بای بیت (Bybit) امسال توانستند سهم خود را از معاملات بازار ارز دیجیتال افزایش دهند. در سال ۲۰۲۳ بایننس ۲۵ امتیاز از سهم خود را از دست داد و این سهم به این ۳ صرافی منتقل شد. یکی از دلایل افزایش سهم این صرافی‌ها نگرانی‌های مربوط به قانون‌‌گذاری بود که باعث شد بخشی از کاربران از بایننس جدا شده و به دنبال جایگزین‌ برای آن باشند.

در نمودار زیر می‌بینیم که سهم بایننس از حجم معاملات بازار اسپات در ماه‌های اخیر کاهش یافته است:

۴. مسابقه ETF اسپات بیت کوین

در حال حاضر رقابت تنگاتنگی برای راه‌اندازی یک صندوق قابل معامله بیت کوین بین شرکت‌های مختلف شکل گرفته است. درخواست‌های زیادی برای راه‌اندازی ETF اسپات ارز دیجیتال وجود دارد که در سال ۲۰۲۴ به آن‌ها رسیدگی خواهد شد:

به نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران، تایید ETF اسپات بیت کوین در سال جدید، همان خبر بسیار مهمی است که می‌تواند باعث رشد بازار ارز دیجیتال شود و ما را به بازار صعودی وارد کند. راه‌اندازی ETF اسپات بیت کوین داستان دورودرازی دارد و درطی سال‌های گذشته هنوز هیچ شرکتی نتوانسته است تایید راه‌اندازی این صندوق معاملاتی را از SEC بگیرد؛ اما زمان راه‌اندازی ETF اسپات فرا رسیده و جامعه ارز دیجیتال مدت‌هاست که منتظر راه‌اندازی این محصول است.

با راه‌اندازی ETF اسپات بیت کوین، نظر سرمایه‌گذاران نهادی به این صندوق‌های معاملاتی و محصولات مشابه مثل طلای دیجیتال جلب خواهد شد و شاید سرمایه کلانی از سمت نهادها به بازار ارز دیجیتال وارد شود. البته، رد شدن درخواست‌های ETF اسپات نیز به همان اندازه اثر بدی بر این حوزه خواهد داشت.

۵. گری اسکیل و احتمال سقوط امپراطوری DCG

یکی از شرکت‌هایی که راه‌اندازی ETF اسپات بیت کوین اثر بزرگی بر آن خواهد داشت، شرکت گری اسکیل است. می‌توان گفت که با تایید شدن ETF اسپات، مشتریان صندوق تراست بیت کوین گری اسکیل (GBTC) که مدت‌هاست منتظر این اتفاق هستند، یک نفس راحت خواهند کشید.

دیجیتال کارنسی گروپ (Digital Currency Group) یا DCG، شرکت مادر گری اسکیل و شرکت جنسیس است. سال گذشته، جنسیس ورشکسته شد و DCG مشکلات بزرگی را تجربه کرد. این مشکلات به گری اسکیل و صندوق GBTC آن نیز لطمه زد. این مشکلات باعث شد که از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، قیمت سهام GBTC به دیسکانت قابل توجهی برسد.

اگر ETF اسپات گری اسکیل راه‌اندازی شود، سهام‌داران GBTC می‌توانند سهام خود را با ارزش اصلی بازخرید کنند. به همین دلیل است که سهام‌داران GBTC شدیدا منتظر تایید ETF اسپات بیت کوین هستند. از طرف دیگر، مشکلات جنسیس و DCG تهدید بزرگی برای تایید ETF اسپات گری اسکیل است و می‌تواند به این شرکت لطمه بزند.

۶. تضعیف بانکداری ارز دیجیتال به دست فدرال رزرو

انحلال سرویس‌های شبکه تبادل سیلورگیت (SEN) و Signet در سال گذشته باعث شد که نقدینگی قابل‌توجهی از صنعت ارز دیجیتال خارج شود و تعدادی از بازارسازهای بزرگ آمریکا به فکر ترک بازار کریپتو افتادند. پلتفرم‌های Jane

Street و Jump Trading دو بازارساز بزرگ ارز دیجیتال بودند که در سه‌ماهه اول امسال این حوزه را ترک کردند. خروج این دو بازارساز بزرگ باعث شد که عمق بازار ارز دیجیتال بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش پیدا کند. تصویر زیر، نشان می‌دهد که حجم روزانه معاملات ارز دیجیتال در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۳، نسبت به سه‌ماهه اول کاهش یافته است:

بانک سیلورگیت یکی از بزرگ‌ترین حامیان صنعت ارز دیجیتال بود که با فشارهای الیزابت وارن و همکاران او در فدرال رزرو، تعطیل شد. سیلورگیت نوعی خدمات بانکداری را ارائه می‌داد که این حوزه به‌شدت به آن نیاز دارد. 

خوشبختانه بانک Custodia هنوز پابرجاست. کاستودیا سپرده‌های دلاری را می‌پذیرد و به مشتریان خدمات حضانتی بیت کوین ارائه می‌دهد. با این حال، برای رسیدن به جایگاهی که امسال در حوزه بانکداری ارز دیجیتال از دست دادیم، راه دورودرازی در پیش داریم.

۷. رشد بازارهای فیوچرز و دائمی

در این برهه که منتظر تایید ETF اسپات بیت کوین هستیم، بازارهای آتی یا فیوچرز ارز دیجیتال شدیدا فعال هستند و شاخص اوپن اینترست (Open Interest) برای اولین بار از اوایل سال ۲۰۲۲ تاکنون، به بالاترین سطح خود رسیده است.

بازار فیوچرز بورس کالای شیکاگو (CME) از لحاظ شاخص اوپن اینترست در میان سرمایه‌گذاران نهادی، در صدر قرار دارد؛ اما قراردادهای دائمی (Perpetuals) بیش از ۷۵ درصد اوپن اینترست کل بازار ارز دیجیتال و بیش از ۹۰ درصد حجم معاملات آتی را به خود اختصاص داده‌اند. صرافی‌های بایننس، بای بیت و اوکی اکس نیز بخش بزرگی از حجم بازار دائمی بیت کوین را تصاحب کرده‌اند.

از طرف دیگر، پلتفرم dYdX در بازارهایی مثل سولانا و اتریوم از صرافی‌های بیت مکس و کراکن پیشی‌ گرفته است و انتظار می‌رود که در بازارهای دائمی هم از رقیب‌های متمرکز خود جلو بزند و برنده این رقابت باشد. این موفقیت dYdX شاید صرفا آغاز موفقیت‌های بزرگ باشد؛ چون انتقال dYdX به شبکه کازموس، به بهبود عملکرد آن کمک می‌کند و احتمالا یک سال موفقیت‌آمیز دیگر برای آن رقم می‌خورد.

۸. گزارش‌های مالیاتی و پولشویی؛ ابزارهایی برای  آسیب‌شناسی و قانونی کردن صنعت ارز دیجیتال

سال‌‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ از نظر قانون‌گذاری سال‌های بسیار سختی برای حوزه ارز دیجیتال بود. سازمان خدمات درآمد داخلی آمریکا (IRS) صرافی‌های مختلف مثل بایننس و کراکن را تحت فشار قرارداد تا اطلاعات کاربران رده بالا را در اختیار این سازمان قرار دهند. گزارش‌های مالیاتی و پولشویی (AML) برای صرافی‌های ارز دیجیتال تقریبا اجباری و اجتناب‌ناپذیر شده است.

از طرف دیگر، در سال‌های گذشته هک‌ها و کلاهبرداری‌های زیادی در صنعت کریپتو اتفاق افتاده است. اگر صنعت ارز دیجیتال را با حوزه مالی سنتی مقایسه کنیم، سیستم‌های مالی سنتی در معرض ریسک‌های بزرگ‌تری قرار دارند؛ اما در صنعت ارز دیجیتال اخبار منفی به‌صورت عمومی و همگانی پخش می‌شوند و این باعث می‌شود که اتفاقاتی مثل هک و کلاهبرداری اثر عمیق‌تری بر بازار ارز دیجیتال داشته باشد.

با این حال ضعف‌ها و آسیب‌پذیری‌های حوزه کریپتو سریع‌تر شناسایی می‌شود و هر سال استانداردها و ابزارهای انطباق قانونی این حوزه قوی‌تر و بهتر می‌شود. این پیشرفت منسجم در مسیر قانونی شدن، در بلندمدت اتفاق بسیار مثبتی برای این حوزه خواهد بود.

۹. فرصتی برای شرکت‌های TradFi 

می‌دانیم که شرکت‌های امور مالی سنتی (TradFi) فرصت‌های بسیار خوبی در صنعت ارز دیجیتال دارند؛ چون این شرکت‌ها قانونی محسوب می‌شوند و از لحاظ قانون‌گذاری دارای مزیت هستند. ورود این شرکت‌ها به حوزه کریپتو، فرصت بسیار خوبی برای جذب نیروی انسانی و سرمایه کلان است. ضمنا، بسیاری از سرمایه‌گذاران سنتی صرفا منتظرند که ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک کلاس دارایی تایید شود تا به این حوزه ورود کنند.

برای مثال، فیدلیتی (Fidelity) یکی از شرکت‌های TradFi است که پتانسیل رهبری در سال ۲۰۲۴ را دارد و می‌تواند با شرکت‌های بزرگ ارز دیجیتال مثل کوین بیس رقابت کند. تقریبا یک دهه است که شرکت فیدلیتی در فضای کریپتو فعالیت می‌کند و یک تیم بزرگ و قوی برای خود تشکیل داده است.

به نظر می‌آید که ورود شرکت‌های مالی سنتی به حوزه ارز دیجیتال دیر یا زود اتفاق خواهد افتاد و فقط به زمان و شرایط بستگی دارد. اگر در سال بعد رشد خوبی از ارزهای دیجیتال ببینیم، به احتمال زیاد شرکت‌های وال استریت دست به خرید خواهند زد.

جمع‌بندی

امور مالی متمرکز یا CeFi، بخش مهمی از صنعت ارز دیجیتال است که باید آن را زیر نظر بگیریم. در حال حاضر، بزرگترین صرافی‌های ارز دیجیتال، صرافی‌های متمرکز هستند و اتفاقاتی مثل محکومیت صرافی بایننس که اخیرا رخ داد، عمیقا بر بازار ارز دیجیتال و احساسات سرمایه‌گذاران اثر می‌گذارند. در سال ۲۰۲۴ نیز حوزه CeFi و شرکت‌های آن نقش مهمی در رشد و پیشروی این صنعت خواهند داشت. در این مطلب، ۹ اتفاق مهم امور مالی متمرکز را بررسی کردیم که به نوعی در سرنوشت حوزه کریپتو در سال ۲۰۲۴ اثرگذار خواهند بود. حتما نظرات خود را در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول (FAQ)