پلتفرم dYdX چیست؟ معرفی کامل این صرافی و توکن حاکمیتی DYDX

همزمان شدن ایردراپ رمزارز DYDX و لیست شدن این توکن در صرافی‌های بزرگ و محبوبی همچون بایننس، گیت و سوشی‌ سواپ از اتفاقات هیجان‌انگیز در اواخر تابستان ۱۴۰۰ بود. این امر باعث شد که کاربران بسیاری بخواهند بدانند پلتفرم dYdX چیست و آیا توکن DYDX ارزش سرمایه‌گذاری دارد یا خیر؟ در این مقاله به بررسی پروژه dYdX، اهداف، نحوه کارکرد و سرویس‌های آن می‌پردازیم و در ادامه رمزارز DYDX، نحوه خرید، فروش و ذخیره‌سازی این توکن، نقشه راه، تیم توسعه‌دهنده و همکاری‌های پروژه را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

پلتفرم dYdX چیست؟

dYdX یک پروتکل غیرمتمرکز بر بستر بلاکچین اتریوم است که قابلیت‌های وام‌گیری و وام‌دهی و معاملات قراردادهای دائمی، مارجین، اسپات را فراهم می‌کند. dYdX در واقع یک صرافی غیرمتمرکز یا دکس (DEX) بر بستر اتریوم است که مدیریت، ترید و ذخیره‌سازی دارایی‌ها را به‌وسیله قراردادهای هوشمند امکان‌پذیر می‌کند. پلتفرم معاملاتی dYdX یک پروتکل متن‌باز، شفاف و رایگان است و زیرساخت‌هایی را برای معامله رمزارزهای ERC-20 به‌صورت همتابه‌همتا ارائه می‌دهد.

کاربران برای استفاده از دکس dYdX نیازی به ثبت‌نام، تکمیل فرآیند احراز هویت یا واگذاری اختیار رمزارزهای خود به یک متصدی ندارند. این پروتکل از راه‌ حل‌ مقیاس‌پذیری لایه ۲ برای اجرای معاملات قراردادهای دائمی (Perpetual Contracts) استفاده می‌کند. اما معاملات مارجین (Margin Trading)، اسپات (Spot Trading)، وام‌دهی (Lending) و وام‌گیری (Borrowing) همچنان در بستر لایه یک شبکه انجام می‌شوند. به‌وسیله راه‌ حل‌های لایه ۲ صرافی dYdX، کاربران می‌توانند قراردادهای دائمی را با هزینه گس نزدیک به صفر، کارمزد کمتر و حداقل سرمایه مورد نیاز برای ورود کمتری ترید کنند. در بخش‌های بعدی مقاله به راه‌ حل‌ لایه ۲ این صرافی غیرمتمرکز بیشتر خواهیم پرداخت.

هدف پلتفرم dYdX چیست؟

وام‌گیری و وام‌دهی از محصولات ابتدایی اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) است. بنابراین ممکن است در وهله اول این پروژه مشابه سایر پروتکل‌های دیفای به‌نظر برسد؛ اما توسعه ابزارها و پروتکل‌های پیشرفته ترید غیرمتمرکز، چیزی است که پلتفرم dYdX دنبال حل آن است. هدف اصلی این صرافی غیرمتمرکز این است که ابزارهای بازارهای معاملاتی سنتی مانند فارکس و سهام را به دنیای بلاکچین بیاورد. این ابزارهای معاملاتی اغلب منحصر به پلتفرم‌های معاملاتی متمرکزی همچون کراکن (Kraken) و بایننس هستند. dYdX تلاش می‌کند تا با ارائه معاملات مارجین، اسپات و قراردادهای دائمی در بستری غیرمتمرکز، باعث توسعه و ارتقای محصولات امور مالی غیرمتمرکز شود.

نحوه کارکرد صرافی غیرمتمرکز dYdX

 همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، dYdX بر بستر شبکه اتریوم قرار گرفته است. از مشکلات این شبکه بلاکچینی می‌توان به شلوغی، توان عملیاتی کم و مقیاس‌پذیری پایین اشاره کرد. اتریوم در هر ثانیه امکان پردازش تنها حدود ۱۵ تراکنش را دارد که با توجه به رشد پلتفرم‌های دیفای و رمزارزهای مبتنی بر اتریوم و توکن‌های بی‌همتا یا NFT کافی نیست.

گفته می‌شود که اتریوم ۲ از نظر تئوری می‌تواند سرعت شبکه را به میزانی بالا ببرد که امکان پردازش ۱۰۰ هزار تراکنش در هر ثانیه را داشته باشد. اما تا زمان راه‌اندازی اتریوم ۲، بسیاری از پلتفرم‌های مبتنی بر این شبکه از راه‌ حل‌های لایه ۲ استفاده می‌کنند. پروتکل dYdX هم راه حل رول‌آپ (Rollup) را برای برای رفع مشکل مقیاس‌پذیری برگزیده است. رول‌آپ‌ها راهکارهایی هستند که تراکنش‌ها را خارج از شبکه اصلی اتریوم (مین‌نت یا لایه اول) اجرا می‌کنند، اما داده‌‌های تراکنش‌ها را بر روی شبکه اصلی می‌فرستند.

به‌طور خلاصه عملکرد Rollupها به این صورت است که لایه اصلی بلاکچین اتریوم را از طریق تخلیه محاسباتی آزاد کرده و منجر به کاهش هزینه گس و افزایش توان عملیاتی شبکه می‌شوند، بدون اینکه لود شبکه اصلی را افزایش دهند. البته همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، dYdX در حال حاضر از این راه حل فقط به منظور تسهیل معاملات قراردادهای دائمی استفاده می‌کند.

خدمات پلتفرم dYdX چیست؟

به‌جز وام‌دهی و وام‌گیری، سه ابزار معاملاتی مارجین، اسپات و قراردادهای دائمی در پروتکل dYdX ارائه می‌شوند. برای معامله در بستر dYdX کاربران ابتدا باید دارایی‌های خود را در حساب‌های مرتبط واریز کنند. در dYdX شما حساب کاربری برای قرارداد دائمی (Perpetual)، مارجین (Margin) و اسپات (Spot) دارید. در ادامه به بررسی هر یک از این خدمات می‌پردازیم.

وام‌‌گیری و وام‌دهی در پلتفرم dydx

مشارکت در وام‌دهی یک روش درآمدزایی منفعل (Passive Income) و نسبتاً کم ریسک برای کسب سود از ارزهای دیجیتال است. در حال حاضر در dYdX امکان وام‌دهی در لایه اول شبکه فراهم است. شما می‌توانید هر کدام از رمزارزهای اتر، USDC و DAI را در حساب خود سپرده‌گذاری کنید. سود سپرده به‌صورت خودکار از وام‌گیرندگان دریافت و برای شما واریز می‌‌شود.

در پلتفرم dydx هیچ محدوده زمانی برای قفل کردن دارایی وجود ندارد؛ بنابراین هر زمان که بخواهید می‌توانید مبلغ سپرده خود را برداشت کنید. نرخ بهره برای وام‌دهی در dYdX از یک مدل پویا پیروی می‌کند و برای آن درصد سود سالیانه یا Annual Percentage Yield (به اختصار APY) مشخص و ثابتی در نظر گرفته نمی‌شود.

در این پلتفرم، وام‌دهندگان و وام گیرندگان با استخر وام‌گیری همگانی در تماس هستند. به ازای هر دارایی یک استخر وجود دارد که توسط قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شود. زمانی که وام‌دهندگان دارایی‌های خود را در dYdX سپرده‌گذاری می‌کنند، این دارایی‌ها به استخر مربوطه منتقل می‌شوند و وام گیرندگان می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.

معاملات مارجین و اسپات در dYdX

معاملات مارجین و اسپات هم در لایه ۱ پروتکل dYdX انجام می‌شوند. در مارجین تریدینگ، کاربر یک دارایی را قرض یا وام می‌گیرد (اصطلاحا از لوریج یا اهرم استفاده می‌کند) و آن را در ازای دارایی دیگری معامله می‌کند. دارایی قرض گرفته شده همراه با سود آن پس از یک زمان مشخص به وام‌دهنده پس داده می‌شود. در پلتفرم dYdX کاربران می‌توانند پوزیشن‌های لانگ (Long) و شورت (Short) باز کنند.

در جریان پوزیشن شورت اگر قیمت دارایی کاهش پیدا کند، تریدر سود می‌کند. چون قیمت خرید مجدد دارایی برای بازپرداخت هزینه وام‌دهنده کم‌تر از قیمت اولیه آن است. اگر هم قیمت دارایی افزایش یابد، تریدر ضرر می‌کند؛ زیرا باید هزینه بیشتری برای بازپرداخت وام بپردازد. در صورتی که تریدر پوزیشن لانگ باز کند و قیمت دارایی افزایش یابد، سود کرده و اگر قیمت آن کاهش یابد، ضرر می‌کند.

در پلتفرم dYdX کاربران می‌توانند ۲ مدل مارجین تریدینگ انجام دهند:

• معاملات مارجین ایزوله (Isolated Margin Trading)
• معاملات مارجین کراس (Cross-Margin Trading)

در مارجین ایزوله کاربران می‌توانند فقط برای یک دارایی لوریج یا اهرم قرار دهند؛ در حالی‌که در معاملات مارجین کراس امکان اهرم‌گذاری برای همه دارایی‌های موجود در حساب کاربری فراهم است. در واقع با کمک قابلیت کراس مارجین، کاربران قادر هستند که برای کسب سود بیشتر برای همه دارایی‌های خود پوزیشن‌های منحصربه‌فردی را ایجاد کنند.

اسپات تریدینگ (Spot Trading) هم معاملاتی هستند که دارایی مورد معامله در زمان معامله میان خریدار و فروشنده رد و بدل می‌شود. در پلتفرم معاملاتی اسپات در dydx، شما می‌توانید سفارشات خود را به‌صورت محدود (Limit Order یعنی سفارش با ثبت سفارش خرید یا فروش در قیمت معین)، قیمت بازار (Market Order) و استاپ اردر (Stop Order) ثبت کنید.

اما نحوه تطبیق سفارشات در پروتکل dYdX چگونه است؟ پلتفرم یک دفتر سفارش یا اوردربوک (Order Book) دارد و از قراردادهای هوشمند برای تسهیل معاملات استفاده می‌کند. در حال حاضر تنها می‌توانید جفت‌ارزهای ETH-DAI، ETH-USDC و DAI-USDC را معامله کنید. حداکثر لوریج یا اهرم برای باز کردن پوزیشن هم ۵ برابر (5x) است.  

فرآیند معاملات با ثبت پیشنهاد توسط وام‌دهندگان آغاز می‌شود. کاربران وام‌دهنده، پیشنهاد خود را که حاوی مبلغ وام، نوع رمزارز و نرخ بهره است به پلتفرم ارائه می‌دهند. این پیشنهادات به‌صورت بیرون زنجیره‌ای (Off-Chain) در پروتکل‌هایی مثل زیروایکس (0x) لیست می‌شود. تریدر هم با ارسال وثیقه خود همراه با مبلغ وام درخواستی و نوع توکن مورد نظر به قرارداد هوشمند، درخواست پوزیشن خود را ثبت می‌کند. وثیقه در طول مدت باز بودن پوزیشن در اسمارت کانترکت باقی می‌ماند.

وثیقه‌ای که برای دریافت وام و باز کردن پوزیشن با اهرم سپرده‌گذاری می‌کنید، باید بیش از مقدار وام باشد. اغلب پلتفرم‌های معاملاتی مبلغ وثیقه را بیش از ۱۰۰ درصد ارزش وام در نظر می‌گیرند. در برخی از صرافی‌های غیرمتمرکز مبلغ وثیقه ۱۵۰ درصد مقدار وام است. برای معاملات در پلتفرم dYdX باید وثیقه‌ای به ارزش ۱۲۵ درصد مبلغ وام را سپرده‌گذاری کنید. در صورتی که دارایی وام‌گرفته شده ۱۱۵ درصد ارزش خود را از دست بدهد، سپرده شما لیکویید می‌شود.

معاملات قراردادهای دائمی در پلتفرم dYdX

پلتفرم dYdX، بازار قرارداد دائمی برای معامله دارایی‌های مصنوعی تا حداکثر لوریج ۲۵ برابر را ارائه می‌دهد. در حال حاضر حدود ۲۴ رمزارز را در بازار قرارداد دائمی لیست شده که از آن‌ها می‌توان به BTC، ETH، AAVE، UNI، SOL، SUSHI، YFI و 1INCH اشاره کرد. کاربران می‌توانند با استفاده از اهرم پوزیشن‌های لانگ و شورت باز کنند و از سود حاصل از تغییرات قیمت دارایی‌های اصلی بهره‌مند شوند. شاید جذاب‌ترین بخش در مورد قراردادهای دائمی این باشد که پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد که معاملات قراردادهای دائمی خود با ۱۰ دلار شروع کنند. این مبلغ یکی از کمترین میزان حداقل سرمایه مورد نیاز برای شروع معامله در عرصه دیفای است.

آشنایی با توکن DYDX

 رمزارز این پلتفرم معاملاتی غیرمتمرکز DYDX نام دارد و یک توکن ERC20 است. به‌جز خرید از صرافی‌ها که در بخش‌های بعدی مقاله به آن می‌پردازیم، توکن این پروژه را می‌توانید از طریق استیکینگ یا سپرده‌گذاری در استخرهای USDC یا DYDX به‌دست بیاورید. این رمزارز یک توکن حاکمیتی است. یعنی هولدرهای dydx می‌توانند پروپوزال ثبت کرده یا در رای‌گیری‌های پروتکل مشارکت کنند. از دیگر کاربردهای DYDX می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پاداش استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) برای تریدرها و تامین‌کنندگان نقدینگی پروتکل لایه ۲ در معاملات قراردادهای دائمی
• تخفیف در کارمزد تریدینگ برای هولدرهای توکن DYDX

به گزارش میهن بلاکچین عرضه کل این رمزارز ۱ میلیارد واحد بوده که از این میزان ۴۸,۱۵۴,۰۷۲.۰۷ واحد DYDX در بازار در گردش است. این رمزارز در حال حاضر رتبه ۱۴۰ را در میان همه ارزهای دیجیتال دارد. ارزش کل بازار توکن این پروژه ۵۷۵,۶۰۷,۵۳۶ دلار و حجم معاملات ۲۴ ساعته آن ۲۶۱,۴۸۹,۱۸۵ دلار است. قیمت dydx در زمان نوشتن این مقاله ۱۱.۹۶ دلار است. این توکن در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۴۰۰ با کمترین قیمت ۹.۴۳ دلار و در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۴۰۰ با بیشترین قیمت ۱۵.۸۱ دلار معامله شده است.

نقشه راه پروژه dydx

هدف توسعه‌دهندگان پروژه انتقال معاملات مارجین و اسپات به لایه ۲ شبکه و ایجاد شبکه‌ای پایدار و با توان عملیاتی بالا است. یکی از نکات قابل توجه این پلتفرم، عدم ارائه نقشه راه شفاف و دقیق است. توسعه‌دهندگان dydx به ارائه گزارش‌های وبلاگی از روند پیشرفت پروژه و اعلامیه همکاری‌ با پلتفرم‌های مختلف بسنده می‌کنند.

معرفی اعضای تیم dydx

صرافی غیرمتمرکز dYdX در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی شد و از آن زمان تاکنون شهرت زیادی برای خود کسب کرده است. تیمی از افراد متخصص حوزه بلاکچین و مشاوران در توسعه این پلتفرم با یکدیگر همکاری می‌کنند.

• آنتونیو جولیانو (Antonio Juliano)

جولیانو بنیان‌گذار پلتفرم dYdX است. او فارغ‌التحصیل رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه پرینستون است و پیش از راه‌اندازی پروتکل dYdX، به‌عنوان مهندس نرم‌افزار در کوین بیس (Coinbase) فعالیت کرده بود. او ۷ سال تجربه برنامه‌نویسی در شرکت‌هایی همچون اوبر (Uber)، MongoDB و Weipoint را دارد.

• دیوید گوگل (David Gogel)

دیوید گوگل سرپرست توسعه و عملیات بنیاد dydx است. او فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد از دانشگاه‌های پنسیلوانیا و Tsinghua و مدیریت از مدرسه کسب‌وکار وارتون است.

• لوکاس وی (Lucas W)

لوکاس وی به عنوان مهندس نرم‌افزار در dydx مشغول است. او فارغ التحصیل رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه واشینگتون است. او ۶ سال تجربه برنامه‌نویسی و توسعه‌ نرم‌افزار در شرکت‌هایی همچون آمازون، Lyft و Rubrik را دارد.

پلتفرم dydx با چه پروژه‌هایی همکاری کرده است؟

صرافی غیرمتمرکز dydx به منظور لیست کردن دارایی‌های مختلف در بازار قراردادهای دائمی خود با پروتکل‌های EOS، لایت کوین، کامپوند، اتم، کاردانو، پالیگان، آوه و غیره همکاری کرده است. به از جمله مهم‌ترین همکاری‌های DYDX در زمینه تکنولوژی زیرساخت می‌توان به همکاری با StarkWare و زیروایکس اشاره کرد.

همکاری با StarkWare

dYdX به‌منظور افزایش چشمگیر کارایی و مقیاس‌پذیری شبکه همکاری خود را با StarkWare برای طراحی پروتکل لایه ۲ آغاز کرد. در این پروتکل از موتور مقیاس پذیری StarkEx که تراکنش‌ها را خارج از زنجیره پردازش می‌کند و از قراردادهای هوشمند طراحی شده توسط پلتفرم dYdX استفاده می‌شود.

همکاری با زیروایکس

0X پروتکلی است که امکان مبادله دارایی‌ها به‌صورت غیرمتمرکز و همتابه‌همتا را ممکن می‌کند. 0x پروتکلی متن‌باز بر بستر بلاکچین اتریوم برای راه‌اندازی و توسعه صرافی‌های غیرمتمرکز است. زیروایکس با استفاده از قراردادهای هوشمند اتریوم بستری ایجاد می‌کند تا هر کسی در هر کجای جهان بتواند یک صرافی غیرمتمرکز را راه‌اندازی و مدیریت کند. dYdX از زیرساخت‌های پروتکل زیروایکس برای بهینه‌سازی کارایی خود به عنوان یک دکس استفاده می‌کند.

توکن DYDX را از کدام صرافی‌ها تهیه کنیم؟

این رمزارز را می‌توانید از صرافی‌های متمرکز بایننس، هوبی گلوبال (Houbi Global)، گیت (Gate.io)، OKEx، ZBG و MEXC و صرافی‌های غیرمتمرکزی مثل یونی سواپ (UniSwap)، سوشی سواپ (SushiSwap) و وان اینچ (1inch exchange) بخرید.

رمزارز dYdX را در کدام کیف پول نگهداری کنیم؟

یکی از سوالات کاربران علاقمند به خرید توکن dYdX این است که کیف پول مناسب برای نگهداری رمزارز پلتفرم dYdX چیست؟ سایت رسمی پروژه کیف پول‌های نرم‌افزاری متامسک (Metamask)، کوین بیس (Coinbase)، ولت کانکت (Wallet Connect) و آیم توکن (imToken) را برای ذخیره‌سازی این رمزارز پیشنهاد کرده است. کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) هم از توکن DYDX پشتیبانی می‌کنند.

جمع‌بندی

صرافی غیرمتمرکر dydx پروتکلی است که معاملات مارجین، اسپات، قراردادهای دائمی و وام‌دهی و وام‌گیری را به‌صورت غیرمتمرکز و همتابه‌همتا ممکن می‌کند. این پلتفرم معاملاتی به تازگی رمزارز خود را به نام DYDX معرفی کرده که کاربرد حاکمیتی و استیکینگ دارد. در این مقاله به این پرداختیم که پلتفرم dydx چیست، چه ایده‌ای دارد و چگونه کار می‌کند. در ادامه به معرفی توکن کاربردی DYDX، تیم توسعه‌دهنده، نقشه راه پروژه، همکاری‌های پلتفرم و نحوه خرید، فروش و نگهداری رمزارز این پلتفرم پرداختیم. آیا شما تجربه کار با این پلتفرم را دارید؟ لطفاً تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.