زمانی رمزارزها آخرین و جالبترین تکنولوژی دنیا بودند. حالا بهدنبال بازار خرسی، سختگیریهای قانونگذاری و شکایتهای دستوپاگیر SEC و مهمتر از همه، ظهور یک فناوری جدید به نام هوش مصنوعی (AI)، ارزهای دیجیتال دیگر در جایگاه قبلی خود نیستند. هوش مصنوعی با جذب توجه علاقهمندان و پول سرمایهگذاران، بهمرور دارد جایگاه ارز دیجیتال را اشغال میکند. اما اگر AI با کریپتو ادغام شود، نتیجه چه خواهد شد؟ آیا این ترکیب و همکاری موثر خواهد بود یا مخرب؟ در این مقاله از میهن بلاکچین، ۱۰ سناریوی مختلف برای ادغام ارز دیجیتال و هوش مصنوعی را بررسی خواهیم کرد و به این سوال پاسخ خواهیم داد که آیا ارز دیجیتال و هوش مصنوعی میتوانند همدیگر را کامل کنند؟
هوش مصنوعی چگونه بر وب ۳ اثر میگذارد؟
جرمیا اویان (Jeremiah Owyang)، کارآفرین و از فعالان حوزه وب ۳، در شهر سانفرانسیسکو زندگی میکند. او میگوید که در این شهر هر روز ۳ تا ۵ رویداد هوش مصنوعی برگزار میشود، اما رویدادهای مربوط به وب ۳ بسیار کم دیده میشوند.
شراز احمد (Sheraz Ahmed)، یکی از مدیران شرکت بلاکچینی Storm، درباره سفرش به دبی برای یک رویداد کریپتویی گفت: «شوکه کننده بود که در بین تمام سخنرانیهای مربوط به بلاک چین، هوش مصنوعی هم وجود داشت. این رویداد یک رویداد بلاکچینی بود، اما فقط درباره هوش مصنوعی صحبت میشد».
شکی در این نیست که سرمایهها در حال سرازیر شدن به پروژههای هوش مصنوعی هستند. ملتم دمیرورز (Meltem Demirors)، مدیر ارشد استراتژی در CoinShares، به شوخی در توییتر نوشت: «در ۲۰۱۹، صندوق سرمایه کریپتویی بودیم. در ۲۰۲۰، صندوق سرمایه در حوزه دیفای بودیم. در ۲۰۲۱، بهعنوان صندوق سرمایهگذاری در بازیهای بلاکچینی فعالیت کردیم. در ۲۰۲۲ یک صندوق سرمایهای وب ۳ بودیم و الان در ۲۰۲۳، صندوق سرمایهگذاری در هوش مصنوعی هستیم».
اما آیا ادغام ارز دیجیتال و هوش مصنوعی ترکیب درستی است؟ شاید وب ۳ اکنون در زمستان خود باشد، اما از بین نرفته است و همچنان پروژههایی در این حوزه ساخته میشود. اگر این ادعا که «هوش مصنوعی بر تمام صنایع اثر خواهد گذاشت» درست باشد، قطعا یکی از این صنعتها وب ۳ است. به قول مایکل کیسی (Michael Casey)، هوش مصنوعی و وب ۳ به هم نیاز دارند؛ چرا روی توسعه هر دو کار نکنیم؟
در حال حاضر پروژههایی مثل SingularityNET، Ocean Protocol و Cortex روی انواع مختلفی از راهکارهای هوش مصنوعی غیرمتمرکز کار میکنند. قطعا بسیاری از پروژههای دیگر نیز همین مسیر را در پیش خواهند گرفت. ناتانیل ویتمور (Nathaniel Whittemore) که پادکستهایی درباره AI و وب ۳ تهیه میکند، در این باره گفت: «به نظرم برای کسانی که بهدنبال ورود و تعامل با حوزه AI هستند، درسهای زیادی در دنیای ارز دیجیتال وجود دارد». منظور او از «نکتههای آموزشی»، چالشهای دنیای ارز دیجیتال است؛ مثل عادت کردن به مسائل قانونگذاری، آموزش دادن به دیگران درباره یک فناوری جدید و تنفر عدهای از مردم نسبت به این حوزه.
در نهایت به این سوال میرسیم که ارز دیجیتال و هوش مصنوعی چگونه میتوانند باهم تعامل داشته باشند؟ به نظر ویتمور، احتمالات زیادی برای این اتفاق وجود دارد. برخی از این احتمالات واضح و ملموس، بعضی عجیب، برخی امیدوارکننده و برخی دیگر مخرب و مثل کابوس هستند. در ادامه ۱۰ حالت برای ادغام ارز دیجیتال و هوش مصنوعی را بررسی میکنیم.
۱. هوش مصنوعی، پروژههای وب ۳ را سازندهتر و کارآمدتر خواهد کرد
این مورد زیاد به ویژگیهای دنیای ارز دیجیتال مربوط نیست و بیشتر به این ادعا ربط دارد که AI همه چیز از جمله وب ۳ را تغییر خواهد داد. حسیب قریشی (Haseeb Qureshi)، یکی از مدیران شرکت Dragonfly، میگوید: «به نظرم همانند تمام صنایع دیگر، هوش مصنوعی در وب ۳ نیز اثر خواهد گذاشت و باعث افزایش چشمگیر بهرهوری در آن خواهد شد. توان و کارایی استارتآپهای کوچک نیز افزایش خواهد یافت». او معتقد است که AI باعث کاهش هزینههای بازاریابی، کپی رایتینگ (Copywriting) و سایر عملیات وب ۳ خواهد شد.
ویترمور میگوید: «هوش مصنوعی قطعا تعداد توسعهدهندگان بلاک چین و برنامههای وب ۳ را افزایش خواهد داد». این اتفاق میتواند یک پیامد دیگری هم داشته باشد. به نظر ویترمور، آسانتر شدن یادگیری مسائلی مانند کدنویسی برای افراد غیرحرفهای به کاهش شکاف قدرتی در جامعه کاربری وب ۳ کمک خواهد کرد.
۲. ارزشگذاری، حاکمیت و امنیت غیرمتمرکز در هوش مصنوعی با بلاک چین
این یکی از راهکارهای عالی است که علاقهمندان این دو حوزه بهدنبال آن هستند. شراز احمد در این باره میگوید: «پلتفرمهای بلاکچینی میتوانند امکان ساخت مدلهای غیرمتمرکز هوش مصنوعی را فراهم کنند. این راهکار به حفظ دادههای خصوصی، کاهش سوگیریها و تعصبات در مدلها و جلوگیری از رشد شرکتهای متمرکز انحصاری کمک خواهد کرد.
البته این تئوری مشکلاتی در پیش دارد و شبهاتی درباره آن مطرح شده است. قریشی میگوید: «فناوری هوش مصنوعی کمکی به سیستمهای توزیعشده نخواهد کرد؛ چون این سیستمها توسط گروه کوچکی از متخصصین ساخته میشوند و به توان محاسباتی بسیار زیادی نیاز دارند. این سیستمها مثل استخراج بیت کوین نیستند که در آنها بتوانید از منابع غیرمتمرکز مختلف استفاده کنید». البته بسیاری از فعالان وب ۳ با این نظر مخالفند.
ویتمور درباره پروژههای ترکیبی ارز دیجیتال و هوش مصنوعی کمی مردد است، اما به اعتقاد او افراد باهوش زیادی هستند که میتوانند این تئوری را عملی کنند و احتمالا تا اواخر امسال، شاهد ظهور پروژههای ترکیبی جالبی از این دو حوزه خواهیم بود. به نظر او، راهکارهای متن باز هوش مصنوعی بهتر از انتظار ما عمل کردهاند و این ما را برای توسعه راهکارهای غیرمتمرکز امیدوارتر میکند.
۳. هوش مصنوعی، معاملات ارز دیجیتال را پیشرفتهتر خواهد کرد
معاملات ارز دیجیتال دائما (۲۴/۷) فعال است، محدودیت ندارد و طیف بسیار گستردهای از داراییها و بازارها را شامل میشود. حتی قبل از ظهور فناوری هوش مصنوعی نیز کاربران به سختی میتوانستند با سرعت رشد معاملات ارز دیجیتال همگام شوند و این رفته رفته سختتر نیز خواهد شد. البته رباتها و الگوریتمهای معاملاتی در حال حاضر نیز وجود دارند، اما بسیار پیشرفتهتر خواهند شد. این موضوع برای کسانی که از این رباتها استفاده میکنند سودآور است، اما برای کسانی که از آنها استفاده نمیکنند، آزاردهنده خواهد بود. احمد در این باره میگوید: «ممکن است هزاران تریدر خرد تحت فشار قرار بگیرند. هوش مصنوعی دشمن افراد کله شق است. اگر یک تریدر از AI استفاده نکند و بخواهد همه چیز را بهصورت دستی انجام دهد، عقب میماند».
۴. بلاک چین میتواند ما را از اقیانوس اطلاعات غلط AI نجات دهد
در حال حاضر دیپ فیکهای (Deep fakes) هوش مصنوعی بسیار وایرال شدهاند و تاکنون میلیونها نفر فریب آنها را خوردهاند. اگر این روند ادامه پیدا کند که قطعا اینگونه خواهد شد، بهزودی در یک دنیای «پساحقیقت» زندگی خواهیم کرد که در آن تشخیص حقایق سخت خواهد شد.
طرفداران ارز دیجیتال مدتهاست این بحث را مطرح میکنند که میتوان از بلاک چین برای احراز و تایید صحت داراییهای دیجیتال (مثل عکس و فیلم) استفاده کرد. جوزف راچینسکی (Joseph Raczynski)، یک تکنولوژیست برجسته، میگوید: «روشهای اثبات با دانش صفر فعلا زیاد مورد توجه نیستند، اما برای پیشرفت هوش مصنوعی حیاتی خواهند بود. این روشها، نوعی فناوری کمکی هستند که بدون فاش کردن اطلاعات حساس، چیستی و اصالت یک چیز را اثبات میکنند».
۵. هوش مصنوعی میتواند قانونگذاری و بازبینی ارز دیجیتال را آسانتر کند
البروز یلماز (Elbruz Yilmaz)، معاون ارشد بخش ارز دیجیتال و وب ۳ در سرویس پرداخت Paysafe میگوید: «پس از اتفاقات سال گذشته، رگولاتورها فعالتر شدهاند و به دنبال قانونگذاری بیشتر در این حوزه هستند». به نظر او، بازبینی یک فرایند دستی و زمانبر است و بسیاری از شرکتهای وب ۳ مایل به انجام آن نیستند. این شرکتها صرفا وارد یک بازی رقابتی بیاهمیت شدهاند. هوش مصنوعی به این شرکتها کمک خواهد کرد که در زمینه تطابق قانونی، سریعتر به یک سطح رقابتی مناسب برسند.
۶. اثر مثبت یا منفی هوش مصنوعی بر فعالیت هکرها و کلاهبرداران ارز دیجیتال
به باور قریشی، مدلهای زبانی پیشرفته هوش مصنوعی حمله به قراردادهای هوشمند را آسانتر میکنند. از طرف دیگر، او میگوید AI میتواند دفاع از قراردادهای هوشمند را آسانتر کند. هیچ کس نمیداند که هوش مصنوعی در کدام یک از این دو مسیر پیش خواهد رفت. فقط این را میتوانیم با اطمینان بگوییم که هوش مصنوعی برای هکرها بهمنزله یک سلاح و برای مدافعان مثل یک سپر خواهد بود؛ اینکه کدام یک برنده خواهند شد، یک سوال بیجواب است.
مسئله دیگر، کلاهبرداریهای ارز دیجیتال است. پیت هاوسون (Pete Howson)، محقق فناوری و منتقد ارزهای دیجیتال و نویسنده کتاب Let Them Eat Crypto میگوید: «با آمدن هوش مصنوعی، کلاهبرداریهای ارز دیجیتال بسیار پیچیدهتر میشوند. برای مثال، کلاهبرداران با استفاده از ویدیوهای دیپ فیک سلبریتیها افراد سادهلوح را به سرمایهگذاری در شت کوینها تشویق میکنند. این فقط یک احتمال نیست و الان هم رخ میدهد. در نوامبر ۲۰۲۲ یک حساب توییتر تاییدشده که اسمش را سم بنکمن فرید (Sam Bankman-Fried) گذاشته بود، با استفاده از یک ویدیوی دیپ فیک کاربران FTX را تشویق کرد که برای دریافت غرامت وارد یک کلاهبرداری فیشینگ شوند. کلاهبردارها از پلتفرمهای AI برای ساخت وبسایتهای معاملاتی جعلی استفاده میکنند».
۷. هوش مصنوعی میتواند به رشد متاورس کمک کند
با احترام به هدست Vision Pro اپل که اخیرا از آن رونمایی شد، زیرساختهای متاورس ناقص هستند. متاورس به رابط کاربری بهتر، گرافیک بهتر، محتوای بهتر و جامعه کاربری بهتر نیاز دارد. هوش مصنوعی میتواند به عملی شدن این اهداف کمک کند. هوش مصنوعی زمان لازم برای ساخت جهانهای مجازی را کاهش میدهد و حتی میتواند این دنیاها را با شخصیتهای شبیه به انسان پر کند. مثلا، شرکت Nvidia با اقدام بزرگ خود در حوزه توسعه بازی نشان داد که هوش مصنوعی میتواند برای شخصیتهای غیرقابل بازی (NPCs) دیالوگ آنی بسازد. این قابلیت، امکانات زیادی را برای ساخت دنیاهای متاورس فراهم میکند. به عقیده یلماز، هوش مصنوعی سرعت و تعاملات این نوع بازیها را افزایش میدهد.
۸. هوش مصنوعی میتواند باعث تشدید مشکلات زیستمحیطی ارز دیجیتال شود
این احتمال، تغییر مثبتی در پی ندارد. در واقع باید از ریسکها و نگرانیهای زیستمحیطی هوش مصنوعی آگاه باشیم. هاوسون میگوید: «مثل ارز دیجیتال، پلتفرمهای هوش مصنوعی سازنده نیز مقدار بسیار زیادی انرژی مصرف میکنند. برای آموزش و تربیت ChatGPT بهاندازه ۱,۲۸۷ مگاوات انرژی مصرف شد و ۵۵۰ تن دی اکسید کربن تولید شد. معادل این است که یک نفر سفر رفت و برگشت بین شهرهای نیویورک و سانفرانسیسکو را ۵۵۰ بار طی کند.
۹. رباتهای هوش مصنوعی میتوانند از ارز دیجیتال استفاده کنند
به نظر قریشی، در آینده احتمال دارد که رباتهایی مثل چتجیپیتی بهشدت پیشرفتهتر شوند و بهعنوان دستیار شخصی و پیشکار انسانها عمل کنند. این دستیارها میتوانند برای شما پرواز رزرو کنند، سفارشات شما را ارسال و دریافت کنند یا برای شما تاکسی اینترنتی بگیرند (سناریویی که Dele Atanda سه سال پیش مطرح کرده بود).
این سناریوها تقریبا با سیستم مالی فعلی متناسب هستند، اما تصور کنید که روزی دستیارهای هوش مصنوعی افراد باهم معامله کنند و تراکنش انجام دهند. به این فکر کنید که پول مورد استفاده این دستیارها بهقدری پیچیده باشد که هماهنگی با آن برای بانکها و مراجع قانونی ممکن نباشد!
قریشی میگوید: «این دستیارها به پول نیاز خواهند داشت و این ایده که JP Morgan Chase میخواهد برای AI حساب بانکی باز کند، مزخرف است. چون در آن زمان سیستم قانونی فعلی توانایی پیگیری آن پول را نخواهد داشت، اما ارز دیجیتال یک راهکار موثر است که در لحظه میتوان از آن استفاده کرد.
ویترمور نیز فرضیه مشابهی دارد. تصور کنید میخواهید یک فروشگاه آنلاین جاکلیدی راهاندازی کنید و دستیار هوش مصنوعی شما (مثلا AutoGPT) تسکهای مختلفی را برای شما انجام میدهد. یکی از کارهای دستیار این است که بفهمد چگونه جاکلیدیها را با پرینت سهبعدی تولید کند. دستیار شما میتواند با ارسال بیت کوین به یک پرینتر سهبعدی هوش مصنوعی، تولید جاکلیدیها را به او واگذار کند. حالا اگر این پرینتر در آن طرف دنیا و یک جای دور باشد (که اغلب همینطور است)، استفاده از ارز دیجیتال راهکار مناسبتتری نسبت به دلار است.
در نتیجه، پس از سالها تلاش برای پذیرش و مقبولیت ارزهای دیجیتال، شاید اولین استفاده گسترده از کریپتو در بازار مالی جهانی توسط رباتها انجام بگیرد، نه توسط انسانها.
۱۰. عملی شدن سناریوی کابوس در ارزهای دیجیتال با هوش مصنوعی
این مورد هم یک احتمال ناخوشایند و شاید یک فاجعه است. اگر درباره هوش مصنوعی کنجکاو هستید، شاید تاکنون این نظرسنجی را شنیده باشید. به نظر بیش از نصف محققان AI، حداقل ۱۰ درصد احتمال دارد که هوش مصنوعی گونه انسان را از بین ببرد (البته این آمار کمی اغراقآمیز است و تا حدی اشتباه گزارش شده است؛ چون آمار واقعی پاسخها ۴ درصد است که یک نمونه صحیح از جامعه دانشمندان نیست. با این حال، چه احتمالش ۱ درصد باشد و چه ۱۰ درصد، در هر صورت این اتفاق یک سناریوی احتمالی است).
ارز دیجیتال میتواند در تحقق یافتن سناریوی شوم نقش داشته باشد. راچینسکی میگوید: «یک ربات هوش مصنوعی میتواند با استفاده از ارزهای دیجیتال یک نهاد مالی را تغییر دهد، بر یک نهاد حاکم اثر بگذارد و حتی بدون آنکه کسی متوجه شود، یک دولت را سرنگون کند. هوش مصنوعی میتواند دنیای متاورس را ویران کند. میتوان از این ترسید که هوش مصنوعی با پیشرفت سریع خود روزی از تواناییهای انسان پیشی بگیرد و بلاک چین به یک ابزار قدرت برای آنها تبدیل شود».
جمعبندی
در حال حاضر هوش مصنوعی تمام توجهها و سرمایهها را به سمت خود جلب میکند. با این حال کارشناسان وب ۳ که از آنها نظرخواهی شده است، نگران اثرگذاری این موضوع بر قدرت مالی وب ۳ نیستند. به نظر حسیب قریشی، نگرانی درباره این مسئله بیاهمیت است و سرازیر شدن سرمایه کلان به AI، آسیبی به حوزه وب ۳ وارد نخواهد کرد. سرمایه زیادی در جهان، مخصوصا در آمریکا، وجود دارد که برای هر دو حوزه کافی است. در این مقاله، به کمک نظرات و پاسخهای کارشناسان وب ۳ سعی کردیم سناریوهای احتمالی ادغام هوش مصنوعی و ارز دیجیتال