MACD (مکدی) مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence به معنی همگرایی واگرایی میانگین متحرک است. این یک اُسیلاتور است که به طور گسترده توسط تریدرها برای تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می گیرد.
مکدی یک ابزار دنبال کننده روند است که از میانگین‌های متحرک برای تعیین حرکت آنی یک سهم، ارز دیجیتال یا یک دارایی قابل ترید دیگر استفاده می‌کند.
این اسیلاتور توسط Gerald Appel در اواخر دهه ۱۹۷۰ توسعه داده شد. این شاخص وقایع قیمتی را که قبلا روی داده‌اند را پیگیری می‌کند. MACD در طبقه اسیلاتورهای Lagging (تاخیری) قرار می‌گیرد (این نوع شاخص‌ها، سیگنال‌ها را بر اساس داده‌ها یا حرکت قیمت گذشته ارائه می‌دهند).
MACD می‌تواند برای اندازه گیری حرکت آنی بازار و روندهای احتمالی قیمت مفید باشد. بسیاری از تریدرها از این شاخص برای تشخیص نقاط ورود و خروج استفاده می‌کنند.
قبل از بررسی عمیق مکانیزم‌های MACD، لازم است که مفهوم میانگین‌های متحرک را درک کنیم؛ به تعریفی ساده، یک میانگین متحرک (MA) خطی است که ارزش میانگین داده‌های قبلی را در خلال یک دوره از قبل تعریف شده ارائه می دهد. در فضای بازارهای مالی، میانگین‌های متحرک در میان مشهورترین شاخص‌ها برای تحلیل تکنیکال هستند.
میانگین‌های متحرک را می توان به دو نوع مختلف تقسیم بندی کرد: میانگین‌های متحرک ساده (SMA) و میانگین‌های متحرک نمایی (EMA)؛ میانگین‌های متحرک ساده، همه ورودی‌های داده را به طور مساوی می‌سنجند و میانگین‌های متحرک نمایی، اهمیت بیشتری به ارزش داده‌های اخیر (نقاط قیمتی جدیدتر) می‌دهند.
MACD چگونه کار می‌کند؟
شاخص مکدی با تفاضل دو میانگین متحرک نمایی ایجاد می‌شود و خط اصلی (MACD Line) را ایجاد می‌کند. این خط برای محاسبه یک میانگین نمایی دیگر به کار می‌رود که خط سیگنال را شکل می‌دهد.
علاوه بر این‌ها، هیستوگرام MACD نیز وجود دارد که بر اساس تفاوت بین آن دو خط محاسبه می‌شود. این هیستوگرام همراه با دو خط دیگر، در بالا و پایین خط مرکز نوسان می‌کنند که به این خط، خط صفر هم گفته می‌شود.
بنابراین شاخص MACD متشکل از سه عنصر است که در حول خط صفر حرکت می‌کنند:
- خط MACD: به تعیین حرکت آنی رو به بالا یا رو به پایین بازار (روند بازار) کمک می‌کند. این خط در اثر تفاضل دو میانگین متحرک نمایی محاسبه می‌شود.
- خط سیگنال: یک میانگین متحرک نمایی از خط MACD است (معمولا میانگین متحرک نمایی دوره ۹). ترکیب خط سیگنال با خط مکدی، می‌تواند در تشخیص برگشت‌های احتمالی یا نقاط ورود و خروج مفید باشد.
- هیستوگرام: یک ارائه گرافیکی از همگرایی و واگرایی خط MACD و خط سیگنال است. به عبارت دیگر، هیستوگرام بر اساس تفاوت بین این دو خط محاسبه می‌شود.
خط MACD
به طور کلی، میانگین‌های متحرک نمایی بر طبق قیمت‌های بسته شدن یک دارایی اندازه گیری می‌شوند. به صورت پیش فرض، دوره‌هایی که برای محاسبه این دو میانگین متحرک نمایی به کار می‌روند، معمولا دوره‌های ۱۲ (سریع‌تر) و دوره‌های ۲۶ (کندتر) هستند.
دوره را می‌توان با روش‌های مختلفی سازمان داد (دقیقه، ساعت، روز، هفته، ماه). اما در این مقاله بر تنظیمات روزانه متمرکز می‌شویم. هنوز هم شاخص MACD ممکن است برای مطابقت با استراتژی‌های ترید مختلف سفارشی (Custom) شود. (منظور از سفارشی‌سازی، تغییر عددهای میانگین‌های متحرک است.)
با در نظر گرفتن دوره‌های زمانی استاندارد، خط MACD ، خود با تفاضل میانگین متحرک نمایی ۲۶ روز از میانگین متحرک نمایی ۱۲ روز محاسبه می‌شود.
MACD Line= 12d EMA – 26d EMA
همانطور که بیان شد، خط مکدی در بالا و پایین خط صفر نوسان می‌کند و این چیزی است که تقاطع‌های خط مرکز را تشکیل می‌دهد. تریدرها از روی این تقاطع‌ها، متوجه می‌شوند که چه زمانی میانگین متحرک نمایی ۱۲ روز و ۲۶ روز، موقعیت نسبی خود را تغییر می‌دهند.
خط سیگنال
معمولا خط سیگنال از میانگین متحرک نمایی ۹ روز خط اصلی محاسبه می‌شود و در نتیجه بینش بیشتری در مورد حرکت های قبلی فراهم می‌کند.
Signal Line= 9d EMA of MACD Line
زمانی که خط MACD و خط سیگنال برخورد می‌کنند، معمولا به عنوان سیگنال برگشت روند تلقی می‌شوند؛ مخصوصا وقتی که آنها در انتهای نمودار مکدی اتفاق می‌افتند (بسیار بالاتر یا بسیار پایین‌تر از خط صفر). البته مکدی همیشه سیگنال‌های صحیح نمی‌دهد؛ زیرا قیمت همیشه بر طبق اعداد انتخابی این شاخص عمل نمی‌کنند.
هیستوگرام MACD
هیستوگرام یک ثبت بصری از حرکات نسبی خط MACD و خط سیگنال است. هیستوگرام به بیان ساده، با تفاضل یکی از این دو خط از دیگری محاسبه می‌شود:
MACD histogram= MACD Line – Signal Line
هیستوگرام به جای اضافه کردن یک خط متحرک سوم، از یک نمودار میله‌ای ساخته شده است و از لحاظ بصری خواندن و تعبیر آن را آسان‌تر می‌کند. توجه داشته باشید که میله‌های هیستوگرام چیزی در مورد حجم ترید آن دارایی نشان نمی‌دهد.
تنظیمات MACD
همانطور که قبلا نیز اشاره شد، تنظیمات پیش فرض اسیلاتور MACD ، بر اساس میانگین‌های متحرک نمایی دوره‌های ۹، ۲۶ و ۱۲ است؛ اما تحلیلگران تکنیکال و کارشناسان چارت، می‌توانند دوره‌ها را برای حساسیت بیشتر و شخصی سازی، تغییر دهند. به عنوان مثال، تنظیمات مکدی ۵, ۳۵, ۵ ، معمولا در بازارهای مالی سنتی، همراه با تایم فریم‌های طولانی‌تر مانند هفتگی یا ماهانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شایان توجه است که به دلیل نوسان بالای بازارهای ارز دیجیتال، افزایش حساسیت شاخص MACD ممکن است خطرناک باشد؛ زیرا احتمالا منجر به سیگنال‌های غلط بیشتر و اطلاعات گمراه کننده می‌شود.
نحوه خواندن نمودارهای MACD
MACD همچنان که از نامش بر می‌آید، به پیگیری رابطه بین میانگین‌های متحرک می‌پردازد؛ ارتباط بین این دو خط را می‌توان به عنوان همگرایی یا واگرایی توصیف کرد. همگرایی (واگرایی منفی) زمانی رخ می‌دهد که روند ادامه پیدا می‌کند. تشخیص همگرایی به این صورت است که MACD دقیقا همان چیزی را نشان می‌دهد که در نمودار اتفاق افتاده است. واگرایی برعکس همگرایی است؛ یعنی چیزی که این شاخص نشان می‌دهد، برعکس چیزی است که روی نمودار است. در نمودار بالا، واگرایی را به صورت واضح مشاهده می‌کنیم.
سیگنال‌های مربوط به شاخص مکدی مرتبط به قطع خطوط هستند. به این صورت که خط MACD از بالا یا پایین خط مرکز عبور می‌کند و یا این که از بالا یا پایین خط سیگنال عبور می‌کند.
توجه داشته باشید که هر دو تقاطع‌های خط مرکز و خط سیگنال ممکن است چندین بار اتفاق بیافتند و سیگنال‌های اشتباه و فریبنده زیادی را ایجاد کنند؛ مخصوصا در ارتباط با دارایی‌های پرنوسان مانند ارزهای دیجیتال، این امر بسیار رایج است. بنابراین نباید تنها به شاخص MACD متکی بود.
تقاطع‌های خط مرکزی
قطع خطوط مرکزی وقتی روی می‌دهند که خط MACD در ناحیه مثبت یا منفی حرکت می‌کند. وقتی که از بالای خط مرکزی عبور می‌کند، مکدی سیگنال مثبت می‌دهد؛ این یعنی زمانی که میانگین متحرک نمایی ۱۲ روزه بیشتر از میانگین ۲۶ روزه است.
بر عکس، MACD منفی وقتی نشان داده می‌شود که خط مکدی از پایین خط مرکز عبور می‌کند و این زمانی است که میانگین ۱۲ روزه کمتر از میانگین ۲۶ روزه است. به عبارت دیگر، خط مکدی مثبت، نشان دهنده حرکت آنی رو به بالای قوی است، در حالی که مکدی منفی نشان دهنده حرکت قوی به سمت پایین است.
تقاطع خط سیگنال
وقتی که خط MACD از بالای خط سیگنال عبور می‌کند، تریدرها آن را به عنوان موقعیت خرید احتمالی تعبیر می‌کنند. از طرف دیگر وقتی که این خط از زیر خط سیگنال می‌گذرد، تریدرها آن را یک موقعیت فروش تلقی می‌کنند.
در حالی که تقاطع سیگنال می‌تواند مفید باشد، اما باید توجه داشت که همیشه قابل اعتماد نیست. همچنین باید توجه داشته باشید که آنها در کجای نمودار اتفاق می‌افتند. این می‌تواند روشی برای تقلیل ریسک باشد.
به عنوان مثال، اگر تقاطع خرید را نشان دهد، اما خط مکدی در زیر خط مرکزی باشد، شرایط بازار ممکن است هنوز هم بازار خرسی تلقی شود. بر عکس، اگر تقاطع خط سیگنال نشان دهنده یک نقطه فروش احتمالی باشد اما خط MACD مثبت باشد، شرایط بازار هنوز گاوی تعبیر می‌شود. در چنین سناریویی، دنبال کردن سیگنال فروش، احتمالا ریسک بیشتری خواهد داشت.
MACD و واگرایی‌های قیمت
همراه با قطع خط سیگنال و خط مرکزی، شاخص MACD ممکن است سیگنال واگرایی را از طریق حرکت شاخص مکدی و حرکت قیمت (Price Action) آن دارایی فراهم کند.
به عنوان مثال، اگر حرکت قیمت یک ارز دیجیتال قله بالاتری را ثبت کند و در همان حال MACD قله پایین‌تری را ثبت کند، واگرایی خواهیم داشت. این نشان دهنده این است که علیرغم افزایش قیمت در نمودار، حرکت گاوی در مکدی، به اندازه قبل قدرتمند نمانده است. واگرایی‌ها معمولا به عنوان موقعیت‌های معکوس شدن قیمت تعبیر می‌شوند؛ زیرا آنها قبل از بر عکس شدن قیمت می‌آیند.
همچنین اگر خط MACD دو کف افزاینده را تشکیل دهد، ولی قیمت دو کف کاهش قیمت را نشان دهد، این نیز واگرایی است و به ما می‌گوید که علیرغم کاهش قیمت، فشار خرید قوی‌تر شده است.
کلام آخر
وقتی که صحبت از تحلیل تکنیکال می‌شود، مکدی یکی از مفیدترین ابزارهای موجود است. نه تنها استفاده از آن آسان است، بلکه در شناسایی روندهای بازار و حرکت آنی بازار بسیار موثر است.
یکی از روش‌هایی که می‌توان از سیگنال‌های اشتباه مکدی جلوگیری کرد، تنظیم اعداد بزرگ‌تر است. با اعداد بزرگ‌تر، این اسیلاتور سیگنال‌ها را با تاخیر بیشتری ارائه می‌دهد؛ اما درصد اشتباه آنها کمتر می‌شود. چرا که سیگنال‌های مکدی، مانند اکثر اندیکاتورها و اسیلاتورهای تحلیل تکنیکال، همیشه درست نیست و سیگنال‌های گمراه کننده و غلط زیادی ایجاد می‌کند، مخصوصا در ارتباط با دارایی‌های پرنوسان مثل ارزهای دیجیتال، روند ضعیف یا حرکت قیمت بدون روند (Range) این اشتباهات بسیار رایج است. در نتیجه بسیاری از تریدرها از مکدی در کنار دیگر شاخص‌ها مانند RSI استفاده می‌کنند تا ریسک را کاهش دهند و سیگنال‌ها صحیح بیشتری دریافت کنند.
