شبکه VPN چیست و چطور کار می‌کند؟ بررسی مزایا و معایب استفاده از VPN

تا چه حد با نحوه کار VPN و محیط VPN آشنایی دارید؟ در عصر دیجیتال، ارائه‌دهنده خدمات اینترنت یا Internet Service Providers (به‌اختصار ISP) درگاه شما به دنیای آنلاین است. این کسب‌وکارها به شما اشتراک اینترنت می‌فروشند و شما را به سایر دستگاه‌ها در سراسر جهان متصل می‌کنند. بدون وجود ISPها نمی‌توانید به آسانی به اینترنت متصل شوید و در شبکه‌های اجتماعی حضور پیدا کنید یا برنامه مورد علاقه خود را به صورت آنلاین مشاهده کنید. متاسفانه، این موضوع شما را در موضع آسیب‌پذیری قرار می‌دهد. ISPها خود را به عنوان واسطه قرار می‌دهند و به نهادهایی تبدیل می‌شوند که بین ارتباط شما و وب‌سایت‌ها قرار می‌گیرند. به علاوه، ساختار اینترنت به صورتی است که هرگاه وارد وبسایتی می‌شوید، مکان قرارگیری شما مشخص می‌شود. خوشبختانه VPNها می‌توانند از بروز این مسائل جلوگیری کنند. اما VPN چیست و چطور کار می‌کند؟ چرا باید از VPN استفاده کنیم؟ مزایا و معایب وی پی ان چیست؟ برای گرفتن پاسخ این سوالات با میهن بلاکچین همراه باشید.

شبکه VPN چیست و چطور کار می‌کند؟

VPN یا شبکه خصوصی مجازی (Virtual private network) یک تونل ایمن است که دستگاه شما را به شبکه دیگری در اینترنت متصل می‌کند. از VPN می‌توان برای اتصال به شبکه‌های شرکتی یا صرفا برای گشت‌وگذار در اینترنت بدون فاش کردن اطلاعات خود به وب‌سایت‌ها استفاده کرد. به منظور درک نحوه کار VPN باید چگونگی ارتباطات معمولی و رایج بین خود و وبسایت را بدانید.

فرض کنید که می‌خواهید از لپتاپ یا گوشی هوشمند خود (سمت چپ در تصویر) به فیسبوک (سمت راست در تصویر) دسترسی پیدا کنید. اسم قابل خواندن توسط انسان را در نوار آدرس تایپ می‌کنید اما دستگاه شما آن را به عدد تبدیل می‌کند. این عدد همان آدرس IP سایت است که اندکی مشابه با آدرس واقعی است. هنگامی که نامه‌ای ارسال می‌کنید، باید به اداره پست بگویید که این نامه را به کدام آدرس می‌خواهید ارسال کنید. در واقع، این عمل را برای انتقال آنلاین اطلاعات نیز انجام می‌دهید.

دستگاه شما مستقیما به اینترنت متصل نیست، بلکه باید به دستگاهی متصل شود که بتواند پیام را انتقال دهد. احتمالا در خانه یک مودم یا روتر دارید که چندین دستگاه به آن متصل هستند. این مودم با ISP که به اینترنت متصل است ارتباط برقرار می‌کند. از آنجا، درخواست شما به وبسایتی که می‌خواهید مشاهده کنید هدایت می‌شود. البته وبسایت باید بداند که اطلاعات درخواست‌شده را به کجا برگرداند، بنابراین باید آدرس IP شما را بداند. در نتیجه، هرگاه که با خدماتی به این شکل ارتباط برقرار می‌کنید، از مکان قرارگیری شما باخبر می‌شوند.

برای بسیاری از افراد، این سطح از عمومی بودن اطلاعات نگران‌کننده است. می‌توانید اطلاعات ارسالی خود را رمزگذاری کنید اما آدرس‌ IP اطلاعات بسیار زیادی درباره هدف شما فاش می‌کنند. برای مثال، ISP شما ممکن است نداند که در توییتر درباره راسوهای آفریقایی مطلبی می‌خوانید، اما متوجه می‌شود که می‌خواهید به این دامنه دسترسی پیدا کنید. اگر می‌خواهید اطلاعات وب‌سایت‌های مشاهده‌شده را به صورت خصوصی حفظ کنید باید از VPN استفاده کنید و نحوه کار آن را بشناسید.

بررسی نحوه کار VPN

معمولا نحوه کار وی‌ پی‌ ان هایی که استفاده می‌کنید به صورت زیر است:

• از ارائه‌دهنده VPN یک اشتراک خریداری می‌کنید.
• مشخصات حساب خود را دریافت می‌کنید.
• کلاینت VPN را نصب می‌کنید تا با سرور VPN ارتباط برقرار کنید.
• پروتکل ایجاد تونل، اتصال ایمنی بین دستگاه شما و سرور برقرار می‌کند. نمونه‌ای از این پروتکل‌ها شامل OpenVPN و L2TP/IPSec و PPTP هستند.
• هنگامی که می‌خواهید به وبسایتی دسترسی پیدا کنید، اطلاعات از طریق این تونل عبور می‌کنند تا به سرور برسند.
• سرور اطلاعات را از وبسایت درخواست می‌کند و پاسخ را از طریق تونل VPN به شما برمی‌گرداند.

پروتکل ایجاد تونل، نوعی کانال خصوصی بین دستگاه شما و سرور VPN ایجاد می‌کند. سپس اطلاعات رمزگذاری می‌شوند تا عوامل خارج از این تونل نتوانند اطلاعات را بخوانند یا به آنها دسترسی پیدا کنند. از آنجایی که اکنون ترافیک اینترنت شما از طریق سرور دیگری هدایت می‌شود، وبسایت موردنظر نمی‌تواند مکان و IP واقعی شما را تشخیص دهد و فقط IP ارائه‌شده توسط VPN را مشاهده می‌کند. اگر در آمریکا باشید و به سرور هند متصل شوید، وبسایت مکان شما را در هند در نظر می‌گیرد. این مثال نحوه کار VPN را نمایش می‌دهد. از این لحاظ، می‌توان سرور را اندکی مشابه با نود خروجی شبکه تور (TOR) در نظر گرفت. مبدا درخواست پنهان می‌شود و اینطور به نظر می‌رسد که این درخواست از مکان دیگری ارسال شده است.

چرا باید از VPN استفاده کنیم؟

کاربردهای زیادی برای VPN وجود دارد. می‌توانید از آن در کسب‌وکار و برای کارمندان خود استفاده کرده و دسترسی از راه دور به اینترنت شرکت را به شیوه‌ای ایمن امکان‌پذیر کنید. همچنین ممکن است از VPN برای دسترسی به وب‌سایت‌هایی استفاده کنید که در کشور مورد نظر مسدود شده‌اند. در نظر داشته باشید که این اقدام برای ISPها همانند دسترسی به یک سرور معمولی است و نه یک وبسایت مسدودشده.

یکی دیگر از دلایل استفاده از VPN، حفظ امنیت و حریم خصوصی آنلاین شما است. ساختار اینترنت به صورتی است که کاربران در خصوص اطمینان از حفظ امنیت خود باید به شدت فعال باشند. اگر به حد کافی مراقب نباشند در معرض فاش شدن اطلاعات یا هک شدن قرار می‌گیرند.

هربار که آنلاین می‌شویم، اطلاعاتی را فاش می‌کنیم که می‌تواند در اختیار افراد نامناسبی قرار بگیرد. اطلاعات خصوصی توسط عوامل مخرب و کسب‌وکارهای قانونی به عنوان منبعی با ارزش در نظر گرفته می‌شود. با استفاده از VPN، نه تنها از جمع‌آوری اطلاعات توسط ISP جلوگیری می‌کنید، بلکه می‌توانید مکان جغرافیایی خود را نیز پنهان کنید. در آخر می‌توان گفت که VPNها، شناسایی شما توسط سایر افراد را دشوار می‌سازد.

اگر از شبکه‌های وای‌فای عمومی استفاده می‌کنید، شناخت خطرات موجود بسیار ضروری و مهم است. اگرچه سطح مشخصی از حریم خصوصی را از مودم وای‌فای خانه خود انتظار دارید، اما مودم کافی‌شاپ مورد علاقه شما چنین موضوعی را تضمین نمی‌کند. در واقع، وای‌فای عمومی، بستر مناسبی برای عوامل مخرب است. اگر ناچار به استفاده از این دستگاه‌ها هستید، استفاده از VPN به شدت توصیه می‌شود.

مزایا و معایب استفاده از VPN

• جعل مکان جغرافیایی

با استفاده از VPN، به نظر می‌رسد که اتصال شما به اینترنت از مکان دیگری انجام شده است. این موضوع به کاربران امکان می‌دهد تا محدودیت‌های کشور خود در خصوص دسترسی به بعضی از سایت‌های مشخص یا محدودیت از جانب خود سایت‌ها به دلیل مکان جغرافیایی را از بین ببرند.

• امنیت بیشتر

از آنجایی که ارتباطات از تونل رمزگذاری‌شده عبور می‌کند، هیچ فردی به غیر از ارائه‌دهنده VPN نمی‌تواند از آن مطلع شود. این ارتباطات رمزگذاری‌شده باعث جلوگیری جمع‌آوری اطلاعات توسط ISPها، هکرها و سایر عوامل مخرب و جاسوسی می‌شود. اگر سایت مدنظر شما از HTTPS استفاده کند، سرور VPN نیز نمی‌تواند محتوای درخواست شما را مشاهده کند و فقط از وبسایت مشاهده‌شده توسط شما مطلع خواهد شد.

• حریم خصوصی بهتر

به دلیل جلوگیری از مشاهده فعالیت شما توسط ISP، وب‌سایت‌هایی که مشاهده می‌کنید نیز نمی‌توانند مکان جغرافیایی شما را شناسایی کنند.

• هزینه و تنوع

با اندکی تلاش می‌توانید VPN خود را ایجاد کنید. همچنین، ارائه‌دهندگان بسیار زیادی وجود دارند که دسترسی به سرورها در صدها کشور را امکان‌پذیر می‌سازند. بعضی از این ارائه‌دهندگان، برنامه‌های موبایلی و رایانه‌ای ارائه می‌دهند، در حالی که سایر ارائه‌دهندگان صرفا از شما درخواست می‌کنند که از طریق نرم‌افزار متن‌باز به سرور متصل شوید.

• سرعت کمتر

اتصال VPN اغلب سرعت کمتری نسبت به اتصال‌های معمولی دارد. پس از آنکه حداقل یک مرحله اضافه بین دستگاه خود و وب‌سایت‌ها قرار دهید این موضوع منطقی به نظر می‌رسد. برای مثال، اگر در انگلستان باشید و از سرور استرالیا استفاده کنید، نه تنها باید انتظار مقداری تاخیر را داشته باشید، بلکه سرعت دانلود و آپلود سرور نیز کاهش می‌یابد.

• ارائه‌دهندگان VPN شما را می‌شناسند

آدرس IP شما برای جهان پنهان می‌شود، اما نه برای ارائه‌دهنده VPN. این احتمال وجود دارد که سابقه فعالیت شما را ذخیره کنند و در بعضی موارد آن را به آژانس‌های دولتی ارائه دهند. ارائه‌دهندگان همچنین می‌توانند این اطلاعات را بفروشند. به همین دلیل، تحقیق و مقایسه ارائه‌دهندگان VPN قبل از انتخاب بسیار مهم است.

• مسائل قانونی

بعضی از کشورها، استفاده از VPNها را ممنوع و غیرقانونی کرده‌اند و با اجرای روش‌هایی نظیر Deep Packet Inspection به شناسایی کاربران می‌پردازند. در این کشورها، اقدام برای پنهان‌سازی ترافیک شبکه اینترنت می‌تواند منجر به مسائل قانونی شود.

ویژگی یک VPN خوب چیست؟

فارغ از آنکه به تازگی تصمیم گرفته‌اید که از VPN استفاده کنید یا از قبل از آن استفاده کرده‌اید، باید چند نکته درباره نحوه عملکرد وی پی ان مدنظر خود بدانید. ممکن است به این دلیل به ایجاد VPN خود پرداخته‌اید که به ISP اعتماد ندارید. این یک دلیل قابل قبول برای استفاده از وی پی ان است، اما باید بدانید که مسأله اعتماد را برطرف نمی‌کنید. در عوض، آن را از دستان ISP گرفته و در اختیار ارائه‌دهنده VPN قرار می‌دهید. در نتیجه، این نکته بسیار مهم است که ارائه‌دهنده قابل اعتمادی انتخاب کنید. اگر به طور کل با صنعت وی پی ان آشنا نیستید، شاید برایتان این سوال به وجود آید که از کجا باید شروع کنید. اکنون به چند نکته می‌پردازیم که هنگام خرید اشتراک VPN باید به آنها دقت کنید.

اعتبار خوب

هنگامی که صحبت از حریم خصوصی آنلاین می‌شود، بهتر است سراغ ارزانترین گزینه VPN نروید. VPNهای رایگان در بهترین حالت، از اطلاعات شما به نحوی سود خواهند برد. در بدترین حالت نیز ممکن است بدافزاری نصب کنید که آسیب بسیار بیشتری نسبت به فایده داشته باشند.

سرویس‌های معتبر را می‌توان با هزینه یک فنجان قهوه خریداری کرد. نقدهای منصفانه و بی‌طرف در خصوص محصولات مختلف را مطالعه کرده و هزینه‌ها، سرعت اتصال و مکان سرورها را مقایسه کنید. اگر دقت بیشتری می‌خواهید به خرج دهید شاید بهتر است قوانین و مقررات استفاده از خدمات را نیز مطالعه کنید. سایت‌های بی‌طرف بسیار زیادی وجود دارند که مقایسه‌های یک‌به‌یکی انجام می‌دهند تا در تصمیم‌گیری به شما کمک کنند. این نکته را به خاطر داشته باشید که باید همواره در خصوص انتخاب VPN مناسب، تحقیقات خود را انجام دهید.

کشورهای بدون نظارت

پنج چشم (Five Eyes) اسم اتحادیه‌ای متشکل از کشورهایی است که اطلاعات خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. این اتحادیه در ابتدا، توافقی بین انگلستان و آمریکا بود و در ادامه گسترش یافت و کشورهای کانادا، استرالیا و نیوزیلند نیز به این اتحادیه ملحق شدند. این کشورها، اطلاعات شهروندان خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند.

۹ چشم (Nine Eyes) که علاوه بر کشورهای قبلی شامل فرانسه، هلند، دانمارک، و نروژ است و ۱۴ چشم که شامل سوئد، اسپانیا، آلمان، ایتالیا و بلژیک است، نیز اتحادیه‌های بزرگتری در خصوص اشتراک‌گذاری اطلاعات هستند. هرچند به دقت و قدرت پنج چشم نیستند.

فعالان حوزه حریم خصوصی در خصوص استفاده از VPNهای مستقر در این کشورها هشدار داده‌اند. اگر در یکی از کشورهای عضو پنج چشم هستید و از طریق سرورهای VPN مستقر در این کشورها به اینترنت دسترسی دارید، دولت کشور شما همچنان می‌تواند فعالیت شما را نظارت کند.

کلیدهای خاموشی اینترنت

بسیاری از VPNها دارای ویژگی به اسم کلید خاموشی (Kill Switch) هستند. کلید خاموشی یک اقدام امنیتی است که اگر پروتکل VPN به درستی عمل نکند، اتصال به اینترنت قطع می‌شود. این ویژگی یک مکانیزم مفید است که می‌تواند از افشای تصادفی یا اشتباه آدرس IP شما در صورت عملکرد نادرست VPN جلوگیری کند.

سیاست ثبت اطلاعات

ارائه‌دهندگان VPN متعهد به محافظت از حریم خصوصی کاربران خود هستند و معمولا سیاست عدم ثبت سوابق و اطلاعات را به کار می‌گیرند. این موضوع بدان معنا است که سابقه فعالیت شما را ثبت و نگهداری نمی‌کنند. این نکته قابل ذکر است که چنین اقدامی را به هیچ وجه نمی‌توانید متوجه شوید. ارائه‌دهنده VPN می‌تواند دروغ بگوید. نمونه‌های مختلفی از ارائه‌دهندگانی وجود دارد که مدعی بودند سیاست عدم ثبت سوابق را در پیش گرفته‌اند. اما اطلاعات کاربران را با مسئولان به اشتراک می‌گذاشتند. بعضی از افراد می‌گویند که هر ارائه‌دهنده‌ای که مدعی استفاده از رویکرد عدم ثبت سوابق است صداقت ندارد، زیرا بعضی از اطلاعات باید جمع‌آوری شود. در نتیجه، کاربران باید دنبال شرکت‌هایی باشند که رویکرد شفافی از حذف اطلاعات جمع‌آوری شده داشته باشند.

مناسب برای ارزهای دیجیتال

اگر دنبال VPN به منظور حفظ حریم خصوصی هستید، احتمالا با اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی خود مخالف هستید. جزییات و اطلاعات کارت‌های اعتباری شما می‌تواند یکی از حساس‌ترین اطلاعات شما باشد، بنابراین قابل درک است که ارائه‌دهندگان VPN راهکارهای پرداختی جایگزینی را ارائه دهند. بسیاری از آنها، پرداخت از طریق ارزهای دیجیتال به منظور حفظ بیشتر حریم خصوصی را امکان‌پذیر می‌سازند.

پشتیبانی از چند دستگاه

بعضی از اشتراک‌های VPN به شما امکان می‌دهد نه تنها از رایانه شخصی خود، بلکه از گوشی‌های هوشمند و دستگاه‌های مجهز به اینترنت اشیا نیز محافظت کنید. اگر می‌خواهید از پوشش کل شبکه خانگی خود مطمئن شوید، بهتر است اشتراکی تهیه کنید که قابل استفاده در چند دستگاه باشد.

پرسش و پاسخ (FAQ)

• VPN (وی پی ان) چیست و چطور کار می‌کند؟

VPN یا شبکه خصوصی مجازی (Virtual Private Network) تونلی ایمن است که با کمک پروتکل‌های مختلفی همچون OpenVPN و L2TP/IPSec و PPTP ارتباط دستگاه شما را با سرور وبسایت‌های دیگر برقرار می‌کند و بدین ترتیب امنیت و حریم خصوصی شما را حفظ می‌کند.

• چطور یک VPN خوب انتخاب کنیم؟

وی پی ان خوب را می‌توانید براساس کشور محل سرور، اعتبار و نظر سایر کاربران، کلید خاموشی، سیاست و نحوه ثبت اطلاعات، امکان پشتیبانی از چند دستگاه و سیستم عامل و… انتخاب کنید. در این مقاله نحوه انتخاب یک VPN خوب را به طور کامل شرح داده‌ایم.

جمع‌بندی

شبکه‌های خصوصی مجازی به سرعت در حال تبدیل به ابزار جدایی ناپذیر دسترسی به اینترنت در شبکه‌های خانگی و عمومی هستند. VPNهای ارزان اما کارآمد به شما امکان می‌دهند تا از اطلاعات شخصی ارزشمند خود در مقابل ISPها و وب‌سایت‌ها محافظت کنید. با این حال، توجه به این نکته مهم است که وی پی ان‌ها نیز بی‌نقص و راهکار کاملی نیستند. ناشناس بودن کامل تقریبا غیرممکن است، زیرا روش‌های بسیار زیادی برای عوامل مخرب وجود دارد تا به اطلاعات شما دسترسی یابند. مواردی نظیر کوکی‌های مرورگر یا اثر انگشت ثبت‌شده در دستگاه‌ها می‌توانند اطلاعات بسیار زیادی را فاش کنند. به منظور اجتناب از نقص‌های امنیتی، VPNها باید همراه با سایر فناوری‌های امنیتی و حفظ حریم خصوصی استفاده شوند.

نظر شما درباره شبکه VPN چیست؟ آیا راهی امن برای تعامل با دنیای اینترنت و دسترسی آزاد به اطلاعات است؟ نظر خود را با ما در میان بگذارید.