آیا بلاک چین‌های متن باز می‌توانند عواملی را به ما تحمیل کرده و عملکردی اجباری داشته باشند؟ تداوم بمب سختی شبکه اتریوم (Ethereum) گواهی بر این است که بلاک چین‌ها می‌توانند جوانب تحمیلی و اجباری نیز داشته باشند و از طرف دیگر بیت کوین خلاف این ماجرا را به ما نشان می‌دهد. در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم، با ما همراه باشید.
بمب سختی شبکه اتریوم و دیدگاه‌های متفاوت نسبت به آن
در مناظره‌ای که اخیرا بین اریک ورهیز (Erik Vorhees) و الکس گلادشتاین (Alex Gladstein) شکل گرفت، ورهیز اظهار کرد که: «هیچ چیزی در رابطه با اتریوم وجود ندارد که مبتنی بر اجبار باشد تمام!»
او در ادامه افزود:
من استانداردهای سختگیرانه‌ای را برای اجبار تعریف می‌کنم. اجبار به خشونت فیزیکی و یا تهدید به اعمال خشونت فیزیکی و یا سرقت و نقض قرارداد گفته می‌شود. عدم اجباری بودن نیز به حالتی گفته می‌شود که به عنوان عضوی از یک پروژه متن باز نرم افزاری در حال فعالیت باشید و اکثر فعالان آن پروژه بخواهند کاری را انجام دهند و شما تمایلی به همراهی کردن آنها نداشته باشید. در ادامه، پروژه به سمت و سویی حرکت خواهد کرد که شما تمایلی به شکل‌گیری آن نداشته‌اید. این امر تحت عنوان اجبار شناخته نمی‌شود بلکه این رویداد با نام نیروی بازار شناخته می‌شود. بیشتر افراد فعال در هر حوزه‌ای کلمه اجبار و عوامل غیرقابل اجتناب را به رویدادهای ناخوشایند و ناراحت‌کننده‌ای مثل اتفاقاتی که موجب آسیب رساندن به آنها می‌شود و یا اتفاقاتی که به از دست رفتن پول منجر می‌شود نسبت می‌دهند. این نیز اجبار نیست. من این عبارت را به مداخله‌ها و رویدادهای ناخوشایند‌تری نسبت می‌دهم. به عقیده من، هیچ یک از اتفاقاتی که تا به امروز در بستر بلاک چین شکل گرفته‌اند اجباری نبوده‌اند مگر اینکه نوعی از کلاهبرداری در طول آن رویداد شکل گرفته باشد. به نظر من پروتکل‌های متن باز نرم افزاری نمی‌توانند اجباری را تحمیل کنند.
این اولین باری نیست که چنین موضوعی به تیتر داغ بحث‌ها تبدیل می‌شود. در سال ۲۰۱۷، در پاسخ به اختلاف نظر موجود در مکانیزم‌های آپگرید یا ارتقا پروتکل، ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) تلاش کرد تا نشان دهد که سافت فورک‌ها اجبار بیشتری را نسبت به هارد فورک تحمیل می‌کنند. بوترین اظهار کرد که هارد فورک‌ها عوامل انتخابی زیادی را شامل می‌شوند و این امر در مورد سافت فورک‌ها صدق نمی‌کند.
با این حال، بوترین این نکته را نادیده گرفت که افرادی که یک نود بیت کوین را راه‌اندازی و اجرا می‌کنند، می‌توانند به استفاده از کلاینت منسوخ شده و غیر به روزرسانی شده خود ادامه داده و انتظار داشته باشند که کوین‌هایشان مطابق با قوانینی که در زمان اجرای نود وجود داشتند کار کنند. با توجه به نکته‌ای که پیت ریزو (Pete Rizzo) نیز به آن اشاره کرد، بیت کوین تنها رمزارز‌ی است که واقعا از حقوق کاربران اقلیت خود از همین طریق حفاظت می‌کند.
تحمیل اجبار توسط بمب سختی شبکه اتریوم
جالب است بدانید که نه ورهیز و نه بوترین علاقه‌ای به ذکر کردن این نکته در رابطه با Ethereum نداشتند که جنبه‌هایی نیز در مورد بمب سختی شبکه اتریوم وجود دارد که به صورت استعاری می‌توان آن را شبیه به خشونت فیزیکی مخرب در زمینه کدنویسی دانست. این سختی شبکه برای غلبه بر نیرو‌های بازار آزاد که ورهیز نیز به آنها اشاره کرد طراحی شده است.
بمب سختی شبکه اتریوم کدی است که به صورت تدریجی موجب افزایش سطح سختی استخراج مبتنی بر گواه اثبات کار اتریوم می‌شود تا به مرور موجب افزایش زمان تولید بلاک شود. این روند تا انجا ادامه پیدا می‌کند که زنجیره اتریوم غیرقابل استفاده شود. این خصوصیت به عنوان ابزاری برای ناگزیر بودن تغییر مکانیزم اتریوم از گواه اثبات کار (PoW) به گواه اثبات سهام (PoS) طراحی شده است.
بنیاد Ethereum به صورت مداوم فرایند بمب ساعتی خود را بر روی زنجیره به روزرسانی شده Reset یا بازنشانی می‌کند تا به انتشار آپدیت مورد نظر کمک کند. این امر به عنوان تهدیدی در آستانه ظهور عمل می‌کند تا شبکه را به سوی انطباق کامل هدایت کند. انفجار بعدی بمب سختی شبکه اتریوم برای ماه ژوئن سال ۲۰۲۲ (اواسط خرداد تا اوایل تیر ماه ۱۴۰۱) در نظر گرفته شده است. در این تاریخ احتمال این وجود دارد که بمب ساعتی ما دوباره ریست شود و تاریخ انفجار دیگری برای آن در نظر گرفته می‌شود. تغییر مداوم تاریخ انفجار این بمب یک رویداد عادی در بستر اتریوم تلقی می‌شود. لازم به ذکر است که تاثیرات ناشی از انفجار تصادفی یا همان عملکرد تاریخی داده زمان بلاک این شبکه نیز قابل مشاهده است.
این مکانیزم در طول زمان موجب افزایش تصاعدی سختی شبکه می‌شود و در نهایت به رویدادی تحت عنوان «عصر یخبندان» منجر می‌شود. این بدان معناست که سختی زنجیره اتریوم تا حدی بالا می‌رود که از کار می‌ایستد و بلاک دیگری تولید نکرده و در اصطلاح منجمد می‌شود.
بمب سختی شبکه اتریوم ماینر‌ها و کاربران را مجبور می‌کند تا هارد فورک‌های توسعه‌دهندگان را برای ارتقای پیشنهادی اتریوم که تحت عنوان درخواست بهبود اتریوم (EIP) شناخته می‌شود، بپذیرند.
امیدواریم که گفته‌های ما را اغراق‌آمیز به حساب نیاورید زیرا تنها کافیست تا به اسناد EthHub مراجعه کنید تا متوجه شوید که فرایند «مجبور کردن» ماینر‌ها و کاربران به پذیرش چنین ارتقایی بدون شک امری عمدی و حاصل شده از بمب سختی شبکه اتریوم است. یک فرد منطقی می‌تواند ببیند که این ماجرا به صورت عمدی به شکلی طراحی شده است تا اجباری و غیرقابل اجتناب باشد.
ارتقا EIP و نظر جامعه DAO
بوترین و ورهیز هر دو به این واقعیت اشاره کردند که در ۲۰ جولای سال ۲۰۱۶ (۳۰ تیر ۱۳۹۵)، بخشی از جامعه اتریوم از پذیرش هارد فورک بنیاد Ethereum که بهره‌برداری از نقص امنیتی نرم افزار قرارداد هوشمند پروژه DAO را معکوس می‌کرد و از سرقت ۵۰ میلیون دلاری اتر جلوگیری کرد سر باز زدند. زنجیره فورک شده که به معکوس شدن روند هک منجر شد به واسطه حضور بخش بازاریابی قدرتمند و حساب‌های کاربری رسمی رسانه‌های اجتماعی بنیاد اتریوم پشتیبانی شد. افرادی که با این فورک مخالف بودند و با فرایند‌های رسمی بازار همراه نشدند راهی جز ساختن یک پروژه جدید با نامی متفاوت نداشتند. این پروژه امروزه با نام اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) شناخته می‌شود.
بر اساس گفته‌های ورهیز: افرادی که فورک اتریوم را نپذیرفتند به قوانین قبلی پایبند ماندند.
با وجود تمام این تفاسیر، این گفته به صورت کامل صحیح نیست. با توجه به بمب سختی شبکه اتریوم شاهد پشت سر گذاشته شدن افرادی بودیم که با فورک DAO یا سازمان مستقل غیرمتمرکز مخالف بودند و به ناچار در زنجیره در حال مرگی باقی ماندند. گفتن این جمله که برخی از کاربران به قوانین پیشین پایبند ماندند مانند این است که ادعا کنیم برخی از افراد می‌توانند آزادانه تصمیم بگیرند تا به رانندگی کردن در ماشینی که روغن ندارد ادامه دهند. توقف کارکرد زنجیره قدیمی امری است که ناگزیر تا چند ماه آتی اتفاق می‌افتد.
در ماه ژانویه سال ۲۰۱۷ (اواخر دی و اوایل بهمن ماه سال ۱۳۹۵)، اکوسیستم تازه تاسیس اتریوم کلاسیک مجبور شد تا هارد فورک «Die Hard» را برای از بین بردن بمب سختی شبکه پیاده‌سازی کند تا کاربران باقی مانده و ماینر‌هایی که تمایل به همکاری با شبکه داشتند به فعالیت خود ادامه دهند. توسعه‌دهندگان جدید اتریوم کلاسیک نیز برخی از پیشرفت‌های مد نظر خود را اجرا کردند این شامل تنظیم مولفه‌های فنی برای افزایش هزینه برخی حملات اسپم خاص می‌شد.
به عبارت دیگر، کاربرانی که به مخالفت با EIP بنیاد اتریوم برخاسته بودند باید به ناچار به تمایلات توسعه‌دهندگانی که اجرای بمب سختی شبکه اتریوم را خنثی می‌کردند، تن بدهند. چنین پیامدی تنها در حالتی قابل اجتناب بود که کاربران مخالف می‌توانستند تیمی از توسعه‌دهندگان اصلی و ماینر‌هایی را پیدا کنند که در راستای مخالفت با این رویداد اقدامی را به انجام برسانند و پروژه جدیدی را راه‌اندازی کنند تا نیروی بازاری را در تقابل و خنثی کردن این بمب پیش ببرند.
یک هارد فورک افرادی را که فنی، متقاعد کننده و تایید شده هستند به شرایطی «غیر همتا» [با دیگران] ارتقا می‌دهد.
پاول ستورک (Paul Sztorc)
در نقطه مقابل، همه سافت فورک‌های بیت کوین با قوانین پیشین سازگار هستند و این بدان معناست که بهره‌گیرندگان و مشتری‌های نسخه قبلی یا منسوخ نرم افزار‌ها همواره پشتیبانی می‌شوند. از نظر تئوری، اگر یکی از کاربران به کما فرو برود و پس از مدت زمان زیادی از این حالت خارج شود، متوجه می‌شود که کیف پول بیت کوین و نود کامل او هنوز هم پس از گذر چندین دهه قابل استفاده است. این ماجرا در مورد اتریوم صدق نمی‌کند.
طبق تعریف دیکشنری یا لغت‌نامه جدید آمریکایی آکسفورد، «اجبار» عبارت است از عمل قانع کردن یک شخص برای انجام کاری با استفاده از زور و یا تهدید.
گفته ورهیز در مورد اجبار به صورت سنتی که به معنای متقاعد کردن افراد با استفاده از تهدید فیزیکی بود صحیح است و این امر در دنیای شفاف و متن باز کد نویسی وجود ندارد. با این وجود، هنگامی که آن کد بتواند به صورت تصاعدی خروجی ماینینگ گواه اثبات کار فیزیکی را افزایش دهد، مفهوم ریگ‌های ماینینگ زیر سوال می‌رود و غیرقابل استفاده می‌شوند. این به معنای عبور کد از بعد مجازی و ورود آن به دنیای فیزیکی و اجازه دادن به توسعه‌دهندگان جدید برای دستکاری کردن آن از طریق هارد فورک‌های EIP است.
این عامل افزایش تهدید فیزیکی در رابطه با ریگ‌های ماینینگ موجب متقاعد شدن ماینرهای هارد فورک برای مراجعه به EIP گلچین شده بنیاد اتریوم شده است. این امر تفاوت چندانی با یک دولت قدرت طلب ندارد که به صراحت از کار افتادن تجهیزات فیزیکی شما را اعلام می‌کند و تنها راه موجود این است که در مدت زمان مشخصی از قوانین جدیدی پیروی کنید. گزینه دیگری که پیش روی شماست این است که از این فرایند سرپیچی کنید و دولت بادوام «کلاسیک» را تشکیل دهید.
تهدید بمب سختی شبکه اتریوم برای آسیب رساندن به بدن انسان‌ها در نظر گرفته نشده است، بلکه با هدف برخورد خشونت‌آمیز با دارایی‌های فیزیکی ماینینگ در نظر گرفته شده است. این به نوبه خود ماینر‌ها و کاربران را به پیروی از نقشه راه توسعه‌دهندگان سوق می‌دهد. با توجه به این موضوع می‌توان گفت که بمب سختی شبکه اتریوم امری اجباری و غیرقابل اجتناب است.
این امر در جایی نگران‌کننده‌تر می‌شود که متوجه می‌شویم بزرگترین هولدرهای اتر می‌توانند به آسانی بر روی توسعه‌دهندگانی که برای بنیاد اتریوم کار می‌کنند تاثیر بگذارند. در مصاحبه اخیر با پیتر مک‌کورمک (Peter McCormack)، لین رتیگ (Lane Rettig)، توسعه‌دهنده اصلی تیم اتریوم، اعلام کرد که توسط نهنگ‌های بزرگ فراخوانده می‌شد تا به خواسته‌های آنها پاسخ بدهد.
جاب است بدانید هنگامی که اتریوم به بستر گواه اثبات سهام منتقل شود، انتظار می‌رود تا بمب سختی شبکه اتریوم دیگر مورد استفاده قرار نگیرد. در این نقطه، بزرگترین نهنگ‌های اتریوم قدرت این را دارند تا به تنهایی سرنوشت اتریوم را مشخص کنند زیرا گواه اثبات سهام یک مکانیزم اجماع جمعی است که توسط ثروتمند‌ترین هولدر‌ها اداره می‌شود و در واقع به معنای گواه اثبات ثروت است.
با وجود اینکه افرادی در جامعه اتریوم وجود دارند که از اعمال این اجبار آگاه هستند، افرادی نیز وجود دارند که از نظر اخلاقی تحت نظارت نیستند. در هر صورت، بمب سختی شبکه اتریوم و انتقال به گواه اثبات سهام بخشی از نقشه راه عمومی این پروژه است و برای تمامی افراد فعال در این بستر منتشر شده است. چه راهی به جز اعمال جبر برای توسعه‌دهندگان اتریوم وجود دارد تا از پیشروی پروژه به واسطه ارتقاهای خود اطمینان حاصل کنند؟
با وجود تمام این تفاسیر، شفافیت نقشه راه پیشین به ایجاد EIPهای جدید منجر نمی‌شود. این EIPها می‌توانند حاوی قوانین نوین و غیرمنتظره‌ای باشند که با توجه به تهدید بمب سختی به اجباری شدن آنها منجر می‌شود. به صورت خلاصه، جبر موجود در فضای اتریوم را می‌توان به عنوان یک عامل شرورانه ضروری در نظر گرفت که برای پیش بردن پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد. دلیل این امر این است که توسعه‌دهندگان می‌دانند اتریوم در حالت فعلی خود ناکامل بوده و غیرقابل پیاده‌سازی است.
تفاوت بیت کوین
ممکن است از دید برخی افراد رویداد هاوینگ بیت کوین موجب تشویق ماینر‌ها در راستای سخت کار کردن پیش از نصف شدن پاداش در طول هر چهار سال شود. با این حال، این استدلالی شک‌برانگیز است. فرایند انتشار بیت کوین از روز اول مشخص شده است و بنیانگذار آن نمی‌تواند این برنامه را تغییر دهد. در آینده نیز قرار نیست تا قوانین اجباری در رابطه با پروتکل‌های آن به کاربران تحمیل شود.
بیت کوین تفاوت زیادی با اتریوم دارد. این پروژه به صورت کامل منتشر شده است و فرهنگ انتشار سافت فورک‌ها در آن شکل گرفته است و نود کامل بیت کوین حقوق کاربری مستحکمی را به شما اطمینان می‌دهد و دسترسی کامل شما به نسخه‌های پیشین نرم افزاری را تضمین می‌کند. نهنگ‌ها نیز نمی‌توانند به توسعه‌دهندگان بیت کوین در راستای اعمال قوانین از طریق سافت فورک‌ها فشار بیاورند. در نتیجه می‌توانید با قوانین جدید مخالفت کنید و هنوز هم قادر خواهید بود تا از بیت کوین استفاده کنید. لازم به ذکر است که هولدرهای بزرگ بیت کوین نیز بر همین اساس نمی‌توانند شما را فریب دهند. حقوق کاربری شما به عنوان یک کاربر منحصر به فرد بیت کوین به شما تعلق دارند و می‌توانید با اجرای نود کامل خود و با استفاده از سخت افزار به نسبت ارزان قیمتی به کار خود ادامه دهید.
کاربران و ماینرهای بیت کوین به توسعه‌دهندگان وابسته نیستند. مکانیزم اجماع مورد نیاز برای پیشبرد پروتکل نیز از روشی محافظه‌کارانه حاصل می‌شود و این امر به واسطه موافقت کاربران و ماینر‌ها در هر یک از به روزرسانی‌ها شکل می‌گیرد. اگر به عنوان یک کاربر به این به روزرسانی‌ها مخالف هستید، این حق شماست که از قوانین جدید پیروی نکنید و هیچ چیز در مورد کلاینت نود کامل شما تغییر پیدا نمی‌کند و می‌توانید به انجام تراکنش‌های خود با استفاده از یک نرم افزار منقضی شده ادامه دهید. بیت کوین به حمایت از شما در طول هر یک از تصمیم‌هایتان ادامه می‌دهد.
با وجود اینکه اجرای یک نرم افزار منسوخ ممکن است به نظر ایده‌آل نباشد، این نکته به شما یادآوری می‌شود که بیت کوین هیچ اجباری را تحمیل نمی‌کند. این در مورد بمب سختی شبکه اتریوم صدق نمی‌کند زیرا به صورت مداوم و با استفاده از هزینه‌های مبتنی بر انرژی ماینر‌ها را تهدید می‌کند. روند انفجار بمب سختی بارها ریست می‌شود و تا اینکه افراد ثروتمند بتوانند در نهایت مکانیزم گواه اثبات ثروت خود را پیاده‌سازی کرده و کنترل کاربران را به دست بگیرند. این افراد می‌توانند بمب سختی و کاهش تورم شدید خود را به قیمت اعمال اجبار برای طبقه‌های ضعیف‌تر اجتماع جهانی داشته و از آن لذت ببرند.
بیت کوین راه فراری از این ظلم و ستم است. بیت کوین جایگاه کاربران را به سطحی بالاتر از توسعه‌دهندگان و ماینر‌ها ارتقا می‌دهد. شاه رمزارزها به کاربران این قدرت را می‌هد تا قوانین پروتکل را انتخاب مورد نظر خود را انتخاب کنند و برای اولین بار در تاریخ بشر، زمینه سیستم پولی مورد نظر خود را داشته باشند. Bitcoin در مسیر ایجاد امید، آرامش، فراوانی و رفاه حرکت می‌کند. زمان آن رسیده تا نود کامل خود را راه بیاندازید و به این انقلاب صلح بپیوندید.
سخن پایانی
دیدگاه‌های مطرح شده در این مقاله به اجباری بودن روند ارتقا و یا آپگرید اتریوم در قالب EIP و بمب سختی شبکه اتریوم اشاره می‌کند. بر خلاف دیدگاه بوترین مبنی بر اجبار بیشتر سافت فورک‌ها نسبت به هاردفورک‌ها، حداقل در سافت فورک‌ها تطبیق گذشته‌نگر وجود دارد و لازم به ارتقای اجباری برای باقی ماندن بر روی شبکه نیست.
نظر شما در خصوص این دیدگاه چیست؟ آیا از مفهوم بمب سختی استقبال می‌کنید؟ و یا اتریوم برای پیشرفت بیشتر باید از شر آن خلاص شود؟
