استخراج بهعنوان یکی از روشهای بهدست آوردن بیت کوین رایگان در طول سالهای گذشته دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. روزگاری تنها یک رایانه خانگی و دسترسی به اینترنت برای استخراج بیت کوین کافی بود؛ اما حالا این فرایند به یک صنعت پیچیده و پرهزینه تبدیل شده که بیشتر تحت سلطه مزارع عظیم استخراج و سختافزارهای قدرتمند قرار دارد. با این حال، جذابیت پاداشهای استخراج همچنان بسیاری از افراد را ترغیب میکند تا شانس خود را در استخراج انفرادی (Solo Mining) امتحان کنند. اما سوال این است که آیا با شرایط فعلی استخراج انفرادی در سال ۲۰۲۵ همچنان گزینه سودآوری است یا خیر؟ در این مطلب از میهنبلاکچین، ضمن مروری بر فرایند استخراج و انواع آن، پاسخ این سوال را بررسی میکنیم.
استخراج چیست؟
استخراج یا ماینینگ (Mining) فرایند تولید کوین جدید در شبکههای اثبات کار (PoW) مانند بیت کوین است. در این فرایند، ماینرها برای حل مسائل رمزنگاری پیچیده با یک شبکه جهانی از شرکتکنندگان رقابت میکنند و به همین دلیل برای برنده شدن در این ماراتون دشوار به توان محاسباتی و منابع زیادی نیاز دارند. درواقع، آنها برای تایید تراکنشها، باید هدر بلاک را بارها و بارها با مقادیر مختلف نانس (Nonce) هش کنند تا بتوانند یک هش معتبر مطابق با سختی شبکه را بیابند. اولین ماینری که این هش را کشف کند، حق اضافهکردن بلاک جدید را به دست میآورد و پاداشی شامل بیت کوین تازه استخراجشده و کارمزدهای تراکنش را دریافت میکند. باتوجه بهاینکه شبکه بیت کوین غیرمتمرکز است، هر فردی از هر جای دنیا تنها با دسترسی به اینترنت و دستگاههای سختافزاری لازم میتواند در این فرایند مشارکت کند.
استخراج انفرادی بیت کوین چیست؟
در استخراج انفرادی (Solo Mining) یک ماینر بهطور مستقل و بدون پیوستن به گروهی از ماینرها در استخرهای استخراج، تلاش میکند تا با حل مسئله رمزنگاری، بلاک جدیدی را به بلاکچین اضافه کند. درصورتی که ماینر موفق شود، پاداش استخراج بهطور کامل به او تعلق میگیرد. اگرچه در استخراج انفرادی پاداشی که نصیب ماینر میشود بسیار چشمگیر است؛ اما در مقایسه با مشارکت در استخرهای استخراج شانس موفقیت بسیار کمتر است؛ بهویژه زمانی که سطح رقابت ماینرها و سختی شبکه افزایش پیدا میکند.
سولو ماینینگ شبیه شرکت در قرعهکشی با یک رایانه قدرتمند است؛ با این تفاوت که دستگاه شما بهجای انتخاب اعداد، با سرعت بالا ترکیبهای مختلف را امتحان میکند تا بلیط برنده را بیابد. همانطور که گفتیم در صورت موفقیت، پاداش بسیار بزرگی نصیب شما میشود؛ اما درحال حاضر بهخاطر گسترش مزارع استخراج صنعتی که بخش بزرگی از شبکه را در اختیار دارند، احتمال موفقیت استخراج انفرادی بسیار پایین است.
عوامل موثر بر سودآوری استخراج انفرادی بیت کوین
در شرایط فعلی مهمترین عواملی که سودآوری استخراج انفرادی بیت کوین را تحت تاثیر قرار میدهند، موارد زیر هستند:
- سختی استخراج: سختی استخراج (Mining Difficulty) متغیری برای ثابت نگهداشتن نرخ تولید بلاک جدید در شبکه بیت کوین است که تقریبا هر دو هفته یکبار تنظیم میشود. هرچه تعداد ماینرها بیشتر شود و قدرت محاسباتی شبکه بالا برود، سختی استخراج هم افزایش پیدا میکند. در چنین شرایطی، یافتن یک بلاک معتبر برای ماینرهای انفرادی دشوارتر میشود.
- تجهیزات سختافزاری: استخراج بیت کوین در حالحاضر با سختافزارهای تخصصی بهنام مدارهای مجتمع با کاربرد خاص یا همان اسیکها (ASIC) انجام میشود. هزینه بالا و تعمیر و نگهداری مداوم این دستگاهها مانعی بزرگ برای ماینرهای مستقل بهشمار میآیند.
- مصرف و هزینه برق: استخراج بیت کوین برق زیادی مصرف میکند. البته، هزینه برق بسته به منطقه متفاوت است و در مناطقی با تعرفههای بالا، ممکن است هزینههای استخراج بیش از درآمد شوند. به همین دلیل، استخراج بیت کوین در سال ۲۰۲۵ بیشتر برای سولو ماینرهایی که به منابع انرژی ارزان مانند برق آبی دسترسی دارند، مقرونبهصرفهتر است.
- رقابت با مزارع بزرگ استخراج: صنعت استخراج درحالحاضر تحت سلطه مزارع بزرگ و استخرهای استخراجی است که بهخاطر شرایط ویژه و سرمایه خود به امکاناتی نظیر خرید عمده سختافزار، برق ارزانتر و سیستمهای خنککننده کارآمد دسترسی دارند. این مزایا رقابت برای ماینرهای انفرادی را دشوارتر میکند.
- پاداش بلاک و عامل شانس: استخراج انفرادی حتی با بهترین سختافزارها هم تا حد زیادی به شانس بستگی دارد. برخلاف استخرهای استخراج که مشارکتکنندگان بهطور منظم پاداشهای خود را دریافت میکنند، ماینرهای انفرادی ممکن است هفتهها، ماهها یا حتی سالها موفق به پیدا کردن بلاک جدید نشوند. اگرچه پاداش کامل استخراج یک بلاک در سال ۲۰۲۵ معادل ۳.۱۲۵ بیت کوین است و درآمد هنگفتی بهشمار میرود؛ اما عدم قطعیت در پیدا کردن بلاکهای جدید، استخراج انفرادی را به یک سرمایهگذاری پرریسک تبدیل کرده است.
جالب است بدانید برای اینکه یک ماینر انفرادی بتواند بهطور میانگین در هر ماه یک بلاک استخراج کند، حدودا به ۱۶۶,۵۰۰ تراهش بر ثانیه توان پردازشی نیاز دارد. دسترسی به این قدرت پردازشی مستلزم دراختیار داشتن ۴۹۷ دستگاه Antminer S21 Hydro است که هزینه اولیه آنها بالغ بر چندین میلیون دلار است.
انگیزههای غیرمالی استخراج انفرادی
مشارکت در استخراج همیشه بهخاطر منافع شخصی نیست، گاهی نیز ماینرها با انگیزههای غیرمالی مانند کسب تجربه عملی در بلاکچین، تقویت تمرکززدایی بیت کوین، حل چالشها و حمایت از امور خیریه به سمت استخراج انفرادی سوق داده میشوند.
- تجربه آموزشی: استخراج انفرادی فرصتی برای یادگیری عملی فناوری بلاکچین، هشینگ رمزنگاریشده و فرآیندهای استخراج است. علاقهمندان از این طریق میتوانند درک عمیقتری از عملکرد شبکه بیت کوین به دست آورند، مشکلات فنی استخراج مانند خطاهای سختافزاری، تنظیمات نادرست نرمافزاری یا مشکلات اتصال به شبکه را شناسایی کنند و در نهایت استراتژیهای بهینهتری را بهاجرا بگذارند. این فرایند برای افرادی که به جنبههای فنی ارزهای دیجیتال علاقهمند هستند، یک ابزار یادگیری ارزشمند محسوب میشود.
- حمایت از شبکه و تقویت تمرکززدایی: استخراج مستقل باعث حفظ تمرکززدایی بیت کوین میشود و وابستگی به استخرهای استخراج بزرگ را کاهش میدهد. یک شبکه توزیعشدهتر امنیت بیشتری دارد و بیت کوین را در برابر تهدیدهایی مانند حملات ۵۱٪ که در آن یک نهاد کنترل شبکه را به دست میگیرد، مقاومتر میکند.
- حل چالش و دستاورد شخصی: به دلیل چالشها و دشواریهای موجود در سولو ماینینگ، پیداکردن بلاک برای ماینرهای انفرادی یک دستاورد مهم محسوب میشود. بهعلاوه، احساس رضایت از کمک به امنیت و عملکرد شبکه یک انگیزه قوی برای ماینرهای علاقهمند است.
- مشارکت در امور خیریه: برخی ماینرها نیز تمایل دارند توان پردازشی خود را به اهداف خیریه اختصاص دهند. بهطور مثال، در طرحهای ابتکاری مانند “Mining for Charity” از استخراج انفرادی برای تولید بیت کوین و کمک به خیریهها استفاده میشود. چنین رویکردهایی نشان میدهد که کاربرد ماینینگ میتواند فراتر از منافع مالی شخصی باشد.
جالب است بدانید که ماینرهای USB بیت کوین که زمانی پرطرفدار بودند، اکنون تقریبا هیچ شانسی برای استخراج موفقیتآمیز یک بلاک ندارند. توان پردازشی این دستگاهها معمولا کمتر از ۵۰۰ گیگاهش بر ثانیه است و استخراج یک بلاک بیت کوین با آنها هزاران سال طول میکشد. به همین دلیل ماینرهای USB بیت کوین بیشتر به یک ابزار سرگرمی تبدیل شدهاند تا یک راهکار واقعی.
جایگزینهای استخراج انفرادی بیت کوین
با توجه به اینکه شانس موفقیت در سولو ماینینگ پایین است و ماینر باید هزینه و توان محاسباتی بالایی را صرف کند، علاقهمندان میتوانند از جایگزینهایی مانند استخرهای استخراج یا استخراج ابری استفاده کنند. اما باید به یاد داشته باشید که این روشها در کنار مزایایی همچون بازده باثبات و عدم نیاز به دستگاههای سختافزاری با ریسکهایی مانند نوسان قراردادها و کلاهبرداری همراه هستند.
استخر استخراج (Pool Mining): در استخرهای استخراج، گروهی از ماینرها بهیکدیگر میپیوندند و قدرت پردازشی خود را با سایرین به اشتراک میگذارند تا شانس پیداکردن بلاک بیشتر شود. در این روش، پاداشها بر اساس میزان توان پردازشی هر ماینر توزیع میشود. بنابراین، برخلاف سولو ماینینگ که ممکن است ماینر تا مدتها هیچ پاداشی بهدست نیاورد، در این روش هر ماینر درآمد پایدار و قابل پیشبینی دارد. با اینحال، استخرهای استخراج کارمزد دریافت میکنند و باید این موضوع را در محاسبه درآمد خود لحاظ کنید.
استخراج ابری (Cloud Mining): در این روش نیازی به خرید سختافزار، پیدا کردن محلی برای استقرار تجهیزات و پرداخت هزینههای برق ندارید؛ چراکه میتوانید توان پردازشی را از مراکز داده و شرکتهای فعال در حوزه کلود ماینینگ اجاره کنید. اگرچه این مدل راحتتر است؛ اما ممکن است با ریسکهایی مواجه شوید. بهطور مثال، ممکن است در قراردادهای بلندمدت بهخاطر افزایش سختی استخراج یا کاهش قیمت بیت کوین، سودآوری شما طبق انتظار نباشد یا حتی اصلا سودی بهدست نیاورید. همچنین، برخی پلتفرمهای استخراج ابری با کلاهبرداری یا ادعای نادرست در مورد میزان سوددهی، کاربران خود را بهدردسر میاندازند. بنابراین، تحقیقات دقیق قبل از سرمایهگذاری در این زمینه ضروری است.
جالب است بدانید بیش از ۹۵٪ توان پردازشی شبکه بیت کوین از طریق استخرهای استخراج تامین میشود، نه ماینرهای انفرادی. دلیل این سلطه، درآمد پایدارتر استخر استخراج در مقایسه با سولو ماینینگ است.
چشمانداز آینده استخراج انفرادی بیت کوین
آینده استخراج انفرادی چندان روشن نیست؛ زیرا افزایش سختی شبکه، نیاز به سختافزارهای پیشرفته و عملیات استخراج در مقیاس بزرگ، سودآوری را برای ماینرهای مستقل دشوارتر کرده است.
صنعت استخراج در حال حرکت به سمت سختافزارهای کارآمدتری مانند توسعه تراشههای ۳ نانومتری ASIC است که قدرت پردازشی بیشتری دارند و مصرف انرژی را کاهش میدهند. همچنین، استفاده از هوش مصنوعی در عملیات استخراج یکی دیگر از نوآوریها در این زمینه است که امکان شناسایی و رفع مشکلات قبل از وقوع را فراهم میکند و بهرهوری را افزایش میدهد. بنابراین، تنها ماینرهایی که توان سرمایهگذاری در این فناوریها را دارند، میتوانند از مزایا بهرهمند شوند و این یعنی شکافِ میان مزارع استخراج بزرگ و ماینرهای مستقل روز به روز بیشتر میشود.
بهعلاوه، با افزایش مداوم سختی شبکه بیت کوین، شانس موفقیت ماینرهای انفرادی در یافتن بلاک و دریافت پاداش کامل کاهش مییابد. در نتیجه، اکثر آنها مجبور میشوند به استخرهای استخراج بپیوندند و سود بالقوه آنها کاهش پیدا میکند. بهنظر میرسد در آینده استخراج انفرادی حتی با برق ارزان یا استفاده از ریگهای ماینینگ دستدوم نیز سودآور نخواهد بود.
جمعبندی
سولو ماینینگ (Solo Mining