حوزه دیفای چطور سقف حداکثر ۲۱ میلیون بیت کوین را شکست؟

با ادامه یافتن رشد و شکوفایی دیفای، بیت کوین سرانجام مجبور خواهد شد تا سقف موجودی ۲۱ میلیون کوینی خود را بشکند تا هم‌چنان ماندگار باشد. سال ۲۰۲۰ بدون شک سال دیفای بود.

پروتکل‌های دیفای با توجه به افزایش علاقه به این عرصه و پیشرفت‌های چشمگیر آن، نوآوری‌های امور مالی را سرعت بخشیدند و شکل جدیدی به چشم‌انداز بلاک چین دادند. اتریوم با نوآوری‌های انجام شده در درگاه‌های دارایی‌های بین زنجیره‌ای و پروتکل‌های دیفای توانست سهم زیادی از سرمایه موجود در بیت کوین را به سمت خود جذب کند و انتقال‌های درون زنجیره‌ای بیت کوین را کاهش دهد.

تاثیر دیفای بر حوزه رمز ارزها

در ادامه، دیفای خواهد توانست امنیت شبکه بیت کوین را به چالش بکشد. مخصوصا با توجه به این نکته که بیت کو‌ین با کاهش پاداش بلاک مواجه خواهد شد و درآمد ماینرها نیز کاهش خواهد یافت. قبل از رشد چشمگیر دیفای، طرفداران بیت کو‌ین از کسب درآمد حاصل از کارمزد تراکنش‌های این شبکه مطمئن بودند. اما به نظر می‌رسد که این موضوع دیگر صادق نیست. در این مقاله به آینده بیت کوین و تاثیر آن بر عرصه بلاک چین خواهیم پرداخت.

با ورود پذیرش فناوری بلاک چین به مرحله جدید، عبور امور مالی از شکل متمرکز خود به سمت غیرمتمرکزسازی تسهیل می‌یابد. از زمان شروع کسب سود و نقدینگی در ماه جولای ۲۰۲۰ تاکنون، ارزهای دیجیتال رایج نظیر اتر به سمت پلتفرم‌های غیرمتمرکز کشیده شده‌اند. حجم معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز اکنون ۱۰ درصد کل حجم معاملات بازار را شامل می‌شود. برای مقایسه می‌توان گفت که این مقدار در سال گذشته تقریبا ۱ درصد بوده است. در این بین تعداد کاربران متامسک (MetaMask) نیز در سال جاری از مرز یک میلیون نفر عبور کرده است. با توجه به مسائل و مشکلات موجود در امور مالی متمرکز نظیر امنیت و فشارهای قانونی، کاربران علیرغم کارمزدهای زیاد، ازدحام شبکه و کمبود محصولات، در حال پذیرش راهکارهای خود تصدی (self-custody) هستند. به طور خلاصه می‌توان گفت که سال ۲۰۲۰ سال برتری رویکردهای متن باز در بلاک چین است، به طوری که کاربران نیز در حال پذیرش ریسک‌ها و پاداش‌های مختص به دیفای هستند.

از ماه مارس ۲۰۲۰ تاکنون، حجم تراکنش‌های صرافی‌های متمرکز کاهش یافته در حالی که آدرس‌های کیف پول جدید اتر به سرعت افزایش یافته است. اتریوم کاربرد صرافی‌های ارزهای دیجیتال را با تغییرات عمده‌ای مواجه کرده است. اکنون کاربران در حال ذخیره و معامله ارزهای دیجیتالی هستند که در تصدی خود کاربران قرار دارند. در نتیجه، پلتفرم‌های بیشتری در حال توسعه محصولات دیفای هستند.

سبقت اتریوم از بیت کوین در دیفای

شاید بتوان گفت یکی از قابل ذکرترین اتفاقات سال ۲۰۲۰ در عرصه ارزهای دیجیتال، پیشی گرفتن اتریوم از بیت کو‌ین در زمینه زیرساخت پروتکل‌های دیفای است. انتظار می‌رود من اتریوم برای اولین بار از لحاظ حجم تراکنش‌ها از بیت کوین پیشی بگیرد و به اولین بلاک چینی تبدیل شود که بیش از یک تریلیون دلار تراکنش ثبت کند. به علاوه، در سال جاری کارمزد‌های شبکه اتریوم از بیت کو‌ین بیشتر شده است. این موضوع بیانگر آن است که کاربران می‌توانند سود بیشتری را کسب کنند.

بیت کوین و ظهور دیفای

بیت کوین به دلیل رشد دیفای با کاهش فعالیت‌های درون زنجیره‌ای و کارمزد کم تراکنش‌ها مواجه خواهد شد. با توجه به اینکه اتریوم از لحاظ حجم تراکنش‌ها از بیت کو‌ین پیشی گرفته است، به احتمال بسیار زیاد تراکنش‌های شبکه بیت کوین در آینده کاملا از بین بروند.

اخیرا حجم معاملات روزانه بیت کوین در صرافی‌های غیرمتمرکز بر بستر شبکه اتریوم از مرز ۱۰۰ میلیون دلار گذشته است. این مقدار، یک درصد از کل حجم معاملات بیت کو‌ین را شامل می‌شود، در حالی که فقط ۰.۷۱ درصد از موجودی ۲۱ میلیونی بیت کوین در اتریوم معامله می‌شود.

به طور خلاصه، ورود بیت کو‌ین به شبکه اتریوم بیشتر از ورود اتریوم به شبکه بیت کوین بوده است. به علاوه، حجم معاملات بیت کو‌ین در اتریوم به طور تصاعدی افزایش یافته است و انتظار می‌رود با حفظ این روند، تا سال آینده شاهد بیش از ۴ درصد کل حجم معاملات بین کوین در اکوسیستم اتریوم باشیم.

با توجه به افزایش کاربردهای اتریوم و پیشرفت‌های انجام‌شده در پروتکل‌های بین زنجیره‌ای، بیت کوین در حال انتقال به شبکه اتریوم بوده و تراکنش‌های درون زنجیره‌ای بیت کو‌ین در حال کاهش است.

بنابراین، مسیر پیش روی بیت کو‌ین بسیار پیچیده است. با نصف شدن تولید بیت کوین، ماینرها بیشتر به کارمزد تراکنش‌ها متکی خواهند شد، در حالی که این کارمزدهای به تدریج کمتر می‌شود. در حال حاضر، تخمین زده شده است که کارمزد تراکنش‌ها فقط ۳۰ درصد هزینه‌های ماینینگ را پوشش می‌دهد. این مقدار به هیچ‌وجه کافی نیست، مخصوصا آنکه هاوینگ بیت کوین ادامه خواهد داشت و پاداش بلاک‌ها کاهش خواهد یافت.

در خصوص این چالش‌ها، جامعه بیت کوین سه گزینه در پیش روی خود دارد که عبارتند از افزایش کارمزدهای شبکه، معرفی دیفای بر بستر بیت کو‌ین و پیاده‌سازی سیاست‌های تورمی. در ادامه به تحلیل و بررسی هر کدام از این روش‌ها خواهیم پرداخت.

حفظ امنیت شبکه و مسیر پیش‌روی بیت کوین

اکنون درباره حجم بازار بیت کوین در آینده، مدل و هزینه حفظ شبکه بیت کو‌ین با توجه به کاهش پاداش بلاک‌ها صحبت خواهیم کرد. ابتدا خاطرنشان می‌کنیم که حفظ امنیت شبکه، هزینه مشخصی دارد. این هزینه از درآمد ماینرها کسر می‌شود. این هزینه کاربردی همانند مالیات دارد. به طور خلاصه، اگرچه مقدار این هزینه بر اساس عوامل محیطی ممکن است متفاوت باشد، اما در بلندمدت نسبتا ثابت است.

در شکل زیر، دو گراف به مقایسه مخارج نظامی به عنوان بخشی از تولید ناخالص ملی با مخارج سالانه امنیت شبکه بیت کوین پرداخته است.

همانطور که گراف‌ها نشان می‌دهند، مخارج کلی نظامی جهانی به عنوان بخشی از تولید ناخالص ملی پس از کاهش شدید دهه ۱۹۶۰ ثابت شده است. هم‌چنین، مقدار سرمایه‌گذاری در امنیت شبکه بیت کوین نیز به صورت سالانه کاهش یافته است.

بر اساس آمار و ارقام کنونی، مالیات مختص به امنیت بیت کوین در سال ۲۰۲۰ برابر با ۲.۴۲ درصد است. با توجه به این آمار، مشخص است که هزینه‌های امنیت بیت کو‌ین ارتباط مستقیمی با نرخ تورم سالانه بیت کوین دارد. بنابراین با کاهش نرخ تورم سالانه بیت کو‌ین، هزینه‌های امنیت نیز کاهش خواهد یافت. اگرچه امنیت و نرخ تورم بیت کوین تقریبا یکسان است، اما اگر هاوینگ‌های آتی را مدنظر قرار دهیم، بیت کو‌ین می‌تواند میانیگن مالیات ۱.۳۷ درصدی مرتبط با امنیت را حفظ کند تا از رشد پایدار شبکه اطمینان حاصل شود.

بدین منظور، باید نرخ رشد آینده بیت کوین را با بررسی تعداد بیت کوین‌های استخراج شده در هر سال و ارزش شبکه بیت کو‌ین تحلیل کرد. برای تحلیل این مورد باید از ارزش بازار طلا به عنوان مرجع استفاده کرد. تا سال ۲۰۲۰، ارزش کل بازار طلا تقریبا ۱۰ تریلیون دلار بوده است. بدین ترتیب می‌توان گفت که ارزش بازار بیت کو‌ین ۴ درصد ارزش بازار طلا است. فرض کنید در سال ۲۰۴۰ که میزان استخراج بیت کوین در هر بلاک به ۰.۱۹۵ کوین می‌رسد، ارزش بازار طلا با نرخ مشابه با تولید ناخالص ملی افزایش یابد و به ۱۳ تریلیون دلار برسد.

اکنون به بررسی هزینه‌های امنیت بیت کوین از ۳ جنبه دیگر می‌پردازیم. این سه جنبه می‌تواند منفی، خنثی یا مثبت باشد. به عبارت دیگر ارزش بازار بیت کو‌ین به ترتیب به ۴، ۲۰ و ۱۰۰ درصد ارزش بازار طلا برسد.

جدول فوق نشان می‌دهد که هزینه‌های امنیت بیت کوین در خوش‌بینانه‌ترین حالت به ۱۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید. حتی در حالت بدبینانه نیز هزینه‌های امنیت بیت کو‌ین نزدیک به ۱ میلیارد دلار خواهد بود. هرچند، با کاهش تولید بیت کوین و با در نظر گرفتن اینکه پاداش بلاک‌ها فقط ۲.۷ درصد درآمد ماینرها را شامل می‌شود، بیت کو‌ین اساسا به تراکنش‌های درون زنجیره‌ای برای پوشش هزینه‌های امنیت متکی خواهد بود.

تاثیر بیت کوین بر دیفای

به موضوع اصلی خود یعنی تاثیر دیفای بر مدل اقتصادی بیت کوین برمیگردیم. با ادامه یافتن هاوینگ‌ها، بیت کو‌ین در حال حاضر تحت فشار شدید به منظور افزایش تراکنش‌های درون زنجیره‌ای است. بیت کوین در سال ۲۰۲۰ تقریبا ۱۱۰ میلیون تراکنش درون زنجیره‌ای پردازش کرده است که میانگین کارمزد هر تراکنش ۵ دلار بوده است. در حال حاضر انتظار می‌رود که بیت کو‌ین به افزایش کارمزد تراکنش‌ها بپردازد تا عدم افزایش تعداد تراکنش‌های درون زنجیره‌ای را پوشش دهد. حتی بر اساس محافظه‌کارترین پیش‌بینی‌ها نیز کارمزد تراکنش‌ها باید به بیش از ۶۰ دلار افزایش یابد، در حالی که در نگاه خوش‌بینانه و خنثی، کارمزد تراکنش‌ها باید به ترتیب به ۱۶۰۰ و ۳۰۰ دلار برسد. برای کاربران معمولی، این هزینه بسیار زیاد است و راهکارهای لایه دوم بیشتری نظیر اتریوم را به وجود می‌آورد، زیرا کاربران به دنبال سیستم‌های تراکنشی جایگزین خواهند بود.

از طرف دیگر، بیت کو‌ین می‌تواند سطح کارمزد کنونی را حفظ کند. اما در این صورت، حجم تراکنش‌های بیت کوین در تخمین‌های محافظه‌کارانه و خنثی باید از یک میلیارد دلار بگذرد. بدون در نظر گرفتن عملکرد بیت کوین، فعالیت‌های درون زنجیره‌ای این شبکه باید ۱۲ برابر شود و از لحاظ خنثی و مثبت به ترتیب به ۷ و ۳۷ میلیارد دلار برسد.

به عبارت ساده‌تر، بیت کو‌ین از نظر ساختاری نمی‌تواند به چنین رشد و حجم معاملاتی دست یابد. بر اساس حجم بلاک یک مگابایتی بیت کوین، سقف حجم تراکنش‌های سالانه آن تقریبا ۱۹۰ میلیون تراکنش است. به علاوه، پیدایش پروتکل‌های دیفای بیشتر و دارایی‌های واسطه بین زنجیره‌ای می‌تواند منجر به ادامه انتقال بیت کوین به سایر شبکه‌ها شود. در نتیجه، مسیر آینده بیت کوین نامشخص است.

۳ راهکار محتمل

با توجه به چنین شرایطی، اولین راهکار پیش‌روی بیت کو‌ین افزایش کارمزد تراکنش‌ها است. همانطور که توضیح داده شد، این اقدام عملی نیست زیرا باید کارمزدها صدها برابر شود تا هزینه‌های امنیت شبکه را پوشش دهد. چالش اصلی بیت کوین، چالش ساختاری نیست بلکه مشکل اصلی در حجم تراکنش‌های موجود در این شبکه نهفته است. اگرچه درآمد ماینرها ممکن است افزایش یابد، اما این رویکرد مشکل انسانی بیت کو‌ین را برطرف نمی‌کند.

راهکار دوم به‌روزرسانی بیت کوین به منظور پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و ایجاد اکوسیستم دیفای و در نتیجه، حفظ تراکنش‌ها در داخل زنجیره بیت کو‌ین است. این مورد، موضوع جدیدی نیست. علیرغم اکوسیستم قوی دیفای اتریوم، تقاضای روزافزونی برای راهکارهای استفاده‌کننده از بیت کوین وجود دارد. بیت کو‌ین هم‌چنان مهم‌ترین دارایی در بازار ارزهای دیجیتال است، به طوری که ۶۰ درصد سهم بازار را به خود اختصاص داده است. این موضوع بدان معنا است که بیت کوین هم‌اکنون دارای تعداد کاربران کافی و ضروری برای پروژه موفق دیفای است. به علاوه، بیت کوین منسجم‌ترین شبکه، بهینه‌ترین سیستم امنیتی و جامع‌ترین سیستم اجماع را دارد. در آخر می‌توان گفت با وجود نوآوری‌هایی نظیر زبان‌های اسکریپت‌نویسی، زنجیره‌های جانبی یا ماینینگ مشترک (joint mining)، بیت کو‌ین به آسانی می‌تواند از قراردادهای هوشمند و در نتیجه از دیفای پشتیبانی کند. هرچند، علیرغم آنکه درگاه‌های انتقال بیت کوین به سایر شبکه‌ها در مراحل اولیه خود قرار دارند اما این موضوع در حال تسریع شدن است. اگرچه بیت کو‌ین در امور مالی آزاد و بازار ارزهای دیجیتال حضور دارد، اما پروژه‌های مختلف دیفای در حال تسهیل این انتقال هستند.

به علاوه، بیت کوین از لحاظ عملکرد هنوز نمی‌تواند به حجم تراکنش‌های دیفای برسد. در آخر باید گفت توانایی بیت کو‌ین در اجرای موفق قراردادهای هوشمند و بهره‌گیری از آنها در شبکه اصلی خود در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. اقدامات کنونی بیت کوین در خصوص پشتیبانی از قراردادهای هوشمند به مشکلی برای حفظ سطح امنیت شبکه اصلی و ایجاد رخنه در سیستم اجماع منجر نشده است، در حالی که برنامه‌های این شبکه که از پنج سال گذشته آغاز شده‌اند کارآمد نبوده‌اند. به عبارت دیگر، احتمال اینکه بیت کو‌ین سریعا به شبکه‌های مطابق با قراردادهای هوشمند تبدیل شود بسیار کم است. در واقع این احتمال بیشتر وجود دارد که بیت کوین در اکوسیستم‌های دیفای به عنوان یک دارایی منفعل به فعالیت خود ادامه دهد.

راهکار سوم که منطقی‌ترین راهکار است، افزایش موجودی بیت کوین است. ارز دیجیتال بیت کو‌ین از طریق دیفای به روش‌های مختلف از شبکه بیت کوین خارج خواهد شد و در سایر راهکارهای لایه دوم ارزان و با ویژگی استفاده آسان به گردش درخواهد آمد. با استفاده از این روش، شبکه بیت کو‌ین می‌تواند امنیت شبکه را حفظ کند و در عین حال به افزایش کل موجودی ارز دیجیتال بیت کوین بپردازد تا با انتقال از یک دارایی ضدتورمی به یک دارایی با تورم متوسط، هزینه‌های امنیت شبکه را پوشش دهد. با استفاده از این روش، بیت کوین خواهد توانست درآمد ماینرها را به ثبات برساند در حالی که میزان کارمزد منطقی خود را حفظ کند.

نتیجه‌گیری

در مجموع، اگر دیفای به رشد سریع خود ادامه دهد، کارمزد تراکنش‌ها به منبع اصلی درآمد ماینرهای بیت کو‌ین تبدیل خواهد شد. این موضوع بر امنیت شبکه بیت کوین تاثیر منفی خواهد گذاشت. سه راهکار را می‌توان اتخاذ کرد:

افزایش کارمزد تراکنش‌ها، پشتیبانی از دیفای و افزایش سقف موجودی بیت کوین و پذیرش برنامه تورمی متوسط.