آیا ایردراپ ها واقعا در موفقیت پروژه ها موثر هستند؟

پروژه‌های کریپتو اغلب از ایردراپ‌ها برای توزیع توکن‌های رایگان بین اعضای جامعه استفاده می‌کنند. ایردراپ‌ها به تمرکززدایی عرضه توکن کمک کرده و حتی می‌توانند به عنوان یک ابتکار بازاریابی برای افزایش آگاهی عمومی در مورد محصول اصلی یا پیشنهادهای جدید آن باشند. در Airdrop کاربران برای به دست آوردن توکن‌ها نیازی به پرداخت پول ندارند و معمولا آنها را زمانی که پروتکل در شرف راه‌اندازی است یا پس از استفاده از پروتکل و در صورت واجد شرایط بودن، دریافت می‌کنند. اما سوال اینجاست که این کار چقدر برای پروژه‌ها موثر است؟ در این مقاله از میهن بلاکچین قصد داریم با بررسی عملکرد قیمت پس از Airdrop، میزان اثربخشی ایردراپ بر موفقیت پروژه را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

میزان اثربخشی ایردراپ بر موفقیت پروژه چقدر است؟

در این مطالعه به عملکرد قیمت ۳۱ ایردراپ توکن مختلف در بازه زمانی ۱.۵ ساله از Uniswap (UNI) در سپتامبر ۲۰۲۰ تا Evmos (EVMOS) در آوریل ۲۰۲۲ خواهیم پرداخت تا میزان اثربخشی ایردراپ بر موفقیت پروژه را بررسی کنیم. لازم به ذکر است که این فهرست کامل و شامل همه ایردراپ‌ها در این بازه زمانی نیست و تا حد امکان مواردی را که شامل این پارامترها باشند، در بر می‌گیرد:

• توکن هم‌زمان با Genesis airdrop فعال شود (یعنی airdrop بعد از فرایند TGE انجام نشده باشد).
• پروژه دارای نوعی نقشه راه مبتنی بر Gitbook (بستری برای مشارکت در پروژه‌های برنامه نویسی) یا Public Docs است.
• هدف پروژه از ایردراپ این است که به کاربران فعلی پاداش دهد یا محصول خود را بیشتر به بازار عرضه کند یا مالکیت عرضه توکن را غیرمتمرکز کند.
• توکن برای دوره‌ای در حاشیه بوده تا داده‌های معناداری ارائه دهد.

ابتدا بیایید ببینیم که هر پروژه چند درصد از عرضه توکن‌هایش را برای ایردراپ‌ اختصاص می‌دهد:

به طور متوسط، پروژه ها ۷.۵ درصد از عرضه توکن خود را به ایردراپ‌ها اختصاص می‌‌‌دهند. این مقدار با استفاده از میانه محاسبه می‌شود تا از انحراف ناشی از ناهنجاری‌ها جلوگیری شود.

بر اساس نمودار زیر اکثر پروژه‌ها کمتر از ۱۰ درصد از عرضه توکن را برای ایردراپ‌ها اختصاص داده‌اند، پس از آن ۲۶ درصد از پروژه‌ها بین ۱۰ تا ۲۰ درصد و ۲۳ درصد از پروژه‌ها بیش از ۲۰ درصد را به ایردراپ اختصاص داده‌اند.

بر اساس برخی از داده‌های موجود، پروژه‌ها معمولا ۱۰ درصد را به سرمایه‌گذاران و ۱۵ درصد را به اعضای تیم اختصاص می‌دهند، بنابراین اختصاص ۷.۵ درصد از عرضه توکن نسبت قابل‌توجهی برای پروژه‌هایی است که تصمیم به انجام ایردراپ دارند.

چرا پروژه‌ها درصد زیادی را به ایردراپ اختصاص می‌دهند؟

ایردراپ توکن مزایای متعددی برای پروژه‌ها دارد. به عنوان مثال:

• اگر محصولی در شرف عرضه باشد، بنیان‌گذاران ممکن است بخواهند با انجام ایردراپ بازاریابی کنند و آگاهی عمومی را درمورد آن افزایش دهند. یک ایردراپ موفق راهی کارآمد برای به دست آوردن طرفداران بیشتر در مدت زمان کوتاه خواهد بود و در عین حال به کاربران زمان می‌دهد تا درباره مشروعیت پروژه تحقیق کنند (به عنوان مثال ایردراپ توکن‌های APE، EVMOS، LOOKS).
• اگر پروژه‌ای مدتی است که فعال شده، ایردراپ راه خوبی برای پاداش دادن به پذیرندگان اولیه و اعضای اختصاصی جامعه است (به عنوان مثال COW، DYDX، ORCA).

عملکرد قیمت پس از ایردراپ (۱۰۰ روز)

در حالی که ایردراپ ممکن است اهداف بالا را در کوتاه مدت به‌دست آورد (مانند افزایش DAU، افزایش ارزش کل قفل شده (TVL) و تعاملات جدید کیف پول)، مشوق‌های بلندمدت برای توکن اصلی ممکن است همیشه همسو نباشد.

در ادامه به عملکرد قیمت هر توکن پس از ایردراپ اولیه آن نگاهی می‌اندازیم:

در نگاه اول این یک نمودار کمی شلوغ به نظر می‌رسد.

قیمت‌های نمودار بالا (محور y) به ۱.۰ نرمال‌سازی شده و به تعداد روزهای پس از ایردراپ‌های اولیه (محور x) مقیاس‌بندی شده‌اند. نمودار نشان می‌دهد که پس از ۱۰۰ روز تا ۷۴ درصد از پروژه‌ها توکن‌های بومی خود را زیر قیمت‌های روز اول معامله می‌کنند و تنها ۷ پروژه بالاتر از قیمت راه‌اندازی خود معامله می‌شوند. بهترین عملکرد مربوط به ORCA (یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) در سولانا) با ۴.۸ برابر قیمت راه‌اندازی و RAIDER (یک بازی NFT RPG مبتنی بر ابزار) با ۲.۴ برابر قیمت راه‌اندازی است و سایر پروژه‌ها یعنی GTC، 1INCH، JUNO، OSMO و UNI با کمتر از ۲ برابر قیمت اولیه معامله می‌شوند.

نمودار زیر به تشریح این موضوع در طول زمان می‌پردازد که:

۱. پس از ایردراپ عملکرد متوسط قیمت بدتر می‌شود.

۲. تعداد فزاینده‌ای از پروژه‌ها زیر قیمت روز اول خود معامله می‌شوند.

• در روز پنجم ایردراپ دارای قیمت متوسط ۰.۹۹ است (۱-٪ انحراف از روز اول) و ۶۶٪ از پروژه‌ها زیر قیمت راه‌اندازی معامله می‌شوند.
• در روز پنجاهم ایردراپ دارای قیمت متوسط ۰.۸۷ است (۱۳-% انحراف از روز اول) و ۷۰% از پروژه‌ها زیر قیمت راه‌اندازی معامله می‌شوند.
• در صدمین روز میانگین ایردراپ دارای قیمت متوسط ۰.۶۴ هستند (۳۶-% کاهش ارزش از روز اول) و ۷۴% از پروژه‌ها زیر قیمت راه‌اندازی معامله می‌شوند.

عملکرد قیمت پس از ایردراپ (۲۰۰ روز)

هنگامی که این ارقام در بازه زمانی طولانی‌تر (۲۰۰ روز پس از ایردراپ) نیز بررسی می‌شوند، نتایج متفاوت نیستند. نمودار زیر روند کاهشی عملکرد قیمت پس از Airdrop را در بازه زمانی طولانی‌تر نشان می‌دهد. میانگین قیمت ایردراپ از ۰.۹۹ در روز پنجم به ۰.۴۴ در ۲۰۰مین روز کاهش می‌یابد.

اگرچه پروژه‌های قابل توجهی وجود دارند که برای دارندگان توکن عملکرد خوبی داشتند، اما اکثر پروژه‌ها (۷۲ درصد از آن‌ها) به عملکرد ضعیف خود در قیمت‌های راه‌اندازی ادامه می‌دهند.

توکن UNI که در سپتامبر ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد، تا سه ماهه دوم ۲۰۲۱ (۲۰۰مین روز) خود را به عنوان غالب‌ترین DEX در تمام زنجیره‌ها بر اساس حجم معاملات روزانه تثبیت کرد.

• دارندگان توکن می‌توانستند در پروپوزال‌های حاکمیتی شرکت کنند و شرایط کلان، کاتالیزورهای مفیدی برای عملکرد قیمت پس از ایردراپ بودند.
• اگرچه UNI در نمودار نشان داده نشده است، اما امروز (تقریبا ۲ سال پس از عرضه) بالاتر از قیمت ایردراپ خود باقی مانده و با قیمت ۱.۵ برابر قیمت ایردراپ اولیه خود معامله می‌شود.

توکن RAIDER در آگوست ۲۰۲۱ یک رویکرد نامتعارف برای راه‌اندازی انتخاب کرد. روش تیم آن فروش موفق NFT و عرضه یک بازی P2E در سبک RPG روی Polygon بود.

• تا سه ماهه اول ۲۰۲۲ (۲۰۰مین روز) جامعه RAIDER یک جامعه قوی و پایگاه گسترده‌ای از کاربران فعال ایجاد کرده بودند که توسط دلفی، دیفیانس، 3AC و Polygon هدایت می‌شد و به تامین مالی ۶ میلیون دلاری کمک کرد.
• این امر عامل عملکرد قیمتی قوی بیش از ۶.۵ برابر قیمت اولیه پس از ایردراپ را نشان می‌دهد.
• با این حال شرایط نامطلوب کلان بیشترین ضربه را به بخش بازی‌های کریپتو وارد کرده است که منجر به کاهش معیارهای کاربر و عملکرد ضعیف قیمت توکن تا به امروز، منفی ۰.۴۴ برابر قیمت اولیه Airdrop آن شده است.

در حالی که UNI و RAIDER نشان دادند این امکان وجود دارد که توکن‌های ایردراپ‌شده در بازه زمانی طولانی‌ عملکرد خوبی داشته باشند، سایر نمونه‌ها نشان می‌دهند که ایردراپ معمولا بهترین تاثیر را بر روی قیمت بلندمدت پروژه شما ندارد.

به‌عنوان بنیان‌گذار یک پروژه قطعا شما می‌خواهید توکن‌ها در دست اعضایی باشند که از پروژه شما حمایت می‌کنند، در سیستم حاکمیتی شرکت می‌کنند، توکن‌ها را به اشتراک می‌گذارند یا از آن استفاده می‌کنند.
ایردراپ کردن توکن‌ها چه بر اساس پارامترهای اولیه چه با بازنگری معیارهای کاربر، به خصوص زمانی که از قبل شایعاتی در مورد ایردراپ ناگهانی وجود داشته باشد، احتمال موثر نبودن ایردراپ را بیشتر می‌کند؛ زیرا بیشتر کاربران غیر وفادار را جذب می‌کند (مانند Paraswap، Hop Protocol، Optimism).

نمودار زیر میانه ترکیبی قیمت نرمال‌شده هر توکن را در طول ۲۰۰ روز نشان می‌دهد.

بر اساس داده‌های میانه تاریخی، تنها دو روز در بازه زمانی ۲۰۰ روزه وجود دارد که در آن میانگین ایردراپ بهتر از قیمت اولیه است. یکی روز چهارم (۱%+) و یکی روز هجدهم (۴%+).

این نشان می‌دهد که بهترین زمان برای فروش ایردراپ توسط کاربران در اولین فرصت ممکن است؛ یعنی به طور ایده‌آل بین روزهای اول و پنجم (منطقه قرمز سایه‌دار)؛ زیرا کمی نوسان قیمت در آن دوره وجود دارد.

اگر کاربر نخواهد با پروژه درگیر شود یا توکنومیک پروتکل را دوست نداشته باشد، فروش Airdrop در اولین فرصت نتیجه خوبی به‌همراه دارد.

با این حال مواردی وجود دارد که تیم‌ها قبل از اینکه به پذیرش کافی دست یابند توکن‌ها را ایردراپ می‌کنند. مورد بعدی ممکن است شرایطی باشد که کاربران در روز ایردراپ تصمیم به فروش داشته باشند، اما بعدا متوجه شوند که می‌خواهند در این پروژه مشارکت داشته باشند و به عنوان دارنده توکن سهمی داشته باشند.

بهترین زمان برای انجام این کار ماه‌های پنجم تا ششم (منطقه سبز سایه‌دار) خواهد بود، جایی که میانگین قیمت‌ ایردراپ‌ها به ۰.۳۳ برابر (۶۷٪ کمتر از قیمت‌های روز عرضه) پایین می‌آیند.

به عنوان مثال اگر شما UNI و OSMO را در ۱۵۰مین روز پس از ایردراپ خریداری کرده و تا ۲۰۰مین روز آن را بفروشید، به ترتیب ۴۲%+ و ۵۹%+ سود کرده بودید.

این استراتژی ممکن است برای پروژه‌هایی اعمال شود که ماه‌ها پس از انتشار اولیه، خود را در مورد معیارهایی از جمله میزان فعال بودن آن‌ها در تعامل با جامعه، برقراری ارتباط با پایه‌های اکوسیستم (مانند اتریوم و کازموس) و سرعت آنها در انتقال و رسیدن به نقاط عطف نقشه راه محصول ثابت کرده‌اند.

روش‌های جایگزین

اکنون که متوجه میزان اثربخشی ایردراپ بر موفقیت پروژه شدید، می‌توانید از روش‌های جایگزین زیر استفاده کنید:

• وستینگ (Vesting) ایردراپ بر اساس زمان (قابل مطالبه در یک دوره ۳ ماهه، به صورت هفتگی)
• وستینگ ایردراپ بر اساس نقاط عطف (قابل اعطا پس از انجام اقدامات خاص)
• وستینگ Airdrop بر اساس ترکیبی از زمان و نقاط عطف (قابل اعطا در دوره‌های خاص بر اساس میزان تعامل کاربران با پروتکل)

اگر کاربری هستید که ایردراپ دریافت کرده‌اید، تصمیم شما باید بر اساس سوالات زیر باشد:

• آیا برای تعامل با این پروتکل به توکن نیاز دارم؟ اگر بله پس هولد کنید.
• آیا فروش و کسب درآمد از این توکن اکنون برای من تفاوت زیادی خواهد داشت؟ اگر نه پس هولد کنید.

اگر می‌توانید بدون توکن به استفاده از پروتکل ادامه دهید (مثلا پاراسواپ) یا با فروش توکن درآمد خوبی کسب میکنید (مثلا dYdX )، ممکن است بخواهید به محض اضافه شدن نقدینگی، ایردراپ را بفروشید!

نتیجه‌گیری

در این مقاله با بررسی پارامترهای موجود در یک پروژه مانند رشد کاربر، تعاملات کیف پول جدید، افزایش TVL و غیره به بررسی میزان اثربخشی ایردراپ بر موفقیت پروژه پرداختیم. با توجه به آنچه گفته شد اگر توسعه‌دهنده یا بنیان‌گذار پروژه هستید، برای غیرمتمرکز کردن عرضه توکن یا افزایش آگاهی درمورد محصول راهی متفاوت از Airdrop را در نظر بگیرید. ایردراپ در طول تاریخ نشان داده است که برای عملکرد بلندمدت قیمت توکن شما مضر است.

به‌نظر شما انجام ایردراپ چقدر در موفقیت یک پروژه تاثیر دارد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید؟