نسخه سوم صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ چه ویژگی‌هایی دارد؟

بعد از ماه‌ها انتظار فزاینده عمومی، سرانجام صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ (Uniswap)، نرم افزار غیرمتمرکز مبتنی بر شبکه اتریوم از نسخه سوم خود رونمایی کرد.

در اعلامیه مفصلی که در روز سه‌شنبه به همراه وایت پیپر نسخه سوم صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ در وبلاگ منتشر شد، این پلتفرم از پیشرفت‌های جدید بزرگ خبر داد و همچنین تاریخ انتشار ۵ می (۱۵ اردیبهشت) را برای اتریوم و ۱۲ می ( ۲۲ اردیبهشت) را برای راه‌حل‌های افزایش بهره‌وری لایه دو اعلام کرد.

مقاله جسورانه وبلاگ این صرافی امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) شامل برخی از کلمات مناقشه‌آمیز برای مخالفان اخیر آن بود. این پست مبنی بر این بود که در این به‌روز رسانی جدید، یونی سواپ به انعطاف‌پذیرترین و کارآمدترین بازار ساز خودکار یا AMM (ادعای اصلی آن برای شهرت) که تاکنون طراحی شده است تبدیل می‌کند.

این ادعا بی بنیان هم نیست. نسل جدید یونی سواپ قدرت مورد نیاز از نظر عملکرد سازنده بازار خودکار، بازده سرمایه، هزینه‌ها و قیمت‌های مناسب را معرفی می‌کند و کمک زیادی به این صرافی محبوب و تاثیرگذار خواهد کرد تا بتوانند جایگاه واقعی خود را به عنوان راس صرافی‌های غیرمتمرکز جهان بدست بیاورد.

بروزرسانی صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ در یک اقدام غیرمنتظره برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های امثال ومپایر ماینینگ رقیب خود سوشی (Sushi)، از ویژگی متن باز بودن خود فاصله گرفت. با ثبت کد اصلی خود به عنوان یکی از دارایی‌های اصلی شرکت خود، تا بازه زمانی دو ساله از استفاده تجاری آن توسط دیگران جلوگیری کرد. پس از گذشت این زمان دوباره به حالت منبع آزاد بر خواهد گشت و همه جامعه رمزارز می‌توانند از آن استفاده کنند یا بر روی آن تکنولوژی جدیدتری پیاده‌سازی کنند.

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ با این سازوکار حفاظت از دارایی‌های معنوی نشان می‌دهد که بسیار جدی است و اقدامات لازم را برای محافظت از نوآوری‌های نسخه سوم خود، در برابر کپی‌ برداری‌های فراوانی که در نسخه دوم تجربه کرد، انجام خواهد داد.

این پلتفرم غیرمتمرکز که دو سال سن دارد، در روند گاوی صعودی بازار رمزارزها رشد چشمگیری داشت و حتی در یک نقطه تا ۲۰٪ از کل معاملات اتریوم را پوشش می‌داد. با این حال موفقیت‌های افسار گسیخته آن منجر به مشکلات سیستمی و انتقاد‌های بسیار شده است (در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم) که باید در نسخه‌های بعدی به آن‌ها توجه شود.

با توجه به اینکه اتریوم سرعت معاملات خود را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد و رقبایی مانند PancakeSwap و MDEX که مقام بزرگترین صرافی غیرمتمرکز جهان را در حال حاضر از آن ربوده‌اند، این اعلامیه بزرگ صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ در بهترین زمان ممکن برای ایجاد جرقه‌ای در آن و وعده آینده‌ای درخشان دیفای منتشر شد.

بخشی از تراکم رو به افزایش شبکه اتریوم و هزینه‌های گزاف گس آن به پای این صرافی غیرمتمرکز نوشته شده است، چرا که نسخه ۲ آن در حال حاضر بالاترین نرخ مصرف گس را دارد.

این مسائل تاثیرات نفس‌گیری بر روی اکوسیستم اتریوم می‌گذارد زیرا باعث مهاجرت دردناک آن را از یک زنجیره گواه اثبات کار (PoW) به شکل نهایی خود که گواه اثبات سهام (PoS) می‌شود و مجبور می‌شود سهم بازار خود را به کاربران و توسعه‌دهندگان شبکه‌های رقیب مانند Cardano‌, Polkadot و Binance Smart Chain (BSC) واگذار کند.

اسنپ شات نسخه سوم صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ

در پشت نسخه سوم صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ چه چیزی نهفته است؟ وایت پیپر قابل توجه آن که توسط بنیان‌گذار هایدن آدامز (Hayden Adams) تالیف شده است، جزییات بسیار پیچیده‌ای دارد. در اینجا، قبل از بررسی دقیق ویژگی‌های پر زرق و برق موتور نسخه سوم آن، نگاهی کلی به آن می‌اندازیم:

بزرگ‌ترین ویژگی‌های جدید آن عبارتند از:

1. نقدینگی متمرکز منجر به «کنترل تک به تک» استخرهای نقدینگی منحصر‌به‌فرد می‌شود و به این‌ استخرها این امکان را می‌دهد تا بالاترین و پایین‌ترین میزان قیمتی را برای برد قیمتی که به دارایی خود اختصاص می‌دهند، تعیین کند. این امر با ترکیب کردن تمامی موقیعیت‌های مختلف در یک استخر امکان‌پذیر می‌شود زیرا به تریدرها این امکان را می‌دهد تا منبعی ادغام شده داشته باشند.
2. سطوح چندگانه کارمزد به جای شارژ استاندارد ۰.۳٪ فعلی، برای کمک به استخرهای نقدینگی که بخاطر خطرهایی که می‌پذیرند جوایز مناسبی دریافت کنند.
3.  بهبود پیش‌بینی‌های قیمت، برای بررسی ارزانتر و سریع‌تر قیمت که بخاطر نگهداری تجمیعی گزارشات ممکن شده است.

رده‌های نقدینگی قابل تنظیم نسخه سوم کارکرد AMM‌ها صرافی‌های ثبت سفارش را بهینه می‌کند. این کار را با بهبود تصاعدی بهروه‌وری سرمایه، که در مقایسه با نسخه دوم ۴,۰۰۰ برابر بهتر است، انجام می‌دهد.

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ چطور جذابیت خود را از دست داد

در سال ۲۰۱۸ نسخه اول صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ با ارائه بازارساز خودکار (AMM) خود با کمتر از ۳۰۰ خط کد و فرمول ساده، دنیای جدیدی را به روی دنیای امور مالی غیرمتمرکز باز کرد. تعجب‌آور نبود که صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ به سرعت به‌ راس صرافی‌های غیرمتمرکز سال ۲۰۲۰ صعود کرد.

پس از اینکه توسط مقلد خود سوشی (Sushi) با توکن حاکمیتی SUSHI به چه چالش کشیده‌ شد، صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ برتری خود را دوباره با انتشار توکن بومی خود UNI بازیافت. از آن زمان شاهد رشد بدون وقفه قیمت این صرافی مخرب و دارایی‌هایش بوده‌ایم.

متاسفانه در چند ماه اخیر، هزینه‌های بالای گس، مواجهه با ضرر ناپایدار و دلایل دیگر برخی از ارا‌ئه‌کنندگان نقدینگی را مجبور به کوچ کردن به صرافی‌های غیرمتمرکز دیگر شده است. با نسخه سوم یونی سواپ، این پروتکل قصد دارد تا بار دیگر جایگاه خود را به عنوان برترین صرافی غیرمتمرکز در جهان بازیابد.

یونی سواپ نسخه سوم آماده است تا جایگاه خود را با ارائه مدل‌های جدیدی که از بازده بالاتر سرمایه‌، ابزارهای کنترل خطر بهتر و هزینه‌های تجارت قابل اتکا تر دوباره محکم کند.

و اگر ارائه‌دهندگان نقدینگی به سمت یونی سواپ نسخه سوم بیایند، مبادله‌گران بیشترین سود را خواهند کرد چرا که این برای تجارت‌های آن‌ها نقدینگی و کارمزدهای بهتری را رقم خواهد زد.

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نسخه ۳ چیست؟

یونی سواپ نسخه ۳ جدیدترین نسخه پروتکل یونی سواپ است که یک صرافی غیرمتمرکز قدرت گرفته از بازارساز خودکار (AMM) ارائه می‌کند. این پروتکل بهره وری بهتر سرمایه را به کاربران و کنترل بالاتر سرمایه را به ارائه‌دهندگان سرمایه  وعده می‌دهد. علاوه بر این، تغییراتی در دقت پیش‌بینی قیمت و رده‌های جدیدی برای ساختار کارمزد‌های خود معرفی کرده است.

با این امکانات جدید، صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ به ارائه‌دهندگان سرمایه امکان دریافت بازگشت سرمایه بالاتر را می‌دهد. بر خلاف نسخه‌های قبل، مدل نسخه ۳ لغزش قیمت پایینتر و ریسک پایین‌تر بوجود می‌آورد.

پیش‌بینی‌های صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ در پیاده‌سازی قیمت‌های متوسط متناسب با زمان (TWAP) نیز پیشرفت کرده است. این موضوع باعث شده تا استفاده و همچنین ارتباط گرفتن با آن سریع‌تر و ارزانتر از قبل شود. هزینه‌های گس در نسخه ۳ یونی سواپ به میزان قابل توجهی از نسخه ۲ پایین‌تر خواهد بود و این موضوع با اپتیمیسم (Optimism) که یک راه حل لایه دوم بر پایه اتریوم است که قرار است کمی پس از نسخه ۳ آن منتشر شود. 

۳ تغییر بزرگ در پروتکل نقدینگی متمرکز، بازتعریف رده‌های کارمزد و توسعه پیش‌بینی قیمت است.

نقدینگی متمرکز

نقدینگی متمرکز به ارائه‌دهندگان نقدینگی اجازه می‌دهد تا دارایی‌های ارائه‌شده را با توجه به بازه‌های قیمت به هم متصل کنند. به این معنی که در نسخه ۳، آن‌ها اجازه دارند برای نقدینگی ارائه ‌شده خود یک بازه قیمت تعیین کنند.

این برعکس نسخه دوم است که ذخیره سرمایه ارائه‌دهندگان، با هر بازه قیمتی تامین و تجمیع می‌شود. اگر شخصی تمایل داشته تا برای نقدینگی که ارائه می‌کند بازه قیمت تعیین کند، تنها گزینه‌ای که دارد ساختن یک استخر جدید است. این موضوع همیشه سودآور نیست چرا که باعث هزینه‌های گران گس و ضررهای ناپایدار می‌شود.

نقدینگی متمرکز به ارائه دهندگان نقدینگی بهتری ارائه می‌کند و به آن‌ها کنترل می‌دهد تا ضررهایی که حاضرند بپذیرند را مدیریت کنند و سرمایه خود را پربازده‌تر کنند.

بازتعریف رده‌های کارمزد

در نسخه ۲، کارمزدهای صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ ۰.۳ درصد بود. نسخه ۳ رده‌های کارمزد جدیدی را معرفی کرده است: ۰.۰۵ درصد، ۰.۳ درصد و ۱ درصد. این ساختار جدید کارمزد طراحی شده است تا ارائه‌دهندگان نقدینگی بتوانند درجه خطر قابل قبولی برای حاشیه سود خود تعیین کنند.

ارائه‌دهندگان نقدینگی می‌توانند بین توکن ‌های جفت‌شده گسسته پر خطر یا جفت‌های همبسته انتخاب کنند، و متناسب با خطری که متحمل می‌شوند پاداش دریافت کنند. علاوه بر این، مدل حاکمیت UNI می‌تواند رده‌های بیشتری را تدوین یا رده‌های فعلی را در آینده تغییر دهد و این کار را با رای‌گیری انجام دهد.

بهبود پیش‌بینی قیمت

برای نسخه ۳، صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ کارایی پیش‌بینی TWAP خود را بهبود داده است. این کار را با سریع‌تر و ارزان‌تر کردن درخواست‌های قیمت انجام داده است. می‌توان به سادگی به قیمت‌های متوسط یا یک درخواست درون زنجیره‌ای دسترسی داشت. همه TWAP های اخیر که در ۹ روز گذشته محاسبه شده‌اند به سرعت می‌توانند در دسترس قرار گیرند.

این نوآوری با ثبت تجمیعی درخواست‌های قبلی ممکن شده است. برخلاف قبلا که چک پوینت کردن اجباری بود. با این امکان کاربران می‌توانند به سادگی پیش‌بینی‌های جدیدی داشته باشند که شامل شاخص‌هایی فراتر از قیمت متوسط یک دارایی است.

حتی شاخص‌های تبادل از جمله متوسط حرکت تصاعدی (EMA) یا متوسط حرکت ساده (SMA) را می‌توان با سیستم پیش‌بینی نسخه سوم بدست آورد.

نقدینگی غیرقابل تعویض

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نسخه ۳ دیگر یک توکن قابل تعویض برای نمایش جایگاه ارائه‌دهنده نقدینگی صادر نمی‌کند. به عنوان جایگزین، توکن ‌‌های غیر قابل تعویض (NFT) برای نمایش جایگاه آن‌ها ارائه می‌کند. به گفته وبسایت بلاک کریپتو (The Block Crypto)، یکی از کاستی‌های نسخه ۳ این خواهد بود که توکن‌ های ارائه‌دهندگان نقدینگی با یکدیگر قابل تعویض نخواهند بود. البته جایگاه‌های مشترک عادی از طریق قراردادهای جانبی و پروتکل‌های مرتبط دیگر، هنوز می‌توانند به توکن ‌های قابل تعویض تبدیل شوند.

فراتر از این ویژگی‌های جدید، یونی سواپ نسخه ۳ بصورت خودکار کارمزدهای معاملات را برای ارائه‌دهندگان نقدینگی سرمایه‌گذاری نخواهد کرد. این تیم انتظار توکنی سازی استراتژی‌های بازار پیچیده‌ای چون باز-سرمایه‌گذاری کارمزدها، وام‌دهی و مولتی پوزیشن را در آینده دارند.

انتشار

توسعه یونی سواپ ۳ خیلی وقت است که در حال انجام است و برنامه‌ریزی شده است که این پروتکل در شبکه اصلی اتریوم در پنجم ماه می منتشر شود. ابتدا قراردادهای هوشمند آن در چند شبکه آزمایشی منتشر خواهند شد چرا که این تیم هنوز در حال بروزرسانی رابط کاربری بازارساز خودکار AMM، رابط API و دیگر ویژگی‌های آن است.

زمانی که نسخه جدید منتشر شود، پرتال مهاجرت ارائه دهندگان نقدینگی نیز برای ارائه‌دهندگان نسخه ۲ باز خواهد شد.

تاریخچه کوتاه از صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نسخه ۱ و ۲

در روزهای ابتدایی دیفای، اتردلتا (EtherDelta) تنها صرافی غیرمتمرکز شناخته‌شده اتریوم بود. با این حال قادر به جذب کاربران زیادی نشد چرا که رابط کاربری و تجربه کاربری ضعیفی داشت و نقدینگی آن هم به اندازه کافی نبود، حتی به میزانی که بتواند از سواپ‌های توکن‌ های فهرست شده پشتیبانی کند.

در ادامه صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نسخه ۱ آمد که قصد داشت با استخرهای نقدینگی و بازارساز خودکار (AMM) یک صرافی غیرمتمرکز بر بستر اتریوم بسازد. در ادامه انتشارش در نوامبر سال ۲۰۱۸، این پروتکل برای مدتی به خوبی کار کرد اما بعدا با مشکلاتی از جمله دستکاری اخبار‌های قیمت روبرو شد. همچنین کاربران فقط می‌توانستند توکن ‌های استاندارد ERC-20 را با ETH سواپ کنند.

یونی سواپ نسخه ۲ استفاده از رپد اتر (Wrapped Ether – WETH) را معرفی کرد تا بتواند از استخر تجارت وسیعی پشتیبانی کند. جایی که هر توکن ERC-20 می‌توانست با هر توکن ERC-20 دیگر سواپ شود. همچنین نسخه ۲ به سیستم پیش‌بینی را اضافه کرد تا غیرمتمرکز سازی را تبلیغ کند و بهترین قیمت توکن ‌ها را ارائه دهد و از دستکاری قیمت‌ها جلوگیری کند.

در عین رشد عظیمی که داشت، سهم بازار صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نسخه ۲ در بین صرافی‌های غیرمتمرکز افت کرد و این پروتکل در تاریخ مارس ۲۰۲۱ پس از پنکیک سواپ زنجیره هوشمند بایننس (PancakeSwap – Binance Smart Chain) و مدکس (MDEX) در ربته سوم قرار گرفته است.

برای بهبود این پلتفرم تجاری در بین اعتراضات افزاینده کاربران، یونی سواپ روی نسخه جدید خود یعنی نسخه ۳ کار کرد که قرار است در پنجم ماه می در شبکه اصلی اتریوم منتشر شود.

نتیجه‌گیری

سومین نسخه صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ بر روی کاغذ مدلی به شدت پیشرفته‌تر را ارائه می‌دهد. به ارائه‌دهندگان نقدینگی اجازه می‌دهد تا سود بهتری از دارایی‌های ارائه‌شده‌شان ببرند و همچنین تعامل خود را با دارایی‌های مورد نظر خود با توجه به خطراتی که حاضرند پذیرند مدیریت کنند. در مقابل مبادله‌گران از بهینگی سرمایه لذت خواهند برد. بعلاوه، پیاده‌سازی راه‌حل لایه دوم بنام اپتیمیسم می‌تواند تراکم شبکه اتریوم را کاهش‌ دهد.

اگر ویژگی‌های جدید بتوان ارائه‌دهندگان نقدینگی که به بازارساز‌های خودکار دیگر کوچ کرده‌اند را بازگرداند، صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ می‌تواند دوباره حاکمیت خود را در فضای دیفای بازیابد. در گذشته نسخه ۲ به عنوان استانداردی در بین صرافی‌های غیرمتمرکز بود، اما تنها زمان تعیین خواهد کرد که آیا نسخه ۳ می‌تواند افقی جدید برای آینده بازارساز‌های اتوماتیک بوجود بیاورد یا خیر.