به نظر می‌رسد شبکه‌های لایه ۲ که برای مقیاس‌پذیری بیشتر اتریوم طراحی شده‌اند، چندان غیرمتمرکز نیستند. به گفته ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، بنیانگذار اتریوم، تمام این پروژه‌های لایه ۲ یک در پشتی (backdoor) برای نفوذ به شبکه دارند؛ این یعنی امکان دستکاری آنها وجود دارد.
به نقل از بی‌این کریپتو، ویدیویی از صحبت‌های ویتالیک بوترین، بنیانگذار اتریوم در رابطه با راهکارهای لایه ۲ در شبکه‌های اجتماعی در حال دست به دست شدن است که غیرمتمرکز بودن این پروژه‌ها را با ابهام مواجه کرده است.
بوترین در این ویدیو می‌گوید تقریبا در تمام پروژه‌های لایه ۲، یک در پشتی برای نفوذ تعبیه شده که توسعه‌دهندگان یا شرکت‌ها به راحتی می‌توانند با استفاده از آن، شبکه را کنترل کنند.
بنیانگذار اتریوم می‌گوید:
تقریبا همه رول‌آپ‌ها و راهکارهای لایه دویی که امروز در شبکه اتریوم وجود دارند نوعی در پشتی دارند که به توسعه‌دهندگان امکان نفوذ و توقف یا تغییر پروتکل را می‌دهد.
در پشتی یا backdoor در پروژه‌های ارز دیجیتال اغلب یک حساب چند امضایی است که توسط تیم توسعه و یا بنیانگذاران کنترل می‌شود.
صحبت‌های بوترین بلافاصله با حمایت کریس بلک (Chris Blec)، یکی از طرفداران سرسخت تمرکززدایی اکوسیستم دیفای همراه شد. بلک در توییتی در این رابطه نوشت:
راهکارهای لایه ۲ توسط شرکت‌های بزرگ کنترل می‌شوند و در نهایت با قوانین مواجه خواهند شد. این شبکه‌ها هرگز به اندازه کافی غیرمتمرکز نخواهند بود. این‌ها شبیه به ورژن ۲ بانکداری سنتی هستند.
بلک از جمله افراد حامی تمرکززدایی دیفای است و معتقد است برخی از پلتفرم‌های بزرگ در این اکوسیستم متمرکز هستند. وی در واکنش به ادعای برخی از افراد که معتقدند پیمودن مسیر تمرکززدایی، تدریجی است و آرام آرام به دست می‌آید، می‌گوید:
محال است آنها بدون دست کشیدن از فرصت‌های کسب سود به وضعیتی غیرمتمرکز برسند. روند سرمایه‌داری و سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر به این شکل نیست.
رفته رفته با قانون‌گذاری فضای کریپتو، احتمالا راهکارهای لایه ۲ نیز زیر تیغ مجریان قانون خواهند رفت. این یعنی شرکت‌های توسعه‌دهنده این شبکه‌ها باید به قانون‌گذاران فدرال پاسخگو باشند و در صورت اجبار آنها، با استفاده از در پشتی تعبیه شده، تغییراتی در پروتکل خود ایجاد کنند.
شبکه‌های لایه دویی مثل بیس (Base) که توسط صرافی کوین بیس کنترل می‌شود کاملا متمرکز هستند. دیگر پروژه‌های لایه ۲ نیز علیرغم ادعای تمرکززدایی، توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر یا شرکت‌های دیگر کنترل می‌شوند، به همین خاطر، نمی‌توان آنها را واقعا غیرمتمرکز خطاب کرد.
لایه دوم‌ها در اختیار VCها
علیرغم عملکرد ضعیف بازار رمزارزها، اکوسیستم شبکه‌های لایه ۲ در طول دو سال گذشته رشد خوبی را تجربه کردند. بر اساس داده‌های L2beat، تنها در سال جاری ارزش کل قفل شده (TVL) در این شبکه‌ها، ۱۵۸٪ افزایش یافته و به ۱۰.۶ میلیارد دلار رسیده است.
در حال حاضر، شبکه آربیتروم وان (Arbitrum One)، ۵۶٪ از این ارزش کل قفل شده (۵.۹ میلیارد دلار) را در اختیار دارد و از این حیث در رتبه اول شبکه‌های لایه ۲ است. این شبکه توسط شرکت آفچین لبز (Offchain Labs) پس از جذب سرمایه ۱۲۰ میلیون دلاری در سپتامبر ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد.
آپتیمیزم (Optimism) با ارزش کل قفل شده ۲.۸ میلیارد دلاری، ۲۶٪ از کل بازار راهکارهای لایه ۲ را در اختیار دارد. این شبکه نیز در ماه مارس سال گذشته با رهبری شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر اندریسن هورویتز (Andreessen Horowitz)، ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کرد.
شرکت مترلبز (Matter Labs)، توسعه‌دهنده شبکه زدکی سینک (zkSync) نیز در سری C تامین سرمایه خود در نوامبر سال گذشته، ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کرد.
این آمار نشان می‌دهد در حال حاضر، سرمایه‌گذاران خطرپذیر تقریبا بر تمام راهکارهای لایه ۲ اتریوم تسلط دارند؛ وضعیتی که می‌تواند تمرکززدایی این شبکه‌ها را زیر سوال ببرد.
