معرفی کامل پلتفرم Litentry و توکن بومی LIT
پلتفرم Litentry یک تجمیع کننده هویت غیرمتمرکز (Decentralized Identity یا DID) است که بر روی Substrate پولکادات ساخته شده و دارای مکانیزم تطابق و شناسایی هویت است. در دنیای امروزی ما، داده‌های شخصی و هویت همه چیز هستند. برخی از شرکت‌ها در جهان با فروش داده‌های کاربران خود، میلیون‌ها دلار درآمد کسب می‌کنند؛ اما در دنیای غیرمتمرکز، شرکت‌های مبتنی بر بلاک چین از نبود هویت ضرر می‌کنند. به عنوان مثال، یک کاربر می‌تواند چندین حساب ایجاد کند تا از ایردراپ‌ها استفاده کند. همچنین در پلتفرم‌های امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) هیچ راهی برای ردیابی اعتبار کاربران وجود ندارد و این باعث می‌شود هنگام صدور وام، وثیقه بالاتری دریافت شود. اخیرا راهی جدید برای ردیابی ایمن هویت در اکوسیستم توزیع شده توسط Litentry طراحی شده است. پس در ادامه با ما همراه باشید تا با پلتفرم لایتنتری بیشتر آشنا شوید و نحوه کار آن را مشاهده کنید. همچنین به بررسی و نحوه عملکرد توکن بومی آن یعنی LIT نیز خواهیم پرداخت.
دیفای چیست؟ همه چیز درباره امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به زبان ساده
پلتفرم Litentry چیست؟
پروژه Litentry بر روی هویت غیرمتمرکز (DID) متمرکز است، که اجازه می‌دهد تا هویت کاربر با پروتکل‌های توزیع شده متعدد مرتبط شود. لایتنتری به عنوان یک تجمیع کننده هویت غیرمتمرکز عمل می‌کند؛ جایی که DIDها را در داخل بلاک چین جمع آوری، شاخص‌سازی و توزیع می‌کند. مهم‌تر از همه، پلتفرم Litentry کلیه این فعالیت‌ها را به روشی غیرمتمرکز و قابل تأیید انجام می‌دهد.
قابل ذکر است که این پلتفرم بر روی شبکه Substrate پولکادات و با هدف از بین بردن هویتهای تکراری در اکوسیستم برنامه Web3 ساخته شده است.
وب ۳.۰ چیست؟ آشنایی با جنبه های مختلف آینده اینترنت نسل سوم!
در دنیای فعلی، اشخاص ثالث کنترل ذخیره رمزهای عبور کاربران و داده‌های مربوط به فعالیت آنلاین آنها را به دست گرفته‌اند. متأسفانه کاربران اینترنت مجبور می‌شوند شرایط و ضوابط نامطلوبی را بپذیرند که در نتیجه آن، کنترل اطلاعات شخصی خود را از دست خواهند داد. لابتنتری قصد باز گرداندن کنترل داده‌های کاربر به کاربر از طریق اینترنت متمرکز بر کاربر و با استفاده از فناوری بلاکچین، این رویه را تغییر دهد. به همین ترتیب، درآمد حاصل از استفاده از داده‌های کاربران، بین خود کاربران پخش شده و آنها از این سود بهره‌مند می‌شوند. قبل از Litentry، این سود نصیب اشخاص ثالثی می‌شد که داده‌های کاربران را مدیریت می‌کردند.
ویژگی‌های اصلی پلتفرم لایتنتری
این پلتفرم علاوه بر استفاده از فناوری دفاتر کل غیرمتمرکز، دارای ویژگی‌های مهم دیگری است که به آن کمک می‌کند تا انقلاب مورد نیاز را در بخش بلاک چین ایجاد کند. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های پلتفرم Litentry نگاهی می‌اندازیم:
- مدیریت هویت: این پلتفرم کاملا مربوط به هویت است و مدیریت آن در هسته اصلی این پروتکل قرار دارد. این ویژگی، هویتهای ناشناس و مستقل را که از برنامه‌ها و یا سرویس‌های مورد استفاده کاربران استفاده می‌کنند، تقویت می‌کند.
- فضای ذخیره سازی توزیع شده: پس از جمع آوری داده‌ها، این پروتکل دیتاها را به صورت غیرمتمرکز ذخیره می‌کند تا دسترسی به آن را از تمامی نقاط توزیع شده در جهان افزایش یابد.
- استیکینگ هویت (Identity Staking): این یک ویژگی منحصر به فرد است. درست مثل استیک کردن توکن‌ها و کسب پاداش، Litentry کاربران را قادر می‌سازد تا هویت خود را استیک کنند و پاداش دریافت کنند. Identity Staking فرایندی است که شخص می‌بایست یک عکس از مدارک هویتی خود را ارسال کند و آن را به صورت هویت غیرمتمرکز وارد استخرهای بلاکچین کند و مجوز برای تبدیل شدن به یک نود ولیدیتور را به دست آورد. سند اصلی هویت، رمزگذاری شده و در یک پایگاه داده غیرمتمرکز مانند IPFS ذخیره می‌شود و هویت غیر متمرکز در بلاک چین ذخیره می‌شود.
- همکاری غیرمتمرکز: این پروژه به جای ایجاد چندین حساب برای استفاده از پلتفرم‌ها یا سرویس‌های مختلف، به کاربران امکان می‌دهد تا از یک هویت برای تعامل با سرویس‌های مختلف به صورت ناشناس استفاده کنند. جالب است که با این کار، کاربر دیگر نیازی به ارائه پسورد یا سایر جزئیات ثبت نام ندارد.
معماری Litentry
برای جان بخشیدن به تمام ویژگی‌های فوق، پلتفرم Litentry از معماری چند لایه‌ای استفاده می‌کند؛ در لایه بالایی Litentry Runtime قرار دارد که بر روی Substrate پولکادات قرار دارد. لایه Runtime یک زنجیره موازی از Polkadot است و هنگام تولید هویت، کارگران آفلاین را به کار می‌گیرد. لایه دوم User Side است. در اینجا کاربران وقتی صحبت از داده‌های تحت کنترل آنها می‌شود، قدرت خود را نشان می‌دهند. توجه داشته باشید داده‌های کاربری که از برنامه‌های مختلف می‌آیند ناشناس هستند، به صورت غیرمتمرکز ذخیره می‌شوند و از نظر رمزگذاری به صورت جداگانه‌اند.
لایه بعدی Litentry Authenticator است که مرکز اصلی داده‌ها در آن قرار دارد. از این مرکز می‌‌توان برای مدیریت هویتهای مختلف کاربران استفاده کرد. علاوه بر این، این مرکز می‌تواند به دستگاه‌های اینترنت اشیا مختلفی که کاربر می‌خواهد، متصل شود. لایه بعدی Litentry SDK است که توسعه دهندگان را قادر می‌سازد تا خلاقیت خود را برای ایجاد برنامه‌ها و یا خدمات کاملاً غیرمتمرکز، نشان دهند و لایه middleware نیز شامل سرویس‌هایی مانند سرورهای جستجوی خارج از زنجیره و سرورهای Query است.
نحوه کارکرد پروتکل لایتنتری
ساز و کار تشویقی در پلتفرم Litentry از شرکت کنندگان مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:
سهام گذار هویت (Identity Staker)
این نوع کاربر در واقع شخصی است که سابقه هویت دارد و آن هویت را درون استخرها استیک می‌کند.
اعتبار سنج هویت (Identity Validator)
استیکر هویت هنگامی که هویتش مورد تایید قرار گیرد، به عنوان اعتبار سنج یا ولیدیتور برای بلاک‌های جدید تعیین می‌شود.
منبع ذخیره
تمام داده‌های مربوط به هویت را به صورت غیرمتمرکز ذخیره می‌کند.
نود
نود یکی از مولفه‌های مهم در پروتکل لایتنتری است. کار او انجام عملکردهایی مانند فراخوانی کارگران خارج از زنجیره برای تایید صحت هویت و ارتباط با انبارهای غیرمتمرکز خارجی است.
خریدار اطلاعات
این قسمت می‌تواند هر پروژه یا موجودیت در بلاکچین باشد که درخواست تأیید هویت می‌کند.
تولید کننده داده (Data Generator)
این‌ها در واقع نهادهایی هستند که داده تولید می‌کنند و می‌توانند شامل برنامه‌ها، کاربران یا حتی سرویس‌هایی که ارائه دهنده خدماتی مانند مهاجرت هستند، باشند.
توکن LIT چیست؟
LIT توکن بومی پلتفرم Litentry است که توکنی با استاندارد ERC20 ایجاد شده است. این شبکه از این رمز ارز برای پاداش دادن به استیکرهای هویت در استخرهای آن استفاده می‌کند. دو نوع پاداش برای استیکرها وجود دارد؛ اولی پاداش بلاک و دومی کارمزد تطبیق هویت است. دارندگان توکن‌های LIT همچنین می‌توانند به روشی کارآمد و مطمئن در حاکمیت آن شرکت کنند.
در حال حاضر این توکن در لانچ‌پول (Launchpool) بایننس لیست شده است و امکان فارم آن با استفاده از توکن‌های BNB, DOT و BUSD وجود دارد.
معرفی کامل لانچ پول (LaunchPool) و لانچ پد (LaunchPad) بایننس !
اما چه کسانی از آن بهره مند می‌شوند؟ به غیر از استیکرها، به اعتبارسنج‌ها نیز انگیزه کافی برای این که داده‌ها را تأیید کنند، داده می‌شود. تولیدکنندگان دیتا نیز از مزایای بنیاد Litentry به صورت کمک هزینه بهره‌مند می‌شوند. اپراتورهای ذخیره سازی خارجی نیز بخشی از کارمزد پرداختی توسط کاربران را دریافت می‌کنند. گروه دیگری که از توکن‌های LIT انگیزه می‌گیرند، نودها هستند. در شکل زیر می‌توانید نحوه توزیع توکن‌های LIT را مشاهده کنید.
همچنین این پروژه تاریخ ورود توکن‌های LIT به بازار و همچنین میزانی که به هر گروه اختصاص یافته را تا نوامبر سال ۲۰۲۵ منتشر کرده است. البته توکن‌های مربوط به اکوسیستم پاراچین و بنیاد Litentry بعد از این تاریخ نیز ادامه دارد. در شکل زیر می‌توانید تاریخ و میزان ارائه توکن‌های LIT را مشاهده کنید.
نقاط قوت پلتفرم Litentry چیست؟
بنیانگذار لایتنتری هانون چنگ (Hanwen Cheng) و یکی از اعضای اولیه آن نیز قبلا در Parity اتریوم بوده است. این تیم همچنین دارای یک تیم مهندسی قوی با سابقه از پروژه اتریوم است. اما این‌ها تنها نقاط قوت این پروژه نیست؛ مهم‌ترین نقاط قوت این پروژه عبارتند از:
- جامعه مدیریتی : الگوریتم‌های محاسبه اعتبار، منشاء داده‌ها و ثبت کننده‌های هویت همه توسط ذینفعان LIT اداره می‌شوند، روابط جامعه و اعضای جامعه می‌تواند بر اساس اعتبارات زنجیره‌ای و ایجاد شده در جامعه ثبت شود و علاوه بر این، تمام اعتبار حاکمیت به قدرت رأی دهی کمک می‌کند.
- کاملا غیر متمرکز : شبکه Litentry درخواست‌های تایید هویتهای غیرمتمرکز، تجمیع و محاسبه از یک متقاضی خدمات را پردازش می‌کند و یک نتیجه قابل اعتماد به آنها می‌دهد. این فرایند توسط یک مجموعه ولیدیتور تصادفی در شبکه به روشی کاملا غیرمتمرکز و شفاف اجرا خواهد شد.
- استفاده از بلاک چین : لایتنتری بر روی Substrate ساخته شده است که ویژگی‌های عالی و بهترین فناوری‌های صنعت بلاک چین را به ارث می‌برد. Litentry قصد دارد پاراچین شبکه پولکادات باشد و از اکوسیستم میان زنجیره‌ای پر رونق و امنیت مشترک آن بهره مند شود.
- تمرکز بر روی حریم خصوصی : حفظ حریم خصوصی رکن اساسی شبکه Litentry است. لایتنتری از پردازش داده‌های زنجیره‌ای ناشناس پشتیبانی می‌کند.
وضعیت فعلی توکن LIT
قیمت توکن LIT در زمان نگارش این مقاله ۸.۳۰ دلار آمریکا است (مشاهده قیمت لحظه‌ای) و حجم معاملات ۲۴ ساعته آن حدود ۲۷ میلیون دلار است. این رمز ارز در رتبه‌بندی توکن‌های بازار ارزهای دیجیتال با توجه به حجم کل بازارش، در رتبه ۱۷۱ قرار دارد و حجم کل بازار آن نیز در حدود ۱۵۰ میلیون دلار است. کل توکن‌هایی که قرار است در این پروتکل استفاده شود ۱۰۰ میلیون است و تا امروز حدود ۱۸ میلیون از آن وارد چرخه شده است.
بیشترین قیمت ثبت شده برای توکن LIT در تاریخ ۱۶ فوریه ۲۰۲۱ با قیمت ۱۴.۷۳ دلار بوده و کمترین میزان آن با ۳.۰۳ دلار در ۴ فوریه ۲۰۲۱ بوده است.
نتیجه‌گیری
مشکل هویت دو جنبه دارد؛ اول این که کاربران می‌توانند چندین هویت را برای کلاهبرداری از یک شرکت ایجاد کنند. از طرف دیگر، بازیگران مخرب داده‌های کاربر را جمع می‌کنند و آن را برای سود خود، به بالاترین پیشنهاد به فروش می‌رسانند، بدون این که دارندگان واقعی داده سود ببرند. پلتفرم Litentry سعی دارد از یک روش لایه‌ای برای حل جامع این مشکل استفاده کند که هم به نفع صاحبان هویت و هم به نفع پلتفرم‌های غیرمتمرکز باشد.
پروتکل لایتنتری تلاش می‌کند که نحوه ذخیره‌سازی داده‌های ما را تغییر دهد و همچنین هویت بین زنجیره‌ای را فراهم کند. البته برای دستیابی به این هدف راه دشواری پیش رو دارد و تنها زمان مشخص خواهد کرد آیا این پلتفرم می‌تواند به نتیجه برسد یا مانند صدها پروژه دیگر با شکست مواجه خواهد شد. شما نیز می‌توانید نظرات خود را در مورد این پروژه با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
