بر روی کاغذ، سرمایه گذاری با مومنتوم (Momentum) کمتر شبیه به یک استراتژی معاملاتی است و بیشتر شبیه به عکس العملی غیرمفید به اطلاعات بازار است؛ اما اگر می‌خواهید اصل قضیه را بدانید، مومنتوم نرخ صعود یا نزول قیمت یک دارایی را تشخیص می‌دهد.
برای تحلیل روند، مومنتوم یک اندیکاتور کاربردی است که ضعف یا قدرت قیمت را تشخیص می‌دهد. تاریخ نشان داده که مومنتوم در روندهای صعودی بازارهای مختلف، بسیار بیشتر از روندهای نزولی مفید بوده است؛ چرا که بازارها بیش از آن که نزول کنند، صعود می‌کنند. به عبارتی، بازارهای گاوی طولانی مدت‌تر از بازارهای خرسی هستند.
مومنتوم شبیه به یک قطار است که در ابتدای شروع به حرکت، کم کم شتاب می‌گیرد و زمانی که سرعت قطار زیاد شد، شتاب آن متوقف می‌شود. قطار حرکت می‌کند، اما با سرعت بیشتر؛ چون تمام مومنتومی که از شتاب اولیه قطار ساخته شده بود، آن را به جلو حرکت داده است.
در بازارهای مالی، برخی سرمایه گذاران ممکن است یک دارایی را زود خریداری کنند؛ قبل از این که قیمت شروع به شتاب گیری به سمت بالا کند. اما زمانی که فاندامنتال‌ها مثبت باشند، باعث می‌شوند که قیمت به سمت بالا جهش یابد. برای سرمایه گذاران مومنتوم ، سودآورترین قسمت اینجاست که قیمت با سرعت بالایی صعود می‌کند. البته زمانی که سود دریافت می‌شود، بازار معمولا خود را تنظیم می‌کند و قیمت به سمت پایین بر می‌گردد.
پدر سرمایه گذاری مومنتوم کیست؟
Richard Driehaus با این که اولین سرمایه گذار مومنتوم نیست، اما این روش را به عنوان یک استراتژی کاربردی وارد بازارهای مالی کرده است. فلسفه او این بود که با خرید در قیمت بالا و فروش در قیمت بالاتر، می‌توان سود بیشتری کسب کرد، تا این که دارایی را در قیمتی بسیار پایین بخریم و منتظر بمانیم تا صعود کند.
دریهاوس اعتقاد داشت که فروشندگان بازنده باید راه را برای خریداران برنده باز کنند. بسیاری از تکنیک‌هایی که او استفاده کرد، تبدیل به اصول روشی شدند که ما امروزه مومنتوم می‌نامیم.
نکات کلیدی مومنتوم
- سرمایه گذاری مومنتوم یک نوع استراتژی ترید است که تریدرها دارایی در حال رشد را می‌خرند و زمانی که به اوج قیمت خود رسید، آن را می‌فروشند.
- هدف مومنتوم این است که با یافتن فرصت خرید در روندهای صعودی کوتاه مدت، با نوسان پیش بروید و سپس زمانی که قدرت آن دارایی شروع به ضعیف شدن کرد، آن را بفروشید.
- تریدهای حرفه‌ای می‌دانند که چه زمانی وارد بازار شوند و از آن خارج شوند. آنها همچنین می‌دانند که چگونه به روندهای کوتاه مدت، اخبار و دیوارهای فروش واکنش نشان دهند.
- ریسک‌های ترید مومنتوم شامل ورود زودهنگام به پوزیشن، بستن دیرهنگام پوزیشن و منحرف شدن از روند و از دست دادن روندهای اصلی بازار است.
- مومنتوم نرخ تغییر در حرکت قیمت را در یک بازه زمانی نشان می‌دهد تا تریدرها قدرت روند را تشخیص دهند.
سرمایه گذاری مومنتوم چگونه است؟
اصل سرمایه گذاری یا ترید مومنتوم این است که بتوانید در نوسانات بازار پوزیشن‌های کوتاه مدت باز کنید و زمانی که قیمت بالا رفت، سریعا آن را بفروشید. پس از بستن یک پوزیشن، سرمایه گذار بهه دنبال یک فرصت جدید می‌گردد.
در روش مومنتوم، نوسانات بازار شبیه به امواج دریاست و تریدرها بر روی امواج سوار می‌شوند و قبل از آن که موج فعلی تمام شود، به موج بعدی می‌پرند.
یک تریدر مومنتوم به دنبال این است که از بقیه جلو بیافتد و اولین نفری باشد که سود می‌گیرد. زیرا اگر بعد از تریدرهای دیگر وارد بازار شود، ممکن است سود چندانی دریافت نکند و یا حتی ضرر کند.
مبانی سرمایه گذاری مومنتوم
ترید مومنتوم نیازمند قوانین مدیریت ریسک بسیار قوی است؛ مدیریت ریسک برای تشخیص نوسانات، حباب قیمتی و دام‌های مخفی که باعث کاهش سود می‌شوند.
بیشتر تریدرها به طور روتین این قوانین را نادیده می‌گیرند و درگیر ترس بیش از حد می‌شوند و در نتیجه روند و نقطه خروج را از دست می‌دهند.
این قوانین مدیریت ریسک به ۵ عنصر اصلی وابسته است:
- انتخاب دارایی برای ترید
- ریسک حول محور زمان‌بندی باز و بسته کردن پوزیشن می‌چرخد
- زمان‌بندی باز کردن پوزیشن یعنی زودتر از موعد وارد بازار شوید
- مدیریت پوزیشن با واید شدن (باز شدن) اسپردها و مدت زمان باز نگه داشتن پوزیشن همراه است
- بستن پوزیشن نیازمند تحلیل دقیق چارت است
نکته بسیار مهم: برای افزایش شانس برای انتخاب یک دارایی پرنوسان، یک دارایی تکی یا یک جفت ارز دیجیتال را انتخاب کنید؛ نه صندوق‌های قابل معامله و یا شاخص‌ها در سهام. همچنین اطمینان حاصل کنید که میانگین حجم معاملات در دارایی انتخابی، روزانه حداقل ۵ میلیون دلار باشد.
انتخاب دارایی برای ترید مومنتوم
زمانی که ترید مومنتوم انجام می‌دهید، دارایی‌های پرنوسان را انتخاب کنید. از صندوق‌های قابل معامله لوریج شده یا معکوس دور بمانید؛ چون به دلیل ساختار پیچیده، حرکات قیمتی آنها را نمی‌توان به طور دقیق تشخیص داد. دارایی‌های معمولی برای ترید مومنتوم عالی هستند، اما درصد سود آنها به نسبت دارایی‌ها پرخطری که در بالا به آنها اشاره کردیم، کمتر است.
بسیاری از دارایی‌ها را می‌توان با مومنتوم ترید کرد؛ اما در زمان اعلام یک خبر درباره آن دارایی، حتی کوچکترین نوسانات تبدیل به نوسانات زیاد می‌شوند. چون تریدرها واکنش‌های احساسی نشان می‌دهند.
به دنبال دارایی‌های محبوب آن روز باشید؛ زمانی که یک محصول جدید معرفی می‌شود و یا دارایی مفهومی را معرفی می‌کند که توجه عموم را به خود جلب می‌کند. این دارایی‌ها ایده آل هستند؛ زیرا دارای نوسانات شدید در بازه زمانی نسبتا کوتاه می‌شوند.
کنترل ریسک قوی
ریسک مومنتوم این است که روند باید با دقت و جزئیات تشخیص داده شود، وگرنه ترید شما ناموفق خواهد بود. تله‌های این روش شامل موارد زیر هستند:
- باز کردن زودهنگام پوزیشن، قبل از این که مومنتوم آن تایید شود.
- بستن دیرهنگام پوزیشن، پس از آن که قیمت اشباع شده باشد.
- نگاه نکردن به صفحه، از دست دادن تغییرات روند، معکوس شدن قیمت و یا اخباری که باعث غافلگیری بازار می‌شوند.
- باز نگه داشتن پوزیشن در زمانی که خواب هستید. بسیاری از تغییرات قیمتی دارایی‌ها در زمانی اتفاق می‌افتند که بسیاری از تریدرها پوزیشن‌های روزانه‌شان را می‌بندند.
- نبستن سریع یک پوزیشن بد.
زمان‌بندی عالی برای ورود
بهترین تریدهای مومنتوم زمانی اتفاق می‌افتند که یک خبر بازار را تکان دهد. تریدرها از این فرصت استفاده می‌کنند و از حرکات سریع بازار سود می‌گیرند.
باز کردن پوزیشن در زمانی که مومنتوم قوی است، بیشترین سود و کمترین ریسک را به همراه دارد. برعکس این در دنیای واقعی اتفاق می‌افتد؛ چون بیشتر تریدرها دیر از فرصت استفاده می‌کنند و زمانی وارد می‌شوند که این سیکل تمام شده است.
مدیریت پوزیشن
حرفه‌ای شدن در مدیریت پوزیشن مقداری زمان می‌برد؛ چون این دارایی‌ها بیشتر مواقع اسپرد زیادی دارند و اسپردشان واید می‌شود. واید شدن اسپرد نیازمند حرکت بیشتر برای رسیدن به سود مورد نظر شماست. همچنین باعث می‌شود که شما استاپ لاس خود را پایین‌تر از چیزی که در نظر داشتید، قرار دهید. زیرا قیمت به محض برخورد با استاپ لاس بسته می‌شود. پس باید آن را طوری قرار دهید که نه ضرر بیش از اندازه متحمل شوید و نه قیمت به آن برخورد کند. محاسبه قرار دادن استاپ لاس در زمان واید شدن اسپرد، کار مشکلی است و نیاز به تمرین زیاد دارد.
مدت زمان نگهداری پوزیشن خود را با دقت انتخاب کنید؛ چون هر چه بیشتر پوزیشن شما باز باشد، ریسک شما نیز افزایش می‌یابد. ترید روزانه با استفاده از استراتژی‌های مومنتوم می‌تواند خوب باشد، اما ممکن است تریدرها را وادار کند که پوزیشن خود را به منظور دریافت سود بیشتر، چند روز باز نگه دارند. برای این که تریدرهای روزانه ریسک خود را کاهش دهند، می‌توانند سایز معامله خود را کاهش دهند و یا در چند دارایی ترید خود را تقسیم کنند.
خروج‌های موفقیت آمیز
زمانی که قیمت به سرعت و در یک محدوده بیش از حد صعود می‌کند، از بازار خارج شوید. این محدوده بیش از حد را می‌توانید با استفاده از میله‌های عمودی (نوعی کندل) و در تایم فریم ۱ ساعته تشخیص دهید. به علاوه، این محدوده در باندهای بولینگر (Bollinger Bands) زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت از سومین یا چهارمین انحراف استاندارد (Standard Deviation) در قله یا دره ۲۰ روزه باندهای بولینگر، عبور کند.
همچنین می‌توانید یک خط روند رسم کنید و زمانی که قیمت خط روند را شکست و یا به آن واکنش نشان داد، از بازار خارج شوید.
مزایای سرمایه گذاری مومنتوم
ترید مومنتوم می‌تواند برای تریدری که آن را کاملا می‌شناسد، از آن درست استفاده می‌کند و ریسک را به درستی مدیریت می‌کند، بسیار سودآور باشد.
پتانسیل‌های سود بالا در مدت زمان کم
از روش ترید مومنتوم می‌توان به سودهای بسیار زیادی دست یافت؛ برای مثال، شما یک رمز ارز را در قیمت ۵۰ دلار می‌خرید و در ۷۵ دلار می‌فروشید. سپس آن را با سود ۵۰ درصد می‌فروشید، قبل از این که قیمت خود را اصلاح کند. شما ۵۰ درصد در طول چند هفته یا چند ماه سود به دست می‌آورید.
پس از مدتی، پتانسیل سوددهی مومنتوم افزایش می‌یابد؛ زیرا شما می‌توانید با افزایش سرمایه‌تان، پوزیشن‌های بزرگ‌تری باز کنید.
استفاده از مزیت نوسانات بازار
کلید ترید مومنتوم، توانایی تبدیل به سرمایه کردن نوسانات بازار است. سرمایه گذاران مومنتوم به دنبال ارزهایی هستند که روندشان صعودی است؛ سپس آنها را می‌خرند و زمانی که قیمت شروع به نزول کرد، آن را می‌فروشند. برای این نوع سرمایه گذاران، این راهی است که بازگشت سرمایه خود را به حداکثر برسانند.
اهرم کردن تصمیمات احساسی دیگر سرمایه گذاران
مطابق گفته‌های نویسنده بلاگ “ثروت حس مشترک (A Wealth of Common Sense)”، نوشته بن کارلسون (Ben Carlson)، ایده کلی سرمایه گذاری مومنتوم، بر روی دنبال کردن بازدهی استوار است. با این وجود، تریدرهای مومنتوم با سیستم مشخصی حرکت می‌کنند؛ در جای مشخصی خرید می‌کنند و در جای مشخصی می‌فروشند.
به جای تحت تاثیر قرار گرفتن واکنش‌های احساسی مثل اکثر تریدرها، سرمایه گذاران مومنتوم به دنبال یافتن برتری در تغییرات قیمتی ارزهای دیجیتالی هستند، که توسط تریدرهای احساسی ایجاد می‌شوند.
معایب سرمایه گذاری مومنتوم
سرمایه گذاری مومنتوم دارای معایبی است؛ همان نسبت ریسک به ریواردی که در استراتژی‌های سرمایه گذاری دیگر وجود دارد، در اینجا نیز وجود دارد.
درست مثل قایقی که سعی می‌کند بر روی موج‌ها حرکت کند، یک تریدر مومنتوم نیز همیشه در معرض خطر زمانی برای خرید و فروش قرار دارد. بیشتر این تریدرها برای سودهای بیشتر، این ریسک را می‌پذیرند.
بازدهی بالا
بازدهی بالا می‌تواند از لحاظ کارمزد گران تمام شود. حتی صرافی‌ها و بروکرهایی با هزینه‌های پایین، با مشکل کارمزد بالا مواجه هستند. این مشکل اصلی تریدرهای مومنتوم تازه کار است.
تمرکز بر روی زمان
تریدرهای مومنتوم مدام در طول روز جزئیات بازار را بررسی می‌کنند؛ زیرا با بالا و پایین‌های بازار سر و کار دارند. پس نیاز دارند که سریعا وارد بازار شوند و سریعا از آن خارج شوند. برای همین، آنها تمام اخبار را دنبال می‌کنند تا اخبار منفی که ممکن است تریدرها را بترساند را پیدا کنند.
حساسیت بازار
سرمایه گذاری مومنتوم اکثرا بر روی بازارهای گاوی جواب می‌دهد؛ زیرا ترید در بازارهای خرسی برای تریدرها سخت‌تر است. مارجین سود سرمایه گذاری مومنتوم زمانی جمع می‌شود، که تریدر کاملا هوشیار باشد و کار اشتباهی نکند.
آیا مومنتوم برای شما مناسب است؟
سرمایه گذاری مومنتوم برای همه تریدرها مناسب نیست. به عنوان یک سرمایه گذار فردی، تمرین ترید مومنتوم اکثرا منجر به ضرر در سبد سهام می‌شود.
زمانی که شما در روند صعودی خرید می‌کنید یا در روند نزولی می‌فروشید، در واقع دارید به اخبار قدیمی‌تر واکنش نشان می‌دهید. اما تریدرهای حرفه‌ای به اخبار جدید واکنش نشان می‌دهند و زودتر از شما وارد بازار می‌شوند. آنها زودتر از شما خارج می‌شوند و شما را با دیگر تریدرهای بدشانس تنها می‌گذارند.
اگر شما زمان خود را به درستی مدیریت کنید، آگاهی بیشتری از کارمزدها و معکوس شدن روند و در کل مواردی که باعث کاهش سود شما می‌شوند، خواهید داشت.
اندیکاتور مومنتوم چگونه کار می‌کند؟
اندیکاتور مومنتوم (MOM) قیمت کنونی را با قیمت قبلی، در بازه زمانی مشخص مقایسه می‌کند. این اندیکاتور شبیه به اندیکاتور نرخ تغییر (Rate of Change) است؛ با این تفاوت که MOM قیمت را نرمال نمی‌کند و عوامل مختلف می‌توانند بر روی ارزش‌های مختلف اندیکاتور تاثیر بگذارند.
اندیکاتور مومنتوم اصلی‌ترین اندیکاتور برای تشخیص نرخ تغییر است. این اندیکاتور از یک خط تشکیل شده، که به بالاتر و پایین‌تر از خط ۰ حرکت می‌کند. همچنین دارای محدوده بالایی و پایینی نیست. تشخیص روند گاوی و خرسی بر اساس نگاه کردن به واگرایی‌ها و قطع شدن خطوط انجام می‌شوند.
این اندیکاتور معمولا با ترکیب با اندیکاتورهای دیگر استفاده می‌شود.
ترید با استفاده از اندیکاتور مومنتوم
اندیکاتور مومنتوم می‌تواند برای ارائه سیگنال استفاده شود؛ اما بهتر است برای تایید آن، از عوامل مختلف پرایس اکشن (Price Action) مثل بریک اوت و فیک اوت استفاده کنیم.
عبور از خط: زمانی که قیمت خط ۰ اندیکاتور را به سمت بالا یا پایین شکست، می‌تواند سیگنال خرید یا فروش باشد. اگر قیمت خط ۰ را به سمت بالا شکست، قدرت قیمت افزایش می‌یابد و اگر قیمت در کمتر از خط ۰ باشد، یعنی مومنتوم آن ضعیف است.
خط ۱۰۰ بی روند (Range) بودن قیمت است؛ به این معنی که قیمت می‌تواند به بالاتر از آن برود و سپس به پایین خط برگردد. تریدرها ترجیح می‌دهند که بر اساس روند بازار، سیگنال‌ها فیلتر شوند. مثلا اگر یک ارز دیجیتال صعود می‌کند، تنها زمانی خرید کنید که اندیکاتور به کمتر از خط ۰ می‌رود و دوباره به بالای خط بر می‌گردد. اگر یک رمز ارز نزول می‌کند، تنها زمانی بفروشید که قیمت به بالاتر از خط ۰ می‌رود و سپس به پایین‌تر از آن بر می‌گردد.
خطوط متقاطع: برای خرید یا فروش در خطوط متقاطع، ابتدا یک خط میانگین متحرک (Moving Average) به اندیکاتور خود اضافه کنید. میانگین متحرک، میانگین قیمت بسته شدن قیمت در بازه زمانی مورد نظر شما را نشان می‌دهد.
زمانی که اندیکاتور مومنتوم ، میانگین متحرکی که از پایین به بالا می‌آید را قطع کرد، خرید انجام دهید و زمانی که اندیکاتور مومنتوم ، میانگین متحرک را از بالا به پایین قطع کرد، پوزیشن فروش باز کنید.
البته این استراتژی نیز مشکلات خود را دارد؛ مشکلاتی مثل بی روند شدن بازار. در این مواقع، اگر روند نزولی است، پس از آن که اندیکاتور مومنتوم در بالاتر از میانگین متحرک قرار دارد و سپس به پایین‌تر از آن حرکت می‌کند، پوزیشن فروش را باز کنید و زمانی که مومنتوم به بالاتر از میانگین متحرک برگشت، پوزیشن را ببندید.
شما باید بازه‌های میانگین متحرک و تنظیمات مختلف اندیکاتور مومنتوم را امتحان کنید تا ببینید کدام یک برای شما مناسب است.
به غیر از این دو مورد، تریدرها از اندیکاتور مومنتوم استفاده‌های دیگری نیز می‌کنند:
۱. سوار شدن بر روی روند
آسان‌ترین روش استفاده از این اندیکاتور، دنبال کردن مسیر خط مومنتوم است. در نمودار بیت کوین پایین، شما می‌بینید که اندیکاتور مومنتوم با ارزش ۱۰ بر روی آن اعمال شده است.
در این نمودار، می‌بینیم که پرایس اکشن در کف قیمت است و اندیکاتور مومنتوم نیز کف قیمت را نشان می‌دهد و زمانی که قیمت بیت کوین صعود می‌کند، اندیکاتور نیز این حرکت را تایید می‌کند. این نشان دهنده این است که شرایط بازار از خرسی به گاوی در حال تغییر است. این برای تریدرهای کوتاه مدت، فرصت خرید خوبی را مهیا می‌کند.
۲. استفاده از حداکثر فرصت
بر خلاف استراتژی قبلی،شما می‌توانید از مومنتوم برای خرید در قیمت پایین و فروش در قیمت بالا استفاده کنید. در واقع، این روش بسیار شبیه به محدوده‌های خرید و فروش بیش از حد RSI است که اگر قیمت بالاتر از محدوده بالایی RSI باشد، تریدرها فروش انجام می‌دهند و اگر در پایین‌تر از محدوده پایینی باشد، خرید انجام می‌شود.
ما اندیکاتور مومنتوم را برای تشخیص و حداکثر استفاده از هر دو روند به کار می‌بریم. در چارت بیت کوین بالا، خطوط بالای ۴۰۰ نشان دهنده این است که معاملات بازار در بیشترین حد خود قرار دارد و ممکن است به زودی قیمت برگردد.
اما با این وجود باید توجه داشت که زمانی که بازار در شرایط فروش بیش از حد قرار دارد، تضمینی برای معکوس شدن قیمت وجود ندارد. به همین دلیل است که این اندیکاتور همیشه باید در ترکیب با اندیکاتورهای دیگر استفاده شود.
۳. واگرایی
واگرایی به دلیل ماهیت ساختاری‌اش می‌تواند تقریبا با تمام اسیلاتورها تشخیص داده شود. در اندیکاتور مومنتوم ، واگرایی صعودی زمانی اتفاق می‌افتد که پرایس اکشن پایین‌های پایین‌تر بسازد، اما اندیکاتور معکوس آن، یعنی بالاهای بالاتر را نشان دهد. این نشان می‌دهد که مومنتوم بازار در حال تقویت شدن است و قیمت می‌تواند به زودی صعودی شود.
برعکس، واگرایی نزولی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت بالاهای بالاتر می‌سازد، اما اندیکاتور مومنتوم پایین‌های بالاتر را نشان می‌دهد. با این که بازار وضعیت گاوی را نشان می‌دهد، اما این اختلاف نشان دهنده این است که مومنتوم در حال تضعیف شدن است. در این موارد، قیمت در کوتاه مدت معکوس خواهد شد.
در چارت بیت کوین پایین، ما می‌بینیم که قیمت بیت کوین برخی اوقات پایین‌های بالاتر ساخته است، در حالی که اندیکاتور مومنتوم یک پایین جدید ساخته و نسبت به پرایس اکشن، یک واگرایی ایجاد کرده است. واگرایی خرسی در اینجا، سیگنال فروش به تریدرها نشان می‌دهد.
اندیکاتورهای مومنتوم دیگر
اندیکاتورهای مومنتوم ابزارهایی هستند که توسط تریدرها، برای درک بهتر سرعت یا نرخ تغییرات قیمتی دارایی‌ها استفاده می‌شوند. این اندیکاتورها بهترین عملکرد را زمانی دارند، که با دیگر اندیکاتورها و ابزارها ترکیب شوند؛ زیرا این اندیکاتور جهت حرکت قیمت را در تایم فریم فعلی، تشخیص نمی‌دهد.
به همین دلیل، برای تشخیص دقیق روند، می‌توان از میانگین‌های متحرک نیز در کنار مومنتوم استفاده کرد.
محبوب‌ترین اندیکاتورهای مومنتوم
- RSI
- همگرایی واگرایی میانگین متحرک (MACD)
- شاخص میانگین جهت دار (ADX)
سخن نهایی
ترید مومنتوم برای همه نیست، اما اگر به درستی انجام شود، اکثرا سود بسیار خوبی به همراه دارد. این نوع ترید باید با نظم و دیسیپلین دقیقی انجام شود؛ چون تریدرها باید با اولین نشانه ضعف روند، دارایی خود را بفروشند و بلافاصله در یک بازار دیگر پوزیشن باز کنند. همچنین این اندیکاتور به ندرت به صورت تکی استفاده می‌شود و برای تشخیص روند، با اندیکاتورهای دیگر ترکیب می‌شود. به محض این که روند تشخیص داده شد، اندیکاتورهای مومنتوم ارزشمند می‌شوند؛ زیرا قدرت و سرعت حرکت قیمت را تشخیص می‌دهند.
فاکتورهایی چون کمیسیون، این نوع ترید را برای بسیاری از تریدرها غیرعملی می‌کند. اما این قضیه کم کم تغییر می‌کند؛ زیرا بروکرها و صرافی‌هایی که کارمزد کمی می‌گیرند، نقش پررنگ‌تری برای تریدرهای کوتاه مدت بازی می‌کنند.
