آیا بازی‌های کلیکی تلگرامی درنهایت به سرنوشت دیگر بازی‌های بلاکچینی دچار خواهند شد؟
بازی‌های کلیک برای کسب درآمد در دنیای بازی‌های ارز دیجیتال جایگاه ویژه‌ای به دست آورده‌اند، با این وجود برخی مشکلات در فرایند اجرای ایردارپ و خود بازی ممکن است باعث شوند تا این بازی‌ها نتوانند به مدل‌های پایداری دست یابند.
بازی‌های تلگرامی در سال ۲۰۲۴، به یکی از بزرگترین برندگان دنیای کریپتو تبدیل شده‌اند. بازی همستر کامبت (Hamster Kombat) پیش از ایردراپ هفته گذشته خود، موفق شده بود تا ۳۰۰ میلیون بازیکن جذب کرده و نات کوین (Notcoin) هم به عنوان بازی کلیکی که یکی از ۱۰۰ ارز دیجیتال برتر جهان را شکل داد، توکنی را معرفی کرد که به مارکت کپ ۳ میلیارد دلار رسید!
تمام این موفقیت‌ها حول محور فرایند کلیک برای کسب درآمد معرفی شدند، مفهومی ساده با تنوع‌های در حال افزایش! اما آیا این مدل واقعاً دیگر به تکامل و پایداری نسبی رسیده یا در نهایت دچار سرنوشتی مشابه با هیجان کوتاه‌مدت بازی‌های کسب درآمد مانند اکسی اینفینیتی خواهد شد که در چرخه صعودی قبلی بازار کریپتو بر بازار مسلط و سرانجام هم با شکست مواجه شدند؟
در سال ۲۰۲۱، بازی‌های کسب درآمد، با بازی‌هایی مانند اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) که نزدیک به ۳ میلیون کاربر ماهانه داشت، به شدت ترند شدند. در بازی اکسی اینفینیتی برای مثال، بازیکنان مجبور بودند قبل از شروع بازی، سه NFT از موجودات Axie را خریداری یا قرض کنند؛ هزینه‌ی ورود به بازی در اوج خود به بیش از ۶۰۰ دلار هم رسید و سپس با رقابت در بازی، برنده، توکن‌های ارز دیجیتال واقعی به دست می‌آورد. این مدل بازی آنقدر محبوب شد که افراد در کشورهای کم‌درآمد حتی بازی کردن در این بازی‌ها را به شغل تمام‌وقت خود تبدیل کردند؛ در مقطعی، ۴۰٪ از بازیکنان این بازی از فیلیپین بودند!
در آن زمان، اکسی (Axie) در رأس انقلابی وعده‌داده شده قرار داشت که قرار بود بازیکنان بابت زمانی که در این بازی‌های صرف می‌کنند، پاداش بگیرند، از فقر نجات پیدا کنند و مفهوم کار مدرن در ذهنشان بازتعریف شود، اما در نهایت، اقتصاد Axie شکست خورد و تمام دارایی‌های توکنیزه آن با کاهش شدید قیمت رو‌به‌رو شدند و همین موضوع هم متوقف شدن رشد مدل بازی‌های کسب درآمد (Play to Earn) را در پی داشت!
از بسیاری جهات، بازی‌های کلیکی (Tap to Earn) شبیه به هیجان اولیه بازی‌های کسب درآمد هستند؛ بازیکنان با کلیک کردن روی صفحه‌نمایش خود و انجام بازی‌های ساده، سکه‌های درون بازی یا امتیازاتی دریافت می‌کنند که در نهایت به توکن‌های ارز دیجیتال تبدیل شده و از طریق ایردراپ آنها را دریافت می‌کنند.
اما چرا بازی‌های کلیکی قدمی رو به جلو برای صنعت محسوب می‌شوند؟
بازی‌های کلیکی با سادگی و دسترسی آسان، پیشرفتی امیدوارکننده نسبت به مدل‌های سنتی کسب درآمد از بازی‌ها ارائه می‌دهند. این بازی‌ها به طور قابل‌توجهی موانع ورود به فضای وب ۳ را، به‌ویژه برای تازه‌واردان به دنیای ارزهای دیجیتال، از میان برمی‌دارند. چنین رویکردی از ابتدا به دنبال ایجاد اقتصادی پایدارتر است و می‌تواند از برخی چالش‌هایی که مدل‌های بازی‌های کسب درآمد با آن مواجه بودند، جلوگیری کند.
در بیشتر بازی‌های کسب درآمد، بازیکنان باید قبل از اینکه بتوانند درآمد کسب کنند، هزینه‌ای بپردازند و به نوعی سرمایه‌گذاری واقعی داشته باشند، اما در بازی‌های کلیکی چنین الزامی وجود ندارد. تنها چیزی که نیاز دارید گوشی هوشمندی است که بتواند اپلیکیشن ساده تلگرام را اجرا کند. البته این کاهش موانع تا امروز به تجربه‌های سطحی و تکراری منجر شده است. بازی‌های کلیکی حالا به عنوان داشته‌ای ارزشمند محسوب می‌شوند که در ابتدا علاقه مورد نیاز برای فعالیت در فضای وب ۳ را ایجاد می‌کنند، اما اغلب در حفظ تعامل طولانی‌مدت کاربران ناکام باقی می‌مانند!
شاید برای انقلابی واقعی در بازی‌های وب ۳، لازم باشد تا توسعه‌دهندگان لذت فوری بازی‌های کلیکی را با تجربه‌های عمیق‌تر و جذاب‌تر ترکیب کنند تا بازیکنان پس از فروکش کردن جذابیت اولیه همچنان جذب بازی باقی بمانند! واقعیت این است که بیشتر بازی‌های تلگرامی نیاز به مهارت چندانی برای موفقیت ندارند. برای مثال، همین بازی همستر کامبت فقط نیاز به کلیک مکرر روی صفحه و انتخاب بهترین ارتقاها برای کسب توکن به صورت غیرفعال داشت! که خب البته روال بیشتر بازی‌های کلیکی هم به همین شکل است.
برخی بازیکنان حتی خودشان هم روی صفحه کلیک نمی‌کردند و راه‌هایی خلاقانه، مانند استفاده از ماساژور یا استفاده از اسکریپت‌های نرم‌افزاری (که در برخی مواقع توسط ایردراپ شناسایی و تقلب محسوب می‌شدند) برای اتوماتیک‌سازی پروسه پیدا کردند. بسیاری از بازی‌های کسب درآمد نیز در زمان تعریف در سال ۲۰۲۱، سطحی تلقی می‌شدند، با این حال بازی مانند اکسی اینفینیتی از لحاظ گیم‌پلی بسیار غنی‌تر از همستر کامبت بود!
بازی‌های کسب درآمد، تجربه‌های کاملی از بازی ارائه می‌دادند. حتی شاید بتوان گفت که سرگرم‌کننده‌تر از بازی‌های تپ تو اِرن بودند، چرا که بازیکن را درگیر چالش‌ها، استراتژی‌ها و مهارت‌سازی‌ها می‌کردند و بازی را در طول زمان جذاب نگه می‌داشتند. البته این موضوع می‌تواند به عنوان نقطه ضعف نیز دیده شود. بازی‌های کژوال محبوب‌ترین نوع بازی ویدیویی در ایالات متحده هستند، به طوری که ۶۳٪ از افراد ادعا می‌کنند که به‌طور منظم این بازی‌ها را انجام می‌دهند. این روزها گیمرها بیشتر از هر بازه زمانی دیگری در تاریخ وجود دارند، اما بسیاری از آنها بازی‌های ساده انجام می‌دهند و بازی‌های کلیکی هم به خوبی در دسته جای می‌گیرند!
شاید این حجم از مخاطبان گسترده‌تر، همراه با کاهش موانع ورود به دنیای کریپتو، بتواند چرایی اشتیاق جذب جمعیتی به این عظمت توسط بازی‌های تلگرامی را توجیه کند. برای مثال، بازی اکس امپایر (X Empire) ادعا می‌کند که ۴۵ میلیون بازیکن دارد و نات کوین هم با ۳۵ میلیون بازیکن، اولین بازی کلیکی تلگرامی است که در این زمینه به موفقیت دست پیدا کرده است؛ آنچه مسلم است، تقریباً هر فردی می‌تواند به‌سرعت وارد دنیای این بازی‌ها شده و خیلی سریع بازی را شروع کند.
مزیت اصلی بازی‌های کلیکی، توانایی آنها در دسترسی به مخاطب وسیع‌تر است، به‌ویژه در بازارهای بزرگ بازی‌های موبایلی! چرا که این بازی‌ها با کاهش موانع ورود، فرصتی برای ورود کاربران از هر گروه جمعیتی که هنوز درباره اکوسیستم وب ۳ اطلاعاتی نداشتند را فراهم کردند.
آنچه چشم‌انداز بازی‌های کسب درآمد مانند اکسی اینفینیتی را تخریب کرد، بدون شک فروپاشی عمومی اقتصاد ناپایدار درون این بازی‌ها بود. همین اکسی اینفینیتی، مثالی درخشان از این بازی‌ها محسوب می‌شد اما حالا تنها خاطره ناپایداری مالی آن در خاطرات بازیکنانش باقی مانده است. بازیکنانی که پول زیادی را در NFTهای باارزش سرمایه‌گذاری کرده بودند، حالا نمی‌دانند با خروار خروار دارایی‌های بی‌ارزش چه کنند. افرادی که بازی کردن در اکسی اینفینیتی را به حرفه‌ای برای خود انتخاب کرده بودند، مجبور شدند دوباره از نو دنبال کار بگردند و برخی هم حتی آن را طرحی پانزی دانستند. ناگفته نماند که این بازی هنوز هم وجود دارد، اما از بین رفتن اعتماد به این مدل بازی دیگر در کل صنعت گسترش یافته است!
اکسی بزرگترین نمونه بازی‌های کسب درآمد بود، اما تنها نمونه نبود! بازی Stepn هم که بر اساس مدل حرکت برای کسب درآمد (Move to Earn) عمل می‌کرد، در اوایل سال ۲۰۲۲ محبوب شد و با تبلیغ برای فروش کفش‌های NFT به افراد اجازه می‌داد با پیاده‌روی و دویدن در دنیای واقعی توکن‌های کریپتویی باارزش کسب کنند، اما هیجان این بازی هم کوتاه‌مدت بود و همراه با سقوط NFTها و توکن‌های آن، برخی از سرمایه‌گذاران ضررهای سنگینی را تجربه کردند. مدل کلیک برای کسب درآمد یا همان تپ تو اِرن آنقدر جدید است که هنوز مشکلات جدی آن فرصت خودنمایی پیدا نکرده‌اند!
البته بد نیست به این موضوع هم اشاره کنیم که وقتی برای شروع بازی‌های کلیکی هیچ پولی صرف نکرده‌اید و فرایند شروع به بازی بیشتر روی تعامل تمرکز دارد تا سرمایه‌گذاری مالی، گیم‌پلی‌های خسته‌کننده و تخصیص‌های ایردراپ کمتر از حد انتظار مشکل خیلی بزرگی برای این مدل بازی‌ها محسوب نمی‌شوند!
مدل اقتصادی بازی‌های کلیکی کاملاً با مدل اقتصادی دیگر بازی‌های بلاکچینی متفاوت است؛ این بازی‌ها، به سادگی، بر اصل تبلیغات بنا شده‌اند! در حالی که بازی‌های کسب درآمد به ورود بازیکنان جدید برای ادامه اقتصاد خود وابسته بودند، بازی‌های کلیکی از تبلیغات برای تأمین مالی مدل خود استفاده می‌کنند!
درآمد حاصل از تبلیغات روشی است که بسیاری از شرکت‌ها برای تأمین هزینه‌های خود از آن استفاده می‌کنند و چنین رویکردی برای تأمین مالی پروژه پایدارتر خواهد بود، اما زمانی مشکل به وجود می‌آید که ایردراپ اولیه انجام شود و بازیکنان دیگر دلیلی برای ماندن در پروژه و ادامه بازی نداشته باشند. شما بگویید، آیا در چنین حالتی، توکن می‌تواند ارزش خود را برای مدت طولانی حفظ کند؟
هر اپلیکیشنی برای بقا باید راه‌هایی ایجاد کند که دارندگان توکن بتوانند ارزش بیشتری استخراج کنند و مطمئن شوند که تیم توسعه‌دهنده پروژه برای این ارزش حاضرند پول بپردازند. برای مثال، نات کوین، پس از ایردراپش، برای بقا با پروژه‌های دیگر بازی‌ها همکاری کرد و اهدافی برای تبدیل شدن به نتفلیکسی از راه‌اندازی بازی‌های کریپتویی جدید معرفی کرد. حال به نظر می‌رسد که همستر کامبت هم قصد دارد تا از پروژه‌ای تلگرام پا را فراتر گذاشته و بازی‌های بیشتری راه‌اندازی کند. اما با تمام این حرف‌ها، هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا این نوع حرکات می‌تواند بازیکنان را برای مدت طولانی در بازی نگه دارد یا خیر.
زمان نشان خواهد داد که آیا بازی‌های کلیکی می‌توانند مدل‌های اقتصادی جدیدی ایجاد کنند که پس از رویداد تولید توکن پایدار بمانند یا نه! در غیر این صورت، این بازی‌ها هم به همان سرنوشت بازی‌های کسب درآمد دچار خواهند شد، البته پس از اینکه هیجان فروکش کرد و دیگر تقاضایی برای محصول وجود نداشت!
