دنیای ارز دیجیتال صرفا یک بازار مالی نیست؛ یک بازار فناوری وسیع است که روزبهروز اتفاقات جدید و هیجانانگیزی در آن رخ میدهند. هر سال با ظهور فناوریهای جدید، پروژههای خاصی در این حوزه ترند میشوند و ما باید با این بازار پویا هماهنگ باشیم. همراه شدن با ترندهای جدید کریپتو نیازمند تحقیق و بررسی عمیق است. در این میان، میتوان از گزارش سازمانها و شرکتهای تحقیقاتی معروف استفاده کرد. در این مقاله از میهن بلاکچین، مباحثی را بررسی خواهیم کرد که میتوانند در سال ۲۰۲۴ به ترندهای دنیای بلاکچین تبدیل شوند.
خلاصه مطلب:
📌 این مقاله برگرفته از گزارش شرکت a16z در مورد ترندهای مهم حوزه ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۴ است.
📌 در سال جدید، توجه به گسترش اکوسیستم دیفای و برنامههای وب ۳، بهبود تجربه کاربری برنامههای بلاکچینی، گسترش کاربرد NFTها میتواند مهم باشد.
📌 با توجه به محبوبیت هوش مصنوعی، ادغام AI با تکنولوژی بلاکچین و استفاده بیشتر از این فناوری در صنعت گیمینگ، میتواند اتفاقات مهمی را برای هر دو حوزه رقم بزند.
📌 لزوم توسعه سیستمهای متنباز و توزیعشده و بکارگیری فناوری SNARK نیز از جمله مواردی که باید مورد توجه قرار بگیرد.
حوزهها و اتفاقات مهمی که در سال ۲۰۲۴ باید دنبال کنید
مطلب زیر بر اساس گزارش شرکت a16z یا اندریسین هوروویتز (Andreessen Horowitz) از رویدادهای احتمالی مهم دنیای ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۴ نوشته شده است. بررسی چنین گزارشهایی به ما کمک میکند که تا حدی مسیر پیش روی این بازار را بشناسیم و بدانیم که فناوری ارز دیجیتال در چه راستایی پیشرفت میکند.
توجه بیشتر به عدم تمرکز
تمرکززدایی یا غیرمتمرکز بودن، یک بخش بسیار مهم و جدانشدنی از دنیای ارز دیجیتال است که باعث آزادی بیشتر کاربران و حفظ حقوق آنها میشود. تمرکززدایی، با تغییر زیرساخت اینترنت، مالکیت حقیقی دادهها را به کاربران بازمیگرداند. بسیاری از پلتفرمهای غیرمتمرکز وب ۳ با تشکیل دائو (DAO؛ سازمان غیر متمرکز مستقل) حاکمیت خود را به حالت دموکراتیک یا مشارکتی تبدیل میکنند.
در طول سالهای اخیر، با پیشرفتهتر شدن دائوها و اضافه شدن قابلیتهای جدید به پلتفرمهای غیرمتمرکز، روشهای بسیار بهتری برای حاکمیت شبکهها معرفی شده است که در کنار آزادی دادن به کاربران، رهبری سیستم را نیز حفظ میکنند. اگر این روند ادامه پیدا کند، در آینده شاهد پیشرفت، نوآوری و وقوع اتفاقات بزرگ در این اکوسیستم خواهیم بود.
بهبود تجربه کاربری (UX)
یکی از مشکلات حوزه ارز دیجیتال بهخصوص برای کاربران مبتدی، پیچیدگی تجربه کاربری در برنامهها و کیف پولهای آن است. کاربر جدید در بدو ورود به دنیای کریپتو، با موجی از مفاهیم پیچیده مثل کلیدهای خصوصی، امضای دیجیتال، برنامه غیر متمرکز (Dapp) و متصل کردن کیف پول به پلتفرمها مواجه میشود. طبیعتا یادگیری نحوه کار با برنامههای ارز دیجیتال، مخصوصا Dappهای وب ۳، زمانبر است.
اخیرا، پیشرفت قابلتوجهی را در زمینه تجربه کاربری پلتفرمها و برنامههای ارز دیجیتال شاهد بودهایم. ابزارهای جدیدی که توسط توسعهدهندگان معرفی میشوند، کار را برای کاربران آسانتر کردهاند. برای مثال، با ظهور قابلیتهایی مثل Passkey، دیگر نیازی به حفظ و نگهداری از رمزهای عبور طولانی و یا رمزهای یکبارمصرف (OTP) نیست. در این قابلیت، به جای رمزهای عبور از سنسورهای بیومتریک مثل اثر انگشت و تشخیص چهره استفاده میشود. این ابزارها، با خودکار کردن فرایند ورود به برنامههای ارز دیجیتال، کار فیزیکی لازم از سمت کاربران را به حداقل میرسانند. قراردادهای هوشمند، کیف پولهای پیشرفته، فناوری RPC (فراخوانی رویهای دوردست) و محاسبات چندجانبه (MPC)، همگی قابلیتهایی هستند که در کنار آسانتر کردن تجربه کاربری برنامههای وب ۳، امنیت این حوزه را نیز افزایش میدهند.
فناوری متنباز
ساختار شبکهها (از جمله بلاکچین) معمولا مونولیتیک (یکپارچه) یا ماژولار (قطعه قطعه) است. مزیت ساختار مونولیتیک این است که باعث یکپارچگی عمیق و عملکرد بهتر در شبکه میشود. از طرف دیگر، ساختار ماژولار و متنباز این امکان را برای کاربران به وجود میآورد که بدون نیاز به مجوز، در شبکه مشارکت داشته باشند. این نوع ساختار باعث نوآوری و رقابت میشود. شبکههای بلاکچینی، سیستمهای توزیعشدهای هستند که هر کسی میتواند در آنها مشارکت داشته باشد. به همین دلیل، فناوری متنباز و ساختارهای ماژولار در دنیای ارز دیجیتال جایگاه ویژهای دارند و احتمالا در آینده، حضور فناوری متنباز در حوزه کریپتو پررنگتر خواهد شد.
ادغام تکنولوژی بلاکچین و هوش مصنوعی
هوش مصنوعی (AI) فناوری فوقالعادهای است که اخیرا با پیشرفت چشمگیر خود، توجه دنیا را به خود جلب کرده است؛ اما با محدودیت متمرکز بودن همراه است. برای مثال، ChatGPT را در نظر بگیرید؛ مدلهایی مثل چتجیپیتی صرفا توسط شرکتهای فناوری بزرگ ساخته و کنترل میشوند. بلاکچین میتواند مدلهای AI را دموکراتیزه کند تا کنترل آنها صرفا در دست افراد یا گروه خاصی نباشد.
از این نظر، بلاکچین مکملی برای فناوری هوش مصنوعی است. بلاکچین میتواند با ماهیت غیرمتمرکز خود، مشکل متمرکز بودن هوش مصنوعی را حل کند و فضایی را به وجود بیاورد که تمام کاربران بتوانند در آن آزادانه مشارکت کنند و دراِزای مشارکت خود پاداش بگیرند. مزیت دیگر ترکیب دو حوزه بلاکچین و هوش مصنوعی این است که به کمک ارز دیجیتال، میتوان منشا دادهها و محتوای هوش مصنوعی را پیگیری کرد و با انبوه دادههای غلط (مثل دیپ فیک) که هر روز به سمتمان سرازیر میشوند مقابله کرد. تکنولوژی بلاکچین فضای هوش مصنوعی را برای کاربران امنتر میکند.
بهبود بازیهای بلاکچینی و ساختار اقتصادی آنها
مدتهاست که بازیهای بلاکچینی با مدل P2E (بازی کن تا درآمد کسب کنی) بسیار ترند شدهاند و کاربران زیادی در کنار سرگرمی، از این بازیها درآمد واقعی کسب میکنند. یکی از مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، سهم کم کاربران از ارزش تولیدشده در بازیهای Play to Earn است. بازیکنها وقت و انرژی زیادی را برای این بازیها میگذارند؛ اما در نهایت، بیشترین سود به پلتفرمها و شرکتهای ارائهدهنده بازی میرسد.
بازیهای بلاکچینی باید به سمتی پیش بروند که کاربران سهم بیشتری از ارزش تولیدشده در بازیها را دریافت کنند. این بازیها باید یک سرگرمی واقعی و لذتبخش برای کاربر باشند؛ نه یک محیط کار که کاربر فقط وقت میگذارد تا درآمد کسب کند.
بازیسازی توسط هوش مصنوعی
همزمان با پیشرفت هوش مصنوعی، حضور این فناوری در صنعت گیمینگ نیز پررنگتر میشود. در حال حاضر نیز در بسیاری از بازیها از رباتهای AI بهعنوان شخصیتهای متفرقه استفاده میشود. با توجه به روند ادغام این دو حوزه، احتمالا بهزودی شاهد ظهور بازیهایی خواهیم بود که کاملا به دست هوش مصنوعی ساخته شدهاند.
در این وسط، با مشکلی به نام اعتماد به هوش مصنوعی مواجه خواهیم شد. ممکن است رباتهای هوش مصنوعی دارای سوگیریها خاصی باشند و این سیاستهای غیراخلاقی را به بازیهایی که میسازند، وارد کنند. اگر از بیطرف نبودن مدلهای هوش مصنوعی مطمئن نباشیم، نمیتوانیم به آنها اعتماد کنیم.
اینجاست که فناوری ارز دیجیتال دوباره به عنوان یک راهکار موثر به کمکمان میآید. تکنولوژی کریپتو به ما امکان میدهد که هوش مصنوعی را درک کنیم، درست را از غلط تشخیص دهیم و اگر خطایی از سمت مدلهای AI رخ داد، آنها را مجازات کنیم. در واقع، بلاکچین با ماهیت شفاف و غیرمتمرکز خود میتواند بیطرف بودن هوش مصنوعی را تضمین کند.
بهبود روشهای بازبینی و تایید برنامهها
در فرایند توسعه و راهاندازی سیستمهای سختافزاری و نرمافزاری، مرحلهای به نام تایید رسمی (Formal verification) وجود دارد. این فرایند نوعی بازبینی سختگیرانه است که طی آن، ایرادات محصول موردنظر به دقت ارزیابی شده و کاربرد آن تایید میشود. در حوزه ارز دیجیتال، بهخصوص برای توسعهدهندگان قراردادهای هوشمند، فرایند تایید رسمی بسیار سخت و طاقتفرسا است و به آسانی در دسترس نیست.
قراردادهای هوشمند سیستمهای حساسی هستند که میلیونها دلار از سرمایه کاربران را مدیریت میکنند. در نتیجه، یک باگ کوچک در این سیستمها ممکن است عواقب جبرانناپذیری برای توسعهدهندگان و کاربران بههمراه داشته باشد. با توجه به اهمیت این موضوع، لازم است که فرایندهای تایید رسمی در حوزه نرمافزار، مخصوصا برنامههای بلاکچینی، آسانتر و موثرتر باشند و بهراحتی در دسترس توسعهدهندگان ارز دیجیتال قرار بگیرند.
گسترش کاربرد NFTها
با توجه به محبوبیت روزافزون توکنهای بیهمتا، در سالهای اخیر بسیاری از شرکتهای بزرگ مثل استارباکس، نایکی، آدیداس و ردیت وارد دنیای NFT شدند و مجموعه توکنهای خود را در بازار منتشر کردند. با این حال، NFTها صرفا نباید یک دارایی نمادین و بدون کاربرد بمانند.
در حال حاضر از NFTها در حوزه گیمینگ استفاده میشود؛ اما کاربردهای بسیار بیشتری را میتوان به این توکنها اضافه کرد. شرکتها میتوانند از NFTها به عنوان یک کلاس دارایی جدید و برای تعامل با مشتریان خود استفاده کنند. NFTها میتوانند نمایانگر هویت مشتریها یا روشی برای مشارکت جوامع کاربری در تولید محصولات جدید باشند. در سال جدید میلادی، یکی از اتفاقات مهم برای حوزه ارز دیجیتال این است که NFTها به یک دارایی کاربردی تبدیل شوند و قابلیتهای جدید برای آنها معرفی شود.
فناوری SNARK
فرایند راهاندازی سیستمهای محاسباتی معمولا به این صورت است که توسعهدهندگان ابتدا محاسبات را در یک سیستم مورداعتماد اجرا میکنند. سپس محاسبات را به یک محیط اجرای قابلاعتماد (TEE) میبرند و در نهایت، برنامه محاسباتی در یک سیستم خنثی مثل بلاکچین راهاندازی میشود. در هر کدام از این مراحل، توسعهدهندگان با محدودیتهایی مثل مقیاسپذیری و هزینه بالا مواجه هستند.
فناوری SNARK این فرایند را برای توسعهدهندگان آسانتر کرده است. کلمه SNARK مخفف Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge و به معنی گواه اثبات دانش صفر اجمالی غیرتعاملی است. در این روش، رسیدهای رمزنگاری به سرعت توسط یک شخص ثابتکننده (Prover) تایید میشوند که بدون نیاز به اعتماد است و قابل جعل نیست. از این فناوری میتوان در حوزه اینترنت اشیا (برای تایید بهروزرسانیها)، نرمافزارهای رسانهای (برای تایید صحت محتوا) و تولید محتوا (برای حفظ حق کپی رایت) استفاده کرد. با این فناوری میتوان صورتحسابهای مالی ساخت که بهصورت خودکار تایید میشوند. در آینده، با گسترش SNARKها، احتمالا کاربردهای جدیدی از آن در دنیای ارز دیجیتال معرفی خواهد شد.
جمعبندی
هوش مصنوعی، ZK-Rollupها، برنامههای پیشرفته وب ۳ و بازیهای ساختهشده بهدست AI، ترندهایی هستند که مدتهاست توجه سرمایهگذاران ارز دیجیتال را به خود جلب کردهاند. در سال جدید میلادی نیز احتمالا این ترندها قوت خواهند گرفت؛ به شرطی که این فناوریها بتوانند نیازهای کاربران و توسعهدهندگان کریپتو را حل کنند و راهکاری برای مشکلات فعلی باشند. در این مطلب سعی کردیم رویدادهایی را بررسی کنیم که پتانسیل تبدیل شدن به ترندهای جدید در سال ۲۰۲۴ را دارند. به نظر شما کدام یک از این اتفاقات اثر بزرگتری در پیشرفت دنیای ارز دیجیتال خواهند داشت؟ حتما نظرات خود را در بخش کامنتها با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول (FAQ)
در سال ۲۰۲۴، چه حوزههایی ترند خواهند شد؟
برنامههای پیشرفته وب ۳، هوش مصنوعی، بازیهای بلاکچینی درآمدزا برای کاربر و فناوری SNARK، از جمله مواردی هستند که میتوانند به ترندهای سال ۲۰۲۴ تبدیل شوند.
آیا ادغام هوش مصنوعی و تکنولوژی بلاکچین اتفاق مثبتی است؟
هوش مصنوعی متمرکز است و توسط افراد یا شرکتهای خاصی توسعه و کنترل میشود. بلاکچین میتوان یک مکمل و یک راهکار موثر برای محدودیتهای فناوری هوش مصنوعی باشد.