ورود پروتکل آیگن لیر (EigenLayer) در اواسط سال ۲۰۲۳، عصر جدیدی را برای استیککنندگان اتریوم آغاز کرد؛ عصری که در آن موقعیت ریاستیکینگ بومی اتریوم فراهم شد. با استفاده از این پروتکل، کاربران اکنون میتوانند اتریومهای استیکشده خود را مجدداً برای تامین امنیت پروتکلها و خدمات بلاکچینی اضافی به کار بگیرند و از چندین منبع درآمد کسب کنند. حال این قابلیت به شبکه سولانا آمده است.
پلتفرمی نوظهور به نام سولیر (Solayer) قابلیتهای ریاستیکینگ و لیکویید ریاستیکینگ را به شبکه سولانا آورده است. این پروژه با ارائه توکن sSOL، به کاربران اجازه میدهد تا از داراییهای SOL و LSTهای منتخب، علاوه بر کسب سود، امنیت و پایداری شبکه را تضمین کنند. معرفی توکن sUSD، اولین استیبل کوین مبتنی بر داراییهای واقعی در سولانا نیز شاهدی بر جاهطلبی و نوآوری این پروژه است. در ادامه این مقاله از میهن بلاکچین، نگاهی جامع به عملکرد و فرصتهای بینظیر سولیر خواهیم داشت.
Solayer چیست؟
سولیر یک پروتکل ریاستیکینگ و لیکویید ریاستیکینگ بومی شبکه سولاناست که به کاربران اجازه میدهد از داراییهای SOL یا برخی LSTهای مبتنی بر سولانا، برای کسب درآمد و تامین امنیت طیف وسیعی از AVSها و راهکارهای مرتبط در این بلاکچین استفاده کنند.
کاربران Solayer میتوانند توکنهای سولانا یا LSTهایی مانند Jito، mSOL، JitoSOL و bSOL را در این پلتفرم سپردهگذاری کنند و در ازای آن، توکن ریاستیکینگ sSOL را دریافت نمایند. سپس، sSOL را میتوان برای تامین امنیت اجماع در اپلیکیشنهای غیرمتمرکز مبتنی بر سولانا که به فرآیند اعتبارسنجی فراتر از مکانیسم اجماع بلاکچین نیاز دارند، واگذار کرد.
مدل عملکرد سولیر، شباهت زیادی به آیگن لیر دارد. همانطور که EigenLayer به کاربران اجازه میدهد که توکن ETH استیکشده یا LSTهای خود را برای کسب درآمد بیشتر، مجدداً استفاده کنند، سولیر این امکان را برای کاربران سولانا فراهم میکند تا از توکنهای SOL یا برخی LSTهای سولانا که استیک کردهاند، درآمد بیشتری کسب کنند.
سولیر توسط آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) و راج گوکال (Raj Gokal) – بنیانگذاران سولانا – ایجاد و در آگوست سال ۲۰۲۴ روی شبکه اصلی سولانا راهاندازی شد. تا اوایل ماه دسامبر سال ۲۰۲۴، این پروتکل به ارزش کل قفلشده (TVL) معادل ۳۶۷ میلیون دلار دست یافت.
گرچه این مقدار در مقایسه با بزرگترین پروتکلهای دیفای و سولانا نسبتاً کم است، اما باید توجه داشت که سولیر اولین (و در این زمان، تنها) راهکار ریاستیکینگ بومی و لیکویید ریاستیکینگ در بلاکچین سولاناست که به عنوان پیشگامان این حوزه در اکوسیستم سولانا شناخته میشود.
سولیر در ۱۱ فوریه (۲۳ بهمن) معاملات توکن LAYER، یک سرویس بومی ریاستینگ و لیکویید ریستینگ مایع برای بلاک چین سولانا (SOL)، رسما در صرافیها آغاز کرد.
در ۷ فوریه ۲۰۲۵، سولیر رسما از توکنومیکس توکن بومی خود، LAYER رونمایی کرد که گامی مهم در راه راه اندازی آن بود. با حداکثر عرضه ۱ میلیارد توکن و عرضه اولیه ۲۲۰ میلیون، استراتژی توزیع LAYER بر تقویت یک جامعه قوی و پر جنب و جوش تمرکز دارد. در اینجا تفکیک تخصیص توکن LAYER آمده است:
- جامعه و اکوسیستم (۵۱.۲۳٪)
- مشارکت کنندگان اصلی (۱۷.۱۱٪)
- سرمایه گذاران (۱۶.۶۶٪)
لیکویید ریاستیکینگ چگونه کار میکند؟
سیستمهای ریاستیکینگ و لیکویید ریاستیکینگ بومی ابتدا توسط پروتکل آیگن لیر در اتریوم رایج شدند. ریاستیکینگ بومی به کاربران اجازه میدهد داراییهای استیکشده در یک بلاکچین لایه ۱ را برای تامین امنیت پروتکلها و خدمات اضافی، مجدداً استفاده کنند.
لیکویید ریاستیکینگ نسخهای مشتقشده از ریاستیکینگ بومی است که به کاربران امکان میدهد LSTهای صادرشده توسط پروتکلهای لیکویید ریاستیکینگ را برای تامین امنیت فرآیند اعتبارسنجی در بلاکچینها و خدمات مرتبط، به کار بگیرند.
هر دو روش ریاستیکینگ و لیکویید ریاستیکینگ، راهکارهای مناسبی برای کاربران دیفای محسوب میشوند، زیرا علاوه بر تامین امنیت پروتکلهای مختلف، به آنها اجازه میدهند که درآمد بیشتری کسب کنند.
پروتکلهای AVS که از ریاستیکینگ استفاده میکنند، معمولاً به اعتبارسنجی و منابع شبکهای فراتر از آنچه توسط بلاکچین لایه ۱ فراهم میشود، نیاز دارند. این AVSها میتوانند خارجی یا داخلی باشند. سولیر روی AVSهای داخلی تمرکز دارد؛ که در بخشهای بعد این مقاله، بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
سولیر چگونه کار میکند؟
پلتفرم سولیر از سه مولفه کلیدی بهره میبرد:
۱. مدیر استخر ریاستیکینگ
۲. مدیر واگذاری (Delegation Manager)
.۳ واحد حسابداری پاداشها
حال، هرکدام از این مولفهها را جداگانه بررسی میکنیم.
مدیر استخر ریاستیکینگ، مولفهای است که سپردههای اولیه SOL یا LSTهای کاربران را دریافت کرده و آنها را به داراییهای ریاستیکشده (sSOL) تبدیل میکند.
پس از دریافت sSOL، کاربران میتوانند آن را برای تامین امنیت AVSهای مبتنی بر سولانا واگذار کنند. این کار از طریق واگذاری sSOL به DAppهای مشارکتکننده انجام میشود که فرآیند آن توسط مدیر واگذاری مدیریت میشود. نمونههایی از DAppهایی که در آن میتوان sSOL را ریاستیک کرد عبارتند از:
- بلاکچین لایه ۲ سونیک (SONIC)
- هشکی کلود (HashKey Cloud)، ارائهدهنده زیرساخت وب ۳
- اکوسیستم میم کوین بونک (BONK)
کاربران پس از واگذار کردن داراییهای خود در این سرویسها، توکنهای Wrapped SPL دریافت میکنند که تایید بر پوزیشن ریاستیکینگ آنهاست. استاندارد SPL، مشابه استاندارد ERC-20 در اتریوم است.
به دلیل ماهیت پراکنده استخرهای نقدینگی، تاخیرهای تبدیل و لغزش قیمت (Slippage)، استقبال از LSTها کاهش یافته است. برای رفع این مشکل، Solayer نقدینگی را در یک استخر واحد sSOL/SOL تجمیع کرده است. این طراحی، باعث میشود تمام توکنهای LST در AVSها بهسرعت به sSOL تبدیل شوند، تاثیر قیمت و هزینههای کارمزد کاهش یابد و تجربه کاربری بهبود پیدا کند.
سومین مولفه کلیدی، واحد حسابداری پاداشهاست که ماژولی آفلاین برای محاسبه جوایز کاربران محسوب میشود. این واحد از دادههای مدیر استخر ریاستیکینگ برای محاسبه پاداشها استفاده کرده و احتمالاً در آینده برای کمپینهای وفاداری و ایردراپها مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
بررسی بخشهای مختلف Solayer
در ادامه این مقاله، ویژگیهای سولیر را بررسی کرده و جزئیات هرکدام از آنها را توضیح میدهیم.
توکن sSOL:
توکن ریاستیکینگ سولیر، sSOL است که پس از سپردهگذاری SOL یا LSTها صادر میشود. تاکنون توضیح دادیم که چگونه sSOL برای ریاستیکینگ از طریق واگذاری به DAppهای مشارکتکننده استفاده میشود.
با این حال، اسناد رسمی Solayer همچنین اشاره میکنند که ممکن است sSOL در استراتژیهای مختلف دیفای نیز مورد استفاده قرار گیرد. این موضوع، اشارهای به استخرهای نقدینگی و خزانههایی است که فرصتهای سودآوری در دیفای ارائه میدهند، اما لزوماً بر تامین امنیت اجماع در یک سیستم AVS متمرکز نیستند. این ویژگی باعث میشود sSOL یک دارایی نقدشونده و همهکاره باشد که فراتر از استفاده صرف در AVS، کاربردهای دیگری نیز دارد.
برخی از پلتفرمهایی که ممکن است sSOL در آنها مورد استفاده قرار گیرد، عبارتند از: صرافیهای غیرمتمرکز ژوپیتر (JUP)، اورکا (ORCA) و ری (RAY) همچنین استراتژیهای خزانهداری در پروتکل مالی (KMNO) و موارد دیگر.
AVS درونزا:
پیشتر اشاره کردیم که کاربرد اصلی sSOL، ریاستیکینگ روی AVSهای مختلف است. بهطور کلی، اصطلاح AVS در صنعت بلاکچین به طیف گستردهای از پروتکلها و خدماتی اطلاق میشود که نیاز به فرآیندهای اعتبارسنجی فراتر از آنچه توسط بلاکچین لایه ۱ ارائه میشود، دارند.
خدمات ذکرشده میتوانند شامل اوراکلها و شبکههای اوراکل، بریجهای بینزنجیرهای و لایههای پیامرسانی، بلاکچینهای لایه ۲، خدمات ماژولار غیرمتمرکز، لایههای در دسترسسازی دادهها (Data Availability) و موارد دیگر باشند. بسیاری از این پلتفرمها از قابلیتهای بینزنجیرهای برخوردارند.
با این حال، در مورد سولیر، AVSهای مورداستفاده همگی در داخل شبکه سولانا قرار دارند که تحت عنوان AVSهای درونزا (Endogenous AVS) یا با منشاء درونی شناخته میشوند. این در حالی است که ممکن است AVSهای برونزا (Exogenous AVS) دارای قابلیتهای بینزنجیرهای باشند و به شبکههایی فراتر از سولانا دسترسی داشته باشند. نمونههایی از AVSهای درونزا شامل زیرساخت ابری غیرمتمرکز بر بستر سولانا، بلاکچینهای لایه ۲ سولانا و DAppهای بومی سولانا هستند.
استیبل کوین sUSD:
سولیر علاوه بر خدمات اصلی خود در زمینه ریاستیکینگ بومی و لیکویید ریاستیکینگ، با معرفی sUSD وارد حوزه استیبل کوین نیز شده است.
توکن sUSD یک استیبل کوین ترکیبی (Synthetic) مبتنی بر داراییهای دنیای واقعی (RWA) است که توسط اوراق خزانهداری آمریکا پشتیبانی میشود و به دلار آمریکا متصل است. این اولین استیبل کوین ترکیبی مبتنی بر داراییهای واقعی است که فرصتهای کسب سود در اکوسیستم سولانا را فراهم میکند.
با نگهداری sUSD، کاربران میتوانند بهصورت منفعل سودی معادل نرخ اوراق خزانهداری آمریکا دریافت کنند که در حال حاضر حدوداً ۴٪ است.
نتیجهگیری:
سولیر با ارائه خدمات نوآورانه در زمینه ریاستیکینگ و لیکویید ریاستیکینگ بومی، علاوه بر تامین امنیت سولانا، فرصتهای منحصربهفردی برای کسب درآمد در اکوسیستم سولانا فراهم کرده است. با توجه به انحصاری بودن این خدمات در شبکه سولانا، انتظار میرود طیف گستردهای از علاقهمندان، از جمله کاربران فردی، پروتکلهای دیفای، موسسات و رهبران صنعت، به سولیر علاقهمند شوند.
سولیر، علاوه بر پیشگام بودن در زمینه ریاستیکینگ سولانا، با معرفی توکن sUSD وارد بازار استیبل کوین شده است. توکن sUSD که نخستین استیبل کوین مبتنی بر RWA در نوع خود است، احتمالا نقشی کلیدی در رشد اولیه Solayer ایفا خواهد کرد.
تیم Solayer با ارائه اولین سرویس ریاستیکینگ و لیکویید ریاستیکینگ در سولانا و همچنین ارائه اولین استیبل کوین لیکویید شونده مبتنی بر RWAها، نشان داده که علاقه زیادی به پیشگام بودن