بازار کریپتو طی هفته‌های اخیر وارد مرحله‌ای ناآرام شده است و این موضوع حتی برای سرمایه‌گذاران باسابقه نیز پرسش‌های جدی ایجاد کرده است. افت دوباره قیمت بیت کوین به زیر ۱۰۰,۰۰۰ دلار و کاهش ۱۲٪ ماهانه، همراه با ریزش بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار از ارزش کل بازار، تصویری را ایجاد می‌کند که بسیاری آن را نشانه آغاز یک روند نزولی می‌دانند. همزمان، شاخص ترس و طمع نیز در محدوده ترس شدید قرار گرفته که معمولاً با فشار فروش، نااطمینانی گسترده و خروج سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت همراه است.
به گزارش میهن بلاکچین، سوالی که پیش می‌آید این است که آیا این نشانه‌ها به‌معنای ورود قطعی به بازار خرسی هستند؟ در پاسخ به چنین پرسشی به بررسی سطحی داده‌ها محدود نمی‌شود و نیازمند تحلیل همزمان رفتار قیمت، ساختار آنچین، شاخص‌های مومنتوم و الگوهای تاریخی است. برای پاسخ دقیق، باید تمام اجزای بازار را کنار هم قرار دهیم و ببینیم آیا ساختار فعلی واقعاً شبیه آغاز یک روند نزولی کامل است یا با یک اصلاح درون‌چرخه‌ای طرف هستیم.
سیگنال‌های احساسات در محدوده بازار خرسی قرار گرفته‌اند
شاخص ترس و طمع در سطح ۱۰ قرار دارد که با دوره‌های فرسایشی ابتدای ۲۰۲۲ و ژوئن همان سال قابل‌مقایسه است که هر دو در نهایت به روندهای نزولی تأیید‌شده منجر شدند. تغییرات اخیر این شاخص نیز روندی کاهشی را نشان می‌دهد: روز گذشته عدد ۱۶ ثبت شده، یک هفته قبل ۲۰ بوده و ماه گذشته عدد ۲۸ را نشان می‌داده است. این کاهش پیوسته، نوعی فشردگی ترس را نمایان می‌کند که معمولاً در آستانه شروع روندهای نزولی دیده می‌شود.
با این حال، احساسات بازار به‌تنهایی نمی‌توانند آغاز یک بازار خرسی را تأیید کنند. این شاخص بیشتر نشان‌دهنده شرایطی مانند تسلیم‌شدن سرمایه‌گذاران یا خستگی روند و نه تغییر ساختاری کامل است.
در میان شاخص‌های بلندمدت، میانگین متحرک ۳۶۵ روزه جایگاه ویژه‌ای دارد و عملاً نقطه محوری ساختار بازار به‌شمار می‌رود. اکنون این میانگین در نزدیکی ۱۰۲,۰۰۰ دلار قرار دارد و قیمت بیت کوین پایین‌تر از آن معامله می‌شود. این الگو شباهت زیادی با رخداد دسامبر ۲۰۲۱ دارد که از دست رفتن همین سطح، آغاز روند نزولی تأیید‌شده را رقم زد.
مرور تاریخی اهمیت این سطح را روشن‌تر می‌کند. در سال ۲۰۱۸، از دست رفتن این میانگین با آغاز یک بازار خرسی کامل همراه شد. همین اتفاق در سال ۲۰۲۱ نیز تکرار شد.
اکنون در سال ۲۰۲۵، دوباره شاهد افت قیمت به زیر این میانگین هستیم که احتمال ورود به فاز نزولی را افزایش می‌دهد. تجربه نشان می‌دهد اگر قیمت در مدت کوتاهی این سطح را دوباره بازیابی نکند، معمولاً یک تغییر بزرگ در چرخه رخ می‌دهد. همین نکته یکی از قوی‌ترین استدلال‌های تکنیکال برای شکل‌گیری احتمالی بازار خرسی است.
قیمت تحقق‌یافته خروجی‌های خرج‌نشده (UTXO) متعلق به بازه ۶ تا ۱۲ ماه، اکنون در محدوده ۹۴,۶۰۰ دلار قرار دارد و قیمت بیت کوین کمی بالاتر از این سطح معامله می‌شود. اهمیت این گروه از دارندگان در این است که بخش عمده خرید خود را همزمان با موج صعودی ناشی از ETFها انجام داده‌اند و معمولاً به‌عنوان سرمایه‌گذاران با باور قوی در چرخه صعودی شناخته می‌شوند.
وقتی موقعیت این گروه وارد محدوده ضرر می‌شود، ساختار بازار دچار ضعف می‌گردد. در سال ۲۰۲۱، افت قیمت به زیر هزینه تمام‌شده همین دسته، یکی از آخرین سیگنال‌های قبل از آغاز روند نزولی طولانی‌مدت بود. اکنون برای نخستین بار از سال ۲۰۲۲، فشار هزینه‌تمام‌شده دوباره ظاهر شده است. با این حال، این روند نشانه یک شکست میانه‌چرخه (Mid-Cycle Break) است و هنوز ساختار یک روند نزولی عمیق و منعطف شکل نگرفته است.
شاخص RSI شرایط اشباع فروش دارد
میانگین شاخص قدرت نسبی (RSI) در کل بازار کریپتو اکنون حدود ۴۳ است و بیت کوین یکی از پایین‌ترین مقادیر را در میان دارایی‌های بزرگ ثبت کرده است. تنها ۲.۵٪ از دارایی‌ها در محدوده خرید بیش از حد قرار دارند و تقریباً اکثر بازار در وضعیت اشباع فروش دیده می‌شود. این الگو کاملاً شبیه دوره‌های می ۲۰۲۱، آگوست ۲۰۲۳ و آگوست ۲۰۲۴ است که هر ۳ به‌عنوان اصلاحات میان‌چرخه شناخته شدند.
زمانی که RSI برای چندین هفته در محدوده‌های بسیار پایین باقی می‌ماند، مومنتوم نزولی معمولاً شدت می‌گیرد. اما در شرایط کنونی، RSI بیشتر نشان‌دهنده فشار فروش است و هنوز نشانی از تغییر روند بلندمدت در آن دیده نمی‌شود.
مقدار میانگین مکدی (MACD) نرمال‌شده در بازار اکنون حدود ۰.۰۲ است که نشان از بازگشت جزئی مومنتوم صعودی دارد. در حال حاضر، ۵۸٪ دارایی‌ها مومنتوم مثبت نشان می‌دهند. با این حال، بیت کوین همچنان در محدوده منفی عمیق قرار دارد و آلت کوین‌ها ترکیبی از وضعیت‌های مثبت و منفی را ثبت می‌کنند.
زمانی که بیت کوین مکدی منفی دارد اما بیش از نیمی از بازار مومنتوم مثبت نشان می‌دهد، معمولاً بازار در یک فاز گذار قرار گرفته است. در بازارهای خرسی واقعی، بیش از ۹۰٪ دارایی‌ها مکدی منفی ثبت می‌کنند که فعلاً با آن فاصله داریم.
آیا اکنون بازار خرسی است؟
ارزیابی داده‌ها نشان می‌دهد بازار کریپتو هنوز وارد یک روند نزولی تأیید‌شده نشده است. ساختار فعلی بیشتر شبیه یک شکست درون‌چرخه‌ای است که می‌تواند در صورت برآورده شدن چند شرط، به بازار خرسی تبدیل شود.
تحقق سه نشانه زیر، روند نزولی را تأیید خواهد کرد؛
نخست، باقی ماندن قیمت بیت کوین زیر میانگین ۳۶۵ روزه برای مدت ۴ تا ۶ هفته است. این الگو در سال‌های ۲۰۱۴، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ آغازگر بازارهای خرسی بود.
نشانه دوم، ادامه توزیع شدید از سوی دارندگان بلندمدت است؛ به‌ویژه اگر میزان فروش آن‌ها طی ۶۰ روز از یک میلیون بیت کوین عبور کند، معمولاً سقف چرخه تثبیت شده است.
نهایتاً، وقتی مکدی در سراسر بازار وارد محدوده منفی کامل شود، ساختار نزولی قفل خواهد شد که فعلاً با آن فاصله داریم.
در مجموع، بازار هنوز وارد روند خرسی نشده، اما شکست اخیر ساختار، بازار را وارد منطقه پرریسکی کرده است که اگر بیت کوین نتواند حمایت بلندمدت خود را پس بگیرد، چرخه فعلی می‌تواند به‌سرعت وارد فاز نزولی شود.
