علیرغم این که بانکهای مرکزی به فناوری بلاک چین (blockchain) علاقه نشان دادهاند، اما ارزهای دیجیتال از جانب سیستمهای مالی سنتی همچنان با بدبینی مواجه هستند. بسیاری از این سیستمها به بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال بدبین هستند و سرمایهگذاری در آنها را به منزله از دست دادن سرمایه تلقی میکنند.
تلاشهایی از جانب بانکهای مرکزی و سیستمهای سنتی برای مناسب سازی فناوری بلاک چین صورت گرفته است که از جمله آنها میتوان به صدور ارزهای دیجیتال بانکها اشاره کرد. این تلاشها نشان میدهند که هنوز درک و شناخت کافی از فناوری بلاک چین در سیستمهای سنتی صورت نگرفته است و این سیستمها، فناوری بلاک چین را تهدیدی برای وضعیت موجود میدانند.
آیا ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی بیاستفاده هستند؟
ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی تبدیل به یکی از رایجترین مباحث در جهان کریپتو شدهاند. گزارشها حاکی از آن هستند که حدود ۱۷ کشور در اندیشه استفاده از این ارزها هستند. به عنوان مثال، اوایل امسال ریاست بانک مرکزی اروپا، از تلاش برای ایجاد یک ارز دیجیتال بانک مرکزی خبر داد و هدف از آن را انجام پرداختیهای بین مرزی ارزانتر و سریعتر عنوان کرد.
در واقع میتوان گفت که هدف اصلی بانکهای مرکزی در استفاده از ارزهای دیجیتال به ویژگیهای ذاتی این ارزها برمیگردد.
ارزهای دیجیتال روشی برای فرار از تورم و بیثباتی اقتصادی هستند و این مشکلات اغلب ناشی از اقدامات بانکهای مرکزی است. در تلاشهای این بانکها، اغلب ویژگیهای اساسی بلاک چین مانند شفافیت، عدم تمرکز و تغییر ناپذیری نادیده گرفته میشود.
معمولا اینچنین جا افتاده که سرویسهای متمرکز سریعتر و مقیاسپذیرتر از ارزهای دیجیتال هستند که این به روش پردازش و ثبت تراکنشها در این دو سیستم برمیگردد.
ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی در تضاد با رسالت اصلی ارزهای دیجیتال هستند؛ زیرا هدف از ایجاد این ارزها عدم تمرکز و تغییر ناپذیری است. این در حالی است که ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی متمرکز هستند و در اختیار حکومتها هستند. عدهای بر این باورند که این ارزها ابزاری برای بانکهای مرکزی و حکومتها هستند تا فضای کریپتو را به کنترل خود در آورند.
در ایجاد ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی از فناوری بلاک چین برای مقاصدی کاملا متفاوت با مقاصد این فناوری استفاده میشود. چیزی به نام مقاومت در برابر سانسور و عدم تمرکز در مورد این ارزهای پشتیبانی شده توسط بانکهای مرکزی مطرح نخواهد بود و این به معنی عکس رسالت زیربنای بلاک چین و ارزهای دیجیتال است.
امور مالی سنتی در برابر کریپتو و بلاک چین
اگرچه سیستمهای ملی سنتی به پتانسیل بلاک چین اعتراف کردهاند، اما تعدادی از این سیستمها، ارزهای دیجیتال را به دلیل ماهیت ناشناس و یا نیمهناشناس آنها رها کردهاند.
در این راستا، بیت کوین بسیار مورد انتقاد قرار گرفته و از آن به عنوان ابزاری برای جنایتکاران نام برده شده است و نوسانهای آن مورد انتقاد واقع شده است. در سالیان گذشته، بارها بیت کوین را مرده تلقی کردهاند و عده زیادی از آن به عنوان یک حباب نام بردهاند.
ارزهای دیجیتال با وجود این انتقادها به پیشرفت خود ادامه دادهاند و در بسیاری از این زمینههای مورد انتقاد، راهحلهای خوبی را ارائه دادهاند.
امروزه بسیاری از موسسات مالی اقدام به استفاده از این ارزها کردهاند و سعی در استفاده از فناوری بلاک چین دارند. به عنوان مثال میتوان به مشارکت IBM با تعدادی از بانکهای بین المللی برای صدور استیبل کوین اشاره کرد.
ارزهای دیجیتال سپری در برابر بیثباتی اقتصادی هستند و تقاضای موسساتی برای آنها در حال افزایش است. امروزه میبینیم که شرکت بزرگی مانند فیسبوک برای فرار از موانع قانونی، اقدام به راهاندازی لیبرا (libra) میکند.
چند سال است که کریپتو بر در بازار مالی میکوبد اما این در همچنان بسته است. امروزه میبینیم که در داخل کمسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده کمکم دیدگاهها به نسبت بیت کوین و بلاک چین تغییر میکند و این نویدبخش آیندهای خوب برای ارزهای دیجیتال است.
تهدید بلاک چین برای وضعیت کنونی بانکها
امروزه بعضی از ملتها اقدام به پذیرش ارزهای دیجیتال کردهاند و ملتهایی نیز رویکردهایی نه چندان دوستانه در برابر آنها اتخاذ کردهاند. بعضی از کشورها محدودیتهای شدیدی را برای این ارزها اعمال کردهاند و تعدادی از کشورها نیز اقدام به تحریم این ارزها کردهاند. همین سال گذشته بود که کشور چین برخورد بسیار شدیدی با صرافیهای ارز دیجیتال کرد.
علیرغم تلاشهایی که برای دور کردن افراد از ارز دیجیتال صورت گرفته است، این ارزها فناوریهای جدیدی را توسعه دادهاند و به تهدید وضعیت کنونی بانکها پرداختهاند.
بانکها و حکومتها امروزه متوجه شدهاند که ارز دیجیتال در حال از بین بردن تمرکز است و استیبل کوینها تهدیدی بسیار جدی برای آنها محسوب میشوند. این کوینها باعث میشوند که کاربران پساندازهای خود را از بانکها خارج کرده و وارد پلتفرمهای شبکههای اجتماعی کنند.
این سناریو یکی از دلایل اصلی برخورد شدید قانونگذاران با ارز لیبرا بود. لیبرا امکان انجام پرداختیهای بین مرزی را به آسانی میسر میکند و همچنین در اختیار تعداد زیادی از افرادی قرار میگیرد که از خدمات بانکی محروم هستند.
علاوه بر این، امور مالی غیرمتمرکز نیز در حال پیشرفت است و دیفای (DeFi) سرویسهای شفاف زیادی را برای افراد فراهم میکند. دیفای در چند سال گذشته بسیار پیشرفت کرده و راه را برای خدمات مالی جدید باز کرده است.
آیا خلاء بین امور مالی سنتی و کریپتو پر خواهد شد؟
به نظر میرسد که شکاف بین کریپتو و امور مالی سنتی در حال کم شدن باشد. امروزه قانونگذاری در حال نزدیک شدن به فناوری بلاک چین در سراسر جهان است و راهاندازی ابزارهای مالی قانونی و راهحلهای دیفای توجه بسیاری از سرمایهگذاران موسساتی را به خود جلب کرده است.
توکنیزه شدن امروز بسیار مورد توجه صنایع مالی قرار گرفته است و بسیاری از شرکتها قصد دارند که سهام خود را توکنیزه کنند و از این مسیر، فرآیندهای تصفیه حساب خود را تغییر دهند و به کاهش هزینهها بپردازند. این فرآیند توکنیزه شدن اکثرا بر روی بلاک چین های خصوصی انجام میگیرد و اگرچه باز هم درجاتی از تمرکز را داراست، اما نسبت به استانداردهای قبلی بسیار بهتر است.
امروزه نمونههایی از توکنهای اوراق بهادار دیده شده است که بر روی بلاک چین های غیرمتمرکز صادر شدهاند. به عنوان مثال میتوان به اوراق قرضهای اشاره کرد که توسط Societe Generale بر روی بلاک چین اتریوم صادر شد. بانکهای مرکزی و موسسات خصوصی زیادی نیز به انجام آزمایشاتی در این زمینهها پرداختهاند.
استیبل کوینهای غیرمتمرکز امروزه به عنوان پلی بین این دو جهان عمل میکنند و به کاربران اجازه میدهند که بدون این که در معرض نوسانات قرار بگیرند، از کریپتو بهترین استفاده را به عمل آورند. استفاده از کریپتو به یُمن وجود برنامههای بانکی جایگزین در حال آسانتر شدن است و پرداختیها و انتقالات از این راه کاربرپسندتر شدهاند.
البته کریپتو و بلاک چین هنوز در آغاز راهاند و نسبت به بازارهای مالی دیگر بسیار کوچک هستند. حجم بازار بیت کوین در حدود ۴.۳ درصد از دلار ایالات متحده است و این بدین معنی است که فضای کریپتو نیازمند رشد و توسعه بسیار است. نظر شما چیست؟ آیا کریپتو و بلاک چین امور مالی جهان را متحول خواهند کرد؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
