شبکه اتریوم به عنوان شبکه پیشرو در ارائه بستری برای راهاندازی و اجرای قراردادهای هوشمند رقبای بسیاری دارد. شبکه بلاک چین سولانا و شبکه بایننس اسمارت چین، دو رقیب نسبتا جدیتری برای اتریوم به شمار میروند. شبکه بایننس اسمارت چین چه تفاوتی با شبکه سولانا دارد؟ کدام شبکه تا به امروز موفقتر عمل کرده است؟
مقایسه بایننس اسمارت چین و سولانا
با ظهور دیفای (Defi) و استقبال مردم از آن، حجم معاملات و تراکنشها روی شبکه بلاکچین اتریوم بسیار بالا رفت و منجر به این شد که سرعت انجام تراکنشها کاهش یابد و کارمزد معاملات روی این شبکه به شدت بالا برود. با توجه به این که بسیاری از برنامههای غیرمتمرکز (Dapps) روی شبکه اتریوم فعال هستند و راهحلهای اتریوم برای حل مشکل مقیاسپذیری شبکه هنوز به طور کامل اجرایی نشده است، این مساله باعث شد تا در تابستان سال ۲۰۲۰ (سال ۱۳۹۹)، چشمانداز بلاکچینهای لایه یک متحول شود و بلاکچینهای لایه یک بسیاری ظهور کنند که نوید افزایش تعداد تراکنش، بهبود امنیت و معماری کلی مقاومتر را میدادند. در میان تمام بلاکچینهای لایه یک، سولانا و بایننس اسمارت چین هر دو تلاش کردهاند تا مشکل افزایش توان تراکنش را حل کنند. در این مقاله به مقایسه دو شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) و سولانا (Solana)، کارهایی که هر کدام از بلاکچینهای سولانا و بایننس اسمارت چین انجام میدهند، تفاوت آنها با اتریوم و با یکدیگر و نحوه تلاش هر شبکه برای حل مشکل بلاکچین، تمرکز زدایی، امنیت و مقیاس پذیری میپردازیم.
زنجیره هوشمند بایننس چه هدفی دارد؟
بایننس اسمارت چین در سپتامبر سال ۲۰۲۰ (شهریور سال ۱۳۹۹)، زمانی که چالش برای افزایش تعداد تراکنشها در بلاکچین در اوج خود بود، معرفی شد.
یک سال پیش از آن بایننس اولین شبکه بلاکچین مستقل خود را، با نام بایینس چین ارائه داده بود. هر چند که به دلیل عدم پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و عدم سازگاری با ماشین مجازی اتریوم (EVM)، به موفقیت زیادی دست نیافت. از طرف دیگر با به وجود آمدن BSC، این مشکلات برطرف شد و توسعهدهندگان توانستند DAppهای خود را از بلاکچین اتریوم به بلاکچین بایننس انتقال دهند. همچنین بایننس اسمارت چین به بایننس چین متصل نیست، که این موضوع آن را در برابر هرگونه حمله مقاوم میکند.
قابلیتهای بایننس اسمارت چین چیست؟
هدف اصلی از راه اندازی BSC افزایش توان تراکنشها، افزایش سرعت و کاهش کارمزد آنها بود، با انجام فعالیتهای زیر بایننس اسمارت چین موفق به انجام این کار شد:
- مکانیسم اجماع: شبکه Binance Smart Chain با پذیرش دو روش گواه اثبات اعتبار (POA) و گواه اثبات سهام نیابتی (DPOS) به هدف خود دست یافت و با کاهش تعداد اعتبارسنجها (ولیدیتورها)، توانست کارمزد تراکنشها را نیز کاهش دهد.
- اعتبار سنجها: تعداد اعتبارسنجها در این شبکه تنها ۲۱ عدد است؛ اعتبارسنجهای فعال با توجه به تعداد BNB آنها تعیین میشوند و این فرآیند هر ۲۴ ساعت یک بار تکرار میشود. از نظر برخی مشکل این شبکه دقیقا همینجاست؛ چون هرکس که تعداد بیشتری BNB داشته باشد، میتواند ولیدیتور شبکه شود و موقعیت خود را حفظ کند و به همین دلیل، شبکه BSC با انتقاداتی مانند متمرکز بودن روبرو شده است.
- پل بین شبکهای (Cross-Chain Bridging): این قابلیت تبدیل توکنها بین چند شبکه مختلف را توسط بایننس بریج آسانتر میکند و به طور مثال به کاربران اجازه میدهد کوینهای اتر، تتر و BUSD خود را از شبکه اتریوم توسط بایننس بریج به شبکه بایننس اسمارت چین انتقال دهند.
برنامههای غیرمتمرکز روی BSC
با اینکه هزینههای تراکنش در شبکه BSC حتی در زمان ازدحام شبکه در مقایسه با اتریوم بسیار پایینتر است، بسیاری آنرا بیشتر از یک پروتکل متمرکز میدانند و این میتواند دلیلی باشد که DAppهای کمتری در مقایسه با شبکه اتریوم روی این شبکه باشند.
به عنوان مثال پنکیکسواپ (PancakeSwap) یکی از محبوبترین صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) در بین این پلتفرمهاست، که روی شبکه بلاکچین بایننس اسمارت چین است.
هنگامی که شلوغی شبکه اتریوم زیاد شد، بسیاری از کاربران و توسعه دهندگان به استفاده از Binance Smart Chain روی آوردند، که منجر به افزایش سریع تعداد تراکنشها و کاربران در این بلاکچین شد. با این حال، در چند ماه گذشته شاهد کاهش تعداد تراکنشهای روزانه در شبکه BSC بودهایم.
بلاکچین سولانا چه هدفی را دنبال میکند؟
بلاکچین سولانا یکی دیگر از بلاک چینهای لایه یک محبوب است، که بر مکانیزم اجماع کاملا متفاوتی به اسم گواه اثبات تاریخ (POH) متکی است. در شیوه گواه اثبات تاریخ، یک سری مراحل محاسباتی برای تایید تفاوت زمانی بین دو رویداد مورد استفاده قرار میگیرد. این کار با افزودن عملکرد تاخیر به الگوریتم SHA256 به صورت رمزنگاری انجام میشود.
این پروتکل متکی بر قرار دادن معاملات به موقع است، که این موضوع در مورد بلاکچین اتریوم به این شکل نیست. هدف اصلی بلاکچین سولانا نیز مانند اکثر بلاکچینهای لایه یک، حل مشکل مقیاسپذیری، کاهش کارمزد تراکنشها و افزایش سرعت آنها است.
قابلیتهای بلاکچین سولانا چیست؟
یکی از ویژگیهای کلیدی سولانا این است که میتواند ۶۵,۰۰۰ تراکنش را در ثانیه پردازش کند، که به اندازه تراکنشهایی است که شبکه ویزا میتواند پردازش کند و ظرفیت این را داراست که تا ۱۰۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه نیز انجام دهد، که احتمالا به دلیل ساختار معماری بدون حالت (Stateless Architecture) آن است.
تفاوت بین معماری بدون حالت و حالتدار در این است، که در برنامههای بدون حالت، نیازی به یادآوری وضعیت قبلی بلاکچین نیست و در حالت دوم، برنامهها باید همه اطلاعات را در خود ذخیره داشته باشند و تا زمانی که همه برنامهها وضعیت خود را بهروز نکنند، تراکنشها انجام نمیشود. به عبارت دیگر، در معماری بدون حالت از حافظه کمتری استفاده میشود و به همین دلیل سرعت تراکنش را بسیار بالا میبرد و معماری حالتدار نیاز به حافظه بیشتری دارد و به همین دلیل سرعت تراکنش را کاهش مییابد.
در حال حاضر بیش از ۱,۰۰۰ اعتبارسنج در شبکه سولانا وجود دارند؛ در صورتی که تا چند ماه قبل تنها ۵۰۰ ولیدیتور در این شبکه فعالیت داشتند. در حال حاضر بیش از ۷۵ درصد کوینهای سولانا سپردهگذاری (Stake) شدهاند، که به معنای این است که در حال حاضر شبکه در برابر هرگونه حمله مقاوم است.
این واقعیت که سولانا میتواند تعداد بسیار زیادی از تراکنش را در ثانیه پردازش کند، آن را به یکی از قویترین بلاکچینهای لایه یک تبدیل میکند. سولانا در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیارد دلار ارزش کل قفل شده (TVL)، در بین همه پلتفرمهای دیفای دارد. زمانی که شبکه سولانا با مشکل روبرو شد، این عدد کمی کاهش یافت؛ اما اکنون سرمایههای خارج شده در حال برگشت هستند.
افزایش توان در انجام تراکنشها به رشد کلی اکوسیستم دیفای در چند ماه گذشته کمک کرده است؛ با توجه به رشد روزافزون این اکوسیستم، پروتکل سولانا نیز از تدابیری مثل هکاتونها (Hackathon)، که در آن تعداد زیادی از برنامهنویسان، طراحان گرافیک، طراحان واسط کاربری و مدیران پروژه برای توسعه پروژه با هم همکاری میکنند و برنامههای باگبونتی (Bug Bounty Programs) که در آن متخصصان نرمافزار با جستجو در کدهای شبکه، به دنبال پیدا کردن و معرفی مشکلات در شبکه میپردازند و با اعلام این مشکلات پاداش دریافت میکنند، برای ارتقای شبکه بلاکچین خود استفاده کرده است؛ که هجوم افراد زیادی از توسعهدهندگان و کاربران به این پروتکل را به دنبال داشته است. اما با این حال، هنوز تعداد DAppهایی که روی شبکه سولانا هستند کمتر از تعداد آنها روی بایننس اسمارت چین است.
مقایسه بایننس اسمارت چین و سولانا
با توجه به مطالب گفته شده، میتوان دریافت که هر دو شبکه BSC و Solana در مسیر حل مشکلات بلاکچین لایه یک قدم برداشتهاند و هر کدام روش خاص خود را در پیش گرفتهاند. در ادامه تفاوتهای کلیدی آنها را بیان میکنیم.
- تعداد اعتبارسنجها در شبکه بایننس اسمارت چین ۲۱ عدد است، در حالی که در شبکه سولانا بیش از ۱۰۰۰ اعتبارسنج فعالیت میکنند؛ به همین دلیل میتوان گفت شبکه سولانا غیرمتمرکزتر از شبکه BSC است.
- شبکه BSC از دو مکانیسم اجماع POA و DPOS استفاده میکند در حالی که Solana از مکانیسم POH بهره میگیرد.
- بایننس اسمارت چین حدودا میتواند ۱۵۰ تراکنش در ثانیه را پردازش کند؛ در حالی که این رقم در سولانا ۶۵,۰۰۰ تراکنش در ثانیه است.
- تعداد برنامههای غیرمتمرکز روی شبکه BSC حدودا ۴۱ برنامه است؛ در حالی که تنها ۶ Dapp بر روی شبکه Solana فعالیت میکنند.
- ارزشکلقفل شده در زنجیره هوشمند بایننس حدودا ۱۹.۸۳ میلیارد دلار است و این رقم برای شبکه سولانا حدودا ۱۳.۷ میلیارد دلار تخمین زده شده است.
- کارمزد تراکنش در شبکه BSC حدودا ۰.۵۵۱ دلار است در حالی که این رقم برای انجام تراکنش روی شبکه سولانا فقط ۰.۰۰۰۲۵ دلار است.
جمع بندی
در حالی که هر کدام از بلاکچینهای لایه یک مزایای خاص خود را دارند و رقابت بین بلاکچینهای مختلف به شکل فوقالعادهای افزایش یافته است، اما طرفداران اتریوم اذعان دارند که شکست پروتکلی که کاملا غیرمتمرکز و مقاوم است، بسیار دشوار است و از طرف دیگر طرفداران شبکههای سولانا و بایننس اسمارت چین اطمینان دارند که این شبکهها همچنان به رشد خود از طرف جامعه کاربرانشان ادامه خواهند داد. در این مقاله به مقایسه دو شبکه بایننس اسمارت چین (BCS) و سولانا (Solana)، کارهایی که هر کدام از بلاکچینهای سولانا و بایننس اسمارت چین انجام میدهند، تفاوت آنها با اتریوم و با یکدیگر و نحوه تلاش هر شبکه برای حل مشکل بلاکچین، تمرکز زدایی، امنیت و مقیاس پذیری پرداختیم.