تکنولوژی بلاک چین را می‌توان به عنوان یکی از جذاب‌ترین پیشرفت‌ها در دنیای فناوری طی دهه گذشته برشمرد. تغییرناپذیری، غیرمتمرکزسازی، شفافیت و امنیت موجود در بلاک چین، مسیر پیش روی جهان را تغییر داده و آن را در جهت غیرمتمرکزسازی قرار داده است؛ سافت‌فورک و هاردفورک نیز تاثیر بسزایی بر آن و صنعت کریپتو داشته‌اند. در این مقاله تاثیر هارد فورک در صنعت کریپتو را مورد بررسی قررا می‌دهیم و معروف‌ترین فورک‌های این صنعت را معرفی می‌کنیم. با میهن بلاکچین همراه باشید.
سافت فورک و هارد فورک در صنعت کریپتو به چه معناست؟
فناوری بلاک چین با توجه به این نکته که به تمام کاربران امکان می‌دهد تا در عملیات و اقدامات شبکه مشارکت داشته باشند، بنیان یک دنیای جامعه‌‌محور را بنا نهاده است، که در آن کاربران تصمیمات کلیدی و مهم اتخاذ می‌کنند؛ اما در سیستمی که توسط جامعه اداره می‌شود، همواره احتمال عدم توافق بین شرکت‌کنندگان و کاربران شبکه وجود دارد.
اگر کاربران شبکه در دوراهی دو مجموعه قوانین یا دو مسیر پیشروی بالقوه قرار بگیرند چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ عبور از این شرایط اندکی پیچیده است و دقیقا به همین دلیل است که فورک‌ها به وجود آمده‌اند. یک فورک شرایطی است که در آن، قوانین یا تغییرات جدیدی برای شبکه بلاک چین ایجاد می‌شوند و مسیر پیش روی شبکه از نسخه قدیمی زنجیره جدا می‌شود. به طور کل دو نوع فورک وجود دارد: سافت‌فورک و هاردفورک؛ در حالی که سافت‌فورک صرفا همانند یک به‌روزرسانی نرم‌افزاری بر روی شبکه فعلی است، هاردفورک شبکه بلاک چین را به دو مسیر مختلف تقسیم می‌کند.
هاردفورک‌های شبکه‌های بلاکچین رکن اساسی ایجاد اکوسیستم متنوع کریپتو است. در ادامه، با نگاه دقیق‌تری به هارد فورک‌ها در صنعت کریپتو می‌پردازیم و این نکته را بررسی می‌کنیم که بعضی از هاردفورک‌های معروف چگونه توانستند صنعت کریپتو را شکل دهند.
پیاده‌سازی هارد فورک چگونه است؟
شرکت‌کنندگان و حاضران در شبکه‌های بلاک چینی که معمولا به آنها نود گفته می‌شود، وظیفه اصلی اجرای سیستم را به عهده دارند. این نودها، بعضی اوقات تغییراتی بر روی شبکه ارائه می‌دهند تا ویژگی‌های جدیدی به شبکه افزوده شود یا قوانین جدیدی اتخاذ شوند. اگر در بین شرکت‌کنندگان توافق کاملی در خصوص تغییرات مذکور وجود داشته باشد، تغییرات موردنظر پیاده‌سازی می‌شوند و بلاک چین در قالب یک شبکه واحد به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
اما اگر نودها در خصوص نیاز به پیاده‌سازی این تغییرات، به دو دسته موافق و مخالف تقسیم شوند، شبکه بلاک چین به دو بخش تقسیم شده و زنجیره جدیدی ایجاد می‌شود که این ویژگی‌های جدید را اجرا می‌کند. به این شرایط، هاردفورک گفته می‌شود. هاردفورک‌ها گاهی اوقات توسط گروهی از نودهای بلاک چین و به این دلیل اجرا می‌شوند که شبکه قدیمی را کنار گذاشته و به شبکه جدیدتر و کارآمدتر انتقال یابند.
از نظر فنی، هاردفورک زمانی رخ می‌دهد که تغییرات بر روی کدهای شبکه به حدی زیاد و چشمگیر باشند که بلاک‌های جدید دیگر مطابق با بلاک‌های قبلی نباشند. در این صورت شبکه به دو زنجیره تقسیم می‌شود، که یک زنجیره نسخه قدیمی شبکه و زنجیره دیگر نسخه جدید شبکه با رمزارز بومی کاملا جدید را اجرا می‌کنند.
طی سال‌های گذشته، هاردفورک‌ها با معرفی رمزارزهای جدید به صنعت کریپتو، به متنوع‌سازی این عرصه کمک کرده‌اند. برای مثال، لایت کوین و دوج کوین هارد فورک‌های شبکه بیت کوین هستند که از ساختار موجود در شبکه بیت کوین استفاده می‌کنند، اما در عین حال دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود هستند. این فورک‌ها با افزودن ویژگی‌ها و عملکر‌دهای جدید، به شبکه‌ها امکان می‌دهند تا فراتر از هدف و حیطه اولیه خود تکامل یابند.
از طرف دیگر با وجود هاردفورک‌ها، خطر افزایش نوسان قیمت وجود دارد. هرچند هارد فورک‌ها می‌توانند عملکرد، سرعت و مقیاس‌پذیری شبکه بلاک چین را به طور چشمگیری بهبود دهند و در بلندمدت رمزارزهای بیشتری را برای انجام معاملات در اختیار معامله‌گران قرار دهند.
معرفی معروف‌ترین هارد فورک‌ها در صنعت کریپتو
بیت کوین کش
بیت کوین کش یکی از هاردفورک‌های قابل ذکر شبکه بیت کوین است. هنگامی که یکی از توسعه‌دهندگان اصلی بیت کوین به اسم پیتر وویل (Pieter Wuille) در سال ۲۰۱۵ برای اولین بار ایده سگویت (Segregated Witness یا به اختصار SegWit) را معرفی کرد، این ایده به عنوان یک سافت‌فورک پذیرفته شد.
هرچند ایده کاهش حجم تراکنش‌های بیت کوین آنچنان به مذاق ماینرها خوش نیامد و پس از چند سال، ماینرها هاردفورکی به منظور اجتناب از این موضوع ایجاد کردند. بدین ترتیب بیت کوین کش در سال ۲۰۱۷ متولد شد.
لایت کوین
لایت کوین یکی از اولین فورک‌های بیت کوین بوده و در سال ۲۰۱۱ به وجود آمده است. این فورک بدین منظور ایجاد شده است تا زمان تولید بلاک را کاهش دهد، رابط کاربری گرافیکی فعلی را اصلاح کند و تعداد کوین‌های در دسترس برای سپرده‌گذاری (staking) را افزایش دهد. قیمت لایت کوین در ماه ژانویه ۲۰۲۲ معادل با ۱۳۷ دلار بود.
گلکسیاس (Galaxias)
کاردیاچین (KardiaChain) پروژه‌ای است که اخیرا با زیرساخت تعامل‌پذیر خود، کاربران کریپتو را به وجد آورده است. این شبکه نسخه ۱.۰ شبکه اصلی خود به اسم آریس (Aris) را در ماه دسامبر ۲۰۲۰ (آذر ۱۳۹۹) عرضه کرده است. دقیقا یک سال بعد در ماه دسامبر ۲۰۲۱ (آذر ۱۴۰۰)، کاردیاچین اولین هاردفورک خود به اسم گلکسیاس را ایجاد کرد.
هاردفورک گلکسیاس بر بستر زیرساخت تعامل‌پذیری آریس ایجاد شده است و مطابقت و پشتیبانی شبکه از سایر شبکه‌های بلاک چین مهم دیگر، برنامه‌های غیرمتمرکز و کیف پول‌های وب ۳ نظیر متامسک و تراست ولت را بهبود و ارتقا می‌بخشد. گلکسیاس هم‌چنین به بهبود عملکرد کلی شبکه و استیکینگ (Staking) با قراردادهای هوشمند کمک می‌کند. این ویژگی‌ها در صورتی محقق می‌شوند که ویژگی‌های اصلی کاردیاچین نظیر کارمزد کم تراکنش‌ها، زمان کم تولید بلاک و مقیاس‌پذیری نیز حفظ می‌شود.
آلت‌ایر اتریوم
شبکه اتریوم نیز طی سال‌های گذشته با چندین فورک مواجه بوده است، که آلت ایر آخرین فورک مهم این شبکه محسوب می‌شود. آلت ایر یک به‌روزرسانی بسیار مهم برای بیکن چین (Beacon Chain) زنجیره گواه اثبات سهامی است، که در موازات شبکه اصلی اتریوم اجرا می‌شود. در نهایت هدف اصلی ادغام اتریوم و بیکن چین این است تا شبکه اتریوم ۲.۰ ایجاد شود. انتظار می‌رود اتریوم ۲.۰، عملکرد، مقیاس‌پذیری و امنیت بهتری ارائه دهد. فورک آلت ایر یک گام بسیار مهم در تحقق این هدف است. این به‌روزرسانی در صدد این است تا کلاینت‌های سبک و نودهای کوچکتر را معرفی کند که بتوانند بر روی گوشی‌های هوشمند اجرا شوند و جریمه‌های عدم فعالیت و اسلشینگ (Slashing) را نیز فعال کند.
نتیجه‌گیری
اگرچه بارها ثابت شده است که هاردفورک‌ها برای اکوسیستم کریپتو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند؛ اما جامعه فعال در بلاک چین هم‌چنان در خصوص اجرای هاردفورک‌ها به دو دسته موافق و مخالف تقسیم شده‌اند. بعضی از شبکه‌های بلاک چین تا حدی پیش رفته‌اند که بلاک چین‌های فورک‌ناپذیر ایجاد کرده‌اند تا از اصول اولیه شبکه محافظت کنند. هرچند ایجاد فورک به کاربران قدرت کنترل مسیر شبکه را ارائه می‌دهد و در صورتی که ایجاد فورک به درستی برنامه‌ریزی شود می‌تواند اکوسیستم کریپتو را در سال‌های آتی گسترش دهد. در این مقاله تاثیر هارد فورک در صنعت کریپتو
