قرارداد هوشمند ترکیبی (Hybrid Smart Contract) با ایجاد انقلابی در سیستم حقوقی که امروز وجود دارد، جهان را تغییر خواهند داد. دوران قراردادهای نامفهوم که توسط وکلا نوشته میشود، به پایان رسیده است. قراردادهای قرن آینده قراردادهای هوشمند هیبریدی خواهند بود که توسط برنامهنویسان به صورت کد نوشته شدهاند.
قرارداد هوشمند ترکیبی چیست ؟
قراردادهای هوشمند قراردادهایی خود اجرا هستند که به صورت کد شده نوشته شده توسط بلاکچین اجرا میشوند. این قراردادهای هوشمند در ارسال و دریافت پول و انجام محاسبات ساده بسیار عالی هستند، اما به تنهایی نمیتوانند به دادههای خارج از زنجیره دسترسی پیدا کنند، محاسبات پیچیده را انجام دهند یا اعداد تصادفی تولید کنند.
این محدودیتها قبلا قراردادهای هوشمند را از ایفای بسیاری از نقشهایی که در حال حاضر قراردادهای حقوقی سنتی بر عهده دارند، منع میکرد. اکنون، معرفی شبکههای اوراکل بر روی بلاکچین نوید حل این مشکل را میدهد. شبکه های اوراکل میتوانند تصادفی قابل تایید باشند و دادههای خارج از زنجیره و منابع محاسباتی اضافی را برای قراردادهای هوشمند فراهم کنند.
شبکههای اوراکل از اعتبارسنجهایی تشکیل شدهاند که دادهها را روی بلاکچین مینویسند. اوراکل ورودیهای چندین اعتبارسنج را جمع میکند تا هیچ یک از اعتبارسنجها کنترل ورودی اوراکل را نداشته باشند. همچنین اعتبارسنجها ممکن است از مکانیزمهای مختلفی برای دستیابی به دادههایی که مینویسند استفاده کنند تا قدرت را بیشتر افزایش دهند. به عنوان مثال، شبکههای اوراکل که ویژگی تصادفی قابل تایید را ارائه میدهند ممکن است بخواهند که هر اعتبارسنج از تولید کننده شبه تصادفی اعداد استفاده کنند.
شبکههای Oracle غیرمتمرکز هستند، بنابراین استفاده از این شبکهها تناقضی با مزایای غیرمتمرکز بودن بلاکچین ندارد. قرارداد هوشمندی که از شبکه اوراکل استفاده میکند یک قرارداد هوشمند ترکیبی نامیده میشود.
کاربردهای قراردادهای هوشمند ترکیبی
هنگامی که قراردادهای هوشمند ترکیبی از طریق شبکه اوراکل به دادههای خارج از زنجیره دسترسی پیدا کنند، میتوانند جایگزین قراردادهای سنتی شوند. به عنوان مثال، بیمه آب و هوا، نوعی بیمه که در صورت شرایط جوی شدید پرداخت میشود، در حال حاضر توسط قراردادهای سنتی پشتیبانی میشود. اگر یک شبکه اطلاعات مربوط به حوادث شدید آب و هوایی را فراهم کند، در عوض بیمه آب و هوا با قراردادهای هوشمند ترکیبی به راحتی قابل اجرا است. به طور کلی، هر قراردادی که براساس رویدادهای دنیای واقعی پرداخت شود، می تواند در بلاکچین اجرا شود، به شرطی که یک شبکه وجود داشته باشد که بتواند دادههای خارج از زنجیره را ارائه دهد.
قراردادهای هوشمند هیبریدی همچنین میتوانند سازوکارهایی را اجرا کنند که از پیچیدگی محاسباتی بالاتری نسبت به نمونههای غیر ترکیبی خود برخوردار باشند. به عنوان مثال، الگوریتم Vickrey-Clarke-Groves یک مکانیزم مزایده مهر و موم شده است. گوگل و فیس بوک از VCG برای اجرای حراجهای تبلیغاتی خود استفاده میکنند.
تنها مشکل VCG این است که محاسبه آن دشوار است. اجرای یک مکانیزم VCG روی بلاکچین بسیار گران خواهد بود. اما، اگر محاسبه با استفاده از یک قرارداد هوشمند ترکیبی به محاسبات خارج از زنجیره واگذار شود، VCG میتواند مقرون به صرفه باشد و در بلاکچین پیاده سازی شود.
شبکههای Oracle که به عنوان مولد اعداد تصادفی عمل میکنند، میتوانند از چندین مسابقه بازی و قمار درون زنجیره پشتیبانی کنند، همچنین میتوانند از الگوریتمها و مکانیزمهای تصادفی پشتیبانی کنند و برخی از آنها کارآمدتر از نمونههای غیر تصادفی خود هستند. یک مثال مکانیسم حراج موسوم به حراج کندلاستیک است که معادل حراج استاندارد است با این تفاوت که به جای اینکه پس از یک دوره زمانی مشخص پایان یابد، حراج در یک زمان تصادفی پایان مییابد. کاربران EBay ممکن است با مشکل اسکالپینگ آشنا باشند که تقریبا تمام پیشنهادات خرید دقیقا قبل از پایان حراج انجام میشود.
این میتواند برای خریداران ناامید کننده باشد، زیرا آنها اطلاعات کمی در مورد قیمت واقعی حراج قبل از پایان حراج دارند. حراج کندلاستیک با تشویق پیشنهاد دهندگان برای قرار دادن پیشنهادات زودهنگام، این مشکل را حل میکند. بدون تولید کننده اعداد تصادفی، اجرای حراج کندلاستیک یا هر مکانیزم یا الگوریتم تصادفی دیگر بر روی بلاکچین غیرممکن است.
مزایای قرارداد هوشمند هیبریدی نسبت به قراردادهای سنتی
برخلاف قراردادهای سنتی، قراردادهای هوشمند توسط بلاکچین اجرا میشوند، بدین معنی که دیگر نیازی به سیستم دادگاه خارجی برای اجرای قراردادها نیست. بدون سیستم دادرسی پرهزینه، قراردادها ارزانتر هستند، بنابراین تراکنشهای همتا به همتا را میتوان به جای اعتماد به شخص ثالث با قراردادهای هوشمند اداره کرد.
قرارداد بین شرکتهای مستقر در کشورهای مختلف اغلب چالش برانگیز است، زیرا پیمایش در سیستمهای مختلف دادرسی گران است و معمولا سیستمهای قضایی یک کشور قدرت محدودی را بر شرکتهای دیگر کشورها دارند. قراردادهای هوشمند ترکیبی این ضعف را ندارند. آنها اصلا مبتنی بر ملیت نیستند.
تصویب مهلت قانونی اضافه برای تخلیه به خاطر شیوع کرونا در بسیاری از ایالتهای ایالات متحده آمریکا و کشورهای جهان نمونهای از این موارد است. اجاره دهنده و مستاجر توافق نامهای را امضا کردند که اگر اجاره پرداخت نشود، اجاره دهنده در برابر تخلیه مستاجر حق قانونی خواهد داشت. بر سر درستی این قانون بحث نمیکنیم بلکه بحث سر آن است که این اقدام دولتهای سراسر جهان به طور موثر هر توافق نامهای را که در آن زمان وجود داشت را ملغی کرد. واضح است که قراردادهایی که میتوانند در هر زمان توسط قوانین دولتی باطل شوند، در مقایسه با قراردادهای هوشمند ترکیبی مطلوب نیستند.
سخن پایانی
در سال های آینده، قراردادهای هوشمند ترکیبی جایگزین قراردادهای حقوقی سنتی میشوند، زیرا این قراردادها سریعتر، کارآمدتر و در برابر مجاری قانونی آسیب پذیر نیستند. قیمت آنها کمتر است و وابسته به مرز و کشور خاصی نیستند. حال باید دید اولین راهکارهای عملی این حوزه، چه زمان به یاری نظام قضایی خواهند شتافت.