شیلینگ (shilling) به حالتی گفته میشود که فرد یا افرادی از محصول و خدمات خاصی تعریف و تمجید میکنند و این گونه وانمود میکنند که خود مشتری آن محصولات یا خدمات خاص هستند؛ اما در واقع با فروشندگان آن محصولات و خدمات ارتباط نزدیکی دارند و برای بازار گرمی و منافع شخصی خود اقدام به تبلیغات میکنند. این قضیه در جهان بیت کوین و ارز دیجیتال هم وجود دارد و عدهای با استفاده از این روش به پامپ کوینها اقدام میکنند. هدف شیلینگ در فضای رمزارزها ایجاد هیاهو در اطراف پروژه است؛ به طوری که توجه سرمایهگذاران به آن رمزارز جلب شود و نوعی روش کلاهبرداری محسوب میشود. در این مقاله از میهن بلاکچین، مثالهایی از شیلینگ در فضای کریپتو و راههای شناسایی و در امان ماندن از آن را بررسی خواهیم کرد.
شیلینگ (Shilling) در ارزهای دیجیتال چیست؟
شیلینگ به صورت کلی نوعی تبلیغات مخفی برای یک پروژه است. در این تعریف فرد یا گروهی در ازای دریافت دستمزد یا نوعی منفعت مالی، با هدف هدایت اذهان معاملهگران به سمتی خاص، در لفافه به تبلیغ در مورد آن پروژه میپردازد؛ تبلیغی که ریشه در واقعیت ندارد. به فردی که در چارچوب شیلینگ فعالیت و تبلیغ میکند، شیلر (Shiller) گفته میشود.
در واقع فرد مبلغ (شیلر) معاملهگران را با وعده ارزشمند شدن در آینده ترغیب به خرید آن توکن میکند. سرمایهگذاران معمولی که به دنبال ارز دیجیتال خوبی برای سرمایهگذاری هستند، ممکن است تحت تاثیر این قبیل محتواهای ناصادقانه قرار بگیرند و سرمایه خود را از دست دهند.
به صورت خلاصه در یک کلاهبرداری شیلینگ که در مورد یک توکن باشد، موارد زیر اتفاق میافتد:
۱. هیاهو و تبلیغات جعلی از سمت گروهی که از رشد قیمت دارایی منفعت میبرند
۲. یک پامپ قیمتی اولیه که ریشه بنیادی ندارد
۳. هدایت و ترغیب اذهان عمومی به خرید آن دارایی
۴. پامپ قیمت ایجاد شده منجر شده از خرید کاربران فریب خورده
۵. خالی کردن نهنگها و دامپ قیمتی
اما شیلینگ در فضای رمزارزها میتواند به شکل جذب سرمایه دیفای باشد که منهای پامپ و دامپ قیمت توکن، باقی مراحل همچنان مطابق با موارد گفته شده خواهد بود.
انواع روشهای شیلینگ در حوزه ارزهای دیجیتال
شکلهای مختلفی از shilling وجود دارد و این عمل تنها مربوط به پامپ کردن تعدادی کوین یا توکن خاص نیست. ارز دیجیتال فناوری بسیار نوینی است که همراه با نوسانات قیمتی فراوان است. از این رو بسیاری از کاربران سودای یک شبه پولدار شدن در این فضا را در سر خود میپرورانند و مستعد گرفتار شدن در دام کلاهبرداران شیلر هستند. در ادامه به ۴ روش شیلینگ متداول در این فضا اشاره میکنیم.
۱. تبلیغات اینفلوئنسرها:
در این روش تیم پروژه در ازای پرداخت مبلغی به یک فرد شناختهشده و تاثیرگذار در شبکههای اجتماعی، به تبلیغات غیرواقعی حول پروژه میپردازد. در اکثر مواقع محتوای این تبلیغات با وعده افزایش قیمت توکن پروژه در آینده همراه است و بدین ترتیب کاربرهای ناآگاه با رویای کسب سودهای نجومی فریب میخورند.
در برخی از موارد این تبلیغات به صورت دستهای به تعداد زیادی از اینفلوئنسرها داده میشود و کاربر با حجم زیادی از این تبلیغات مواجه میشود.
همچنین در موارد نادری، فرد اینفلوئنسر به صورت انفرادی از قبل مقادیر زیادی از آن رمزارز را تهیه میکند و با تبلیغات پیرامون آن موجب پامپ قیمت آن توکن میشود و دارایی خود را در قیمتهای بالا میفروشد. از آنجایی که این پامپ همراه با عوامل بنیادی (فاندامنتال) نبوده است، قیمت به سرعت با ریزش شدید همراه میشود و اکثر خریداران با ضررهای سنگین مواجه میشوند.
۲. وعدههای دروغین تیم پروژه:
در این روش افراد مرتبط با تیم پروژه، وعدههای جذاب اما غیرواقعی در مورد نقشه راه و آینده پروژه ارائه میدهند. اکثر این وعدهها در مراحل اولیه راهاندازی پروژه داده میشود اما در برخی از موارد، کلاهبرداری بودن پروژه حتی بعد از چند ماه فعالیت نیز مشخص نمیشود. به عنوان مثال پلتفرمی را تصور کنید که وعده سودهای نجومی برای استیکینگ توکنی خاص را میدهد و هفتهها یا حتی ماهها نیز به وعده خود عمل میکند و از این طریق اعتمادها را نیز جلب میکند. از آنجایی که چرخه اقتصادی این مدل غیرمنطقی است، این روند ادامهدار نخواهد بود و با فروپاشی سیستم همراه خواهد شد.
به صورت کلی در مرحله عرضه اولیه (ICO) توجه سرمایهگذاران به نقشه راه و وعدههای تیم پروژه است و به همین خاطر بسیاری از آنها در این نوع از شیلینگ به دام میافتند و سرمایه خود را از دست میدهند.
۳. مانور روی پامپهای جعلی:
در این روش فرد یا گروهی یک دارایی (معمولا با ارزش بازار پایین) را به اندازه زیاد خرید میکنند. این کار به پامپ قیمت آن دارایی منجر میشود و بسیار شبیه به رفتار نهنگها است. این پامپ قیمتی منجر به معطوف شدن توجه سرمایهگذاران به آن دارایی میشود. در این مرحله ممکن است به خاطر ارتباطات آن گروه با تیم پروژه، همزمان اخباری پیرامون فعالیتهای توسعهای شبکه منتشر شود و کاربران این پامپ را به حساب انتشار این خبر بگذارند.
به دنبال آن تعداد زیادی از کاربران معمولی دچار فومو (Fomo) شده و آن دارایی را خریداری میکنند. این موضوع منجر به پامپ اصلی قیمت آن دارایی میشود که فرد شیلر از ابتدا به دنبال آن بوده است. در نهایت فرد شیلر با فروش دارایی انبوه خود در قیمتهای بالا هم سود خوبی کسب میکند و هم موجب دامپ سنگین قیمت میشود.
۴. نظرات گروهی کاربران به ظاهر عادی
در این روش در صفحههای اجتماعی مرتبط یا غیرمرتبط با یک توکن، تعداد زیادی کامنت مثبت توسط کاربران مختلف نوشته میشود. اما در پشت پرده این کاربران در واقع کاربر معمولی نیستند و توسط شیلرها هدایت میشوند و نظرات آنها جعلی است.
این دسته از کاربران از هر فرصت و صفحه پربینندهای برای انتشار نظرات غیرواقعی خود استفاده میکنند. کاربران معمولی و ناآگاه با دیدن تعداد زیاد افرادی که از آن توکن تعریف میکنند، کنجکاو خواهند شد. از آنجایی که مطابق با یک نظریه روانشناسی انسان از انجام دادن کاری که تعداد زیادی از انسانها آنرا انجام میدهند احساس امنیت میکند، احتمال به دام افتادن کاربران غیرحرفهای در این مرحله وجود دارد.
معروفترین نمونههای شیلینگ در حوزه رمزارزها
شاید معروفترین نمونه شیلینگ در حوزه رمزارزها مربوط به جان مک کافی (John McAfee) باشد که در سال ۲۰۲۰ به جرم تبلیغات شیلینگ در زمان عرضه اولیه یک ارز دیجیتال دستگیر شد. مک کافی در آن زمان با زدن توییتهایی به تبلیغ در مورد آن پروژه پرداخته بود. تحقیقات نشان میدهند که او از فرآیند Shilling حدود ۲۳ میلیون دلار درآمد داشته است.
همچنین همه ما میمکوینهایی را به خاطر داریم که به خاطر توییتهای ایلان ماسک با پامپهای چند هزار درصدی مواجه شدهاند. نکته جالب در مورد اکثر این میمکوینها، عدم اشاره مستقیم ایلان ماسک به خرید آنها بوده است و گاها حتی با اشاره غیرمستقیم به بخشی از نام آن توکن، این پامپ انجام شده است.
چگونه در برابر شیلینگ از خود محافظت کنیم؟
برای محافظت از خود در برابر فضای کلاهبرداری شیلینگ، بهترین راه افزایش آگاهی و تحقیق در مورد محتوای یک تبلیغ است که نظرمان را جلب کرده است. پس برای در امان ماندن از شیلینگ توصیههای زیر را در نظر داشته باشید:
- از طریق جستجو برای اثبات تبلیغات، وعدهها و گزارشهای مالی و سابقه اعضای یک تیم میتوان اثر shilling را در فضای ارز دیجیتال خنثی کرد. اگر ما یاد بگیریم که به شیوه موثر به مبارزه با شیلینگ بپردازیم، دیگر این پدیده موجود نخواهد بود.
- افرادی که تجربه خرید آنلاین دارند، نظرات جعلی را خیلی زود تشخیص میدهند. از این مهارت میتوان در فضای ارز دیجیتال نیز استفاده کرد. نظرات غیر واقعی و نظراتی که اثبات نشدهاند را به راحتی میتوان تشخیص داد. تحقیق در مورد فردی که نظر میدهد نیز مهم است. این فردی که نظر میدهد، باید مورد بررسی قرار گیرد و نظرات دیگر او را در مورد محصولات دیگر دید. اگر او تنها در مورد این محصول خاص نظر داده است، قضیه کمی مشکوک است و باید احتیاط کرد.
- همواره عوامل بنیادی (فاندامنتال) یک پروژه را بررسی کنید و ببینید که آیا پامپ قیمتی ایجاد شده در مورد توکن آن پروژه توجیه منطقی دارد یا خیر.
- ممکن است که شما به یک اینفلوئنسر اعتماد نسبی داشته باشید. در صورتی که تبلیغ یا تعریفی از سمت او به چشمتان میخورد، به این موضوع دقت کنید که آن فرد چقدر تخصص یا دانش برای بررسی اصالت جملههایی که میگوید را دارد. در بسیاری از موارد اینفلوئنسرها محتوای تبلیغی را که منتشر میکنند، متوجه نمیشوند.
- نظرات افراد ثالث بیطرف را در این میان جویا شوید. مشاورین و افراد متخصصی در این حوزه وجود دارند که قادر به تحلیل دادههای پیچیده هستند. همچنین برخی از پلتفرمهای تحلیل در این حوزه وجود دارند که ممکن است در همان ابتدای کار هشدارهای امنیتی در مورد آن پروژه داده باشند.
- تحقیق در مورد پروژه بسیار حیاتی است. ببینید تیم اجرایی پروژه و مشاوران آن چه افرادی هستند.
سوالات متداول (FAQ)
شیلینگ به صورت کلی نوعی تبلیغات مخفی برای یک پروژه است و نوعی کلاهبرداری محسوب میشود. در واقع فرد مبلغ (شیلر) معاملهگران را با وعده دروغین ارزشمند شدن در آینده ترغیب به خرید آن توکن میکند.
بیشترین نوع کلاهبرداری شیلینگ در فضای رمزارزها از طریق تبلیغات اینفلوئنسرها، وعدههای دروغین تیم پروژه، مانور روی پامپهای جعلی و نظرات گروهی کاربران به ظاهر عادی انجام میشود.
برای محافظت از خود در برابر فضای کلاهبرداری شیلینگ، بهترین راه افزایش آگاهی و تحقیق در مورد محتوای یک تبلیغ است که نظرمان را جلب کرده است.
جمعبندی
در این مقاله به این موضوع اشاره کردیم که شیلینگ (Shilling) نوعی کلاهبرداری است که در فضای رمزارزها میتواند از طریق تبلیغات و ایجاد هیاهوی بیدلیل پیرامون یک پروژه ایجاد شود و نظر کاربران مبتدی را نسبت به سرمایهگذاری در آن پروژه جلب کند. اکثر پروژههای شیلینگ شده عوامل فاندامنتال قوی ندارند و از این رو پامپهای قیمتی که روی آنها صورت میگیرد موقت بوده و در نهایت موجب زیان سنگین کاربران عادی میشود. همچنین همانطور که گفته شد بهترین راه در امان ماندن از خطرات شیلینگ، افزایش آگاهی و تحقیق در مورد محتوای یک تبلیغ است که نظرمان را جلب کرده است. نظر شما چیست؟ چه روشهای دیگری برای تشخیص این قبیل کلاهبرداریها به ذهنتان میرسد؟ نظرات خود را حتما با ما در میان بگذارید.
