واژه انگلیسی “Hackathon” برگرفته از دو کلمه “Hack” و “Marathon” به معنای «هک» و «ماراتن» است. «هکاتون» یک رویداد کدنویسی اجتماعی است که برنامهنویسان برای یافتن راه‌حل‌های جدید و تکمیل پروژههای بزرگ مشترک، دور هم جمع میشوند. معمولا این گردهمایی برای ساخت یک برنامه نرم‌افزاری جدید در مدت زمان نسبتا کوتاهی، معمولا ۲۴ یا ۴۸ ساعت، برگزار می‌شود. هکاتون‌ها از نظر ساختار و هدف متفاوت هستند، اما همه این رویدادها باعث تسریع نوآوری‌های مشترک میشوند. با ظهور فناوری بلاکچین، شاهد برگزاری هکاتونهای بلاکچین (Blockchain Hackthon) هم هستیم، رویدادهایی که منحصرا روی تکنولوژی بلاکچین تمرکز می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با هکاتون بلاکچین، مزایا، نحوه اجرا و راه‌حل‌های پیشگیری از اشتباهات رایج در برگزاری این رویدادها با میهن بلاکچین همراه باشید.
هکاتون بلاکچین چیست؟
هکاتونهای بلاکچین رویدادهایی هستند که تمرکز اصلی آن‌های روی تکنولوژی بلاکچین است. این تصور که فناوری بلاکچین فقط مختص توکن‌های بی‌همتا (NFT) و ارزهای دیجیتال است، یک تصور اشتباه است. در حال حاضر از فناوری بلاکچین در زمینه‌های مختلفی مانند موارد زیر استفاده می‌شود:
- سیستم‌های رای گیری
- انتقال ایمن داده‌های پزشکی
- حق امتیاز موسیقی برای آثار دیجیتال
- پرداخت‌های فرامرزی
- تکنولوژی پیشگیری از پولشویی
- نظارت بر زنجیره تامین و لجستیک
- تایید منبع محتوا
- املاک و مستغلات
هکاتونهای بلاکچین میتوانند به طیف وسیعی از موضوعات و نیازهای انسانی بپردازند. مدت زمان برگزاری این هکاتون‌ها بسته به نوع چالش متفاوت است. معمولا داوران از پیش‌تعیین‌شده، برنده را بر اساس ارائه دمو یا اثبات مفهوم انتخاب می‌کنند.
مزایای برگزاری هکاتون بلاکچین چیست؟
برگزاری هکاتون بلاکچین یا ارزهای دیجیتال مزیت‌های فراوانی دارد. معمولا هکاتون‌ها منجر به تولید فناوری‌ها و نرم‌افزارهای جدیدی میشوند که کاربردی و سودمند هستند. نتایج حاصل از برگزاری هکاتون بلاکچین، با توجه به فناوری بلاکچین مورد نظر متفاوت است. در ادامه به ۱۰ مورد از مزایای Hackathon بلاکچینی می‌پردازیم.
۱. یافتن راه‌حل‌های جدید برای استخراج ارزهای دیجیتال
در یک هکاتون اتریوم (Ethereum) هدف مشترک بلاکچین‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال، ساخت برنامههای غیرمتمرکز (DApps) است. همچنین در برخی هکاتونهای بیت کوین (Bitcoin) شرکت‌کننده‌ها روی توسعه برنامههای همتا به همتایی (P2P) تمرکز دارند که برای استخراج بهینه و کارآمدتر بیت کوین طراحی شده‌اند.
۲. ایجاد علاقه و جذب افراد به یک ارز دیجیتال یا بلاکچین خاص
اگر طرفدار و حامی یک بلاکچین یا ارز دیجیتال خاص هستید، برگزاری هکاتون یک گزینه عالی برای ایجاد علاقه و جذب افراد است. آشنا شدن افراد جدید با تکنولوژی یا سبک شما میتواند باعث افزایش اعضای جامعه (کامیونیتی) شود.
۳. افزایش آگاهی در مورد نام یا برند
برگزاری یا اسپانسر شدن در هکاتون‌ها راهی برای ترویج و تقویت برند شرکت‌ها است. به‌علاوه، شرکت‌های نرم‌افزاری میتوانند با اجرای هکاتون‌ها، برنامههای خود را به توسعه‌دهندگان و متخصصان این صنعت بسپارند.
۴. ایجاد کامیونیتی و تقویت کار تیمی
همه کسب‌وکارها میتوانند با برگزاری یک هکاتون داخلی، کار تیمی را تشویق کنند و از کارمندان خود ایده‌های جدید بگیرند. اجرای یک هکاتون عمومی، روابط ارزشمند و گفتگو محوری را میان اعضای تاثیرگذار جامعه شکل می‌دهد.
۵. توانمندسازی نسل بعدی
هکاتون‌ها فرصتی هستند تا نسل بعدی که قرار است مشکلات را حل کنند، با فناوری‌ها و ایده‌های جدید آشنا شوند. همراهی مربیان یا متخصصان حرفه‌ای با طراحان و توسعه‌دهندگان مبتدی در یک چالش مشترک، باعث تشویق آنها می‌شود. حتی ممکن این افراد تازه‌کار شریک تجاری جدید شما شوند.
۶. آموزش افراد و کارمندان
هکاتون‌ها یک گزینه عالی برای آموزش فناوری‌های جدید به افراد یا تشویق آنها به همکاری با یکدیگر است. حل مسئله و مدیریت زمان، نه تنها موجب یادگیری فناوری‌های جدید می‌شود، بلکه مهارت‌های بین فردی را تقویت می‌کند.
۷. بهره‌مندی از مزایای حضور در هکاتون
شرکت در هکاتونهای بلاکچین با مزایا و فواید بسیاری همراه است. ممکن است یک هکاتون، منجر به ماین ارز دیجیتال یا طراحی اپلیکیشنی برای ماینینگ شود. دریافت پیشنهادات کاری و آگاهی از انواع مختلف مناقصات از دیگر مزایای شرکت در هکاتون‌ها است.
۸. آشنایی و استخدام استعدادهای جدید
هکاتون فرصتی برای آشنایی دوطرفه استعدادهای جدید و شرکت‌ها است. در عین حال که شرکت از مهارت‌های افراد مطلع می‌شود، آنها هم با سبک و سیاق سازمان مورد‌نظر خود آشنا میشوند.
۹. ارتباط با اعضای تاثیرگذار کامیونیتی و جذب حمایت آنها
اگر یک شرکت نتواند با جامعه خود که ستون اصلی پروژه است ارتباط برقرار کند یا اعضای کامیونیتی از روش‌ها و تکنولوژی پروژه استفاده نکنند، ایده‌های جدید شرکت با شکست مواجه می‌شود. هکاتون‌ها فرصتی هستند تا افراد تاثیرگذار جامعه و اینفلوئنسرها، شخصا و بی‌واسطه با تکنولوژی بلاکچین آشنا شوند. این ارتباط در نهایت میتواند به حمایت و پشتیبانی آنها از پروژه ختم شود.
۱۰. توسعه خدمات مخرب
نوآوری‌های مخرب (Disruptive Innovation) تغییرات جسورانه‌ای هستند که میتوانند نحوه زندگی یا کسب‌وکار ما را تغییر دهند. اگر به دنبال حل مشکلی برای بشریت هستید یا می‌خواهید اپلیکیشنی بسازید که سرویس‌های رایگان ارائه دهد، شرکت در هکاتون کشتی نجات شما است. همچنین اگر می‌خواهید راه‌حل بهتری برای شرکت یا اهداف شخصی خود بیابید، می‌توانید نوآوری تخریب‌گر را به صورت داخلی در شرکت یا به طور شخصی اعمال کنید.
راهنمای کامل اجرای هکاتون بلاکچین
بسیاری از فعالان حوزه بلاکچین و رمزارزها، به دنبال برگزاری Hackathon برای پروژه خود هستند. اجرای هکاتونهای بلاکچین شامل ۶ مرحله زیر می‌شود:
۱. انتخاب هدف
اجرای هکاتون بدون هدف، یعنی پروژه هیچ هدف خاصی ندارد. بنابراین لازم است بر اساس موارد کلی زیر هدف خود را مشخص کنید:
- هدف هکاتون
- موضوع (مثلا: هکاتون بیت کوین)
- مخاطب هدف
هکاتونهای بلاکچین را می‌توان برای پروژههای مختلف زیادی برگزار کرد، اما هر پروژه‌ای مشمول برگزاری یک رویداد عالی نمی‌شود. پیش از برگزاری هکاتون، مخاطبان هدف خود را مشخص کنید. موضوعی را انتخاب کنید که برای شرکت‌کننده‌ها جذاب باشد و توانایی حل چالش را داشته باشند.
۲. طراحی چالش
بعد از انتخاب هدف برای هکاتون، چالش را طراحی کنید.
شناسایی مشکلی که قرار است حل شود
آیا می‌خواهید شبکه‌های بلاکچین یا قراردادهای هوشمند را توسعه دهید؟ یا قصد دارید با استفاده از API، برنامه غیرمتمرکزی (dApps) بسازید که پیش‌‌بینی آب‌وهوا را برای کشاورزان غیرمتمرکز می‌کند؟ هدف شما هر چه که باشد، باید ابتدا مشکلی را که به دنبال حل آن هستید، مشخص کنید.
تعیین پارامترها و قوانین تکمیل پروژه
دستورالعمل‌ها باید به شرکت‌کنندگان برای ایجاد درک بهتر، توضیح داده شود. در ادامه به تعدادی از مواردی که باید در دستورالعمل مشخص شوند اشاره می‌کنیم.
- نحوه مشارکت
- تعیین حداقل مهارت‌های لازم
- مشخص‌کردن سیستم یا نرم‌افزارهای مورد استفاده
- محدودیت زمانی
- اندازه و تعداد نفرات تیم‌ها
- روش ارسال پاسخ‌ها
- معیارهای ارزیابی
- آموزش نحوه ارائه
تعیین مربی یا راهنما برای شرکت‌کننده‌ها
وجود مربی یا مشاور نقش مهمی در هدایت شرکت‌کننده‌ها برای حل چالش دارد، به ویژه اگر هدف از برگزاری رویداد شناسایی استعدادهای جدید باشد. تعیین راهنما یا مشاور برای شرکت‌کننده‌ها در طول فرایند به این معنی است که هر کسی می‌داند برای دریافت پاسخ سوال خود به کجا و چه کسی مراجعه کند. اگر هکاتون شما آنقدر بزرگ نیست که بتوانید برای شرکت‌کننده‌ها مشاور و راهنما مشخص کنید یا اگر هدف شما صرفا کشف فناوری‌های جدید است، ارائه یک سرنخ (ایجاد راه ارتباطی) تاثیر زیادی روی کیفیت رویداد شما می‌گذارد.
برنامه‌ریزی رویداد
بعد از مشخص‌شدن محوریت رویداد، جزییات آن را برنامه‌ریزی کنید.
انتخاب فرمت و سبک برگزاری رویداد
اولین نکته این است که آیا رویداد به صورت مجازی برگزار می‌شود یا حضوری؟ مهم نیست برگزارکننده شخص باشد یا سازمان، به هر حال سبک و سیاق برگزاری باید با چالش متناسب باشد.
تعیین تعداد حداقل نفرات شرکت‌کننده
چند نفر را می‌توانید در این رویداد بپذیرید؟ به ندرت ۱۰۰٪ افرادی که ثبت‌نام کرده‌اند در رویداد شرکت می‌کنند. بنابراین باید به فکر جایگزین برای افراد غایب باشید.
تعیین شرایط و مقررات هکاتون
با تعریف شرایط و ضوابط رویداد برای شرکت‌کنندگان و حضار، تجربه بهتر و لذت‌بخش‌تری را برای آنها رقم بزنید. هرچه سوالات شرکت‌کننده‌ها کمتر باشد، نشان‌دهنده آمادگی بیشتر و مطلوب‌تر‌بودن شرایط برگزاری است.
تهیه فهرستی از وسایل مورد نیاز شرکت‌کننده‌ها
با تهیه یک چک‌لیست ساده از وسایل مورد نیاز، به شرکت‌کننده‌ها اطمینان دهید که برای حضور در هکاتون آماده هستند.
انتخاب سخنران یا مجری
برخی رویدادهای هکاتون در مراسم خود از یک سخنران یا مجری استفاده می‌کنند. اگرچه این پارامترهای جانبی لازم نیستند، اما بهتر است یک شروع و پایان مناسب را برای رویداد خود طراحی کنید.
۳. تهیه یک برنامه زمانی
بعد از اینکه تصمیم گرفتید به سخنران یا مجری نیاز دارید یا خیر، در مرحله بعد باید برنامه زمانی رویداد را مشخص کنید:
- تاریخ و زمان برگزاری رویداد
- شروع و پایان زمان ثبت نام
سازماندهی وظایف
مسلما با سازماندهی وظایف و امور مربوطه، جریان رویداد در مسیر روان‌تری حرکت می‌کند:
- تعیین زمان مقرر برای هر یک از کارها
- ایجاد سیستم مدیریت اسناد
- انتخاب روشی برای مدیریت ثبت نام
- تهیه فهرستی از نشانی‌های ایمیل برای ایجاد ارتباط با گروه مخاطب
- جستجو و تایید افراد شرکت‌کننده
بسته به نوع رویداد هکاتونی که برگزار می‌کنید، ممکن است به افراد مختلفی نیاز داشته باشید. افراد مورد نظر خود را پیدا کنید و از طریق تماس یا ایمیل، با آنها ارتباط برقرار کنید. این افراد عبارتند از:
- سخنرانان
- حامیان و شرکا
- داوران
- مربیان و مشاوران شرکت‌کننده‌ها
- داوطلبان شرکت در رویداد
انتخاب کالای تبلیغاتی، جوایز و پاداش‌ها
اگر برای شرکت‌کننده‌های رویداد کالای تبلیغاتی یا جایزه در نظرمی‌گیرید، محصولاتی را انتخاب کنید که برای آنها کاربردی باشد یا باعث تبلیغ برند و رویداد شما شود. بطری آب یا ماگ یک وسیله کاربردی و مناسب برای همه افراد است.
- جمع‌آوری مطالب آموزشی و منابع
- فهرستی از مطالب و منابع آموزشی را که می‌خواهید با شرکت‌کنندگان به اشتراک بگذارید، تهیه کنید.
۴. ساخت و راه‌اندازی یک وبسایت
وبسایت مربوط به رویداد، بخش جدایی ناپذیر برگزاری هکاتونهای بلاکچین است. در این وبسایت می‌توانید همه امور مربوط به هکاتون از قبیل تبلیغات، ثبت‌نام و هماهنگی‌ها را انجام دهید. موارد زیر را حتما در این سایت لحاظ کنید:
- برنامه زمان‌بندی رویداد
- ثبت‌نام
- منابع و مطالب آموزشی
- اسپانسرها و شرکا
- وبلاگی با پست‌های جدید و به‌روز
- سوالات متداول
لازم نیست یک سایت تجملی و پر زرق‌و‌برق بسازید. اما به خاطر داشته باشید که وجود اطلاعات مورد نیاز شرکت‌کننده‌ها باعث افزایش تعامل کاربران می‌شود.
۵. تبلیغ رویداد
افراد به خودی خود جذب رویداد شما نمی‌شوند. بنابراین باید برای آن بازاریابی و تبلیغ کنید. چندین گزینه برای تبلیغات و بازاریابی وجود دارد:
- دعوت مستقیم از افراد
- تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی
- ارائه آموزش‌های رایگان پیش از برگزاری رویداد
- ارسال محصولات تبلیغاتی
- ارسال ایمیل‌های یادآور
اکثر افراد فراموشکار هستند، می‌توانید با ارسال لینکی از آنها بخواهید تاریخ رویداد را به تقویم خودشان اضافه کنند.
۶. رویداد را برای شرکت‌کننده‌ها لذت‌بخش و ارزشمند کنید
برای اینکه یک رویداد رضایت‌بخش باشد، باید ارزشی در آن وجود داشته باشد. منظور از ارزش چیزی فراتر از جایزه یا پاداش است، البته این موارد هم به نوبه خود باعث تشویق و حضور شرکت‌کننده‌ها میشوند. برای ارزشمند ساختن یک رویداد، باید این حس برای شرکت‌کننده‌ها ایجاد شود که آنچه به‌دست می‌آورند، فراتر از زمان و انرژی است که صرف حضور در آن می‌کنند.
اشتباهات رایج هنگام برگزاری هکاتونهای بلاکچین
افرادی که برای اولین بار هکاتونهای بلاکچین را برگزار می‌کنند، مرتکب یک‌سری اشتباهات میشوند که قابل پیشگیری هستند. معمولا با چند بار اجرا و تجربه بیشتر این نکات قابل یادگیری هستند، اما پیشنهاد می‌شود برای جلوگیری از اشتباهات به این موارد توجه داشته باشید:
اشتباه ۱: بی‌توجهی به بازاریابی و دعوت از شرکت‌کنندگان
برگزارکننده‌های رویداد هکاتون انتظار دارند تنها با راه‌اندازی یک سایت، افراد به صورت جادویی در هکاتون آنها شرکت کنند.
- راه‌حل: هر کجا که می‌توانید رویداد خود را تبلیغ کنید. فقط دیگران را از کاری که می‌خواهید انجام دهید و زمان اجرای آن مطلع کنید.
اشتباه دوم: برگزاری رویداد بدون ضبط فیلم و عکس
ارائه فیلم و عکس، چشم‌اندازی از چگونگی برگزاری رویدادهای قبلی را به شرکت‌کننده‌های جدید نشان می‌دهد و باعث افزایش اعتبار برند شما می‌شود.
- راه‌حل: از جلسات حضوری فیلم و عکس بگیرید، جلسات آنلاین را ضبط و در صورت امکان اسکرین شات بگیرید. حتی در هکاتونهای مجازی می‌توانید از افراد شرکت‌کننده بخواهید عکس‌های خودشان را ارسال کنند. همچنین می‌توانید جلسات آنلاین را ضبط کنید و بعدا آنها را به اشتراک بگذارید.
اشتباه ۳: عدم برنامه‌ریزی برای شبکه‌سازی و رسانه‌‌ای‌کردن رویداد
یکی از نکاتی که هکاتون‌ها را ارزشمند می‌کند، شبکه‌سازی و رسانه‌ای کردن ایده و نوآوری است.
- راه‌حل: یک برنامه زمانی مناسب برای رسانه‌ای کردن رویداد در نظر بگیرید یا یک سرور دیسکورد راه‌اندازی کنید. اگر امکان شبکه‌سازی ندارید، سعی کنید با استفاده از یک سرور دیسکورد بین شرکت‌کنندگان ارتباط برقرار کنید.
اشتباه ۴: درنظر نگرفتن فرصتی برای دریافت بازخوردها
دریافت بازخورد در مورد رویداد و شرکت‌کننده‌ها باعث برگزاری بهتر هکاتونهای آتی می‌شود.
- راه‌حل: پیش از شروع رویداد یک فرم نظرسنجی تهیه کنید و قبل از پایان یافتن مراسم از شرکت‌کننده‌ها بخواهید در این نظرسنجی شرکت کنند. دریافت بازخورد یک نکته مهم برای بهترشدن رویدادهای آتی است.
سوالات متداول (FAQ)
- هکاتون چیست؟
هکاتون از ترکیب دو واژه هک و ماراتن ساخته شده است و اشاره به رویدادی دارد که در آن برنامهنویسان برای هدفی خاص دور هم جمع میشوند و به تیم‌های برنده پاداش داده می‌شود. هکاتون‌ها معمولا در بازه زمانی محدود مثلا ۴۸ ساعت برگزار میشوند. - هکاتون پروژههای بلاکچینی چه دستاوردهایی دارد؟
هکاتونهای بلاکچینی دو سر برد هستند. هم پروژه به اهدافش میرسد و میتواند استعدادها را جذب کند، هم برنامهنویسان با پروژه آشنا میشوند و میتوانند به تیم آنها راه پیدا کنند. سرمایهگذاران نیز میتوانند تا حدودی از برنامههای آتی پروژه مطلع شوند.
سخن پایانی
هکاتون‌ها (Hackathon) یک رویداد اجتماعی است که برنامهنویسان را برای یافتن راه‌حل‌ها و ساخت برنامههای نرم‌افزاری دور هم جمع می‌کند. این رویدادها دو سر سود هستند. از طرفی علاقه‌مندان میتوانند خودشان را محک بزنند و با شرکت‌ها آشنا شوند. از طرف دیگر شرکت‌های بزرگ نه تنها به پاسخ مشکلات خود می‌رسند، بلکه استعدادهای جدیدی را شناسایی می‌کنند. در دنیای بلاکچین ظهور هکاتونهای بلاکچین هم دور از انتظار نبود. همین‌طور که اشاره شد برای برگزاری هکاتون بلاکچین رعایت یک سلسله مراتبی ضروری است. نظر شما در مورد برگزاری این رویدادها چیست؟ هکاتونهای بلاکچین چقدر در سرعت پیشرفت این فناوری موثر هستند؟
