بسیاری از کاربران عرصه کریپتو با مفهوم ایردراپ آشنا هستند، اما ممکن است حتی حرفه‌ای‌ترین کاربران این حوزه نیز اسمی از لاک دراپ (Lockdrop) نشنیده باشند یا در آن مشارکت نداشته باشند. لاک دراپ موضوعی است که از محبوبیت کمتری نسبت به ایردراپ برخوردار است، اما از آن کارآمدتر است. در این مقاله به این می‌پردازیم که لاک دراپ چیست، نحوه عملکرد آن را توضیح می‌دهیم و این موضوع را بررسی می‌کنیم که چرا مشارکت در Lockdrop بهتر از ایردراپ است و چرا سرمایه‌گذاران و پروتکل‌ها باید به لاک دراپ‌ها توجه بیشتری داشته باشند. در ادامه این مقاله با میهن بلاک چین همراه باشید.
لاک دراپ چیست؟
لاک دراپ‌ها همان ایردراپ‌های اصلاح‌شده‌ای هستند، که کاربران باید به آن متعهد باشند تا بتوانند توکن‌های رایگان را دریافت کنند. در Lockdrop، شما یک توکن را به مدت مشخص سپرده‌گذاری (Stake) می‌کنید و سپس توکن‌های استیک شده و توکن دیگری را پس از عرضه دریافت می‌کنید. برای مثال، شما به استیکینگ اتر می‌پردازید و ETH و توکن بومی پلتفرم را پس از عرضه آن دریافت می‌کنید.
مدت Staking متغیر است؛ توکن‌ها در قرارداد هوشمند قفل می‌شوند و میزان سود شما به نسبت همان مقدار توکن سهام‌گذاری‌شده تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، هرچه توکن بیشتری استیک کنید و هرچه مدت سپرده‌گذاری شما بیشتر باشد، سود بیشتری دریافت می‌کنید. هدف لاک دراپ‌ها، تشویق کاربران به حضور و مشارکت بیشتر و موثرتر است. اگر کاربران مقداری از توکن‌های خود را قفل کنند تا به ارتقای امنیت شبکه کمک کنند، به موفقیت شبکه مذکور بیشتر علاقمند خواهند بود.
ایردراپ و لاک دراپ چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
به طور خلاصه نحوه عملکرد لاک دراپ‌ها و ایردراپ‌ها به شرح زیر است.
- لاک دراپ: شما ۱۰۰ توکن ABC را قبل از عرضه توکن XYZ در قرارداد هوشمند قفل می‌کنید. سپس، پس از عرضه توکن XYZ همان ۱۰۰ توکن ABC خودتان را به همراه مقداری توکن XYZ به‌صورت رایگان دریافت می‌کنید؛ هرچه توکن ABC بیشتری قفل کنید و مدت قفل‌کردن این توکن‌ها بیشتر باشد، توکن XYZ بیشتری دریافت می‌کنید.
- ایردراپ: شما با حضور در شبکه آزمایشی، ارائه نقدینگی یا سایر اقداماتی که با کاربرد پروژه مرتبط است، با پروژه مذکور تعامل برقرار می‌کنید و بر اساس این اقدامات، توکن‌های رایگان دریافت می‌کنید. شما هم‌چنین بدون آنکه با پروژه تعامل برقرار کنید و با فالو کردن صفحات اجتماعی و در کل انجام کارهای ساده نیز می‌توانید توکن‌های رایگان دریافت کنید. ما در میهن بلاکچین، در روزهای سه‌شنبه از این نوع ایردراپ‌ها معرفی می‌کنیم.
تفاوت لاک دراپ و ایردراپ در این است که لاک دراپ‌ها مستلزم سطح بالاتری از تعهد هستند. در ایردراپ‌ها شما می‌توانید به عنوان تشکر به خاطر حمایت از پروتکل، بر اساس سایر توکن‌هایی که در اختیار دارید یا با استفاده از پروتکل یا شبکه آزمایشی، ایردراپ مدنظر را دریافت کنید. در نتیجه، تعهد مالی به پروژه در سطح کمتری قرار دارد. از طرف دیگر، به منظور دریافت Lockdrop، شما باید رمزارز خود را در پروتکل جدید Stake کنید که خطرات بالقوه مختص به خود را دارد و هزینه فرصت دریافت لاک دراپ را با سهام‌گذاری رمزارز خود متحمل شوید.
به طور کل می‌توان گفت که لاک دراپ برای ایجاد یک جامعه فعال مناسب‌تر است، در حالی که ایردراپ‌ها از لحاظ بازاریابی طیف وسیع‌تری را پوشش می‌دهند. لاکدراپ‌ها کاربران را به داشتن تعهد بیشتر تشویق می‌کنند در حالی که ایردراپ‌ها می‌توانند تب‌وتاب بیشتری را ایجاد کنند که سریعا نیز فروکش می‌کند. در صورتی که پروژه مذکور شناخته‌شده یا معروف نباشد، اغلب اوقات ایردراپ‌ها سریعا فروخته شده یا فراموش می‌شوند.
چگونه در لاک دراپ‌ها مشارکت داشته باشیم؟
مکانیزم لاک دراپ‌ها بر اساس پروتکل خود، اندکی با یکدیگر متفاوت هستند اما موارد زیر در تمام آنها مشترک است:
- پروتکل مذکور به معرفی Lockdrop و شرایط آن می‌پردازد.
- شما وثیقه خود را در اسمارت کانترکت به مدت مشخص قفل می‌کنید. وثیقه شما می‌تواند به صورت اتر، استیبل کوین یا سایر رمزارزها باشد و این مورد به الزامات پروتکل مدنظر بستگی دارد.
در پایان مدت لاک دراپ، وثیقه شما به علاوه توکن‌هایی که به شما اختصاص داده می‌شود را دریافت می‌کنید. توکن‌ها به نسبت مقدار و مدت قفل‌شدن وثیقه شما توزیع می‌شود؛ یعنی هرچه مقدار وثیقه بیشتری را به مدت طولانی‌تری قفل کنید، توکن‌های بیشتری دریافت خواهید کرد.
موارد اختیاری دیگر عبارتند از:
پس از آنکه وثیقه خود را به مدت مشخص قفل کردید، می‌توانید توکن‌هایی که در Lockdrop ارائه می‌شوند را به استخر نقدینگی واگذار کنید. برای مثال، شما اتر را به عنوان وثیقه سهام‌گذاری می‌کنید و توکن A را به عنوان پاداش دریافت می‌کنید. پس از پایان مدت استیکینگ اتر و قبل از دریافت توکن A، می‌توانید توکن‌های A را به استخر نقدینگی ارائه دهید. با قفل کردن نقدینگی، پاداش‌های بیشتری دریافت می‌کنید و به کشف قیمت (Price Discovery) پروتکل کمک می‌کنید.
معرفی ۳ لاک دراپ محبوب در سال ۲۰۲۲
حال در ادامه به بررسی سه پروتکل محبوب که توانستند توکن‌های خود را از طریق مکانیزم Lockdrop توزیع کنند، می‌پردازیم. کاربران می‌توانستند توکن‌های خود را در این پلتفرم‌ها قفل کنند تا بتوانند سهم خود از پاداش هر پروتکل را دریافت کنند.
لاک دراپ اج‌ور (Edgeware Lockdrop)
EdgeWare اولین پروتکل و پیشگام مکانیزم Lockdrop در سال ۲۰۱۹ بود. این پروژه ۹۰ درصد از توکن‌های خود را از طریق لاک دراپ‌ها توزیع کرد و فقط ۱۰٪ از توکن‌ها را به تیم توسعه‌دهنده اختصاص داد. کاربران می‌توانستند در «قرارداد کاربری لاک دراپ» اترهای خود را قفل کنند و پس از ۳ الی ۱۲ ماه وثیقه خود را برداشت کنند. کاربران هم‌چنین می‌توانستند به جای قفل کردن اتر خود، صرفا به سیگنال‌دهی بپردازند. این موضوع بدان معنا است که کاربران قصد خود برای حضور و مشارکت در شبکه اج‌ویر را اعلام کرده و ایردراپ دریافت می‌کردند. هرچند، این کاربران پاداش‌های کمتری دریافت کردند و نمی‌توانستند به عنوان تاییدکننده در شبکه فعالیت کنند.
از دید پروتکل اج‌ویر، این موضوع امنیت اقتصادی و سطح بالاتری از تعهد از جانب کاربران را فراهم می‌ساخت. به علاوه، اج‌ور مدعی است که Lockdrop به این پروتکل کمک کرده است تا طبق ضریب جینی (Gini) به یکی از غیرمتمرکزترین توزیع توکن‌ها دست یابد. در عین حال، این موضوع مورد بحث است که لاک دراپ اج‌ور در مقایسه با ایردراپ معمول و رایج تا چه حد موفق بوده است. می‌توانید اطلاعات و جزییات بیشتر درباره لاک دراپ EdgeWare را در اسناد آنها مطالعه کنید.
لاک دراپ استروپورت (Astroport Lockdrop)
Astroport یکی از پروتکل‌های بازار پول است که ۷.۵٪ از توکن‌های خود را از طریق لاک دراپ صادر و توزیع کرده است. در فاز اول، توکن ASTRO به سپرده‌گذاران توکن LUNA ایردراپ شد. در فاز دوم، ارائه‌دهندگان نقدینگی تراسواپ (Terraswap) می‌توانستند توکن‌های خود را در استروپورت قفل کنند تا سهمی از پاداش‌های آتی ASTRO را دریافت کنند. نقدینگی می‌توانست تا ۲ هفته قفل بماند. در فاز سوم کاربران توکن‌های ASTRO و یا UST خود را به استخر نقدینگی ASTRO/UST واگذار می‌کردند تا نقدینگی موجود در این استخر را افزایش دهند و کشف قیمت را محقق سازند.
لاک دراپ مارس پروتکل (Mars Protocol Lockdrop)
مارس پروتکل یک پلتفرم وام‌دهی غیرمتصدیانه بر بستر شبکه ترا (Terra) است. این پروتکل توکن‌های خود را با مکانیزم لاک دراپ مشابه با استروپورت توزیع کرده است. کاربران توکن‌های UST خود را به عنوان وثیقه در Red Bank به مدت ۳ الی ۱۸ ماه قفل کردند. هرچه توکن‌ها به مدت بیشتری قفل شوند، پاداش بیشتری به کاربران ارائه می‌شود.
پس از فاز مشارکت ۷ روزه، مارس پروتکل مزایده افزایش و ارتقای نقدینگی خود را اجرا کرد. کاربران می‌توانستند توکن‌های MARS و یا UST را ارائه دهند تا استخر نقدینگی MARS/UST شروع به کار کند و کشف قیمت امکان‌پذیر شود. پس از پایان این فاز، توکن‌های نقدینگی کاربران به مدت ۹۰ روز قفل شد. در نتیجه، علی‌رغم آنکه کاربران به توکن‌های پاداش MARS دسترسی نداشتند اما می‌توانستند از آنها استفاده کنند.
آیا لاک دراپ‌ها ارزش سرمایه‌گذاری دارند؟
این پرسش را از دید کاربران و پروتکل‌ها بررسی می‌کنیم.
کاربران می‌خواهند از سرمایه خود به سودآورترین و کم‌خطرترین روش ممکن استفاده کنند. در نتیجه، استفاده از وثیقه‌ها نظیر اتر یا UST باید از نظر سوددهی عملکرد بهتری نسبت به بازارهای بدون ریسک نظیر کِرو فایننس (Curve Finance) داشته باشند. قبل از سرمایه‌گذاری در لاک دراپ‌ها باید اطلاعات بسیار بیشتری درباره آنها به دست آوریم؛ زیرا لاک دراپ‌های مختلف دارای دوره‌های سهام‌گذاری متفاوتی دارند.
بر حسب تجربه در صورتی که یک پروتکل نویدبخش به نظر برسد می‌توانید در Lockdrop آن مشارکت داشته باشید و سرمایه خود را به طور بلندمدت به آن پروتکل ارائه دهید.
پروتکل‌ها دو هدف را دنبال می‌کنند: دستیابی به تعداد کاربران متعهد بیشتر و ممانعت از فروش توکن که در موارد ایردراپ وجود دارد. ارزیابی هر دو هدف دشوار است. برای مثال، مارس پروتکل و استروپورت هر دو پس از پایان لاک دراپ‌های خود با افزایش قیمت همراه شدند. هرچند، وثیقه قفل‌شده در این لاک دراپ‌ها هنوز آزاد نشده است. در نتیجه، ارزیابی این موضوع که آیا لاک دراپ‌ها کارآمدتر از ایردراپ‌ها هستند یا خیر امری دشوار است.
پرسش و پاسخ متداول (FAQ)
لاک دراپ نوعی ایردراپ اصلاح‌شده است که کاربران باید توکن‌های خود را به مدت مشخصی در یک قرارداد هوشمند قفل یا استیک کنند که بتوانند توکن‌های رایگان دریافت کنند.
لاک دراپ باعث تشویق کاربران به حضور و مشارکت بیشتر در پروژه می‌شود، زیرا تعهد بیشتری از کاربران می‌طلبد. خلاف ایردراپ که ممکن است باعث فروش سریع توکن‌ها شود، در لاک دراپ کاربران باید توکن‌های خود را به مدت طولانی‌تری قفل کنند و این به ارتقای امنیت و پایداری شبکه کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
در این مقاله به پاسخ این سوال پرداختیم که لاک دراپ چیست. Lockdropها در عرصه کریپتو بیش از پیش محبوب می‌شوند، به طوری که پروتکل‌های جدید نظیر بَسشِن (Bastion) یا رتروگرید (Retrograde) در حال عرضه نسخه‌های لاک دراپ مخصوص خود هستند. اما قبل از آنکه در لاک دراپ‌ها سرمایه‌گذاری کنیم باید نحوه عملکرد و اهداف آنها را به طور کامل بشناسیم. شاید بتوان گفت که لاک دراپ‌ها کارآمدتر و سودآورتر از ایردراپ‌ها هستند، اما ارزیابی دقیق این موضوع دشوار است و هنوز جای کار دارد. در نتیجه توصیه می‌شود که به این مکانیزم توزیع توکن که هر روز بر محبوبیت آن افزوده می‌شود دقت بیشتری معطوف کنیم.
