محصولاتی که روزانه در سوپرمارکت می‌بینید، فرآیندهایی را از مرحله تولید تا توزیع طی می‌کنند که به آن زنجیره تامین (Supply Chain) گفته می‌شود. از مشکلات زنجیره تامین سنتی، می‌توان به عدم یکپارچگی داده‌ها، متمرکز بودن ذخیره‌سازی دیتا و حریم خصوصی پایین اشاره کرد، که هر کدام به نوبه خود می‌توانند به ضرر هر یک از اجزای این زنجیره تمام شوند. اوریجین تریل (OriginTrail) پروتکلی است که با هدف رفع مشکلات زنجیره تامین با استفاده از تکنولوژی بلاک چین بنیان نهاده شده است. در این مقاله به این می‌پردازیم که پروتکل OriginTrail چیست، چطور کار می‌کند، چه خدماتی به کاربران ارائه می‌دهد و در ادامه رمزارز TRAC، نقشه راه پروژه، تیم توسعه‌دهندگان، همکاری‌ها و نحوه خرید، فروش و نگهداری توکن اوریجین تریل را بررسی می‌کنیم. با میهن بلاکچین همراه باشید.
پروتکل OriginTrail چیست؟
اوریجین تریل (OriginTrail) لایه‌ای میان‌افزار (Middle-Ware) است که بلاکچین‌های مختلف را به برنامه‌های غیرمتمرکز و متمرکز متصل می‌کند. بزرگ‌ترین بخش این پروتکل، شبکه غیرمتمرکز اریجین تریل یا OriginTrail Decentralized Network (به‌اختصار ODN) نام دارد؛ یک شبکه همتابههمتا که کاملا غیرمتمرکز است، اما بلاکچین نیست. در عوض اوریجین تریل از بلاکچین‌های مختلف مثل اتریوم و xDai برای شناسایی داده‌ها و ردیابی تراکنش‌ها استفاده می‌کند.
پروتکل OriginTrail به‌طور خاص صنعت زنجیره تامین را هدف قرار داده است. این پروتکل به دنبال این است که با استفاده از بلاکچین، حرکت اطلاعات را آسان‌تر، انعطاف‌پذیرتر، ارزان‌تر، سریع‌تر و امن‌تر کند. این پروتکل با سازمان ثبت بارکد یا Bar Code Registration Organization (به‌اختصار GS1) همکاری کرده و نسل جدیدی از استانداردهای زنجیره تامین را توسعه داده است.
توکن بومی پروتکل اوریجین تریل TRAC نامیده می‌شود و در اکوسیستمی طراحی شده توسط این پروتکل کاربرد گسترده‌ای دارد. این توکن در حال حاضر به صورت گسترده توسط گره‌های (Node) اوریجین تریل، شرکت‌های چندملیتی، سازمان‌های استاندارد بین‌المللی، دولت اتحادیه اروپا و نهادهای همگانی استفاده می‌شود. در بخش‌های بعدی مقاله بیشتر با ویژگی‌ها و کاربردهای این توکن آشنا خواهیم شد.
نحوه کارکرد اوریجین تریل
برای درک بهتر این‌که پروتکل OriginTrail چیست و چطور کار می‌کند، با یک مثال ساده شروع می‌کنیم. فرآیند تولید تا عرضه یک محصول لبنی را در نظر بگیرید. تولیدکننده کالا را تولید کرده و برای پردازش و بسته‌بندی ارسال می‌کند. سپس محصول توسط توزیع‌کننده به انبار منتقل شده و در نهایت به‌دست خرده‌فروشان می‌رسد. همه این کارها هم به‌صورت دستی و در مواردی سیستمی انجام می‌شوند. با استفاده از فناوری بلاکچین، هر یک از این پنج نهاد می‌توانند اطلاعات مربوط به محموله را به‌صورت لحظه‌ای پیگیری کنند؛ چون داده‌ها پس از ورود به این سیستم در امنیت هستند و نمی‌توان آنها را دستکاری کرد یا تغییر داد.
شبکه غیرمتمرکز OriginTrail یا ODN از دسامبر ۲۰۱۸ عرضه شده و از آن زمان تاکنون، به پردازش داده‌های سازمانی مشغول است. این شبکه با کمک ۴ قابلیت زیر به‌دنبال رفع چالش‌های زنجیره تامین است:
قابلیت همکاری و یکپارچگی داده‌ها
به‌منظور ارتقای قابلیت همکاری، شبکه اوریجین تریل مطابق با استانداردهای W3C و GS1 ساخته شده است. استفاده از این استانداردهای جهانی، اجازه می‌دهد تا داده‌ها به نحوی موثر مرتب شوند. داده‌ها می‌توانند هر چیزی باشند؛ از داده‌های توصیفی گرفته تا داده‌های ردیابی و اینترنت اشیا.
پس از مرتب‌سازی داده‌ها، برای تایید مجموعه داده‌ها اجماع صورت می‌گیرد. علاوه‌بر این، بازبینی و سنجش صحت‌وسقم داده از طرف سازمان‌های ثالث به‌طور خودکار مجاز است. از آن‌جایی که در بسیاری از موارد زنجیره تامین با داده‌های حساس سروکار دارد، ODN از فناوری اثبات دانش صفر یا Zero Knowledge Proof برای اثبات صحت و اعتبار داده‌ها استفاده می‌کند.
تغییرناپذیری داده‌ها
داده‌ها با ایجاد یک هش رمزنگاری ضددستکاری، تغییر ناپذیر می‌شوند. این فرآیند به اثر انگشت تشبیه می‌شود. سپس این هش در بلاکچین قرار می‌گیرد، که بعدا می‌توان از آن برای تایید این‌که داده‌ها به هیچ وجه اصلاح یا دستکاری نشده‌اند، استفاده کرد.
باثبات و مقرون‌به‌صرفه
بیشتر فرآیندهای پردازشی خارج از زنجیره انجام می‌شود. این امر به ODN امکان می‌دهد تا کارآمدتر و ارزان‌تر عمل کند. از آن‌جا هم که یک سیستم متن‌باز یا Open-Source است، به راحتی می‌توان آن را با سیستم‌های سنتی و سایر شبکه‌های موجود ادغام کرد.
انگیزه‌بخشی در شبکه از طریق استیکینگ توکن
توکن TRAC کاربردهای مختلفی دارد که یکی از آنها پاداش به سازندگان داده، هولدرها و مشتریان است. سیستم استیکینگ یا سپرده‌گذاری به‌کار رفته توسط OriginTrail، تمام طرف‌های درگیر در شبکه را صادق نگه‌می‌دارد و نودها را تشویق می‌کند تا داده‌ها را در صورت تقاضا تحویل دهند و توافقات لازم که در ادامه بررسی می‌کنیم را انجام دهند.
تکنولوژی پروتکل OriginTrail
OriginTrail اشتراک‌گذاری داده‌ها را به‌نحوی معتبر و قابل اطمینان بین شرکت‌ها، سازمان‌ها و بلاکچین‌ها امکان‌پذیر می‌کند. اما چگونه؟ دیتا و اطلاعات در یک شبکه گراف دانش غیرمتمرکز یا Decentralized Knowledge Graph (به‌اختصار DKG) وارد شده و به‌صورت ایمن نگهداری می‌شوند. هوش مصنوعی و اوراکل‌ها هم وظیفه نظارت بر داده‌ها را برعهده دارند.
تعاریف زیادی درباره گراف دانش وجود دارد؛ اما به‌طور کلی، گراف دانش یا نمودار دانش، شبکه‌ای است که اشیا فیزیکی و دیجیتال، رویدادها و مفاهیم را توضیح داده و روابط بین آنها را مشخص می‌کند. مشخصه‌های گراف دانش را می‌توان این‌گونه بیان کرد:
- داده‌های متصل به یکدیگر
- قابلیت دریافت داده از چندین منبع در قالب‌های مختلف
- مدل داده‌های انعطاف‌پذیر و توسعه‌پذیر
نمودارهای دانش رایج امروزی، برای جمع‌آوری داده‌ها از منابع مختلف طراحی شده‌اند. اغلب گراف‌های دانش در محیط Web2 توسط شرکت‌هایی همچون آمازون، اوبر، IBM و غیره به‌منظور جستجو، ادغام داده، استدلال، تجزیه‌وتحلیل، یادگیری ماشین، هوش مصنوعی و غیره استفاده می‌شوند. اما نمودار دانش پروتکل OriginTrail چیست و چه تفاوتی با نمونه‌های پیشین دارد؟
حذف نهادهای مرکزی اولین مشخصه DKG اورجین تریل است که روی شبکه غیرمتمرکز اوریجین تریل قرار دارد. چنین نمودار دانشی از شناسه‌های غیرمتمرکز و معتبر برای مدیریت صحت و ادعاها استفاده می‌کند. همچنین قابلیت جستجو، ادغام، تجزیه‌وتحلیل، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین را برای هر منبع داده همچون بلاک چین، سیستم‌های شرکتی، سرویس وب و دستگاه‌های شخصی فعال‌سازی می‌کند.
برای درک بهتر تکنولوژی اورجین تریل، باید اجزای معماری سیستم آن را وارسی کنیم. شبکه گراف دانش غیرمتمرکز اوریجین تریل از لایه‌های زیر تشکیل شده است:
- لایه شبکه: یک گروه همتابههمتا از نودهای DKG که توسط سازمان‌ها و افراد مدیریت می‌شوند.
- لایه داده: داده‌های گراف دانش در آن قرار گرفته و در پایگاه‌های داده مختلفی در شبکه پخش شده است.
- لایه سرویس: پیاده‌سازی انواع خدمات اصلی و توسعه‌یافته مثل احراز هویت، رابط‌های استاندارد و کانال ارتباطی داده.
- لایه اجماع: پیاده‌سازی رابط‌ها برای چندین بلاکچینی که میزبان قراردادهای هوشمند قابل اعتماد هستند. از این لایه برای برقراری ارتباط بین نودها و پروتکل‌ها استفاده می‌شود. در حال حاضر این لایه از شبکه اتریوم، xDai و پاراچین‌های پولکادات پشتیبانی می‌کند.
- لایه اپلیکیشن: شامل برنامه‌های غیرمتمرکز و متمرکز که از OriginTrail DKG به‌عنوان سیستمی برای انتقال داده‌های خود استفاده می‌کنند.
انواع نود در پروتکل اوریجین تریل
- ارائه‌دهنده داده یا Data Provider: نهادی است که داده‌های زنجیره تامین را در شبکه منتشر می‌کند. این نهاد تمایل دارد تا داده‌ها را به‌طور ایمن در شبکه ذخیره کند.
- نود تولیدکننده داده یا Data Creator Node: مسئول وارد کردن داده‌های ارائه شده است و مطئن می‌شود که تمام معیارهای ارائه‌دهنده رعایت شده است.
- نود هولدر داده یا Data Holder Node: گره‌ای است که دادهای ارائه‌شده توسط نود تولیدکننده داده را برای مدت زمان درخواستی نگهداری کرده و آن را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. خطری که وجود دارد، این است که دارندگان داده ممکن است داده نادرست ارائه دهند یا داده‌ها را دستکاری کنند و یا حتی وانمود کنند داده‌هایی دارند که ندارند. به‌منظور کاهش چنین ریسکی، نود هولدر باید توکن خود را در پروتکل قفل کند.
- مشاهده‌کننده داده یا Data Viewer: بخشی است که از شبکه درخواست دیتا می‌کند و انتظار دریافت داده‌های مقرون‌به‌صرفه و واقعی دارد.
پروتکل اوریجین تریل چه خدماتی ارائه می‌کند؟
- سرویس ردیابی داده، از خدمات اولیه این پروتکل است. این سرویس ایجاد داده‌های باکیفیت، ساختار یافته و قابل تایید را امکان‌پذیر می‌کند. کاربر میتواند داده‌ها را از طریق هر سیستمی منتشر کند. از دیگر امکانات آن می‌توان به جستجوی داده‌های عمومی و خصوصی در یک نمودار واحد اشاره کرد.
- یکی دیگر از سرویس‌های OriginTrail، مرورگر شبکه است. کاربر با استفاده از این مرورگر، میتواند داده‌ها را براساس نوع و کد شناسه جستجو کند.
- سوپرشارژ (Supercharge) سرویس دیگری است که منحصرا برای توکن‌های بی‌همتا (NFT) طراحی شده. با استفاده از این سرویس می‌توانید از تغییرناپذیری و حق مالکیت توکن یکتای خود اطمینان حاصل کنید؛ همچنین امکان جستجوی بهینه برای توکن غیرمثلی شما فراهم می‌شود و سایر کاربران بهتر می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.
ارز دیجیتال پروتکل Origintrail چیست؟
رمزارز پروتکل اوریجین تریل با نماد TRAC شناخته می‌شود. توکن TRAC در بستر شبکه‌های اتریوم و xDai قرار دارد. ساختار اقتصادی این رمزارز غیرتورمی (Non-Inflationary) بوده و موجودی کل این رمزارز که ۵۰۰ میلیون واحد است، که به‌صورت پیش‌استخراج (Pre-Mine) تولید شده است؛ پیش‌استخراج زمانی اتفاق می‌افتد که کل یا قسمتی از موجودی توکن پیش از عرضه عمومی یا همزمان با آن، توسط تیم توسعه تولید می‌شود. لازم به‌ذکر است که این تعداد افزایش نخواهد یافت.
اما کاربردهای توکن پروتکل Origintrail چیست؟ TRAC شش کاربرد مختلف در اکوسیستم اورجین تریل دارد:
- سازندگان داده و هولدرهای داده باید برای مشارکت در ODN، توکن TRAC را روی نودهای خود استیک یا سپرده‌گذاری کنند. هر چقدر توکن‌های بیشتری استیک شود، به معنای این است که داده‌های بیشتری را می‌توان نگهداری یا منتشر کرد.
- سازندگان داده پس از انتشار داده در ODN، هزینه زمان و منابع هولدرهای داده را با توکن TRAC می‌پردازند. میزان پرداختی به حجم دیتا، مدت زمان کار و نیروهای بازار یا Market Forces (عوامل اقتصادی موثر بر قیمت، تقاضا و دسترسی کالا) بستگی دارد.
- به‌منظور نگهداری داده‌ها برای مدت زمان مشخص و جلوگیری از دستکاری دیتا، هولدرهای داده باید مقداری توکن TRAC را در طول مدت کار خود در قرارداد هوشمند قفل کنند.
- به‌وسیله فرم رپد توکن TRAC می‌توان در حراج پاراچین‌های شبکه پولکادات شرکت کرد.
- استیکینگ یا سپرده‌گذاری توکن TRAC در ورژن ۰.۶ شبکه غیرمتمرکز اوریجین تریل در ازای کسب سود.
- فروش داده‌ها در بازار آزاد.
به گزارش میهن بلاکچین عرضه کل رمزارز TRAC ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ واحد بوده که از این مقدار حدود ۳۶۸,۲۰۰,۱۷۲.۲۶ واحد اوریجن تریل در گردش است. ارزش کل بازار توکن TRAC در زمان نگارش مقاله ۴۷۳,۲۴۵,۲۸۵ دلار و حجم معاملات ۲۴ ساعته آن ۱۷۴,۱۸۲,۳۴۸ دلار است. قیمت OriginTrail در زمان نوشتن این مقاله ۱.۳ دلار است. بالاترین قیمت ثبت شده برای این توکن، ۳.۵ دلار در تاریخ ۱۲ آبان ۱۴۰۰ است و ارز دیجیتال Origintrail در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۹۸ در قیمت ۰.۰۰۳۸۵۳ دلار معامله شده است.
بررسی نقشه راه پروتکل اوریجن تریل
۲۰۱۳
- نسخه آلفا برای محصولات گوشت گاو ارگانیک
۲۰۱۴
- نسخه بتا برای محصولات لبنی و ادغام با Microsoft Navision
۲۰۱۵
- نسخه بتا برای محصولات سبزیجات و ماکیان
- ادغام با SAP و سایر عرضه‌کنندگان شخص ثالث ERP
۲۰۱۶
- استفاده بیش از ۲۰۰۰۰ خریدارد منحصربه‌فرد از این سیستم
- ردیابی بیش از ۱۲۰۰ تامین‌کننده مواد خام (کشاورز) در سیستم
- معرفی بلاکچین
سه ماهه اول ۲۰۱۷
- پیاده‌سازی اولیه توسط شبکه آزمایشی اتریوم
سه ماهه دوم ۲۰۱۷
- تماس‌های اولیه با بازار چین (خرده‌فروشان)
- ایجاد سازگاری با بازار چین در سیستم
سه ماهه سوم ۲۰۱۷
- اتصال کاربران فعلی با شبکه اصلی اتریوم
- تاسیس دفتر پروژه در شانگهای
سه ماهه چهارم ۲۰۱۷
- تشکیل اتحادیه تریس (Trace Alliance) از کاربران بتا با شرکت‌ها و موسسات در آمریکا، اتحادیه اروپا و چین
سه ماهه اول ۲۰۱۸
- عضویت در GS1
- تکمیل پروژه آزمایشی آلفا
- افتتاح دفتر هنگ‌کنک برای تقویت همکاری در بازارهای آسیایی
- اجرای مکانیسم پرداخت ساده با توکن‌های آزمایشی
- انتشار نسخه ۰.۳ سیستم تست
سال ۲۰۱۹
- فهرست کردن تکنولوژی اوریجین تریل در بازار جهانی اوراکل
- توسعه زیرساخت‌های بازار داده
- بهینه‌سازی لایه‌های شبکه و API
- اتصال گراف دانش خصوصی و عمومی و فعال‌سازی گزینه حریم خصوصی داده‌ها
- توسعه ملزومات سخت‌افزاری و بهینه‌سازی فرآیند استفاده از بلاکچین
سال ۲۰۲۱
- آماده‌سازی، بازبینی و رفع باگ قراردادهای هوشمند
- توسعه پاراچین اوریجین تریل
- آغاز مشارکت در صنایع علوم زیستی و بهداشت
سال ۲۰۲۱
- گسترش نمودار دانش غیرمتمرکز
- ارائه نمودار دانش در متاورس
معرفی تیم توسعه‌دهنده OriginTrail
نسخه اولیه پلتفرم اوریجین تریل در سال ۲۰۱۳ عرضه شد؛ اما این پروژه کار خود را از سال ۲۰۱۱ آغاز کرده است. توماز لوک (Tomaz Levak) مدیرعامل و یکی از بنیان‌گذاران اورجین تریل است. او همچنین عضو کارگروه زنجیره تامین اتحاد سازمانی اتریوم است و تجربه مدیریت پروژه‌های فناوری در اروپا و خاورمیانه را دارد.
زیگا درو (Ziga Drev) دومین عضو بنیان‌گذار و مدیر ارشد اجرایی پروژه اوریجین تریل است. او راه‌اندازی زنجیره‌های تامین پیچیده را در اروپا و آسیا را تجربه کرده است.
برانیمیز راکیچ (Branimir Rakić) سومین بنیان‌گذار و مدیر ارشد فناوری OriginTrail است. او از سال ۲۰۱۶ برای معرفی تکنولوژی بلاکچین به صنعت تامین تلاش کرده است.
بررسی همکاری‌های اوریجین تریل
با توجه به پیشینه بنیاد اورجین تریل، این پروتکل با شرکت‌های متمرکز و پروتکل‌های غیرمتمرکز بسیاری همکاری کرده است.
در ۹ آگوست ۲۰۲۱ اورجین تریل همکاری خود با شبکه پالیگان را اعلام کرده است. طی این همکاری نودهای اورجین تریل به بلاکچین Polygon متصل شده و امکان انتقال توکن TRAC بین شبکه پالیگان و اتریوم فراهم شده است. شبکه Polygon یک پروتکل و چارچوبی برای ساخت و اتصال شبکه‌های بلاکچین سازگار با اتریوم است. این پروتکل سعی دارد برخی از محدودیت‌های عمده اتریوم از جمله توان عملیاتی آن، تجربه ضعیف کاربری و عدم حاکمیت جامعه را با استفاده از یک راهکار حل کند.
OriginTrail در ۱۹ نوامبر سال ۲۰۲۱ خبر از همکاری با آکالا (Acala) داد. آکالا پلتفرم امور مالی غیرمتمرکز و مرکز تامین نقدینگی شبکه پولکادات است. آکالا در واقع یک پلتفرم قرارداد هوشمند لایه ۱ است که از ویژگی‌های مقیاس‌پذیری و سازگاری با شبکه اتریوم بوده است. این پلتفرم با تامین نقدینگی و اپلیکیشن‌های آماده برای محصولات دیفای بهینه‌سازی شده است. در جریان این همکاری، آکالا از Decentralized Knowledge Graph پروتکل اورجین تریل برای دسترسی و انتقال داده استفاده می‌کند.
توکن Trace را از کدام صرافی‌ها بخریم؟
از بازارهای متمرکز برای خرید ارز دیجیتال OriginTrail می‌توان به صرافی‌های کوین بیس، کوکوین، Uphold، بیترکس، BitMart، HitBTC، IDEX و کوینکس اشاره کرد. همچنین توکن TRAC در صرافی‌های غیرمتمرکز یونی‌سواپ (ورژن ۲ و ۳)، بنکور نتورک (Bancor Network) و Honeyswap لیست شده است.
کیف پول مناسب برای ذخیره رمزارز TRAC
توکن TRAC را می‌توانید در کیف پول‌های سازگار با شبکه اتریوم مثل ولت‌های نرم‌افزاری تراست ولت، اتمیک (Atomic Wallet)، کیف پول موبایلی Jaxx، مای اتر ولت (MyEtherWallet) و متامسک نگهداری کنید. اگر ترجیح شما ولت‌های سرد و آفلاین است، می‌توانید از کیف پول‌های سخت‌افزاری همچون لجر، ترزور و KeepKey استفاده کنید.
جمع‌بندی
اوریجین تریل لایه‌ای میان‌افزار است که امکان ارتباط میان بخش‌های مختلف درگیر در شبکه زنجیره تامین را فراهم می‌کند. OriginTrail از فناوری به‌نام شبکه گراف دانش غیرمتمرکز برای نگهداری، تامین امنیت و اشتراک‌گذاری داده‌ها استفاده می‌کند. رمزارز بومی این پروتکل TRAC نام دارد و در بستر شبکه‌های اتریوم و xDai قرار دارد. مهم‌ترین کاربرد این توکن جلوگیری از انتقال داده‌های نامعتبر و انگیزه‌بخشی به نودهای شبکه است.
نظر شما درباره پروتکل OriginTrail چیست؟ آیا میتواند مشکلات انتقال داده در زنجیره تامین فعلی را رفع کند؟ لطفا نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
