تریلینگ استاپ چیست؟ آموزش حد ضرر متحرک در ترید ارز دیجیتال

مدیریت ریسک و محدود کردن ضرر از اولویت‌های اصلی تریدرهای بازار ارزهای دیجیتال است. یکی از ابزارهای موثر در این زمینه، دستور تریلینگ استاپ (Trailing Stop Order) است که به آن حد ضرر متحرک یا حد ضرر شناور هم گفته می‌شود. همان‌طور که پیداست، تریلینگ استاپ نوعی دستور توقف ضرر است که در صورت حرکت قیمت به نفع معامله‌گر، به‌طور خودکار تنظیم می‌شود تا سودهای بالقوه را به حداکثر برساند و اگر قیمت خلاف پیش‌بینی برود، از ضررهای احتمالی جلوگیری می‌کند.

اگر علاقه‌مند هستید با استفاده از دستور حد ضرر شناور و بدون نگرانی از تغییرات ناگهانی بازار، معاملات خود را مدیریت کنید با این مطلب از میهن بلاکچین همراه باشید. در این مطلب می‌خواهیم ببنیم تریلینگ استاپ چیست، چه تفاوتی با استاپ لیمیت دارد و چطور می‌توانیم از این دستور در ترید ارزهای دیجیتال استفاده کنیم.

تریلینگ استاپ چیست؟

تریلینگ استاپ (Trailing Stop) یک دستور توقف ضرر است که به‌جای تعیین قیمت ثابت، با درصد یا فاصله معینی از قیمت فعلی بازار حرکت می‌کند و به همین دلیل به آن حد ضرر شناور گفته می‌شود. با استفاده از این دستور می‌توانید بدون اینکه از سودهای بالقوه جا بمانید، جلوی ضررهای احتمالی را نیز بگیرید. فرض کنید می‌خواهید یک سفارش فروش را با حد ضرر شناور فعال کنید. نحوه کار به این صورت است که ابتدا از طریق پارامتر “Trailing Amount” مشخص می‌کنید حد ضرر شناور چند درصد پایین‌تر از قیمت فعلی بازار باشد.

بعد از تنظیم معامله، اگر قیمت بازار افزایش پیدا کند، حد ضرر شناور نیز به همان نسبت بالا می‌رود؛ اما همواره مطابق با درصد مشخص‌شده فاصله را حفظ می‌کند. درصورتی‌که قیمت بازار کاهش پیدا کند، تریلینگ استاپ ثابت می‌ماند و دیگر از روند قیمت پیروی نمی‌کند. اگر کاهش قیمت ادامه داشته باشد و به استاپ پرایس برسد، به‌طور خودکار یک سفارش بازار (Market Order) ارسال و سهم به قیمت فعلی بازار فروخته می‌شود. سفارش خرید با حدضرر شناور همین روند را به‌صورت معکوس طی می‌کند. در این حالت، تریلینگ پرایس چند درصد بالاتر از قیمت بازار در نظر گرفته می‌شود.

مراحل تنظیم استاپ تریلینگ در سفارش فروش

برای تنظیم حد ضرر شناور در سفارش فروش، باید مراحل زیر را در پلتفرم معاملاتی خود طی کنید:

• انتخاب نوع سفارش: ابتدا نوع سفارش را روی “Trailing Stop Sell” تنظیم کنید.
• انتخاب جفت‌ارز: جفت‌ارز معاملاتی (ارز پایه و مظنه) را انتخاب کنید.
• تعیین تعداد یا درصد: تعداد کوین‌ها یا درصدی از موجودی کل را برای فروش مشخص کنید.
• ثبت قیمت خرید: قیمت خریدی که در ابتدا برای ارز دیجیتال پرداخت کرده‌اید را وارد کنید. اگر این قسمت را خالی بگذارید، قیمت فعلی بازار به‌عنوان مبنا در نظر گرفته می‌شود.
• تعیین آفست (Offset): درصد مشخصی را به‌عنوان فاصله تریلینگ پرایس از قیمت فعلی بازار تعیین کنید. این درصد نشان می‌دهد حد ضرر چند درصد پایین‌تر از بالاترین قیمت بازار حرکت کند. به‌این ترتیب، زمانی که قیمت بازار بالا می‌رود، حد ضرر هم با همان فاصله درصدی از بالاترین قیمت بازار، افزایش پیدا می‌کند. اما اگر قیمت بازار کاهش پیدا کند، ارزش استاپ لاس ثابت می‌ماند و در نهایت زمانی که قیمت به آن برسد، سفارش فروش به‌طور خودکار اجرا می‌شود.

نکته: هنگام تنظیم سفارش فروش با حدضرر شناور، مقدار اولیه‌ای که به عنوان اوج قیمت (Peak Value) در نظر گرفته می‌شود، بر اساس بیشترین قیمت خرید یا قیمت فعلی بازار تعیین می‌شود. به‌عبارت دیگر، سیستم از بین قیمت ثبت‌شده شما و قیمت فعلی بازار، هرکدام را که بالاتر باشد به عنوان مقدار اولیه در نظر می‌گیرد.

تفاوت استاپ اوردر با تریلینگ استاپ

فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال به دلیل ماهیت نوسانی و غیرقابل پیش‌بینی بودن آن نسبت به بازارهای سنتی مانند طلا یا سهام با ریسک‌های بیشتری مواجه است. به‌ویژه برای افرادی که آشنایی کافی با بازار ندارند و مرتکب اشتباهات رایج می‌شوند، احتمال ضرر بیشتر است. تبدیل شدن به یک تریدر موفق در بازار کریپتو، مستلزم استفاده از ابزارهای کارآمد است. تریدرهای حرفه‌ای‌ها معمولا از استراتژی‌های مختلفی برای حفظ سرمایه یا اصطلاحا سیو سود استفاده می‌کنند. استاپ اوردر و تریلینگ استاپ دو نمونه از این استراتژی‌ها هستند که اجازه می‌دهند بدون نیاز به رصد مداوم بازار، سود خود را حفظ و ضرر را محدود کنید. این دو استراتژی در عین حال که شباهت‌هایی با یکدیگر دارند، متفاوت عمل می‌کنند. در ادامه هر کدام را با یک مثال توضیح می‌دهیم:

استاپ اوردر

فرض کنید می‌خواهید یک ارز دیجیتال را نزدیک به کف قیمتی (که با رنگ سبز در نمودار نشان داده شده است) بخرید. بنابراین باید «حد ضرر» را زیر این محدوده تعیین‌کنید تا زمانی که قیمت به این سطح خاص برسد، سفارش اجرا شود. در این تصویر دو محدوده مشخص شده است:

• Stop 1: حد اول یک دستور توقف نزدیک به محدوده فعلی است. این دستور به احتمال بیشتر فعال می‌شود؛ اما ریسک کمتری دارد.
• Stop 2: حد دوم یک دستور توقف پایین‌تر از محدوده قبلی است. هرچه این دستور در محدوده پایین‌تری قرار بگیرد، احتمال فعال شدن آن کمتر فعال می‌شود؛ اما اگر قیمت به آن برسد، ریسک بیشتری دارد.

اگر می‌خواهید حد ضرر را در فاصله بیشتری نسبت به محدوده کف قیمت در نظر بگیرید، بهتر است حجم معامله را کاهش دهید تا ریسک کلی کمتر شود. به‌علاوه، به‌محض اینکه دیدید محدوده بالاتر جدیدی ایجاد شده است، می‌توانید حد ضرر را بالاتر ببرید و سیو سود کنید. سفارش‌های تریلینگ استاپ دقیقا همین کار را به‌طور خودکار انجام می‌دهند؛ یعنی با افزایش قیمت، حد ضرر را بالاتر می‌برند تا سود معامله حفظ شود.

تریلینگ استاپ

سفارش حد ضرر شناور یک ابزار مهم برای تریدرهای ارز دیجیتال است که به آن‌ها کمک می‌کند سود خود را سیو کنند و در برابر زیان محافظت شوند. تریلینگ استاپ درواقع نوعی استاپ اوردر یا استاپ لیمیت است؛ اما با این تفاوت که به‌جای تعیین یک عدد ثابت، حد ضرر با درصد مشخصی نسبت به قیمت بازار حرکت می‌کند.

اگر قیمت دارایی در جهت مطلوب حرکت کند، قیمت تریلینگ استاپ هم با فاصله مشخصی از قیمت بازار حرکت می‌کند؛ اما اگر روند در جهت نامطلوب باشد، قیمت تریلینگ استاپ ثابت می‌ماند و تنها زمانی که قیمت به سطح تعیین‌ شده (اکتیویشن پرایس) برسد، سفارش اجرا می‌شود. در تصویر زیر می‌توانید نحوه کار تریلینگ استاپ را ببینید:

قبل از اجرای سفارش تریلینگ استاپ نکات زیر را در نظر بگیرید:

• انتخاب دقیق قیمت تریلینگ استاپ: قیمت حد ضرر شناور باید با دقت انتخاب شود؛ زیرا ممکن است نوسان‌های کوتاه‌مدت بازار باعث فعال شدن ناخواسته سفارش شوند.
• استانداردهای مختلف در پلتفرم‌ها: پلتفرم‌های معاملاتی مختلف برای تعیین رسیدن قیمت بازار به قیمت تریلینگ استاپ از استانداردهای متفاوتی استفاده می‌کنند. برخی صرافی‌ها آخرین قیمت معامله‌شده و برخی دیگر قیمت‌های پیشنهادی در دفتر سفارش‌ها را درنظر می‌گیرند.

سفارش حد ضرر متحرک نوع پیشرفته‌تری از دستور خروج عادی است که به صورت خودکار با فاصله مشخصی از آخرین قیمت معامله‌شده حرکت می‌کند. این سفارش به‌طور خودکار از سود محافظت و از زیان‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.

چطور از دستور تریلینگ استاپ استفاده کنیم؟

نحوه اعمال دستور حد ضرر در شناور را با دو مثال توضیح می‌دهیم:

مثال اول: فرض کنید معامله‌گری برای جفت‌ارز بیت کوین-دلار (BTCUSD) یک پوزیشن لانگ را در قیمت ۸٬۰۰۰ دلار باز کرده و حد ضرر شناور را با فاصله ۵۰۰ دلار تنظیم کرده است.

• اگر آخرین قیمت معامله‌شده به سمت بالا حرکت کند، تریلینگ استاپ هم با فاصله ۵۰۰ دلار به سمت بالا می‌رود.
• اگر آخرین قیمت معامله‌شده به ۸٬۶۰۰ دلار برسد، قیمت حد ضرر شناور به طور خودکار به ۸٬۱۰۰ دلار تغییر می‌کند. حالا اگر قیمت باز هم کمتر شود، باید کاهش قیمت بیش از ۵۰۰ دلار از بالاترین قیمت اولیه (یعنی اگر قیمت به زیر ۸٬۱۰۰ برسد) باشد تا سفارش فروش فعال و سود معامله سیو ‌شود.
• حالت بعدی این است که قیمت بلافاصله بعد از خرید کاهش پیدا کند. در این صورت، حد ضرر شناور مانند یک استاپ لاس عادی در همان ۷٬۵۰۰ دلار فعال می‌شود.

تریلینگ استاپ یک ابزار مفید برای مدیریت ریسک در ترید ارزهای دیجیتال است و به تریدر کمک می‌کند استراتژی خروج بهینه‌تری را طراحی کند. در صورتی که تریدر یک تریلینگ استاپ لاس ۱۰٪ را روی یک موقعیت خرید تنظیم کند، به‌محض اینکه قیمت آن دارایی ۱۰٪ از بالاترین سطح قیمت کمتر شود، سفارش فروش اجرا می‌شود.

مثال دوم: تصور کنید یک تریدر سفارشی را با شرایط زیر ثبت می‌کند:

• قیمت خرید: ۱۰ دلار
• بالاترین قیمت در زمان تنظیم استاپ تریلینگ: ۱۰.۰۵ دلار
• مقدار تریلینگ: ۲۰ سنت
• قیمت استاپ لاس اولیه: ۹.۸۵ دلار

اگر قیمت بازار به ۱۰.۹۷ دلار برسد، قیمت تریلینگ استاپ به ۱۰.۷۷ دلار افزایش پیدا می‌کند؛ اما اگر قیمت به ۱۰.۹۰ دلار کاهش پیدا کند، حد ضرر در همان ۱۰.۷۷ دلار باقی می‌ماند. حالا، اگر کاهش قیمت ادامه‌دار باشد و به ۱۰.۷۶ دلار (۲۰ سنت پایین‌تر از بالاترین قیمت) برسد، سفارش توقف ضرر فعال و بلافاصله یک سفارش بازار (Market Order) اجرا می‌شود.

با فرض اینکه قیمت پیشنهادی فروش (Bid Price) در لحظه انجام سفارش ۱۰.۷۵ دلار و قیمت خرید نیز ۱۰ دلار بوده است، سود تریدر در این معامله به‌ازای هر سهم (بدون احتساب کارمزد)‌ ۰.۷۵ دلار خواهد بود. 

هنگام استفاده از دستور تریلینگ استاپ باید به دو نکته مهم توجه داشته باشید. نخست اینکه اگر در زمان افت قیمت، وسوسه شوید و بخواهید مدام حد ضرر را مجددا تنظیم کنید، ممکن است متحمل ضرر بیشتری شوید. بهتر است که به استراتژی اولیه وفادار بمانید تا استراتژی مدیریت ریسک به درستی عمل کند. همین‌طور زمانی که قیمت دارایی مرتبا به سقف جدیدی می‌رسد، بهتر است حد ضرر را با دقت بیشتری تنظیم کنید تا سود بیشتری سیو شود.

ترکیب استاپ لاس و استاپ تریلینگ

در استراتژی‌های فعال (Active Trades) که تریدرها روی معاملات مکرر و سودآوری کوتاه‌مدت تمرکز دارند، اعمال تریلینگ استاپ به دلیل نوسان‌ بازار دشوار است. این دسته از تریدرها با ترکیب تریلینگ استاپ و استاپ لاس می‌توانند ضمن مدیریت ریسک، سود خود را حفظ کنند. این استراتژی به آن‌ها کمک می‌کند تا در شرایط نوسانی بازار، کنترل بیشتری بر معاملات داشته باشند و حتی زمانی که بازار به‌سرعت تغییر می‌کند از افت شدید قیمت جلوگیری کنند. اجازه دهید با یک مثال موضوع را روشن‌تر کنیم:

• قیمت خرید: ۹۰.۱۳ دلار
• تعداد سهم: ۶۰۰
• استاپ لاس: ۸۹.۷۰ دلار
• تریلینگ استاپ اول: ۰.۴۹ دلار
• تریلینگ استاپ دوم: ۰.۴۰ دلار
• تریلینگ استاپ سوم: ۰.۲۵ دلار

در این مثال، برای دارایی X که به قیمت ۹۰.۱۳ دلار خریداری شده، یک دستور استاپ لاس در قیمت ۸۹.۷۰ دلار تنظیم شده تا در صورت کاهش قیمت از ضرر جلوگیری شود. همچنین، یک حد ضرر شناور با فاصله ۰.۴۹ دلار تعیین شده است. هنگامی که آخرین قیمت به ۹۰.۲۱ می‌رسد، (یعنی زمانی که فاصله استاپ لاس با تریلینگ استاپ اولیه کامل می‌شود) دستور استاپ لاس غیرفعال و تریلینگ استاپ جایگزین آن می‌شود. زمانی که قیمت به ۹۰.۵۴ دلار می‌رسد، حد ضرر شناور به ۰.۴۰ دلار کاهش پیدا می‌کند تا ریسک کمتر شود.

از آنجایی که قیمت به‌طور پیوسته به سمت ۹۲ دلار حرکت می‌کند، زمان آن رسیده که فاصله استاپ باز هم کمتر شود تا حتی در بدترین سناریو، معامله ریسک کمتری داشته باشد. بنابراین با افزایش قیمت به ۹۱.۹۷ دلار، تریلینگ استاپ روی ۰.۲۵ دلار تنظیم می‌شود. حالا اگر قیمت ناگهان کاهش پیدا کند و مثلا به ۹۱.۴۸ دلار برسد، استاپ تریلینگ (با فاصله ۰.۲۵ دلاری) فعال می‌شود و دارایی فروخته می‌شود. در این سناریو تمام دارایی در قیمت ۹۱.۷۰ دلار فروخته شده و سود خالص معامله ۱.۷۴٪ است.

مقایسه تریلینگ استاپ لیمیت و تریلینگ استاپ لاس

تریلینگ استاپ سل (Trailing stop sell)، تریلینگ استاپ لیمیت (Trailing Stop Limit) و تریلینگ استاپ لاس (Trailing stop loss) سه ابزار پیشرفته برای خروج از پوزیشن‌های لانگ و شورت هستند که تفاوت‌های ظریفی با یکدیگر دارند. درواقع، در هر یک از این سفارشات، بعد از اینکه قیمت بازار به اکتیویشن پرایس می‌رسد، دستورهای توقف ضرر را به شکلی متفاوت صادر می‌کنند. در ادامه، هر کدام از این روش‌ها را بررسی می‌کنیم:

تریلینگ استاپ لاس (Trailing Stop loss)

دستور تریلینگ استاپ لاس معمولا برای بستن یک موقعیت خرید یا فروش به‌کار می‌رود تا زیان‌ها را محدود یا سودهای به‌دست‌آمده را قفل کند. به این معنا که وقتی قیمت بازار به حد تعیین‌شده‌ای برسد، دستور فروش یا خرید فعال می‌شود تا از زیان بیشتر یا بازگشت سود جلوگیری شود. از این دستور می‌توان برای باز کردن یک موقعیت معاملاتی جدید نیز استفاده کرد. در این حالت، دستور تریلینگ استاپ لاس به‌گونه‌ای تنظیم می‌شود که اگر قیمت بازار به سطح مشخصی برسد، تریدر به‌صورت خودکار وارد معامله خرید یا فروش شود.

دستور تریلینگ استاپ لاس تضمین می‌کند که تریدر هیچ‌گاه بیشتر از مقدار مشخص‌شده ضرر نمی‌کند و این دستور متناسب با افزایش قیمت، حد ضرر را بالاتر می‌برد. بنابراین، سود‌های به‌دست آمده سیو می‌شوند و ریسک ضرر کاهش پیدا می‌کند. به‌طور مثال، اگر بیت کوین را به قیمت ۱۰۰ دلار بخرید و یک دستور تریلینگ استاپ با فاصله ۲۰ دلار تنظیم کنید، زمانی که قیمت به ۱۲۰ دلار می‌رسد استاپ به‌ نقطه سر‌به‌سر می‌رسد. سپس زمانی که قیمت بیت کوین به ۱۵۰ دلار برسد، قیمت تریلینگ استاپ به ۱۳۰ دلار منتقل می‌شود و ۳۰ دلار سود خواهید داشت.

از دستور تریلینگ استاپ لاس برای موقعیت‌های فروش (Short) هم می‌توان استفاده کرد. در این حالت، با کاهش قیمت، دستور توقف هم کاهش پیدا می‌کند. نکته مهم این است که حد ضرر تنها در جهت روند حرکت می‌کند و هیچ‌وقت به عقب بازنمی‌گردد. با تنظیم دستور تریلینگ استاپ تنها زمانی ممکن است بیشتر از مقدار تعیین‌شده ضرر کنید که اسلیپیج (Slippage) یا شکاف قیمتی ناگهانی (Overnight Gap) اتفاق بیفتد. در چنین شرایطی به دلیل تغییر سریع قیمت، بازار فرصت ندارد دستور شما را در قیمت مورد نظر اجرا کند و به همین دلیل ممکن است ضرری بیش از حد انتظار را تجربه کنید.

نحوه اعمال دستور تریلینگ استاپ لاس برای ورود به یک موقعیت شبیه به استاپ لاس معمولی است، تنها تفاوت است این است که اگر قیمت به سمت بالا برود، حد ضرر شناور همسو با آن حرکت می‌کند و اگر قیمت به سمت پایین بیاید، ثابت می‌ماند.

فرض کنید ارز دیجیتال XYZ را با قیمت ۱۰ دلار می‌خرید و تریلینگ استاپ لاس را روی ۵٪ تنظیم می‌کنید. اگر قیمت کاهش پیدا کند و به ۹.۵۰ دلار برسد، توکن شما فروخته می‌شود؛ اما اگر قیمت از ۱۰ دلار بالا برود، حد ضرر شناور هم با فاصله ۵٪ حرکت می‌کند.

تریلینگ استاپ لیمیت (Trailing Stop Limit Orders)

همان‌طور که می‌دانید در بازار ارزهای دیجیتال قیمت هیچ ارزی مستقیما به سمت بالا حرکت نمی‌کند. برای اینکه در این فراز و فرودها سودهای به‌دست آمده از بین نروند، می‌توانید از دستور تریلینگ استاپ لیمیت برای کنترل سفارش خرید یا فروش استفاده کنید.

برای استفاده از این دستور باید مقدار مشخصی (Trigger Delta) را برای تغییر قیمت تعیین کنید. درحقیقت، تریگر دلتا مشخص می‌کند که قیمت یک دارایی قبل از اینکه بخواهید اقدام به فروش یا خرید آن کنید تا چه حد می‌تواند کاهش یا افزایش پیدا کند. تریگر دلتا به‌صورت درصد تعیین می‌شود.

هنگامی که درصد تریگر دلتا را تنظیم کردید، سیستم بر اساس تغییرات بازار، قیمت فعال شدن سفارش شما را محاسبه می‌کند. به این صورت که اگر قیمت در جهت مطلوب شما حرکت کند (در سفارش فروش، زمانی‌که قیمت بالا می‌رود و در سفارش خرید، زمانی که قیمت پایین می‌آید) سفارش شما به عنوان لیمیت اوردر فعال می‌شود.

تریلینگ استاپ سل لیمیت

سناریوی اول: کاهش قیمت

• فرض کنید می‌خواهید روی یک ارز دیجیتال که در حال حاضر ۸۰ دلار است، سفارش تریلینگ استاپ لیمیت را با تریلینگ دلتای ۵٪ اعمال کنید.
• اگر قیمت بازار کاهش پیدا کند و به ۷۶ دلار (۵٪ – ۸۰ دلار= ۷۶ دلار) برسد، سفارش فروش شما فعال می‌شود.
• زمانی که سفارش فروش در ۷۶ دلار فعال شد، باید یک اختلاف قیمت را برای حد سفارش (Limit Offset) مشخص کنید که در این مثال ۱ دلار در نظر گرفته شده است.
• بنابراین سفارش فروش شما با ۷۵ دلار، به‌عنوان پایین‌ترین قیمتی که مایل به فروش آن هستید، ثبت می‌شود.

سناریوی دوم: افزایش قیمت

اگر قیمت دارایی ابتدا در روند افزایشی به ۹۵ دلار برسد و بعد کاهش پیدا کند، با توجه به اینکه تریگر دلتا را ۵٪ انتخاب کرده‌اید، زمانی که قیمت بازار به ۹۰.۲۵ دلار (۹۵ دلار – ۵٪= ۹۰.۲۵ دلار) برسد، سفارش فروش شما فعال می‌شود.

تریلینگ استاپ بای لیمیت

در حالی‌که دستور تریلینگ استاپ سل لیمیت یک ابزار مناسب برای سیو سود در سفارش‌های فروش است، می‌توانید از آن برای خرید در کف قیمت هم استفاده کنید. در این حالت، کافی است بعد از بررسی قیمت فعلی بازار مشخص کنید قیمت باید تا چه حدی افزایش پیدا کند، تا سفارش بای لیمیت فعال شود. می‌توانید تریگر را به‌صورت درصد یا میزان دلاری تعیین کنید.

جمع‌بندی

تریلینگ استاپ نوعی استاپ لاس پیشرفته است که با هدف مدیریت ریسک و محافظت از سود در بازارهای مالی استفاده می‌شود. تفاوت اصلی آن با استاپ لاس عادی این است که حد ضرر در تریلینگ استاپ شناور است. اگر قیمت دارایی در جهت مطلوب حرکت کند، حد ضرر به صورت خودکار همگام با آن جابه‌جا می‌شود؛ اما اگر قیمت در جهت مخالف حرکت کند، حد ضرر ثابت می‌ماند. در نهایت، اگر قیمت بازار به حد ضرر برسد، سفارش فعال می‌شود تا از ضرر جلوگیری ‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که معامله‌گر بتواند درعین حال که از سودهای بالقوه بهره‌مند می‌شود، از ضررهای احتمالی جلوگیری کند.