بازار کریپتو با تمام جذابیتها و فرصتهای بیپایانش، برای تازهواردها شبیه به یک میدان مین است. بسیاری از تریدرهای مبتدی با آرزوی سودهای سریع و بزرگ وارد این بازار میشوند؛ اما به دلیل بیتجربگی و شناخت ناکافی، دچار اشتباهات رایجی میشوند که سرمایه و انگیزهشان را به خطر میاندازد.
اشتباهات تریدرهای مبتدی نه تنها تکراری هستند؛ بلکه اغلب بهخاطر تصمیمگیریهای احساسی و عجولانه رخ میدهند. اگر تازهوار هستید لازم است بدانید که بسیاری از ضررها قابلپیشگیری هستند؛ بهشرط اینکه با رایجترین اشتباهات تریدرها آشنا باشید و از آنها اجتناب کنید. پیشنهاد میکنم برای تبدیل شدن به یک تریدر موفق با این مطلب از میهن بلاکچین همراه باشید.
اشتباهات رایج تریدرهای مبتدی
برای ورود به بازار ارزهای دیجیتال و کسب سود از رمزارزها نیازی نیست یک کارشناس حرفهای باشید؛ اما با شروع فعالیت بدون دانش کافی، ممکن است مرتکب اشتباهاتی شوید و هزینههای سنگینی را بهبار بیاورید.
بیشک، بهدست آوردن مهارت و تسلط بر این بازار چیزی نیست که یکشبه انجام شود؛ اما سادهترین راه برای تریدرهای مبتدی این است که با درس گرفتن از اشتباهات دیگران از زیانها جلوگیری کنند و سودشان را بهحدکثر برسانند. در ادامه با برخی از رایجترین اشتباهات کاربران مبتدی ارزهای دیجیتال آشنا میشویم:
۱. انتخاب صرافی ارز دیجیتال نامناسب
اولین گام برای شروع معاملات رمزارزها، انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال مناسب است. بسیاری از افراد تازهکار در انتخاب پلتفرم معاملاتی عجله میکنند و معیارهای لازم را درنظر نمیگیرند. برخی از این فاکتورها عبارتنداز؛
- سادگی و کاربرپسند بودن پلتفرم
- پشتیبانی از طیف گستردهای از ارزهای دیجیتال
- کارمزد پایین و ارائه بهترین قیمتهای معاملاتی
- امکان خرید مستقیم رمزارزها با ارزهای فیات
- بالا بودن اعتبار و امنیت پلتفرم
- ارائه محتوای آموزشی
- پشتیبانی مشتری قابلاعتماد و بهصورت شخصی از طریق کانالهای ارتباطی مختلف
- بهروز رسانی مداوم پروتکلهای امنیتی و استفاده از فضای ذخیرهسازی سرد
- ارائه ابزارهای معاملاتی کارآمد و حرفهای
امنیت، مهمترین فاکتور انتخاب یک صرافی است، کارمزدهای پایین در طولانی مدت باعث صرفهجویی در هزینهها میشوند و با وجود یک پشتیبانی حرفهای میتوانید از همان ابتدا در مسیر موفقیت گام بردارید.
نکته دیگر این است که برخی پلتفرمها رابط کاربری پیچیدهای دارند و کار با آنها دشوار است. بنابراین، مطمئن شوید که پلتفرم موردنظر شما رابط کاربرپسندی دارد و از تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال پشتیبانی میکند.
۲. ناتوانی در تشخیص پروژههای باارزش
بسیاری از معاملهگران مبتدی بازار ارزهای دیجیتال هنگام سرمایهگذاری نمیدانند که چطور و بر اساس چه معیارهایی باید پروژههای مستعد رشد را بیایند.
پروژههایی که ارزش سرمایهگذاری دارند، معمولا دارای ویژگیهای زیر هستند:
- ارائه عملکرد یا قابلیت منحصربهفرد برای اکوسیستم
- کامیونتی قوی و فعال
- تیم وتوسعهدهندگان خوشنام و باسابقه
- نقشه راه مدون
- برنامه توسعه برای آینده
در بازاری که رقابت حرف اول را میزند، پروژههایی میتوانند موفق شوند که یا ویژگی منحصربهفردی داشته باشند یا فناوری موجود را بهطور قابلتوجهی بهبود دهند. توانایی حل یک مشکل در دنیای واقعی، عامل تعیین کنندهای برای موفقیت بلندمدت یک ارز دیجیتال است.
هنگام انتخاب یک پروژه برای سرمایهگذاری، عواملی فراتر از قیمت ارز دیجیتال آن پروژه دخیل هستند. بهخاطر داشته باشید که ارزان بودن همیشه به معنای بهتر بودن نیست. معیارهای مهمی که در ارزیابی یک ارز دیجیتال باید مورد توجه قرار دهید عبارتنداز؛
- ارزش بازار
- حجم معاملات و میزان نقدشوندگی
- سوابق و عملکرد تاریخی
- شرکا و حامیان پروژه
پیش از سرمایهگذاری، مطمئن شوید که پروژه توسط نامهای قابلاعتماد و معتبر پشتیبانی میشود تا در دام پروژههایی که فقط وعدههای بزرگ میدهند، گرفتار نشوید.
۳. اعتماد به مطالب نامعتبر و افراد ناشناس
تمام مطالب منتشرشده در فضای آنلاین، بهویژه اطلاعات مربوط به ارزهای دیجیتال، قابلاعتماد نیستند. یکی از اشتباهات رایج کاربران مبتدی این است که به توصیههای افراد ناشناس در شبکههای اجتماعی اعتماد میکنند. اینترنت مملو از توصیههایی است که بسیاری از آنها تبلیغات کاذب یا اغراقآمیز هستند. حتی گاهی ممکن است وبسایتهای خبری بزرگ هم اخبار شدیدا منفی و هشدارآمیز منتشر کنند و باید بدانید که اغلب مقالات خبری و عناوین اغراقآمیز تنها با هدف جذب کلیک، ایجاد جنجال یا القای ترس، عدم قطعیت و شک (FUD) نوشته میشوند.
بههرحال اگر میخواهید از توصیه کسی استفاده کنید، باید مطمئن شوید که او تخصص و دانش لازم را دارد.
۴. عدم تنوع در سبد سرمایهگذاری
یک توصیه مهم به افراد مبتدی برای کاهش ریسک و افزایش سود، متنوع کردن سبد سرمایهگذاری با ترکیبی از رمزارزهای مختلف و حتی سایر مدلهای سرمایهگذاری است. تمرکز روی یک ارز دیجیتال ریسک زیادی دارد؛ اما احتمال سقوط همزمان ارزهای مختلف کمتر است. همچنین میتوانید سبد سرمایه را مطابق با سبک معاملاتی، تحمل ریسک و اهدافی که دارید، تنظیم کنید.
به طور کلی، بهتر است پرتفوی کریپتویی خودتان را برحسب ارزش بازار (Market Cap) و طبق اصل ۲۰/۸۰ بچینید. بهعبارت دیگر ۸۰٪ از سرمایه را به ارزهای دارای مارکت کپ بالا اختصاص دهید و ۲۰٪ باقیمانده را صرف رمزارزهایی کنید که ارزش بازار متوسط یا اندک دارند. با استفاده از این استراتژی بخش اعظم داراییهای شما در برابر نوسانها محافظت میشوند و در عینحال میتوانید هنگام افزایش ناگهانی قیمت ارزهای کوچکتر از فرصتهای سودآور آنها استفاده کنید. مثال زیر یک نمونه از متنوعسازی پرتفو است:
- ۴۰٪ بیت کوین (BTC)
- ۲۰٪ اتر (ETH)
- ۳۰٪ آلت کوینهای برتر مانند دش (DASH)، لایت کوین (LTC)، مونرو (XMR)
- ۱۰٪ رمزارزهای با مارکت کپ پایین مانند TVK و FMG
توجه داشته باشید که این مثال، فقط یک نمونه است و هر سرمایهگذار با بررسی دقیق پروژهها و متناسب با اهدافی که دارد باید پروتفوی خودش را بچیند.
اگرچه تنوعبخشی به پرتفو یک استراتژی مفید است؛ اما باید از پراکندهسازی بیشازحد سرمایه پرهیز کرد. خطای افراد مبتدی این است که سرمایه خود را به مقادیر کوچک تقسیم میکنند و به تعداد زیادی از آلت کوینهای دارای مارکت کپ پایین اختصاص میدهند. این کار نظارت روی سرمایهگذاری را دشوار میکند.
اگر مبتدی هستید بهتر است سرمایهگذاری را با مقادیر کم یا متوسط روی ارزهای با ارزش بازار بالا مانند بیتکوین و اتریوم آغاز کنید. در وهله بعد و پس از تحقیق کافی، میتوانید بخشی از سرمایه را به آلتکوینهای کمتر شناختهشده که به آنها اعتماد دارید، اختصاص دهید.
۵. انجام معامله بهخاطر ترس از دست دادن فرصتها
یکی از دلایل اصلی متضرر شدن افراد مبتدی ناشی از ترس از دست دادن (FOMO) است. درواقع، فرد برای اینکه از فرصتهای سودآور کوتاهمدت جانماند، بدون تحلیل منطقی تصمیمهایی که میگیرد که در نهایت منجر به زیان میشوند.
فومو معمولا به شکل فروش زودهنگام دارایی برای جلوگیری از زیانهای احتمالی، خرید در قیمتهای بالا به دلیل ترس از جا ماندن از افزایش نجومی قیمتها یا سرمایهگذاری در پروژههای نامعتبر و مشکوکی که با هیاهو و وعدههای بزرگ پوشالی ظاهر شدهاند، بروز پیدا میکند.
برای مقابله با فومو میتوانید با ایجاد یک استراتژی معاملاتی، محدودیتهای سود و ضرر مجاز برای هر سرمایهگذاری را مشخص کنید. پایبند بودن به این قوانین، بهویژه در نوسانهای بازار یک مهارت است و در بلندمدت باعث موفقیت میشود. بهعلاوه، درک این نکته که در دنیای کریپتو فرصتهای جدید همیشه وجود دارند به شما کمک میکند تا درگیر احساس فومو نشوید و با خیالی آسوده روی معاملات خود تمرکز کنید.
۶. سرمایهگذاری بدون تحقیقات کافی
در بازار ارزهای دیجیتال این جمله معروف را زیاد میشنوید: «خودت تحقیق کن (DYOR)». از آنجایی که تمایز بین اطلاعات واقعی و تبلیغات اغراقآمیز در بازار کریپتو دشوار است، این مسئولیت به عهده خود فرد است تا با تحقیق شخصی و ارزیابی دقیق تصمیم بگیرد. در مورد هر اطلاعاتی که بهدست میآورید، مطمئن شوید که منبع آن معتبر و قابلاعتماد است.
یک روش ابتدایی برای ارزیابی اعتبار یک منبع، بررسی تعداد دنبالکنندگان آن است. در وهله بعد باید چند سوال مهم را از خودتان بپرسید؛ این ارز دیجیتال چه ویژگی جدیدی را به بازار میآورد؟ رقبای آن کدام پروژهها هستند؟ آیا نسبت به رقبا، ویژگی منحصربهفردی دارد؟ تیم پشت آن چه کسانی هستند؟ آیا این پروژه اهداف کوتاهمدت دارد یا برای بلندمدت طراحی شده است؟
یوتیوب، توییتر، مقالات خبری، ردیت و سایر وبسایتهای معتبر گزینههای مناسبی برای بهدستآوردن اطلاعات هستند. اخبار مربوط به ارزهای دیجیتال بسیار به زمان حساس هستند، بنابراین هنگام تحقیقات باید به زمان انتشار مطالب توجه داشته باشید. هرچه بیشتر بخوانید، گوش دهید و تماشا کنید، اطلاعات و دانش جامعتری در مورد ارزهای دیجیتال بهدست میآورید. تحقیق شخصی بیش از هر چیز دیگری به موفقیت شما بهعنوان یک سرمایهگذار کمک میکند.
۷. تعیین نکردن زمان برداشت سود و خروج از بازار
تصور کنید بعد از خرید یک ارز دیجیتال در کف قیمت، روند صعودی آن شروع میشود و قیمت هر روز بالا و بالاتر میرود. هر معاملهگری رویای این وضعیت را دارد؛ اما افراد بسیاری نمیدانند که باید چه کاری انجام دهند و اغلب به امید سود بیشتر دارایی خود را بیش از حد نگه میدارند. این انتظار طولانی، در نهایت با سقوط قیمت مواجه میشود و تمام سودهایی که رشته بودند، پنبه میشود.
اگر بدون برنامهریزی وارد معامله شوید و حد سود و حد ضرر را مشخص نکنید در معرض ریسک قرار میگیرید. پیش از خرید، هدف از این معامله را تعیین کنید؛ مثلا اینکه چه مقدار سود میخواهید بهدست بیاورید یا در صورت زیان در چه نقطهای باید از معامله خارج شوید.
موفقیت در معاملات مستلزم کنترل احساسات است. فشار و نوسان بالای بازار تاثیر منفی روی تصمیمگیری میگذارد؛ اما یک معاملهگر موفق میتواند در چنین شرایطی آرامش خودش را حفظ کند و به برنامهریزی اولیه پایبند بماند.
اگر یک سرمایهگذار بلندمدت (HODLer) هستید، تعیین استراتژی خروج چندان مهم نیست؛ اما اگر روش معاملاتی شما نوسان گیری (Swing Trading) است، برنامهریزی دقیق برای خروج ضروری است. یکی از روشهای موثر برای اطمینان از کسب سود، فروش دارایی بهصورت پلهای به جای فروش یکباره است. با این رویکرد نهتنها سودتان را بلافاصله بهدست میآورید؛ بلکه میتوانید در زمان مناسب آنها را مجددا سرمایهگذاری کنید.
۸. جستجوی مداوم برای یافتن بیت کوین یا اتریوم بعدی
بخش زیادی از شوروشوق بازار کریپتو به خاطر این است که در دهه گذشته بسیاری از افراد با سرمایهگذاری روی بیت کوین و اتریوم یکشبه میلیونر شدهاند. حالا همه فکر میکنند که با پیدا کردن یک ارز مشابه، میتوانند یکشبه پولدار شوند. اگرچه ممکن است چنین موفقیتهایی دوباره تکرار شود؛ اما جستجو برای بیت کوین بعدی یا ارزی که پتانسیل رشد ۱۰۰۰ برابری داشته باشد، راه مناسبی برای ورود به بازار کریپتو نیست.
واقعیت این است که اکثر ارزهای دیجیتال پیش از اینکه به موفقیت چشمگیری برسند، شکست میخورند. بهعلاوه، این روزها هزاران آلت کوین وجود دارند که هرکدام ادعا میکنند «پروژه موفق بعدی» خواهند بود؛ اما اکثر این ادعاها عملی نمیشوند.
درحالیکه در بازار کریپتو هیچ چیز بعید نیست و احتمال خوششانسی و سود ناگهانی وجود دارد؛ اما اگر هدفتان کاهش ریسک و استراتژی بلندمدت است، بهتر است که ایده سرمایهگذاری روی ارزهای با پتانسیل رشد ۱۰۰۰ برابری را کنار بگذارید. یک پرتفوی متعادل که با تحقیقات کامل چیده شده باشد، بهترین راه برای موفقیت در بازار است.
۹. خرید و فروش وحشتزده
در بازار پرنوسان ارز دیجیتال، افتوخیز قیمتها یک موضوع عادی است؛ اما بسیاری از تازهواردان با مشاهده کاهش قیمتها دچار ترس میشوند و برای جلوگیری از ضرر بیشتر اقدام به فروش هیجانی میکنند. به این اتفاق فروش وحشتزده یا پنیک سل (Panic Sell) گفته میشود. اگرچه در برخی موارد فروش بهموقع از ضرر بزرگ جلوگیری میکند؛ اما یادگیری کنترل احساسات و پایبندی به اهداف، در بلندمدت به سود شما است. بسیاری از ارزهای معتبر مانند بیتکوین، پس از افت قیمت دوباره رشد میکنند، بنابراین اگر به فناوری و ارزش ذاتی پروژه اعتماد دارید، اجازه ندهید احساسات بر شما غالب شود و صرفاً بر اساس نوسانهای کوتاهمدت تصمیم نگیرید.
از طرف دیگر، خرید هیجانی (Panic Buying) نیز یک دام رایج است. بسیاری از افراد تازهکار تمایل دارند بهسرعت و بدون تحقیق کافی سراغ «فرصت بزرگ بعدی» بروند. این عجله ممکن است منجر به سرمایهگذاری در پروژههایی شود که ارزش واقعی ندارند.
اگر دنبال کسب سود واقعی و بلندمدت هستید، پیش از هر سرمایهگذاری، ارزها را به دقت ارزیابی کنید. در این راه، ترس از دست دادن فرصت را کنار بگذارید و به جای عجله، یک رویکرد آرام و سنجیده را در پیش بگیرید.
۱۰. تمرکز صرف روی قیمت
بهطور طبیعی، معاملهگران تازهکار بیشتر روی قیمتها تمرکز میکنند. درست است که بازار معامله حول سود و ضرر میچرخد و قیمت، عامل اصلی است؛ اما نباید تنها ملاک تصمیمگیری باشد. بهطور مثال، اگرچه یک ارز دیجیتال با قیمت پایین ۵ سنت میتواند در مدت کوتاهی به ۲۰ سنت برسد؛ اما همانطور که قیمت بالا رفته است، ممکن است به سرعت کاهش پیدا کند و بخش بزرگی از سرمایه شما نابود شود. به همین دلیل قیمت نمیتواند تنها معیار انتخاب باشد و سایر عوامل هم بههمان اندازه مهم هستند:
- فناوری پروژه
- توسعهدهندگان و افراد تیم
- نحوه اجرا و پیادهسازی پروژه در بازار
- احتمال موفقیت پروژه در بلندمدت
- ارزش بازار و عرضه در گردش
- شرکا و حامیان پروژه
تنها بعد از ارزیابی مجموع این فاکتورها میتوانید به این نتیجه برسید که قیمت با ارزش ذاتی پروژه همخوانی دارد یا خیر. بهعلاوه، در بازار ارز دیجیتال به دلیل نوسانهای شدید و تغییرات قیمتی ناشی از اخبار، تحولات جدید و تغییر مقررات، تصمیم برای سرمایهگذاری نباید صرفا براساس قیمت باشد.
۱۱. بیتوجهی به امنیت سایبری
در طول دهه گذشته، امنیت در فضای کریپتو تا حد زیادی بهبود پیدا کرده است؛ اما همچنان خطراتی وجود دارد که باید مراقب آنها بود. برای در امان ماندن از حملات هکری و سایر تهدیدهای امنیتی هنگام انتخاب صرافیها باید به موارد زیر توجه کرد:
- ارائه قابلیت احراز هویت دوعاملی (2FA) برای جلوگیری از هک شدن پسوردها
- نگهداری عمده سرمایه در فضای ذخیرهسازی سرد و آفلاین
- استفاده از پروتکلهای امنیتی چندلایه و بهروزرسانی مداوم آنها
- ارائه اطلاعات شفاف در مورد مکان و مدیران شرکت
همچنین برای حفظ سرمایه باید از انواع خطرات و کلاهبرداریهای رایج ارزهای دیجیتال از جمله طرحهای پامپ و دامپ، رمزارزهای تقلبی، فیشینگ و غیره آگاه باشد. یک نکته مهم دیگر این است که در انجمنهای آنلاین، رسانههای اجتماعی و حتی محافل دوستانه از صحبت کردن بیش از حد درمورد داراییهای خود پرهیز کنید تا از مخاطرات احتمالی جلوگیری شود.
۱۲. سرمایهگذاری بخش قابلتوجهی از دارایی
ترید و معاملهگری شبیه به بسیاری از فعالیتها با یک منحنی یادگیری همراه است. در طول این سفر، مطمئنا دچار اشتباهات و ضررهایی میشود که احتمالا عمده آنها در ابتدای راه اتفاق میافتند. بنابراین، بهتر است مقداری سرمایه را وارد بازار کنید که تحمل از دست دادن آن را داشته باشید. توصیه دیگر این است که ابتدا با چند معامله کوچک شروع کنید و پس از کسب تجربه به فرصتهای بزرگتر و پرریسکتر فکر کنید. همچنین مشاوره با کارشناسان ارز دیجیتال، برای شروع بسیار مفید است و با کمک آنها میتوانید استراتژی سرمایهگذاری مناسب با شرایط خود را بیابید.
جمعبندی
معامله در بازار کریپتو بهویژه برای افراد مبتدی چالشبرانگیز و پر از پیچیدگی است. اشتباهاتی مانند انتخاب صرافی نامناسب، سرمایهگذاری بیرویه، تصمیمگیریهای هیجانی، پایبند نبودن به استراتژی معاملاتی، تعیین نکردن حد سود و ضرر و جدی نگرفتن پروتکلهای امنیتی نهتنها ریسکهای فراوانی را به همراه دارد؛ بلکه تجربه ناخوشایندی را رقم میزند. آگاهی از اشتباهات رایج تریدرهای مبتدی و درس گرفتن از تجربیات دیگران، اولین گام برای تبدیل شدن به یک تریدر موفق است. فراموش نکنید که در دنیای کریپتو، هیچکس یکشبه حرفهای نمیشود؛ موفقیت مستلزم یادگیری مداوم، تحقیق و صبر است. شما چه اشتباهات رایج دیگری را به این لیست اضافه میکنید؟
سوالات متداول (FAQ)
رایجترین اشتباهات تریدهای مبتدی چیست؟
ناتوانی در تشخیص پروژههای باارزش، اعتماد به مطالب منتشر شده در فضای مجازی، سرمایهگذاری بخش قابلتوجهی از دارایی در بازار کریپتو و تعیین نکردن استراتژی خروج از اشتباهات رایج تریدرهای مبتدی هستند.
چرا تریدرهای تازهکار معمولا سرمایه زیادی را از دست میدهند؟
رعایت نکردن اصول مدیریت ریسک و سرمایهگذاری بیشاز حد روی یک پروژه نامعتبر مهمترین دلیل از دست دادن سرمایه تریدرهای مبتدی است.
چطور میتوان از اشتباهات رایج تریدرهای مبتدی جلوگیری کرد؟
با تحقیق کافی، تنوع بخشی به سبد سرمایهگذاری و مدیریت ریسک میتوان از بسیاری از اشتباهات جلوگیری کرد.