در بحبوحه ریزش اخیر بازار کریپتو، تحلیلگران بار دیگر از شکل‌گیری الگوی تقاطع مرگ (Death cross) خبر دادند. اگرچه این الگو معمولا به سیگنال نزولی تعبیر می‌شود؛ اما برخی معتقد بودند که شاید این بار چندان مرگبار نباشد. همین موضوع باعث بحث‌ها در مورد مومنتوم، ریسک و مرحله بعدی چرخه بازار ارزهای دیجیتال را شدت بگیرد. در این مطلب از میهن بلاکچین می‌خواهیم ببینیم تقاطع مرگ (Death cross) بیت کوین چیست و چه سناریوهایی در انتظار بازار است.
نکات کلیدی 
بیت‌کوین در ۱۶ نوامبر یک «تقاطع مرگ» ثبت کرد که نشانه‌ای از کاهش قدرت روند بعد از افت ۲۵ درصدی از اوج ۱۲۶ هزار دلاری بود. داده‌های بازار ازجمله خروج قابل‌توجه سرمایه از ETFها، افزایش انتقال بیت‌کوین به صرافی‌ها و فشار فروش هولدرهای کوتاه‌مدت همگی از کاهش مومنتوم صعودی حکایت داشتند. تمایل به ریسک هم در بازار کم کاهش یافت و همین باعث شد تقاطع مرگ اهمیت بیشتری پیدا کند، زیرا معامله‌گران در شرایط عدم قطعیت محتاط‌تر رفتار می‌کنند. حرکت بعدی بیت‌کوین به سطوح کلیدی ۹۲ تا ۹۴ هزار دلار و ۷۴ تا ۷۶ هزار دلار بستگی دارد. در این سطوح ممکن است شاهد اصلاح عمیق‌تر، یک دوره نوسان خنثی یا بازگشت تدریجی باشیم.
تقاطع مرگ بیت‌کوین چیست؟
تقاطع مرگ (Death cross) یک الگوی نموداری در تحلیل تکنیکال است و زمانی رخ می‌دهد که یک میانگین متحرک کوتاه‌مدت زیر میانگین متحرک بلندمدت قرار بگیرد.
الگوی تقاطع مرگ بیت‌کوین زمانی شکل می‌گیرد که میانگین ۵۰ روزه زیر میانگین ۲۰۰ روزه برود و نشان می‌دهد قدرت روند (Momentum) کوتاه‌مدت نسبت به روند بلندمدت ضعیف‌تر شده است. این الگو معمولاً یک سیگنال نزولی محسوب می‌شود و از ادامه کاهش قیمت بیت کوین حکایت دارد.
آخرین الگوی تقاطع مرگ بیت‌کوین در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۵ ثبت شد و پیش از آن نیز در اصلاح ۶ آوریل ۲۰۲۵ دیده شده بود.
آنچه بعد از تقاطع مرگ در حال وقوع است
بررسی داده‌های اخیر نشان می‌دهد که روند بیت‌کوین در حال تغییر است:
- اوایل اکتبر ۲۰۲۵ قیمت بیت‌کوین تا نزدیکی ۱۲۶ هزار دلار رشد کرد، اما بعد از آن حدود ۲۵٪ از ارزش خود را از دست داد.
- در اواسط ماه نوامبر میانگین ۵۰ روزه زیر میانگین ۲۰۰ روزه قرار گرفت و الگوی تقاطع مرگ را ایجاد کرد.
- داده‌های آنچین نشان می‌دهد حجم انتقال بیت‌کوین به صرافی‌ها بیشتر و فعالیت هولدرهای کوتاه‌مدت ضعیف‌تر شده است. این وضعیت معمولاً در مراحل ابتدایی تا میانی دوره‌های اصلاح دیده می‌شود.
- صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETF) اسپات بیت‌کوین یکی از بزرگ‌ترین خروج سرمایه‌های روزانه خود را با ۵۲۳ میلیون دلار ثبت کردند که نشان‌دهنده کاهش تمایل موسسات برای سرمایه‌گذاری روی بیت کوین است.
- احساسات بازار از «اطمینان» به «احتیاط» تغییر کرد و سایه ترس پررنگ‌تر شد؛ چراکه بیت‌کوین در حال تقلا برای بازپس‌گیری سطوح حمایتی مهم است.
مجموع این عوامل نشان می‌دهد که تقاطع مرگ صرفا یک الگوی نمادین نیست؛ بلکه نشان‌دهنده کاهش مومنتوم و قدرت روند است.
نقطه مقابل تقاطع مرگ، تقاطع طلایی (Golden cross) است که به عنوان سیگنال صعودی شناخته می‌شود. الگوی تقاطع طلایی بیت کوین زمانی رخ می‌دهد که میانگین ۵۰ روزه بالاتر از میانگین ۲۰۰ روزه قرار بگیرد.
چرا تقاطع مرگ بیت‌کوین مهم است؟
هر الگوی تکنیکال بازتابی از اتفاقات بازار است و نکات مهمی را به معامله‌گران یادآوری می‌کند. نشانه‌های هشداری که در دل الگوی تقاطع مرگ وجود دارد عبارتنداز:
۱. کاهش قدرت روند صعودی
تقاطع مرگ نشان می‌دهد اشتیاق کوتاه‌مدت بازار کاهش یافته است و باعث شده میانگین ۵۰ روزه از ۲۰۰ روزه پایین‌تر برود. این یعنی خریدارانی که قبلاً قیمت را بالا می‌بردند، اکنون از بازار عقب‌نشینی کرده‌اند. زمانی‌که مومنتوم کوتاه‌مدت نسبت به مومنتوم بلندمدت ضعیف‌تر شود، معامله‌گران آن را نشانه کاهش قدرت روند صعودی می‌دانند.
۲. کاهش نقدینگی
تقاضای نهادی نسبت به ماه‌های ابتدایی سال کمتر شده است. خروج پول از صندوق‌های ETF حاکی از آن است که بازیگران بزرگ در حال کاهش ریسک هستند. در شرایطی که نقدینگی کاهش پیدا کند؛ اما نوسان‌ها بالا باشند، حتی مقدار کمی فروش هم باعث حرکت‌های قیمتی بزرگ می‌شود. به همین دلیل، ایجاد تقاطع مرگ در شرایط فعلی بازار اهمیت بیشتری دارد.
۳.کاهش تمایل به ریسک
کریپتو معمولاً زمانی عملکرد بهتری نشان می‌دهد که بازارهای جهانی تمایل بیشتری به پذیرش ریسک داشته باشند. تقاطع مرگ اخیر در فضایی رخ داده است که به خاطر شرایط نامطمئن اقتصاد جهانی و فشارهای نظارتی، معامله‌گران محتاط‌تر شده‌اند. همین موضوع اثر روانی و تکنیکالی آن را قوی‌تر می‌کند.
تقاطع مرگ بیت‌کوین چطور روند بازار را تغییر می‌دهد؟
برای اینکه ببینیم الگوی تقاطع مرگ بیت کوین چه تاثیری روی روند کلی بازار می‌گذارد، ۳ سناریو را بررسی می‌کنیم:
سناریو اول؛ اصلاح عمیق‌تر تا میانه سطح ۷۰ هزار دلاری
الگوهای تکنیکالی که در حال شکل‌گیری هستند مانند الگوی سقف گسترش‌یابنده (Broadening-top) نشان می‌دهد که اگر فروش ادامه داشته باشد، احتمال دارد بیت‌کوین دوباره محدوده ۷۴ تا ۷۶ هزار دلار را لمس کند. این محدوده همان هدف قیمتی است که چندین تحلیلگر به آن اشاره کرده‌اند.
در این صورت، تقاطع مرگ نه شروع اصلاح و نه پایان آن است؛ بلکه نقطه میانی یک اصلاح را نشان می‌دهد.
سناریو دوم؛ تشکیل کف و آغاز بازگشت قیمت
جالب است که در چرخه فعلی (۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵)، در چندین مورد تقاطع مرگ نزدیک کف‌های بازار رخ داده است، نه سقف‌ها. این یعنی، سیگنال زمانی دیده شد که بخش زیادی از ریزش قبل از آن اتفاق افتاده بود.
اگر همین الگو تکرار شود، ممکن است تقاطع مرگ فعلی به‌جای شکست و احتمال ریزش سنگین، نشان‌دهنده خستگی روند باشد. در چنین حالتی، اگر خروج سرمایه از ETFها تثبیت شود و خریداران در نزدیکی سطوح حمایتی فعال شوند، بازار می‌تواند وارد فاز بازگشت شود.
سناریو سوم؛ حرکت خنثی و نوسان در یک محدوده
بیت‌کوین اغلب بعد از حرکت‌های بزرگ، وارد فاز تثبیت قیمت طولانی‌مدت می‌شود. اگر چنین سناریویی اتفاق بیفتد، ممکن است قیمت میان ۹۰ تا ۱۰۰ هزار دلار نوسان کند و برای شکستن این محدوده منتظر محرک جدیدی از سمت اقتصاد کلان یا بازار کریپتو بماند.
در این وضعیت، تقاطع مرگ به معنی تغییر شرایط بازار است؛ اما لزوما نشان‌دهنده یک سقوط شدید نیست.
سطوح و نشانه‌های مهمی که باید زیر نظر داشت
زمانی‌که تقاطع مرگ بیت کوین رخ می‌دهد، معامله‌گران چند سطح مهم و رفتارهای کلیدی بازار را دنبال می‌کنند تا ببینند اصلاح فعلی عمیق‌تر می‌شود، تثبیت می‌شود یا وارد فاز بازیابی می‌شود.
مهم‌ترین سطوح فعلی عبارتنداز:
- حمایت کوتاه‌مدت: محدوده ۹۲ تا ۹۴ هزار دلار
- حمایت اصلی و مهم: محدوده ۷۴ تا ۷۶ هزار دلار
- مقاومت در مسیر بازگشت: عبور دوباره از ۱۰۰ هزار دلار و درنهایت بازگشت قیمت به بالای میانگین ۲۰۰ روزه
- جریان سرمایه: ورود و خروج ETFها، فعالیت نهنگ‌ها و رفتار هولدرهای کوتاه‌مدت
- احساسات بازار: شاخص‌های ترس. معمولاً ترس در نزدیکی کف‌ها افزایش می‌یابد؛ اما اگر ادامه پیدا کند می‌تواند نشان‌دهنده تدوام روند نزولی باشد.
تقاطع مرگ زمانی شکل می‌گیرد که روند صعودی قدرت خود را از دست می‌دهد، فروشنده‌ها قیمت را پایین می‌آورند و میانگین ۵۰ روزه به زیر میانگین ۲۰۰ روزه می‌رود. این سیگنا‌ل‌ها تنها درصورتی معتبر تلقی می‌شوند که روند نزولی ادامه پیدا کند. در غیر این صورت، یک «هشدار کاذب» محسوب می‌شود.
تقاطع مرگ چه معنایی برای کل بازار کریپتو دارد؟
از آن‌جایی که بیت‌کوین نقش پیشرو بازار کریپتو را دارد، تقاطع مرگ آن می‌تواند روی رفتار کل بازار تأثیر بگذارد:
- آلتکوین‌ها: معمولاً زمانی که روند بیت‌کوین ضعیف می‌شود، آلتکوین‌ها ریزش شدیدتری را تجربه می‌کنند.
- نقدینگی بازار: از آنجایی‌که معامله‌گران به استیبل‌کوین‌ها روی می‌آورند و حجم معاملات‌شان کم می‌شود، نقدینگی کاهش پیدا می‌کند.
- موقعیت ریسک: معامله‌گران از استراتژی‌های تهاجمی به سمت روش‌های محافظه‌کارانه می‌روند. به‌طور مثال از پوشش ریسک بیشتر و حد ضررهای نزدیک‌تر استفاده می‌کنند و معاملات لانگ اهرمی کمتری انجام می‌دهند.
- وضعیت کلی بازار: شرایط کلی نشان می‌دهد که ممکن است چرخه بازار به‌جای ادامه یک رالی قدرتمند وارد فاز تثبیت یا مرحله گذار شود.
جمع‌بندی
تقاطع مرگ (Death cross) بیت کوین زمانی رخ می‌دهد که میانگین متحرک ۵۰ روزه به زیر میانگین ۲۰۰ روزه می‌رسد و یک سیگنال نزولی به حساب می‌آید. الگوی اخیر نشانه سقوط قطعی نیست، اما نقطه عطف مهمی در چرخه بازار به شمار می‌آید؛ زیرا در دوره‌ای شکل گرفته که مومنتوم صعودی ضعیف شده، سرمایه نهادی در حال خروج است و احساسات بازار به سمت احتیاط تغییر کرده است. با این اوصاف، مسیر بعدی بیت‌کوین به واکنش قیمت در برابر سطوح حمایتی کلیدی، جریان ورود و خروج سرمایه و همین‌طور عوامل کلان بستگی دارد. نتیجه این شرایط ممکن است به اصلاح عمیق‌تر، یک دوره تثبیت یا حتی آغاز بازگشت تدریجی منجر شود.
نکته اصلی برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران این است که شرایط بازار دیگر شبیه چند هفته قبل نیست. باید انتظارات خود را واقع‌بینانه‌تر کنند، مدیریت ریسک داشته باشند و سطوح کلیدی را به دقت زیرنظر بگیرند.
