گلیچ (Glitch) یک استارتاپ هنگ کنگی است که هدف آن ارائه پروتکلی مخصوصِ برنامه‌های دیفای، به عنوان مکمل شبکه اتریوم است. اتریوم با ایجاد پروتکل‌های بسیار زیاد بر بستر ارزهای دیجیتال، ویژگی‌های مختلفی از فناوری بلاک چین را به وجود آورده است. گفتنی است این پروتکل‌ها از ویژگی قرارداد هوشمند برای ایجاد برنامه‌های مالی بهره می‌برند. هرچند توسعه گسترده این برنامه‌ها به ضرر شبکه اتریوم بوده و منجر به ازدحام و ناکارآمدی این شبکه شده است. اگرچه بسیاری از افراد به اجرای کامل اتریوم ۲.۰ امیدوار هستند، اما سایر افراد خلاق و نوآور چنین صبری از خود نشان نداده‌اند و در نتیجه، در حال ایجاد راهکارهای خود نظیر پروتکل گلیچ هستند.
پروتکل گلیچ چیست؟
شان رایان (Sean Ryan) موسس گلیچ، یکی از متخصصان توسعه تجاری است که قبل از ایجاد پروژه بلاک چین خود، در ایجاد و خرید چندین شرکت و نرم‌افزار سرویس محور (SaaS) نقش داشته است. رایان از سال ۲۰۱۵ تاکنون به طرفداری از صنعت ارزهای دیجیتال پرداخته است و طی سالیان گذشته، علاقه خود به دیفای را نشان داده است. او در ماه آگوست ۲۰۲۰ پروتکل Glitch را بنا نهاد و توانست با استفاده از تجربه توسعه تجاری و اقتصادی خود، تیم شگفت‌انگیزی را برای ایجاد راهکار Defi به اسم پروتکل گلیچ (Glitch Protocol) دور هم گرد آورد و کشور هنگ کنگ نیز به عنوان دفتر اصلی توسعه این پلتفرم تعیین شد.
پروتکل گلیچ یک سوپر پروتکل بلاک چین (Blockchain Super Protocol) است که به منظور پشتیبانی و ارائه چارچوبی عملی برای ایجاد برنامه‌های دیفای بنا نهاده شده و طراحی آن به صورتی است که در تعامل با پلتفرم اتریوم فعالیت می‌کند. پروتکل گلیچ در صدد است تا راهکاری مقیاس‌پذیر باشد و کارایی بیشتری را ارائه دهد که در طی آن، پردازش هزاران تراکنش در هر ثانیه امکان‌پذیر شود.
گلیچ که به عنوان اولین پروتکل Defi “هدف محور” معرفی شده است؛ پلتفرم قرارداد هوشمندی برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز ارائه می‌دهد. علاوه بر این، Glitch تجربه کاربری پیشرفته و تعامل‌پذیری بین زنجیره‌ای کارآمدی را ارائه می‌دهد.
نحوه عملکرد گلیچ چگونه است؟
گلیچ به عنوان راهکاری که تجربه کاربری را در اولویت خود قرار می‌دهد، طوری طراحی شده است تا عملکرد کارآمدی در زمینه حذف برنامه‌های غیر کاربردی داشته باشد. هرچند نقطه قوت اصلی گلیچ مقیاس‌پذیری بالا، مقرون به صرفه بودن و راندمان به شدت زیاد آن است.
در ادامه به توضیح مفاهیم و ویژگی‌های اصلی می‌پردازیم که ایده‌های فوق را عملی می‌کنند.
مکانیزم اجماع
پلتفرم اتریوم از چارچوبی مشابه با بیت کوین، به منظور بهبود و ارتقاء مکانیزم اجماع خود از گواه اثبات کار به گواه اثبات سهام استفاده می‌کند. از طرف دیگر، پروتکل گلیچ از مکانیزم اجماع سریع‌تری به اسم گواه اثبات سهام وکالتی (DPoS) بهره می‌برد.
در مکانیزم DPoS، سهامداران با محول کردن امنیت شبکه به اشخاص ثالثی به اسم “تولیدکنندگان بلاک” (Block Producers) به اجماع دست می‌یابند.
این افراد، اختیار ایجاد بلاک جدید در هر ۰.۵ ثانیه را دارند. تحمل خطای بیزانس (BFT) بر روی تولیدکنندگان بلاک اعمال می‌شود، تا از ایجاد بلاک در چندین فورک جلوگیری به عمل آید. اگرچه روش‌هایی برای دور زدن این محدودیت وجود دارد، اما این پروتکل به طور خودکار اجماع را به سمت زنجیره طولانی‌تر تغییر می‌دهد.
نکته منحصر به فرد در مکانیزم‌های پروتکل گلیچ این است که رای‌دهندگان، تولیدکنندگان بلاک را انتخاب نمی‌کنند؛ در عوض، هر سهامدار شانس برابری در خصوص ایجاد بلاک دارد. این موضوع برای اطمینان از عادلانه بودن سیستم نظارتی پروتکل است.
صندوق (Vault)
صندوق سیستمی است که طی آن، سود در پروتکل گلیچ توزیع می‌شود. صندوق تغییرناپذیر در بلاک چین گلیچ، ۲۰ درصد از کل کارمزد شبکه و سایر درآمدهای حاصل از برنامه غیرمتمرکز را جمع‌آوری می‌کند. واریز به طور خودکار انجام می‌شود و در میان سهامداران شبکه توزیع می‌شود.
این مدل توزیع درآمد، کاربران را به مشارکت فعال در شبکه تشویق می‌کند، در حالی که منجر به پشتیبانی جامعه نیز می‌شود. این مدل هم‌چنین چرخه بازخورد مثبتی ایجاد می‌کند که طی آن، جامعه از توسعه‌دهندگان پشتیبانی می‌کنند و به ادامه آن ترغیب می‌شوند. این چرخه، باعث پیشرفت و حرکت رو به جلوی پلتفرم می‌شود.
Wrap کردن توکن
Wrap کردن توکن در گلیچ شامل ایجاد توکن‌های ERC-20 اتریوم در پلتفرم گلیچ با استاندارد توکن GRC-20 است. بدین معنی که توکن‌های شبکه اتریوم می‌توانند بر روی شبکه GRC20 پیاده سازی شوند.
کاربرانی که در شبکه اتریوم توکن در اختیار دارند، می‌توانند آدرس اتریوم خود را در پروتکل گلیچ ثبت کنند و سپس آنها را می‌توان به عنوان کوین مبتنی بر Glitch تبدیل کرد.
بدین ترتیب، توسعه‌دهندگان می‌توانند محصولات و برنامه‌های غیرمتمرکز اتریوم را شبیه‌سازی کنند و از مزایای سرعت بیشتر بهره ببرند و از پرداخت کارمزدهای زیاد اتریوم اجتناب کنند. اگرچه تبادل توکن در گلیچ در حال حاضر فقط برای توکن‌های ERC-20 توسعه یافته است، اما برنامه‌هایی برای ورود به سایر بلاک چین‌ها نیز وجود دارد.
توکن GLCH
پروتکل گلیچ استفاده از یک توکن به اسم توکن گلیچ (GLCH) را برای تمام تراکنش‌ها و برنامه‌های غیرمتمرکز بر بستر این اکوسیستم امکان‌پذیر می‌سازد. این موضوع، ادامه فعالیت برنامه‌هایی که بر بستر این شبکه هستند را تضمین می‌کند. به علاوه، کاربران می‌توانند در یونی‌سواپ به تبادل GLCH بپردازند.
کل موجودی در گردش توکن GLCH معادل با ۸۸,۸۸۸,۸۸۸ توکن است. پس از فروش عمومی، ۱۵ درصد کل موجودی معادل با ۱۳,۳۳۳,۳۳۳ توکن در بازار عرضه خواهند شد.
توزیع توکن گلیچ
۸,۸۸۸,۸۸۸ توکن GLCH با قیمت ۰.۰۳۳۷۵ دلار در فروش اولیه فروخته شده است. ۰.۶۲۵ درصد از توکن‌ها نیز به صورت هفتگی طی ۴ ماه عرضه خواهند شد.
۲۲,۲۲۲,۲۲۲ توکن نیز در فروش خصوصی اول با قیمت ۰.۰۶۷۵ دلار فروخته شده است. ۳.۱۲۵ درصد از توکن‌ها به صورت هفتگی طی ۲ ماه عرضه خواهد شد.
۴,۴۴۴,۴۴۴ توکن در فروش خصوصی دوم با قیمت ۰.۰۷۸۷۵ دلار فروخته شد. ۱.۱۲۵ درصد از توکن‌ها به صورت هفتگی طی یک ماه عرضه خواهد شد.
۱۳,۳۳۳,۳۳۳ توکن با قیمت ۰.۰۹ دلار به فروش عمومی اختصاص داده شده است. این توکن‌ها پس از فهرست شدن در تاریخ ۱۱ ژانویه ۲۰۲۱ در دسترس قرار گرفته‌اند.
برنامه پاداش Glitch
گلیچ فایننس (Glitch Finance) نقدینگی اولیه را به صورت جفت ارز GLCH/ETH در یونی‌سواپ ارائه داده است. به منظور تشویق کاربران به ارائه نقدینگی، گلیچ برنامه پاداش اجرا کرده که طی آن، ۸۸۸,۸۸۸ توکن معادل با یک درصد کل موجودی به پاداش به شرکت‌کنندگان اختصاص یافته است. این برنامه به مدت ۳ ماه از ۱۷ ژانویه ۲۰۲۱ اجرا شده است.
نظارت بر گلیچ
پروتکل گلیچ توسط شبکه‌ای به اسم Glitch DAO نظارت می‌شود. اعضای این DAO (سازمان مستقل غیرمتمرکز) سهامدارانی هستند که توکن‌های GLCH خود را در استخرهای مختلف مسدود کرده‌اند. معماری Glitch DAO منحصربه‌فرد است و از دو مدل DAO مختلف به منظور نظارت بر این پروتکل در مراحل مختلف بهره می‌برد. این دو مدل به عنوان یک راهکار با هم در تعامل هستند تا بر مشوق‌های مورد نیاز برای پشتیبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز بر بستر اتریوم و برنامه‌های غیرمتمرکز مخصوص گلیچ نظارت کند.
مدل اول یک سیستم رای‌گیری برون زنجیره‌ای است که از یک اوراکل برای تعیین تاثیر رای‌گیری برای هر کدام از پلتفرم‌ها استفاده می‌کند. در عین حال، این مدل از طریق دستکاری اوراکل در مقابل کلاهبرداری آسیب‌پذیر است، مخصوصا اگر سرمایه مسدودشده بسیار زیادی در محصولات گلیچ وجود داشته باشد.
اوراکل (oracle) چیست؟ رابطی بین قراردادهای هوشمند و دنیای واقعی
مدل دیگر، DAO درون زنجیره‌ای است که ایجاد دو سازمان خودمختار غیرمتمرکز متفاوت را امکان‌پذیر می‌سازد. این دو DAO بر پروتکل گلیچ نظارت می‌کنند و از آن بر روی پلتفرم‌های خود پشتیبانی می‌کنند. هر دو DAO در پیشرفت اکوسیستم Glitch تاثیرگذار هستند.
در حال حاضر که سرمایه مسدودشده در گلیچ بسیار زیاد نیست، مدل DAO درون زنجیره‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خرید، نگهداری و وضعیت حال حاضر توکن GLCH
از آنجا که GLCH یک رمز ارز با استاندارد ERC20 است، برای نگهداری از آن باید از کیف‌پول‌های اتریوم استفاده کرد. اکنون می‌توان توکن GLCH را از صرافی‌های غیرمتمرکز مبتنی بر شبکه اتریوم مثل یونی سواپ، 1INCH و 0X خریداری کرد.
قیمت رمز ارز GLCH در زمان نگارش این مطلب ۰.۰۶ دلار است. میزان و حجم معاملات روزانه ارز دیجیتال GLCH حدود ۹۲۰۰۰ دلار است. این توکن به تازگی وارد بازار شده است و اکنون در رتبه ۲۸۵۶ در وبسایت کوین‌مارکت کپ قرار گرفته است. بیشترین میزان معاملات GLCH نیز مربوط به صرافی غیرمتمرکز Uniswap است.
بیشترین قیمت ثبت شده برای GLCH در تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ با قیمت ۰.۲۲ دلار بوده است و کمترین میزان آن با ۰.۰۵ دلار در ۲ مارچ ۲۰۲۱ بوده است.
نتیجه‌گیری
اکثر مشتاقان دیفای با این موضوع موافق هستند که سیستم مالی و اقتصادی کنونی باید غیرمتمرکزسازی شود. تراکنش‌ها و فرآیندهای مختلف باید شفاف و در دسترس همگان باشد. با وجود قدرت فناوری بلاک چین، وقوع این تحول نزدیک‌تر از همیشه است و نوآوران عرصه امور مالی غیرمتمرکز هم‌اکنون در حال ایجاد برنامه‌هایی برای پلتفرم اتریوم ۲.۰
