قیمت ارزهای دیجیتال در سایت‌های مرجع قیمتی چطور محاسبه می‌شود؟

همه ما برای مشاهده قیمت ارزهای دیجیتال به سایت‌های مرجع قیمتی مانند کوین مارکت کپ و کوین گکو مراجعه می‌کنیم. اما این قیمت‌ها چطور محاسبه می‌شوند؟ سایت‌های مرجع، قیمت خود را از کجا دریافت می‌کنند؟ قیمت دلاری یک توکن چطور مشخص می‌شود؟ چرا قیمت یک ارز دیجیتال در پلتفرم‌های مختلف متفاوت است؟ فاکتورهای موثر بر قیمت‌گذاری توکن‌ها کدامند؟ برای گرفتن پاسخ این سوالات باید از فاکتورهای تعیین قیمت اولیه شروع کنیم، به عوامل موثر بر قیمت‌گذاری ارز دیجیتال برسیم، سپس نحوه محاسبه قیمت ارزهای دیجیتال در سایت‌های مرجع را بررسی کنیم و در نهایت به دلایل اختلاف قیمت در پلتفرم‌های مختلف بپردازیم. با میهن بلاکچین همراه باشید. 

فاکتورهای موثر بر قیمت‌گذاری ارزهای دیجیتال

قیمت اولیه رمزارزها معمولا توسط بنیان‌گذار پروژه و طبق تقاضای بازار در عرضه اولیه (ICO) یا رویداد‌های پیش‌فروش مشخص می‌شود. در طول عرضه اولیه، تیم پروژه یک قیمت ثابت روی توکن‌ها می‌گذارد. این قیمت اولیه معمولا براساس فاکتورهایی همچون مرحله توسعه پروژه، میزان عرضه توکن و شرایط کلی بازار تعیین می‌شود. اگر تقاضای زیادی برای خرید یک رمزارز جدید باشد، قیمت اولیه ممکن است براساس میزان رقابت سر خرید تغییر کند. برعکس اگر تقاضا پایین باشد، قیمت اولیه کاهش می‌یابد. 

نکته مهم این است که قیمت اولیه یک ارز دیجیتال لزوما روی ارزش آن در بلندمدت تاثیر نمی‌گذارد. ارزش واقعی ارز دیجیتال در بازار به دلایلی مانند نرخ پذیرش، رقابت، توسعه تکنولوژی، تغییرات در قانون‌گذاری و احساسات بازار تغییر می‌کند. 

بنابراین فرمول مشخص و ثابتی برای تعیین قیمت اولیه وجود ندارد، اما همانطور که اشاره کردیم تیم فاکتورهای مختلفی را در نظر می‌گیرد:

• مرحله توسعه پروژه: هر چقدر پروژه در مراحل بالاتر و پیشرفته‌تری باشد، قیمت اولیه بالاتر تنظیم می‌شود. 
• عرضه توکن: اگر عرضه توکن محدود باشد،  قیمت اولیه بالاتر در نظر گرفته می‌شود. این مورد انعکاس‌دهنده کمیابی رمزارز است. 
• شرایط کلی بازار: اگر تقاضای خرید در بازار بالاست، قیمت اولیه هم افزایش می‌یابد. 
• تکنولوژی زیرساختی و کاربردها: اگر رمزارز ویژگی‌های منحصربه‌فرد و کاربردهای ارزشمندی دارد، قیمت اولیه ممکن است بالاتر در نظر گرفته شود تا جایگاه ارزشمند آن رمزارز منعکس شود. 

قیمت ارزهای دیجیتال پس از فروش اولیه معمولا براساس عرضه و تقاضا در صرافی‌های رمزارز تعیین می‌شود. زمانی که این رمزارز توسط کاربران خریداری می‌شود یا به فروش می‌رسد، روی قیمت آن رمزارز تاثیر می‌گذارد. قیمتی که رمزارز روی آن ترید می‌شود، توسط بالاترین و پایین‌ترین قیمت درخواستی خریداران و فروشندگان، تعیین می‌شود. برای مثال، اگر تعداد خریداران یک ارز از فروشندگان آن بیشتر باشد، قیمت افزایش می‌یابد. برعکس، اگر فروشندگان از خریداران بیشتر باشند، قیمت کاهش می‌یابد. این بخاطر این است که وقتی خریداران بیشترند، تقاضا زیاد شده و فروشندگان می‌توانند قیمت بالاتری پیشنهاد دهند. همینطور وقتی فروشندگان بیشترند، تقاضا کم است و خریداران می‌توانند قیمت کمتری بگذارند. همانطور که می‌دانید به جز عرضه و تقاضا، فاکتورهای دیگری مثل اخبار، احساسات بازار و قانون‌گذاری‌ها هم روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد. 

نحوه محاسبه قیمت رمزازها در سایت‌های مرجع قیمتی

سایت‌های مرجع قیمتی از یک فرمول یکسان اما روش‌های متفاوت برای محاسبه قیمت ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. این سایت‌ها معمولا داده‌های چند صرافی را دریافت کرده و براساس جفت‌ارزهای معاملاتی موجود و با استفاده از فرمول میانگین وزنی-حجمی، قیمت را محاسبه می‌کنند. اگر می‌بینید که قیمت‌ یک توکن در کوین گکو با کوین مارکت کپ تفاوت دارد، علت این است که این سایت‌ها اطلاعات را از منابع مختلفی دریافت می‌کنند و البته روش محاسبه آن‌ها هم کمی با یکدیگر تفاوت دارد. در بخش بعدی بیشتر به ریشه این اختلاف قیمت‌ها می‌پردازیم. فعلا ببینیم که قیمت ارزهای دیجیتال در دو سایت محبوب کوین مارکت کپ و کوین گکو چطور محاسبه می‌‌شود. 

روش محاسبه قیمت در کوین مارکت کپ

قیمت توکن‌ها در سایت CMC براساس میانگین وزنی حجمی قیمت تمام جفت‌ارزهای گزارش شده برای یک دارایی محاسبه می‌شود. هر چقدر درصد حجم معاملاتی جفت‌ارز بالاتر باشد، تاثیر بیشتری روی قیمت میانگین می‌گذارد. منبع این قیمت‌ها در واقع بازارهای معاملاتی (صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز) هستند. منطق استفاده از میانگین وزنی به این دلیل است که به طور کلی، بازارهایی با حجم بالاتر نقدینگی بیشتری دارند و کمتر در معرض نوسانات قیمت هستند.

قیمت هر جفت‌ارز براساس قیمت تبدیل نشده‌ای که از سمت صرافی گزارش می‌شود، محاسبه می‌شود. سپس توسط کوین مارکت کپ و با استفاده از مراجع قیمتی این سایت، قیمت‌ها به دلار تبدیل می‌شود. برای مثال قیمت LTC/BTC را محاسبه می‌کنیم. 

• (E) : قیمت گزارش‌شده توسط صرافی
• (C) آخرین قیمت دلاری بیت کوین
• (D)  قیمت نهایی جفت‌ارز در کوین مارکت کپ 

در این مثال هر ۰.۰۱ بیت کوین را یک LTC در نظر می‌گیریم. قیمت هر بیت کوین هم فرضا ۱۰ هزار دلار است. 

D = E * C

D = (۰.۱ ) * (۱۰,۰۰۰) =۱۰۰

بنابراین قیمت LTC/BTC در این مثال ۱۰۰ دلار خواهد بود. 

تبدیل به سایر ارزهای فیات (مثلا یورو) از قیمت دلاری، براساس نرخ کنونی FX (نرخ صرافی خارجی) و برگرفته از سایت اوپن اکسچنج ریتس است. 

در سایت کوین مارکت‌کپ، برخی از قیمت‌ها به صورت دستی از میانگین حذف می‌شوند. اگر قیمت نشان‌دهنده قیمت در بازار آزاد نباشد، با علامت ستاره (*) در صفحه Markets نشان داده می‌شوند. غیرفعال‌سازی برداشت یا واریز توسط یک صرافی یا ممنوعیت قانونی خرید ارز توسط ساکنین کشوری خاص، مشمول فرآیند حذف دستی می‌شوند. 

برخی از قیمت‌ها نیز به طور خودکار حذف می‌شوند؛ زمانی که الگوریتم‌های سایت تشخیص می‌دهند که قیمت گزارش‌شده در مقایسه با سایر جفت‌های بازار برای همان دارایی، به میزان قابل توجهی پرت است. این مورد با سه ستاره (***) در صفحه بازارها نشان داده می‌شوند. 

روش محاسبه قیمت در سایت کوین گکو 

قیمت در کوین گکو براساس جفت‌ارزهای موجود محاسبه می‌شود. این اطلاعات توسط کوین گکو و از منابع مختلف برای دارایی‌های متعدد جمع‌آوری می‌شوند. قیمت نمایش داده‌شده روی کوین گکو برای یک دارایی خاص از صرافی‌های مختلف گرفته می‌شود. برای محاسبه قیمت رمزارزها در کوین گکو هم از فرمول میانگین وزنی حجمی استفاده می‌شود. اجازه بدهید یک مثال بزنیم:

در این مثال قیمت بیت کوین را از دو صرافی دریافت می‌کنیم؛ در صرافی اول جفت معاملاتی دلار و در صرافی دوم ین ژاپن است.

صرافی ۱: بیت کوین/ دلار= ۱۰۰۰ دلار (حجم معاملات ۲۴ ساعته ۱۵,۰۰۰ بیت کوین)

صرافی ۲: بیت کوین/ ین = ۱۰۹,۰۰۰ ین (حجم معاملات ۲۴ ساعته ۱۰,۰۰۰ بیت کوین)

کوین گکو ابتدا ین ژاپن را با استفاده از نرخ‌های سایت  Open exchange rate  به دلار تبدیل می‌کند. فرض کنید که هر دلار آمریکا معادل ۱۱۰ ین ژاپن است. این به معنای این است که در صرافی دوم:

بیت کوین/ین = ۱۰۹,۰۰۰ ین 

بیت کوین = ۹۹۰ دلار

سپس کوین گکو میانگین قیمت وزنی حجمی را به صورت زیر محاسبه می‌کند:

[قیمت تبدیل شده * درصد حجمی] + [قیمت دلاری * درصد حجمی] = قیمت بیت کوین به دلار

۹۹۰ دلار* [(۱۵۰۰۰ + ۱۰۰۰۰) / ۱۰۰۰۰] +  ۱۰۰۰ دلار*[(۱۵۰۰۰ + ۱۰۰۰۰) / ۱۵۰۰۰] = قیمت بیت کوین به دلار

۰.۶*۱۰۰۰ + ۰.۴* ۹۹۰ = ۹۹۶ دلار 

سایت کوین گکو از چندین روش برای تشخیص داده‌های پرت استفاده می‌کند تا مطمئن شود که تنها به‌روزترین و دقیق‌ترین اطلاعات جمع‌آوری و در وب سایت نمایش داده می‌شود. نتایج در صفحه صرافی‌ها نشان داده می‌شود و وقتی داده‌‌ای پرت باشد به رنگ خاکستری نمایش داده می‌شود:

در تصویر بالا دو طیف خاکستری مشاهده می‌کنیم که با a و b مشخص شده‌اند. ردیف خاکستری تیره (a) نشان می‌دهد که داده‌های صرافی پرت هستند. چندین سناریو برای این رویداد داریم:

• API صرافی مقادیر تهی را برای حجم معاملات ارائه می‌کند. 
• برای ارزهایی با ۳ جفت معاملاتی، در صورتی که قیمت جفت معاملاتی خارج از انحراف مطلق میانه (Median Absolute Deviation) باشد، پرت در نظر گرفته می‌شود. 
• برای ارزهایی با ۱ یا ۲ جفت معاملاتی، هر تغییر قیمتی که بیش از ۱۰۰ برابر از قیمت قبلی باشد، باعث می‌شود قیمت جدید به‌عنوان داده پرت طبقه‌بندی شود.

 ردیف خاکستری روشن (b) نشان می‌دهد که اطلاعات کاملا قدیمی هستند. این زمانی اتفاق می‌افتد که در مدت ۳ ساعت، اطلاعات جدیدی از صرافی دریافت نمی‌شود. این ممکن است به دلیل خطا در API صرافی هم باشد. در صورتی که در ۷ روز آینده اطلاعات آپدیت نشوند، اطلاعات صرافی از صفحه ارز پاک خواهد شد. 

چرا قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف متفاوت است؟

عوامل مختلفی بر تفاوت قیمت در صرافی‌های ارز دیجیتال تاثیر می‌گذارد. یکی از دلایلی که قیمت در صرافی‌ها متفاوت است، نبود یک استاندارد مشخص برای قیمت‌گذاری است. وقتی ارز غیرمتمرکز است و توسط نهادی مدیریت نمی‌شود، ارزش آن توسط بازار تعیین می‌شود. بنابراین دستورالعمل مشخصی برای همه صرافی‌ها وجود ندارد که چطور جفت‌ارزهای خود را ارزش‌گذاری کنند. نبود دستورالعمل به معنای این است که این پلتفرم‌ها در قیمت‌گذاری شبیه رقبای خود عمل نمی‌کنند. اگر محاسبات آن‌ها منجر به این شود که فکر کنند که ارزش یک رمزارز بالاتر است، آن را به قیمت سایر صرافی‌ها نمی‌فروشند؛ بلکه قیمت را براساس منطق و احساسات بازار تعیین می‌کنند. 

نقدینگی موجود در صرافی هم روی قیمت ارزها تاثیر می‌گذارد. سطح نقدینگی به فاکتورهای مختلفی مثل حجم معاملات، تعداد سرمایه‌گذاران و عرضه و تقاضا برای آن رمزارز بستگی دارد. اگر یک صرافی کوچک باشد، معمولا حجم معاملات زیادی ندارد. این کمبود نقدینگی روی قیمت‌گذاری تاثیر می‌گذارد؛ چون هر بار که رمزارز در این صرافی به فروش می‌رسد، روی قیمت خرید و فروش تریدرهای بعدی تاثیر چشمگیری می‌گذارد. هر چقدر صرافی نقدینگی بیشتری داشته باشد، کمتر با مشکل نوسان قیمت مواجه می‌شود. 

طبیعت بازار کریپتو با پول فیات متفاوت است. میانه ثابت (Fixed Median) هم به عنوان مرجع برای ارزش‌گذاری یک رمزارز نداریم. ارزش پول‌های فیات براساس نرخ تبادلی که توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود، تعیین می‌شود. یکی دیگر از دلایل این است که صرافی‌ها قیمت‌ را همزمان با یکدیگر آپدیت نمی‌کنند. قیمت رمزارزی که در هر پلتفرم نمایش داده می‌شود، براساس آخرین قیمت معامله شده در آن صرافی است. در نتیجه، احتمال زیادی وجود دارد که قیمت‌ها در کل یکسان نباشند، اما معمولا مشابه هستند.

مورد بعدی جفت‌ارز است؛ هر رمزارز برای مبادله در صرافی‌ها باید یک جفت معاملاتی داشته باشد. جفت معاملاتی معمولا پول فیات یا کریپتو است. مثلا شما بیت کوین را با اتر می‌خرید و دیگری با استیبل کوین. این تفاوت جفت‌ارز در قیمت کلی بیت کوین تاثیر دارد. مثلا قیمت اتریوم معمولا همسو با بیت کوین تغییر می‌کند. بنابراین وقتی بیت کوین صعود می‌کند، اتر هم دنبالش می‌رود. مشخصا نوسان بازار تاثیر بیشتری روی این جفت‌ارز می‌گذارد. درحالیکه، ترید کردن با استیبل کوین‌ها مانند تتر یا USDC متفاوت است؛ چون نوسان کمتری را تجربه می‌کنید. 

کارمزد هم یکی دیگر از فاکتورهای تعیین‌کننده است. درآمد صرافی‌ها عمدتا از محل دریافت کارمزد تراکنش است. به طور معمول کارمزد صرافی‌های کریپتویی چیزی بین ۰.۰۲ درصد تا ۳. درصد است که روی قیمت نهایی که می‌پردازید تاثیر می‌گذارد. برخی از صرافی‌ها هم هزینه کارمزد (مانند گس) را روی قیمت‌ها می‌کشند. بنابراین وقتی تقاضا زیاد می‌شود، کارمزد گس هم بالا می‌رود و در نتیجه صرافی این هزینه را روی قیمت رمزارز اعمال می‌کند. 

بنابراین فاکتورهایی مثل نقدینگی صرافی، قیمت میانگین و آخرین قیمت معامله در آن صرافی دلیل تفاوت قیمت یک رمزارز در پلتفرم‌های مختلف است. 

سوالات متداول (FAQ)

• قیمت رمزارزها در مراجع قیمتی چطور تعیین می‌شود؟
  سایت‌هایی مانند کوین مارکت کپ و کوین گکو داده‌های چند صرافی را دریافت کرده و براساس جفت‌ارزهای معاملاتی موجود و با استفاده از فرمول میانگین وزنی-حجمی، قیمت را محاسبه می‌کنند.
• چرا قیمت‌ ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها متفاوت است؟
  فقدان استاندارد در قیمت‌گذاری، تفاوت در عمق نقدینگی، عدم تفاهم سر قیمت میانگین، کارمزد و نوع جفت‌ارز معاملاتی از دلایل تفاوت قیمت در صرافی‌های ارز دیجیتال است. 

جمع‌بندی

در این مطلب به بررسی یک موضوع بسیار مهم در بازار کریپتو پرداختیم؛ اینکه ارزهای دیجیتال چطور قیمت‌گذاری می‌شوند و سایت‌های ردیابی قیمت از چه فرمولی برای نمایش قیمت استفاده می‌کنند. دانستن این مفاهیم از اصول اولیه تحلیل بازار رمزارز است و به ما کمک می‌کند که درک بهتری از نوسانات قیمت داشته باشیم. همانطور که در این مقاله هم بررسی کردیم، مهم‌ترین فاکتورها در تعیین قیمت رمزارزها نیروهای بازار (عرضه و تقاضا) و سازوکار صرافی‌ها هستند؛ چون سایت‌های مرجع هم در نهایت قیمت را با کمک داده‌های دریافتی از صرافی‌ها محاسبه می‌کنند. بنابراین نقش صرافی‌ها در تعیین قیمت قابل چشم‌پوشی نیست. شما چه فاکتورهای دیگری را بر قیمت‌گذاری ارزهای دیجیتال موثر می‌دانید؟